Calendar ျပကၡဒိန္

၂ဝ၁၅ နဲ႔ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ျပကၡဒိန္ေတြကို သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ သမီးကေနလွမ္းပို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ မႏၲေလးအိမ္ကို အလည္ျပန္၊ ရန္ကုန္မွာဝယ္ျပီး၊ စကၤာပူကေနပို႔ေပးတာပါ။ တခုရလာလို႔ ေနာက္ႏွစ္အတြက္ေတာ့ မပို႔နဲ႔ေတာ့လို႔ ေျပာထားတယ္။

ကေန႔သံုးေနၾကတဲ့ အမ်ားသံုးျပကၡဒိန္ကို Gregorian calendar ဂရီဂိုးရီးယန္ျပကၡဒိန္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ၁၅၈၂ တံုးက ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီး Pope Gregory XIII ဂရီဂိုရီ (၁၃) လက္ထက္ကေနစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Christian calendar ခရစ္ယန္ျပကၡဒိန္၊ Western calendar အေနာက္တိုင္းျပကၡဒိန္လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္။

အရင္ကသံုးေနခဲ့တဲ့ Calendar of Romulus ရိုးျမဴလပ္စ္ျပကၡဒိန္ (ဘီစီ ၇၅၃) မွာ ၁ဝ လသာပါခဲ့တယ္။
1. Martius မားတီးယပ္စ္လ = ၃၁ ရက္၊
2. Aprilis ဧပရယ္လစ္လ = ၃ဝ ရက္၊
3. Maius မိုင္းယပ္စ္လ = ၃၁ ရက္၊
4. Iunius အူးနီးယပ္စ္လ = ၃ဝ ရက္၊
5. Quintilis ကြင္တီးယပ္စ္လ = ၃၁ ရက္၊
6. Sextilis ဆက္စ္တီးယပ္စ္လ = ၃ဝ ရက္၊
7. September စက္တဘၤာလ = ၃ဝ ရက္၊
8. October ေအာက္တိုဘာလ = ၃၁ ရက္၊
9. November ႏိုဝဘၤာလ = ၃ဝ ရက္၊
10. December ဒီဇဘၤာလ = ၃ဝ ရက္၊

ပဌမေလးလေတြဟာ Roman gods ရိုမန္ဘုရားေတြနာမည္ျဖစ္တယ္။ Martius = Mars; Aprilis = Virilisး Maius = Maia နဲ႔ Iunius = Juno ျဖစ္ၾကတယ္။ Calendar of Numa နယူးမားျပကၡဒိန္ကို ဘီစီ ၇၁၃ မွာမြမ္းမံလိုက္တယ္။ ေရာမေတြက မ ဂဏန္းကို ကံေကာင္းတယ္လို႔ ယူဆလာၾကလို႔ျဖစ္တယ္။ Julian calendar ဂ်ဴလီယန္ျပကၡဒိန္ကို ဘီစီ ၄၆ မွာစသံုးတယ္။ ဘီစီ ၇၁၃ (ခန္႔မွန္း) မွာ January ဇႏၷဝါရီလနဲ႔ February ေဖေဖၚဝါရီလကိုပါထည့္လာခဲ့ပါတယ္။ တႏွစ္မွာ ၃၅၄ ရက္ရွိလာတယ္။

မူရင္းရိုမန္ျပကၡဒိန္ဟာ Lunar calendar လျပကၡဒိန္ျဖစ္တယ္။ Greek lunar ဂရိလျပကၡဒိန္ေတြထဲကတခုျဖစ္တယ္။ လတခုနဲ႔တခုအခ်ိန္ဟာ ၂၉႕၅ ရက္ရွိလို႔ တခ်ိဳ႕လက ၃ဝ ရက္၊ တခ်ိဳ႕လက ၂၉ ရက္လုပ္ရတယ္။ ၃ဝ ရက္လေတြကို မဂၤလာယူေလ့ရွိၾကတယ္။ အဲဒီမူရင္းကို ၁၅၈၂ မွာမြမ္းမံျပီး၊ Julian calendar ဂ်ဴလီယန္ျပကၡဒိန္ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘီစီ ၄၆ မွာ Julius Caesar ဂ်ဴးလီယက္ဆီဇာကေနစသံုးလို႔ အဲလိုေခၚလာတာျဖစ္တယ္။ Roman calendar ရိုမန္ (ေရာမ) ျပကၡဒိန္လို႔သံုးတယ္။ တႏွစ္မွာ ၃ဝ၄ ရက္သာပါတယ္။ ေရာမအင္ပါယာက်ဆံုးတဲ့ေနာက္ ျပကၡဒိန္ကို အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ပါတယ္။ လက္ရွိျပကၡဒိန္မွာ တႏွစ္မယ္ ရက္ေပါင္း ၃၆၅႕၂၅ ရက္ရွိတယ္။

1. January ဇႏၷဝါရီလ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/january.html
2. February ေဖေဖၚဝါရီလ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/february.html
3. March မတ္လ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/march.html
4. April ဧျပီလ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/03/april.html
5. May ေမလ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/may.html
6. June ဇြန္လ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/june.html
7. July ဇူလိုင္ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/06/july.html
8. August ၾသဂုတ္လ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/august.html
9. September စက္တဘၤာလ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/september.html
10. October ေအာက္တိုဘာလ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/october.html
11. November ႏိုဝဘၤာလ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/november.html
12. December ဒီဇဘၤာလ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/december.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ