Sivkort ေဆး

၁။ မဂၤလာပါဆရာရွင့္ က်မအသက္ ၃၅ႏွစ္ပါ ႕႕႕ မွာေနပါတယ္ က်မ ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက အစားမွားရင္ ရင္ၾကပ္တတ္ပါတယ္ လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္က မိတ္ေဆြတေယာက္ ျမန္မာျပည္ကယူလာေပးတဲ့ ထိုးေဆးပါဆရာ သူလဲ ရင္ၾကပ္ရင္ အဲ့ေဆးထိုးပါတယ္ဆရာ အဲ့ေဆးထိုးထားရင္ တလေလာက္ေတာ့ ခံပါတယ္ ႀကိဳက္တာစားလို႔တယ္ က်မလဲ အဲ့ေဆးထိုးၾကည့္တာ တကယ္ပဲ သုံးလေလာက္ ရင္မက်ပ္ဘူးဆရာ ႀကိဳက္တာစားလို႔ရတယ္ ဆရာကို႔ အဲ့ေဆးပုံေလး ပို႔လိုက္ပါတယ္ ေက်းဇူးျပဳၿပီးဆရာၾကည့္ေပးေစခ်င္ပါတယ္ က်မအခု ဒုတိယ ကိုယ္ဝန္လြယ္ထားပါတယ္ ကိုယ္ဝန္ ၁၀ ပတ္ပါဆရာ က်မေခ်ာင္းဆိုးၿပီး ရင္က်ပ္ေနတာ ၃ရက္ရွိပါၿပီ ေဆးခန္းသြားေတာ့လဲ ကိုယ္ဝန္နဲ႔မို႔ေဆးမေပးပါ ေရခပ္ေႏြးေႏြးသာ ေသာက္ခိုင္းပါတယ္ အခုအရမ္းေမာၿပီး မသက္သာပါဘူးဆရာ ပုံမွာ ျပထားတဲ့ေဆး ထိုးလို႔ရမလားဆရာ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္ ဆရာရွင့္။ (ေမးခြန္းသတ္ပံုတခ်ိဳ႕ကို ျပင္လိုက္တယ္။ အေျဖ = လံုးဝမထိုးသင့္။)

၂။ မဂၤလာပါဆရာ က်ေတာ္က်န္းမာေရးေအာက္ေျခဝန္ထမ္းတဥိီးပါ။ sivkort ing ေဆးအေၾကာင္း အေသးစိတ္သိခ်င္ပါ ေက်ဇူးျပဳျပီးရွင္းျပေစခ်င္ပါတယ္။ (ေမးခြန္းသတ္ပံုတခ်ိဳ႕ကို ျပင္လိုက္တယ္။ ေဆာရီး)

၃။ က်မ အသက္က ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ျပီးပါျပီ။ က်မငယ္ငယ္ကတည္းက လက္ေမာင္းရယ္ ရင္ဘတ္ရယ္မွာ အသားပို အမာရြတ္လုိရွိပါတယ္။ ထိခုိက္မိရင္လဲ အနာရြတ္ကမေပ်ာက္ပဲၾကီးၾကီးလာပါတယ္။ အဲလုိအနာမ်ိဳးက ခြဲစိတ္ရင္ ႏွစ္ဆျဖစ္မယ္ေျပာလို႔မခြဲရဲပါဘူး။ အဲဒါသူငယ္ခ်င္းတေယာက္က သူလဲ အဲလုိျဖစ္ေနတာ Sivkort ေဆးထိုးေနတာ ပိန္သြားတယ္ေျပာလို႔ သူ႔ကုိထုိးေပးေနတဲ့ဆရာဆီမွာပဲ Sivkort ေဆးသြားထုိးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ သူက တလံုးပဲ ထုိးရပါတယ္။ က်မက အနာႏွစ္ခုဆုိေတာ့ တခါထုိးရင္ ေဆးႏွစ္လံုးထုိးရပါတယ္။ တပတ္တခါ အပတ္တုိင္းထုိးပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၇ ပတ္ေလာက္ထုိးျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲဒါ ရာသီကမွန္ေတာ့မွ side effect ရွာဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ေဆးထုိးတာ ရပ္လုိက္ပါျပီ။ မ်က္ႏွာၾကီးကလဲ ေတာ္ေတာ္ေဖာင္းကားလာပါတယ္။ ေတြ႔တဲ့သူတုိင္းက ေျပာေလာက္တဲ့အထိပါ။ ႏွတ္ခမ္းေမြးေတြလဲ ထြက္လာပါတယ္။ ဆရာ၀န္တေယာက္ကုိ ထပ္သြားျပေတာ့ အဲေဆးထုိးရင္ အဲလုိေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ေဆးရွိန္က်သြားရင္ မ်က္ႏွာက ျပန္ပိန္သြားမယ္ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ျပန္မပိန္မွာ နဂိုလုိျပန္မျဖစ္မွာ စုိးပါတယ္။ ဘယ္လုိျဖစ္နုိင္တယ္ ဘာေတြလုပ္သင္႔လဲဆုိတာ အၾကံေပးပါအံုးဆရာ။ လက္ေမာင္းကအနာမပိန္ခ်င္ေန မ်က္ႏွာေတာ့ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ကူညီနုိင္ရင္ ကူညီပါအံုးဆရာ။ လက္ေမာင္းကအနာပံုကုိပါ တြဲပုိ႔ေပးလုိက္ပါတယ္။ (ေမးခြန္းသတ္ပံုတခ်ိဳ႕ကို ျပင္လိုက္တယ္။ ေဆာရီး)

တတိယေမးတဲ့သူမွာ ကီးလြိဳက္ ေခၚ ဆိုးတဲ့အမာရြတ္ရွိေနတာျဖစ္ပါမယ္။ ေရာဂါစာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။

Sivkort Retard ေဆးဟာ Triamcinolone ေဆးျဖစ္တယ္။ တာရွည္ခံ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာထုတ္ထားတဲ့ ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္ေဆး ျဖစ္တယ္။ ထိုးေဆး၊ ေသာက္ေဆး၊ လိမ္းေဆး၊ ရွဴေဆးေတြအေနနဲ႔ လာတယ္။ နာတာရွည္ အေရျပားနာေတြျဖစ္တဲ့ ႏွင္းကူလိုအနာေတြကို လိမ္းဘို႔သံုးတယ္။ အဆစ္နာ၊ အလာဂ်ီ၊ အူမၾကီးေရာင္၊ လူးပတ္စ္၊ sympathetic ophthalmia မ်က္စိေရာဂါတမ်ိဳး၊ temporal arteritis, uveitis, ocular inflammation, Urushiol-induced contact dermatitis, visualization during vitrectomy ေရာဂါေတြနဲ႔ ပန္းနာအတြက္ပါ သံုးတယ္။

ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ = လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ႏွာေခါင္းေသြးယို၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ေခါင္းကိုက္၊ ႏွာရည္ယို။

နာမည္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔လာတယ္။ Aristocort, Kenacort, Kenalog, Tri-Nasal, Triaderm, Azmacort, Trilone, Volon A, Tristoject, Tricortone and Ratio-Triacomb ေတြျဖစ္တယ္။

Sivkort (Triamcinolone) injection ထြိဳင္ယမ္စီႏိုလံုး ထိုးေဆး
Aristocort, Aristospan, Cenocort, Cinalone, Kenalog, Kenaject စတဲ့နာမည္ေတြနဲ႔လာတယ္။ Corticosteroid ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။ ေရာင္တာ၊ နီရဲေနတာ၊ ယားေနတာနဲ႔ အလာဂ်ီရတာေတြကို သက္သာေစမယ္။ ဆိုးဝါးတဲ့ အလာဂ်ီ၊ ေပ်ာက္ခဲတဲ့ အေရျပားနာေတြ၊ ပန္းနာနဲ႔ အဆစ္နာ စတဲ့ေရာဂါေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ 0.5–1 mg/kg body weight (40-80 mg for typical adult) ကို ၁ လ၊ ၁ ၾကိမ္၊ ၃-၆ လ ထိုးေလ့ရွိတယ္။

ဒီေဆးထိုးခ်င္ရင္ ဒီေရာဂါ-အေျခအေနေတြရွိမေနသင့္ဘူး။ ေသြးမခဲေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုး၊ ေသြးတိုး၊ ေရေၾကာက္၊ ေရယံု၊ ဝက္သက္၊ တီဘီ၊ အသည္းေရာဂါ၊ မ်က္ခြံပိတ္ေရာဂါ၊ အရိုးပါးေရာဂါ၊ ႏွလံုးအတက္ရဘူးသူ၊ စိတ္ေရာဂါ အတက္ေရာဂါ၊ အစာအိမ္-အူေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းနည္းျခင္း၊ အလာဂ်ီရဘူးသူ၊

ဒီလိုေဆးေတြနဲ႔ ဓါတ္ျပဳႏိုင္လို႔ သတိထားျပီးထိုးရမယ္။
• antiinflammatory drugs (NSAIDs) အနာ-အကိုက္-အေရာင္က်ေဆးေတြ၊
• aspirin အက္စ္ပရင္၊
• barbiturate အတက္သက္သာ အိမ္ေဆး၊
• bosentan အဆုပ္သြားေသြးလႊတ္ေၾကာဖိအားမ်ားေရာဂါအတြက္ေဆး၊
• carbamazepine အတက္သက္သာေဆး၊ စိတ္ေရာဂါေဆး၊
• contraceptive or birth control pills ကိုယ္ဝန္တားေဆး၊
• heart medicine ႏွလံုးေရာဂါေဆး၊
• medicines for diabetes ဆီးခ်ိဳေဆး၊
• medicines that improve muscle strength or tone ၾကြက္သားအားေပးေဆး၊
• phenytoin အတက္သက္သာေဆး၊
• rifampin တီဘီေဆး၊
• toxoids and vaccines ကာကြယ္ေဆးေတြ၊
• water pills ဆီးသြားေစတဲ့ေဆး။

ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား
ဝမ္းထဲေသြးပါ၊ စိတ္ရႈပ္၊ စိတ္လႈပ္ရွား၊ ဂနာမျငိမ္၊ ေကာင္းေနသလိုခင္ျမင္၊ မ်က္လံုးနာ၊ ၾကည့္မေကာင္း၊ ကိုယ္ပူ၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ဆီးခဏခဏသြားခ်င္၊ သူမ်ား မျမင္-မၾကားတာေတြကိုယ့္မွာျဖစ္၊ ေရငတ္၊ ႏွလံုးခုန္မမွန္၊ ရာသီမမွန္၊ စိတ္က်၊ စိတ္မူေျပာင္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုအထင္ၾကီး၊ ကိုယ့္ကိုႏွိမ္ေနတယ္ထင္၊ ၾကြက္တက္၊ ၾကြက္သားအားနည္း၊ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္၊ ကိုယ္ေတြလက္ေတြနာ၊ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ နာ-ေရာင္-နီ၊ မ်က္ႏွာလျပည့္ဝန္းလိုျဖစ္၊ ေျခေထာက္ေတြေရာင္၊ ဝက္ျခံထြက္၊ ဗိုက္နာ၊ အေရျပားေသြးထြက္လြယ္၊ ေမာပန္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိတ္တက္၊ အနာမက်က္ႏိုင္။ ဝမ္းပ်က္-ဝမ္းခ်ဳပ္၊ အရသာပ်က္၊ ေခါင္းကိုက္၊ အစာပိုစားခ်င္၊ မစားခ်င္၊ ေခြ်းပိုထြက္၊ စိတ္ေၾကာင့္အိပ္မေပ်ာ္၊ ကိုယ္ေမြးေတြေပါက္၊ ဗိုက္မေကာင္း။

Pregnancy Category C ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ မထိုးသင့္ပါ။ ကေလးႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္မွာ ႏို႔ရည္ထဲ ေဆးပါေနမယ္။ ကေလးဖြံျဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။

ေဆးဒဏ္ေတြဟာ ၾကာလာရင္ေတာ့ သက္သာလာပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာတတ္တယ္။ ဘယ္္ေဆးျဖစ္ျဖစ္ မသံုးမီမွာ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈကို သိထားရမယ္။ ေဆးတိုင္းမွာ အဲလိုသတၲိရွိတယ္။ အက်ိဳးနဲ႔အျပစ္ကိုခ်ိန္ဆျပီးဆံုးျဖတ္ရတယ္။ HIV, TB အသည္းေရာင္ေဆးေတြဆိုရင္ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြရွိေပမယ့္ ထိုးရ-ေသာက္ရ-လdမ္းရတယ္။ ေမးတဲ့သူလိုအမာရြတ္ေရာဂါမွာ ခ်ိန္ဆတတ္ရပါမယ္။ အမွန္က ကီးလြိဳက္အမာရြတ္ကို အမာရြတ္ေနရာမွာသာ ေကာ္တီဇုန္းထိုးေဆးကို အပ္ေသးေသးေလးနဲ႔ ေဘးမွာ လွည့္ပတ္ထိုးေပးပါတယ္။ ေဆးအရွိန္ရွိတံုး ဥပမာ တလေလာက္ သက္သာေနမယ္။ မေပ်ာက္ပါ။ ေဆာရီး။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၂-၉-၂ဝ၁၃
၂၆-၇-၂ဝ၁၆
၂၂-၁၂-၂ဝ၁၇
၃-၄-၂ဝ၁၈