Topical Medicines လိမ္းေဆးနဲ႔ ထိုးေဆး တူတယ္

ေစာေစာကတင္လိုက္တဲ့ ျမန္မာျပည္ကေဆး ပိတ္ပင္ခံရေအာက္မွာ လူးေဆးျဖစ္လို႔ အႏၲရာယ္မရွိဘူလား၊ မရွိေလာက္ပါ စသျဖင့္ေရးၾကတယ္။ ေဆးေပးနည္း လမ္းေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။

ေဆးေပးလမ္းေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး
1. Topical အေပၚယံမွေပးျခင္း
• Epicutaneous အေရျပားေပၚသုိ႔ေပးျခင္း၊ ဥပမာ အလာဂ်ီေဆး၊ ထံုေဆး၊ ေဆးတည့္မတည့္ စမ္းျခင္း
• Inhalational ရွဴေဆး၊ ဥပမာ ပန္းနာေဆး
• Enema စအိုမွေပးျခင္း၊ ဥပမာ ဝမ္းျခဴျခင္း။
• Eye drops မ်က္စိထဲထည့္ျခင္း၊ ဥပမာ မ်က္စဥ္း
• Intranasal ႏွာေခါင္းထဲထည့္ေပးျခင္၊ ဥပမာ decongestant nasal sprays နားေဆးရည္
• Vaginal ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္ျခင္း၊ ဥပမာ အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းေဆး၊ ပိုးေသေဆး။
• Patch ေဆးကပ္ခြါ ဥပမာ ကိုယ္ဝန္တားေဆး၊ အအန္ေပ်ာက္ေဆး။

2. External အျပင္မွထည့္ေပးျခင္း
• Oral/ Orally/By Mouth ပါးစပ္မွေပးျခင္း၊ ေဆးျပား၊ ေဆးရည္၊ ေဆးေတာင့္။)
• Gastric feeding tube (အစာလမ္းထဲျပြန္ျဖင့္ေပးျခင္း)
• Rectally (အစာေဟာင္းအိမ္ထဲထည့္ေပးျခင္း) ဝမ္းျခဴျခင္း၊ ဒံုးပ်ံေဆးေခၚ ပါရာစီတေမာေဆး။

3. Parenteral by injection or infusion ထုိးသြင္းေပးျခင္း
• IV = intra-venous ေသြးျပန္ေၾကာထဲသြင္းျခင္း၊ ဥပမာ total parenteral nutrition
• IA = intra-arterial ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲသြင္းျခင္း၊ ဥပမာ vasodilator drugs and thrombolytic drugs
• IM = Intra-muscular ၾကြက္သားထဲထိုးျခင္း၊ ဥပမာ many vaccines, antibiotics
• IC = Intra-cardiac ႏွလံုးထဲထိုးျခင္း၊ ဥပမာ adrenaline
• S/C = Sub-cutaneous အေရျပားေအာက္ထဲထိုးျခင္း၊ ဥပမာ insulin
• IO = Intra-osseous infusion အ႐ိုးထဲသြင္းျခင္း၊
• ID = Intra-dermal အေရျပားထဲသြင္းျခင္း၊ ေဆးစမ္းျခင္း၊ BCG တီဘီကာကြယ္ေဆး။
• IT = Intra-thecal ခါး႐ိုးဆစ္ျပြန္ (စပုိင္နယ္-ကယ္နယ္) ထဲသြင္းျခင္း၊
• IP = Intra-peritoneal ဝမ္းဗိုက္အေခါင္း (ပယ္ရီတုိနီယမ္) ထဲသြင္းျခင္း၊ ဥပမာ peritoneal dialysis

4. Other means အျခားနည္းလမ္းမ်ား
Epidural (အပီဂ်ဴရယ္) ခါး႐ိုးဆစ္ထဲအရည္သြင္းျခင္း၊ ဥပမာ ဥပမာ ခါးထံုေဆး။

ေဆးေတြကို ဘယ္လမ္းကေနေပးေပး ေသြးထဲေရာက္လာတယ္။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္မွာ ေရာက္သလဲသာကြာျခားတယ္။ ေဆးေတြမွ မဟုတ္ပါ။ စားတဲ့အစားအေသာက္ေတြလည္း ေသြးထဲေရာက္ပါတယ္။ ေရခ်ိဳးလို႔သံုးတဲ့ ဆပ္ျပာရည္၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ေတြလည္း အေရျပားနဲ႔ထိေတြ႔တာနဲ႔ ကိုယ္ထဲဝင္ပါတယ္။ ၾကာၾကာထိေတြ႔ေလ ကိုယ္ထဲဝင္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ေဆး ဥပမာ ၾကြက္ႏို႔ေဆး၊ ဆံပင္ဆိုးေဆးေတြကို အခ်ိန္သတ္မွတ္ျပီး ေရနဲ႔ေဆးရပါတယ္။ ပရုပ္ဆီ၊ ဗမာေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးလိမ္းရင္လည္း ေသြးထဲေရာက္ပါတယ္။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ေလထဲပါေနတာေတြလည္း အသက္ရွဴလမ္းကေနဝင္လာျပီး ေသြးထဲေရာက္ပါတယ္။ ဥပမာ ဟစ္တာလသံုးခဲ့တဲ့ မတ္စတပ္-ဂက္စ္ ေခၚ မုန္ညင္းဆီ အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႔။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၄-၁-၂ဝ၁၇