Pulse လက္ေကာက္ဝတ္ ေသြးခုန္ႏႈန္း

အဂၤလိပ္စာလံုးေတြကို ေက်ာ္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာရီး။ ပံုအတြက္လည္း ကန္ေတာ့ပါ။

ဆရာဝန္ေတြထက္ ဆရာမေတြက အေရးႀကီးတယ္လို႔ ကြၽန္မငယ္ငယ္ထဲက ဒီလို ျမင္ပါတယ္။ ကြၽန္မကို ကုသတဲ့ ဆရာဝန္ေတြကိုေတာ့ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ ေမ့ေမ့ေလာက္ pulse ေသြးခုန္ႏႈန္းစမ္းတာေတာ္တဲ့သူ တေယာက္မွ ကြၽန္မ မျမင္ေသးဘူးလို႔ တင္ထားတာဖတ္ရပါတယ္။ ေဒၚခင္ၾကည္ အမ်ိဳးသမီးေဆးရံု ဖြင့္လွစ္ျခင္း အခမ္းအနားမွာတဲ့။

ဆရာ မဂၤလာပါ။ Pulse rate နဲ႔ Heart rate မွာ Normal အားျဖင့္ Heart rate က မ်ားတယ္လို႔သိထားပါတယ္ဆရာ။ Heart ရ့ဲ Pump လုပ္မႈေၾကာင့္ ေသြးခုန္တယ္ဆိုတာျဖစ္လာပါလ်ွက္ ဘာလို႔ Pulse rate က Heart rate ထက္ နည္းေနရပါလဲ ရွင္းျပေပးပါအံုးဆရာ။

Pulse ဆိုတာ လက္ေကာက္ဝတ္ကေနစမ္းလို႔သိႏိုင္တဲ့ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးကို နားၾကပ္နဲ႔နားေထာင္တာနဲ႔ အတူလို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေဆးေက်ာင္းသားမွာသင္ရေတာ့ လူနာရဲ႕လက္ေကာက္ဝတ္ေနရာ လက္မအထက္မွာ ကိုယ့္လက္ေခ်ာင္း သံုးေခ်ာင္းနဲ႔စမ္းခိုင္းတယ္။ လူနာ့လက္ကို အေနေတာ္ထားေစရတယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာေပၚမွာ လူနာ့လက္မနားက ကိုယ့္လက္ေခ်ာင္းနဲ႔ ဖိအားေလးနည္းနည္းေပးထားျပီး က်န္ လက္ေခ်ာင္း ႏွစ္ေခ်ာင္းနဲ႔စမ္းျပီး တမိနစ္မွာဘယ္ေလာက္လဲစမ္းရတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္း လက္ေခ်ာင္း ႏွစ္ေခ်ာင္းသာ သံုးေစတာလည္း ေတြ႔တယ္။

တကယ္ေတာ့ လက္ေကာက္ဝတ္ေနရာမွာသာမကပါ။ စမ္းႏိုင္တဲ့ေနရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတာကို ပံုနဲ႔ျပထားပါတယ္။ ေဟာလိဝုဒ္ရုပ္ရွင္ေတြထဲမွာေတာ့ လည္ပင္းမွာစမ္းတယ္။

ႏွလံုးဆိုတာ ၾကြက္သားနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ စုပ္ထုတ္စက္ျဖစ္တယ္။ ေသြးေတြကို စီးေလွ်ာက္ေစဘို႔ရာ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ညႇစ္လိုက္ရင္ ႏွလံုးခုန္တာျဖစ္ေစတယ္။ လွ်ပ္စစ္လိႈင္းေတြက ႏွလံုးၾကြက္သားေတြက ညႇစ္ေပးတယ္။ ပ်မ္းမွ် တမိနစ္မွာ ၆ဝ ကေန ၈ဝ ၾကိမ္ႏႈန္းရွိတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ ၆ဝ ကေန ၁ဝဝ ရွိႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုမ်ားတယ္။ အသက္ငယ္လြန္းတဲ့ ကေလးေတြမွာ မ်ားတယ္။ ေမြးကာကေလးဟာ တမိနစ္မွာ ၁၂ဝ အနည္းဆံုးရွိတယ္။

ႏွလံုးခုန္တာ တမိနစ္မွာ ၁ဝဝ ေက်ာ္လာရင္ Tachycardia လို႔ေခၚတယ္။ ၆ဝ ထက္နည္းတာကို bradycardia ေခၚတယ္။ အားကစားသမားေတြ ၆ဝ သာရွိေနတာကို Athletic bradycardia ေခၚတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။

Pulse ဆိုတာ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ က်ယ္လာ၊ ညႇစ္ရာကေနျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးဘယ္ဘက္ျခမ္းကေန တြန္းပို႔လာတဲ့ ေသြးေတြကို ဆက္ျပီးစီးေလွ်ာက္ေစတယ္။ အဲလိုျဖစ္တာကို လူ႔ကိုယ္ခႏၶာရ့ဲ Radial လက္ေကာက္ဝတ္ေနရာ၊ Carotid လည္ပင္းေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုးစမ္းရတယ္။ ကေလးငယ္ေတြဆိုရင္ Brachial လက္ေမာင္းမွာစမ္းရတယ္။ PMI (point of maximal impulse) အမ်ားဆံုးစမ္းႏိုင္တာကေတာ့ ရင္ပတ္ ဘယ္ဖက္ျခမ္း Sternum ရင္ညြန္႔ရိုးအဆံုးနဲ႔ ၂ လကၼ အကြာေနရာမွာ စမ္းႏိုင္တယ္။ Apical pulse ေခၚတယ္။ ပိန္တဲ့သူေတြမွာ စမ္းရလြယ္တယ္။ လူတိုင္းကို Stethoscope နားၾကပ္နဲ႔သာ စမ္းရတယ္။

ကေလးေတြရ့ဲႏွလံုးခုန္ႏႈန္း
ေမြးကာစ = 125 beats/min (70 to 190 beats/min)
တႏွစ္ေအာက္ = 120 beats/min (80 to 160 beats/min)
၃-၄ ႏွစ္အရြယ္ = 110 beats/min (80 to 130 beats/min)
ေက်ာင္းမသြာမီအရြယ္ = 100 beats/min (80 to 120 beats/min)
၆ ႏွစ္အရြယ္ = 100 beats/min (75 to 115 beats/min)
၈ ႏွစ္အရြယ္ = 90 beats/min (70 to 110 beats/min)
၁ဝ ႏွစ္အရြယ္ = 90 beats/min (70 to 110 beats/min)
၁၂ ႏွစ္သမီး = 90 beats/min (70 to 110 beats/min)
၁၂ ႏွစ္သား = 85 beats/min (65 to 105 beats/min)
၁၄ ႏွစ္သမီး = 85 beats/min (65 to 105 beats/min)
၁၄ ႏွစ္သား = 80 beats/min (60 to 100 beats/min)
၁၆ ႏွစ္သမီး = 80 beats/min (60 to 100 beats/min)
၁၆ ႏွစ္သား = 75 beats/min (55 to 95 beats/min)
၁၈ ႏွစ္သမီး = 75 beats/min (55 to 95 beats/min)
၁၈ ႏွစ္သား = 70 beats/min (50 to 90 beats/min)

Heart beat နဲ႔ Pulse တူပါသလား
အမ်ားဆံုးကေတာ့ တူတယ္။ မတူတာကို Pulse deficit ေခၚတယ္။ Apical pulse က ၇ဝ ရွိတယ္ဆိုပါစို႔ Radial pulse က ၆ဝ-၅ဝ ရွိေနမယ္။ အဲတာဆိုေရာဂါျဖစ္တယ္။ Pulse deficit ဆိုတာ အဖ်ားအနား ေသြးလႊတ္ေၾကာမွာ ႏွလံုးက တကယ္ ခုန္ေနတာကို စမ္းမရပဲ က်န္ေနလို႔ ႏွလံုးခုန္သံထက္ နည္းေနတာျဖစ္တယ္။ Atrial fibrillation ေရာဂါမွာေတြ႔တယ္။ Pulse deficit ဆိုတာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း မတူတာကိုေခၚတယ္။ Pulse deficit = (ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း - ပါ့လ္စ္ခုန္ႏႈန္း)

ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ေရာဂါ (၃) မ်ိဳးရွိတယ္။
၁။ Atrial fibrillation (ေအထရီယယ္လ္ဖစ္ဘရီေလးရွင္း)
၂။ Very early diastolic ventricular ectopic beats (ဒိုင္ယာစတိုးလစ္ ဗင္ထရီကူလာ အက္တိုးပစ္ ဘိဒ္) အေစာပိုင္း၊
၃။ Pacemaker (ေပ့စ္မိတ္ကာ) ႏွလံုးထိန္းစက္တပ္ထားရသူ။

ျဖစ္စဥ္ကေတာ့ ႏွလံုးေအာက္ခန္းေတြက ညႇစ္အားနည္းေနလို႔ျဖစ္တယ္။ ေအအိုတာအဆို႔ရွင္ကို ပြင့္ေစေလာက္ေအာင္ အားမရွိလို႔။ တခ်ိန္တည္းမွာ မိုင္ထရယ္အဆို႔ရွင္ကိုေတာ့ ပိတ္ႏိုင္အားရွိတယ္။ ေအအိုတာအဆို႔ရွင္ကို ပြင့္ေစေလာက္ေအာင္ ဖိအား 60-80 mmHg အနည္းဆံုး လိုအပ္တယ္။ မိုင္ထရယ္အဆို႔ရွင္ကိုပိတ္ႏိုင္ဘို႔က 8-14mmHg သာလိုတယ္။ အဲလို ျဖစ္ေနသူေတြမွာ Pacemaker မေကာင္းတာဆိုရင္ အသစ္လဲပါ။ တျခားဟာကို ႏွလံုးအထူးကု ဆရာဝန္ကေန အၾကံေပးပါမယ္။

Pulse pressure ပါ့လ္စ္ ပရက္ရွာ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/06/pulse-pressure.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁၂-၂ဝ၁၄
၂၃-၁၂-၂ဝ၁၇

Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

Furamin BC သံဓါတ္အားေဆး