Selling Sickness ေရာဂါကိုေရာင္းခ်ေနျခင္း

ေဆးေၾကာ္ညာေတြကေန က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကို ဘယ္လိုေျပာင္းေစသလဲ။ ေဆးေတြကို ေဆးကုမၸဏီေတြကေန ဆရာဝန္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားျပီး ေဆးညႊန္းေရးေပးေစခ်င္လို႔ ေၾကာ္ညာရပါတယ္။ DTC advertising စားသံုးသူတိုက္ရိုက္ ေဆးေၾကာ္ညာျခင္း နည္းသစ္ကေတာ့ စားသံုးသူ (ေဆးဝယ္သူ) ေတြကို ဝယ္ခ်င္လာေအာင္ ေၾကာ္ညာနည္း ျဖစ္ပါတယ္။ FDA ေဆးဝါးနဲ႔ အစားအေသာက္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔ကေန ဒါေတြကိုပါ ၾကီးၾကပ္ဘို႔တာဝန္ရွိပါတယ္။

စားသံုးသူတိုက္ရိုက္ ေဆးေၾကာ္ညာကို စတင္ခဲ့တာကေတာ့ ၁၉၈၁ ခုထုတ္ (ရီးဒါးစ္ဒိုင္ဂ်က္စ္) ထဲမွာပါလာတဲ့ Pneumovax ႏူမိုးနီးယားကာကြယ္ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္မွာဘဲ FDA ကေန NSAID အုပ္စုဝင္ အနာသက္သာေဆး Oraflex ကို ေစ်းကြက္ကေန ရုပ္သိမ္းခိုင္းခဲ့ရပါတယ္။ မွားယြင္းျပီး တလြဲကိုအထင္ေရာက္ေစတဲ့ေဆးေၾကာ္ညာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

၁၉၉၃ ကတည္းက အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရတဲ့ Claritin အလာဂ်ီေဆးအတြက္ ေၾကာ္ျငာစရိတ္ ၁၂၄ သန္းသံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ FDA ကေန လမ္းညႊန္ခ်က္အသစ္ ထပ္ထုတ္ရပါတယ္။ ေၾကာ္ျငာခသံုးစြဲမႈေတြဟာ ၁၉၉၇ ကေန ၂ဝဝ၂ အထိ သန္း ၂၂ဝ ကေန ၂႕၈ ဘီလ်န္အထိ တိုးသံုးလာတာေတြ႔ရတယ္။

မီဒီယာသစ္ေတြေပၚလာေတာ့ နည္းသစ္ေတြလဲေျပာင္းသလို လူေတြရဲ႕ စိတ္ဝင္စားမႈလဲ ေျပာင္းလာပါတယ္။ အရင္က သတင္းစာ၊ ေရဒီယိုနဲ႔ တီဗြီကိုသာအာရံုထားၾကရာကေန အြန္လိုင္းေပၚလာတယ္။ ၂ဝဝ၈ အတြင္း အေမရိကန္ ၁၄၅ သန္းဟာ က်န္းမာေရးသတင္းအတြက္ အြန္လိုင္းတက္ၾကပါသတဲ့။ ေဆးကုမၸဏီေတြကလဲ ေၾကာ္ညာခကို ၁၉၉၆ ကေန ၂ဝဝ၅ အတြင္းမွာ ၃၃ဝ% အထိတိုးသံုးတာေတြ႔ရပါတယ္။

Patent medicines မွတ္ပံုတင္ေဆး ဆိုတဲ့ေဝါဟာရတခုရွိပါတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳး တခ်ိဳ႕ဟာ မွတ္ပံုတင္ထားၾကတာ မဟုတ္ပါ။ ေဆးေၾကာ္ညာမွာ အရင္ေနရာယူခဲ့တဲ့ေဆးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းေဆးမ်ိဳးေတြကဒီထဲမွာ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ ဥပမာ ေျမြအဆီကေနေဆး လုပ္တာမ်ိဳးပါ။ ျမန္မာျပည္မွာက အဲဒါမ်ိဳးမ်ားမွမ်ား။ မွား။

ဟာဗယ္ေခၚတဲ့တိုင္းရင္းေဆးေတြကို အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အာဟာရေဆးဆိုျပီး လုပ္လာၾကပါတယ္။ လိမ္မာပါးနပ္သူေတြက ဥပေဒကို လက္တလံုးျခား ေၾကာ္ညာပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္ထားတယ္၊ ေရာဂါရွာေဖြေရးအတြက္ မဟုတ္ပါ၊ ေရာဂါေပ်ာက္မယ္လို႔ မဟုတ္ပါဆိုျပီး Disclaimer ထည့္ေရးမွ ဥပေဒလြတ္တယ္။

Herbal health formula that boosts your immune system to help your body combat germs သင့္ကိုယ္ခႏၶာ ခုခံအား တိုးေစျပီး ပိုးအမႊားေတြရန္ကေန ကာကြယ္မဲ့ ဟာဗယ္ေဆး လို႔ ေၾကာ္ညာပါတယ္။ မၾကာခင္က Airborne Health, Inc. ကုမၸဏီကေန စားသံုးသူေတြကို ၂၃႕၃ သန္း ေငြျပန္အမ္း လိုက္ရပါတယ္။

နာမည္ၾကီးေဆးကုမၸဏီၾကီးေတြလဲ ဒီအထဲမွာပါတယ္။ Pfizer ဆိုရင္ ၂ဝဝ၄-၂ဝဝ၈ အတြင္းမွာ ၂၄၅ ဘီလီယန္ ဝင္ေငြရတယ္။ Eli Lilly က ၃၆ ဘီလီယန္ရတယ္။ ဒီဝင္ေငြဟာ Zyprexa ဆိုတဲ့ေဆး တမ်ိဳးထဲအတြက္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးကို FDA က စစ္ေဆးျပီး အဓိကေဆးကုမၸဏီေတြကို ဒဏ္ေငြ ၇ ဘီလီယန္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေလာက္ေတာ့ ေဆးကုမၸဏီၾကီးေတြအတြက္ အနည္းေလးသာျဖစ္ပါတယ္။ မွားထုတ္ျပီး ေရာင္းခဲ့ေဆးေတြကေတာ့ -
• Diabetes Drugs ဆီးခ်ိဳေဆးေတြထဲမွာ Actos နဲ႔ Avandia ေဆးေတြပါတယ္။
• Antidepressants စိတ္က်ေဆးေတြထဲမွာ Paxil, Prozac, Effexor, Zoloft, Lexapro နဲ႔ Depakote ေဆးေတြပါတယ္။
• Birth Control Pills ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြထဲမွာ Yaz နဲ႔ Yasmin ေဆး။
• Acne Medication ဝက္ျခံေဆး Accutane ေဆး။
• Cholesterol Drugs (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆး Crestor ေဆး။
• Blood Thinners ေသြးက်ဲေဆး Pradaxa နဲ႔ Xarelto ေဆး။
• Osteoporosis Treatment အရိုးအားေကာင္းေဆး Fosamax ေဆး။
• Pain Medication အနာသက္သာေဆး Vioxx ေဆး။
• Gastrointestinal Drugs ေလနာေဆး Reglan (metoclopramide) ေဆး။
• Dialysis Treatment ေက်ာက္ကပ္ဆး GranuFlo နဲ႔ NaturaLyte ေဆး။
• Hair Loss Pill ဆံပင္ကြ်တ္ေပ်ာက္ေဆး Propecia နဲ႔ Proscar ေဆးေတြျဖစ္တယ္။

၁၉ဝ၅ မွာ The Great American Fraud အေမရိကန္ မဟာလိမ္လည္မႈၾကီး ဆိုတဲ့ စူးစမ္းရွာေဖြေရးေဆာင္းပါး ထြက္လာတယ္။ ၁၉ဝ၆ မွာ Pure Food and Drug Act အေမရိကန္ စစ္မွန္တဲ့ အစားအစာနဲ႔ေဆးဝါး အက္ဥပေဒ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက အရက္၊ စိတ္ၾကြေဆးနဲ႔ မူးယစ္ေဆးေတြကို တားျမစ္တဲ့ အထဲမွာ မပါေသးပါ။ အမွန္အတိုင္းေၾကာ္ညာရင္ ေရာင္းခြင့္ရွိတဲ့သေဘာပါ။ အက္ဥပေဒကတားတာက မွားျပီး ေၾကာ္ညာတာကိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာလည္း ေၾကာ္ညာနဲ႔ေရာင္းတဲ့ေရာဂါေတြ လာေနပါျပီ။ မီဒီယာကေန ေထာက္ျပလာတာလည္း ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေထာက္ျပတာမွာ ခိုင္မာတဲ့အေထာက္အထား လိုတယ္။ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း၊ ဆရာဝန္ေတြကို ေျပာစရာရွိရင္ အရပ္စကား၊ ၾကားဘူးနားဝ၊ ေကာလဟလနဲ႔ ေရးၾကေျပာၾကျပန္ရင္ မနစ္နာသင့္သူေတြကို နစ္နာေစပါတယ္။ ဥပေဒေတြက ေဟာင္းႏြမ္းတာနဲ႔ မလံုေလာက္တာေတြက မ်ားလြန္းေနတယ္။ အျပဳသေဘာေတြး၊ အေရးအသားတိက်၊ စိတ္ထားေစတနာ မွန္ၾကမွသာ က်န္းမာေရးအတြက္ အားတက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေၾကာ္ျငာေဆး ျဖည့္စြက္စာ ေမးတာေတြ ေန႔တိုင္းလာတယ္။ ေျဖရတာ အားနာရတယ္။ ေရာင္းသူ ဝယ္သူ ပြဲစား အားလံုးက ကိုယ္ႏိုင္ငံသားေတြ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ