China under Deng Xiaoping တိန္ေရွာင့္ပိန္ လက္ထက္ တရုပ္ျပည္
တိန္ေရွာင့္ပိန္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ တရုပ္ျပည္ၾကီးဟာ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးၾကီးရဲ႕ ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခ်က္ေတြခံေနရခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ (ဂ်ီဒီပီ) ၈၈႕၇ သာရွိခဲ့တယ္။ သူရာထူးက ဆင္းတဲ့ ၁၉၉၂ မွာေတာ့ တရုပ္ျပည္သားေတြ ဆင္းရဲတြင္းကလြတ္လာၾကျပီ။ ပိုခ်မ္းသာလာၾကသလို တိုင္းျပည္ဟာ ေခတ္မီလာျပီး၊ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ မဟာအင္အားၾကီးအဆင့္ပါ။ (ဂ်ီဒီပီ) ၂ဝ၁၅ မွာ ၇၉၂၄႕၇ အထိရွိလာတယ္။
ေမာ္စီတုန္း ၁၉၇၆ မွာ ကြယ္လြန္ေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိုစခဲ့သူဟာ (ဟြာကိုဖန္း) ျဖစ္ပါတယ္။ တိန္ေရွာင့္ပိန္က ကူညီသူသာျဖစ္ေသးတယ္။ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးဟာ တိုင္းျပည္ကို ဒုကၡတြင္းသာေရာက္တာကို သေဘာေပါက္ၾကတဲ့ တရုပ္ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ကူညီၾကတယ္။
တရုပ္ျဖဴျဖစ္လာမယ့္ အမ်ိဳးသားေရးတပ္ေတြကိုတိုက္ရာမွာ ကြန္ျမဴနစ္စစ္တပ္ထဲမွာ တိန္ေရွာင့္ပိန္က ႏိုင္ငံေရးမွဴး ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၅၃ မွာ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးျဖစ္လာတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီထဲမွာ တာဝန္ကေန ၃ ၾကိမ္ထုတ္ခံရတယ္။ တိုင္းျပည္ေခတ္မီေရးအတြက္ တရုပ္သိပၸံပညာရွင္ေတြနဲ႔စကားေျပာတယ္။ (၁ဝ) ႏွစ္ၾကာပိတ္ထားခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ေတြ ျပန္ဖြင့္တယ္။ ဥေရာပက တိုးတက္တဲ့တိုင္းျပည္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးလုပ္တယ္။ ၁၉၇၅ မွာ ျပင္သစ္ကိုသြားတယ္။
၁၉၇၈ မွ ဂ်ပန္နဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တယ္။ ေနာက္သြားလည္ပတ္တယ္။ ဂ်ပန္က ရုပ္ရွင္၊ စာေပ၊ တီဗြီေတြ တရုပ္ျပည္ထဲသြင္းတယ္။ တရုပ္လူမ်ိဳးေတြ ဂ်ပန္အေပၚစိတ္နာေနၾကတာကို ျပင္ေစဘို႔နဲ႔ ဂ်ပန္သိပၸံပညာနဲ႔ နည္းပညာေတြကို အားက်ေစဘို႔ျဖစ္တယ္။ ၁၉၇၈ မွာ တိန္ေရွာင့္ပိန္ တိုင္းျပည္ထိပ္ဆံုးအဆင့္ ေရာက္လာတယ္။ ယူအက္စ္ေအနဲ႔လည္း ေျပလည္ေအာင္ၾကိဳးစားတယ္။ ၁၉၇၉ ဂ်င္မီကာတာ လက္ထက္မွာသြားလည္ပတ္တယ္။
ဗီယက္နမ္ကေန အေမရိကန္ဆုတ္ခြါရင္ ဆိုဗီယက္ကဝင္ျဖည့္မွာကို သူကမလိုလားဘူး။ အဲတာေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ကို ဝင္တိုက္တယ္။ အမွန္က ဆိုဗီယက္ကို သူအေလးအနက္ရွိေၾကာင္း အခ်က္ျပလိုက္တာျဖစ္တယ္။ ဆိုဗီယက္နဲ႔ အဆင္ေျပေအာင္ေပါင္းတယ္။ အဲတာမွ စစ္ေရးကုန္က်စရိတ္ကို ေခြ်တာႏိုင္မယ္။ စီးပြါးဖြံျဖိဳးေအာင္ အာရံုစိုက္ႏိုင္မယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ စက္မႈလက္မႈ၊ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ က႑ၾကီးေလးခုကိုဦးစားေပးေတာင္ရြက္တယ္။
တေျဖးေျဖးနဲ႔ ေစ်းကြက္ကိုဖြင့္ေပးတယ္။ နယ္ေတြကိုအရင္စျပီး ျမိဳ႕ေတြကို ဖြင့္ေပးတယ္။ စီမံကိန္းစနစ္နဲ႔ ေစ်းကြက္ဖြင့္စနစ္ေရာျပီး က်င့္သံုးတယ္။ ၁၉၄၉ ကစခဲ့တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးၾကီးကေန စီးပြားဖြံျဖိဳးမႈ မရခဲ့တဲ့အမွားေတြကိုျပင္ဘို႔ ဆံုးျဖတ္ထားတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ တိုင္းျပည္ကို တည္ျငိမ္ေအာင္လုပ္တယ္။ ဆန္႔က်င္မႈေတြကို လိုအပ္ရင္အင္အားသံုးတယ္။ ဒီမိုကေရစီမွာ တိုင္းျပည္တည္ျငိမ္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မႈလိုအပ္တာကို သေဘာေပါက္တယ္။ ၁၉၈၉ ဇြန္ (၄) ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဆႏၵျပသူေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကို ပစ္သတ္တယ္။ ၁၉၉၂ မွာ ရာထူးကေနဆင္းေပးတယ္။
GDP per capita ဂ်ီဒီပီ
တိုင္းျပည္ - ၁၉၆ဝ - ၂ဝ၁၅
ယူအက္စ္ေအ 3,007.1 - 55,836.8
ၾသစေတးလ် 1,806.8 - 56,327.7
စကၤာပူ 427.9 - 52,888.7
ယူေက 1,380.3 - 43,734.0
ေဟာင္ေကာင္ 429.4 - 42,422.9
ျပင္သစ္ 1,338.3 - 36,248.2
ေတာင္ကိုရီးယား 155.6 - 27,221.5
မေလးသွ်ား 234.8 - 9,766.2
တရုပ္ 88.7 - 7,924.7
ထိုင္း 100.8 - 5,816.4
အင္ဒိုနီးရွား - 3,346.5
ဖိလစ္ပိုင္ 254.4 - 2,899.4
ဗီယက္နမ္ - 2,111.1
လာအို - 1,812.3
အိႏၵိယ 83.8 - 1,581.6
ဘဂၤလားဒက္ရွ္ 88.7 - 1,211.7
ျမန္မာ - 1,203.5
ကေမာၻဒီးယား 111.3 - 1,158.7
တိန္ေရွာင့္ပိန္ဟာ တရုပ္ျပည္ကို မဟာအင္အားၾကီးႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေရးခဲ့သူျဖစ္တယ္။ တရုပ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို အစည္းအဝါးမကြဲေအာင္နဲ႔ (အင္စတီက်ဴးရွင္း) သေဘာသာ ဆက္ထားတယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္ျပီး တိုင္းျပည္ ေခတ္မီေအာင္နဲ႔ စစ္အင္အားၾကီးေအာင္လုပ္တယ္။ ပညာတတ္ေတြကို အသံုးခ်ခဲ့ပါတယ္။ အေျမာ္အျမင္ၾကီးမားျပီး ေအာင္ျမင္မႈရေအာင္လည္း လုပ္ႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ကို သူ႔အျမင္အတိုင္း ဆက္လုပ္ႏိုင္သူမ်ိဳးကို လႊဲတယ္။ တရုပ္စစ္တပ္က သူ႔ေနရာမွာသူေနတယ္။ အခုထိၾကည့္ရတာ တရုပ္ျပည္ဟာ ေရွ႕သာဆက္သြားမယ္လို႔ထင္ရတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယန္နဲ႔ တရုပ္တို႔ဆီကေန ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ရဲ႕ မတူျခားနားတဲ့ သမိုင္းသခၤန္းစာႏွစ္မ်ိဳးကိုေပးလိုက္တယ္။
တရုပ္ျပည္မွာ တိန္ေရွာင့္ပိန္အာဏာယူထားခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ ၁၉၇၈ ကေန ၁၉၉၂ ကာလအတြင္း ျမန္မာျပည္မွာလည္း အေျပာင္းအလဲၾကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၈၇ မွာ LDC ေခၚ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈအနည္းဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္သြားတယ္။၂၆ ႏွစ္တာအုပ္စိုးေနခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းရဲ႕ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီက်ဆံုးသြားတယ္။ ၁၉၈၈ မွာ လူထုအံုၾကြမႈၾကီးျဖစ္ျပီး စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္မလာ၊ ႏိုင္ငံေရးမတည္ျငိမ္၊ စစ္အင္အားေတာ့ အတန္အသင့္ တည္ေဆာက္တယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕အဆင့္အတန္း ပိုျပီးက်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအေနအထားပါ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။ (ဆက္ေရးခ်င္ပါေသးတယ္။)
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၅-၁၂-၂ဝ၁၆
Comments
Post a Comment