Low birth weight baby care လမေစ့ကေလးျပဳစုနည္း
ကေလးအေျခအေနကို မသိပါ။ ၃၇ ပတ္ထက္ေစာရင္ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ မစံုေသးပါ။ အထူးသျဖင့္ အဆုပ္အားမေကာင္းေသးပါ။ G6PD လို႔ ေရးရတယ္။
၂။ ဆရာ က်မ မိတ္ေဆြ အသက္ ၂၈ ရွိပါၿပီ။ ယခု အပတ္ထဲမွာ ကေလးေမြးဖြားပါတယ္။ ေမြးလာတဲ့ကေလးက ေပါင္မျပည့္ဘဲ (၂) ေပါင္တည္း ေမြးလာတယ္ဆရာ။ ေနာက္ၿပီး တင္ပါးဆံုကဖြားတယ္။ OG နဲ႔လည္းေသခ်ာျပခဲ႔ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္က တစ္ခါလဲက်ဖူးပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔ေပါင္မျပည့္ရတာပါလဲ။ ကေလးအသက္႐ွင္ဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္႐ွိပါသလဲ။ ဘာေၾကာင္႔တင္ပါးဆံုကေမြးတာလဲ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ဆရာေျဖေပးေစခ်င္ပါတယ္။
၃။ မဂၤလာပါဆရာရွင္ ဆရာတင္ထားတဲ့ ကေလးျပာၿပီး CPR နဲ႔ အသက္ကယ္ႏိုင္ျခင္းကို ဖတ္လိုက္ရပါတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒီပိုစ့္က က်မတူမေလးျဖစ္ေနပုံနဲ႔တိုက္ဆိုင္ေနလို႔ comment ဝင္ေမးထားပါတယ္ဆရာ။ ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးဖို႔ ဆရာ့အတြက္ အခက္ခဲရွိတယ္ဆိုတာ ေနာက္မွသတိထားမိပါတယ္ဆရာ။ ဆရာ့ရဲ့စည္းကမ္းကို ခ်ဳိးေပါက္တယ္လို႔ မထင္ပါနဲ႔ရွင့္။ ေတာင္းပန္ပါတယ္ဆရာ။ က်မက Apr 18, 2015 မွာ က်မေမာင္ေလးရဲ႕မိန္းမ ေရမႊာေပါက္ၿပီး လမေစ့ပဲ အေရးေပၚ ကေလးခြဲေမြးရမမယ့္ အေၾကာင္းမ်ားကို ဆရာ့ထံအကူညီေတာင္းခံ ေမးျမန္းခဲ့ဖူးပါတယ္ရွင္။ ဆရာ့ရဲ႕အခ်ိန္မီ ျပန္စာမ်ား ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကေလးကို ေအာင္ျမင္စြာ ခြဲစိတ္ေမြးဖြားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ဆရာ။ အခုကေလးေမြးၿပီး ၃၄ ရက္ေက်ာ္ ညပိုင္းမွာ ကေလးက ႏို႔ဘူးေသာက္ရင္း အိပ္ေပ်ာ္သြားၿပီးမၾကာခင္မွာ ငယ္သံလိုလို ေအာ္ငိုတဲ့အသံတခ်က္ထြက္လာၿပီး တကိုယ္လုံးျပာအသက္မရူေတာ့ပါဘူး။ အိမ္သားအားလုံးလန္႔သြားပါတယ္။ ေမြးလာၿပီးကတည္းက တခါမွမျဖစ္ခဲ့ဖူးပါရွင္။ ဖခင္ျဖစ္သူက ကေလးပါးစပ္မွေလကိုစုတ္လိုက္ မႉတ္လိုက္ တမိနစ္ေက်ာ္ၾကာလုပ္ေပးမွ ကေလးငိုသံျပန္ထြက္လာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့အျမန္ေဆးရုံေခၚသြားခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္စီဂ်င္ တညေပးထားရပါတယ္။ ဆရာဝန္မ်ားကေတာ့ ႏို႔သီးလို႔ ျဖစ္တာလို႔ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ဒါေပမယ့္ ေဆးရုံတက္ေနရင္း ကေလးက ငိုေနရာမွ အသံမထြက္ေတာ့ပဲ အသက္ရူရပ္သလို ျဖစ္ၿပီး ျပာလာပါတယ္။ အဲ့လိုျဖစ္ေတာ့ ဆရာဝန္က ကေလးကိုေပြ႕ခ်ီၿပီး တင္ပါးကိုရိုက္လိုက္ေတာ့မွ ကေလးငိုသံ ျပန္ထြက္လာပါတယ္ဆရာ။ ေနာက္ရက္ေတြမွာေတာ့ ဖန္ေပါင္းအိုးထဲမွာ ၂ ရက္ အပူေပးထားရပါတယ္ဆရာ။ ပိုးသတ္ေဆးထိုးေပးပါတယ္။ ေဆးရုံ ၇ ရက္ တက္ရပါတယ္ရွင္ ကေလးကိုႏို႔တိုက္ၿပီးရင္ ေခါင္းေထာင္ေပးရမယ္လို႔ မွာၾကားပါတယ္။ အားလုံးလိုက္နာေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုကေလး ၂ လ ၈ ရက္ရွိပါၿပီဆရာ။ ဒါေပမယ့္ တခါတရံ ငိုေနရာမွအသံမထြက္ေတာ့ပဲ ကေလးျပာလာၿပီး အသက္ရႉရပ္သလို ျဖစ္သြားပါတယ္ဆရာ။ ကေလးမိခင္က ကေလးပါးစပ္ကိုစုပ္ေပးလိုက္ေတာ့မွ ငိုသံျပန္ထြက္လာပါတယ္။ ဒီကေန႔လည္း တခါထပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးရုံမွဆင္းလာၿပီး ယေန႔အထိဆိုရင္ ၆ ႀကိမ္ထက္မနည္း ထပ္ျဖစ္ပါတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒါဘယ္လိုလုပ္သင့္ပါသလဲရွင့္။ ကေလးအရြယ္ေရာက္တဲ့အထိ အဲ့လိုျဖစ္ေနတတ္ပါသလားရွင့္။ ကေလးမိခင္က ႏို႔ရည္နဲနဲေလးမွမထြက္လို႔ ကေလးကို ေမြးကတည္းမွ အခုထိႏို႔ဘူးတိုက္ေနရပါတယ္ရွင္။ ႏို႔ရည္ထြက္ေဆးေသာက္၊ ဟင္းရည္မ်ဳိးစုံလုပ္ေသာက္ၾကည့္လည္း မထြက္ပါဘူးရွင္။ တူမေလးက အိပ္ေနခ်ိန္မွာ ေဟာက္သံလိုလို ခၽြဲသံလိုလိုနဲ႔ အျမဲထြက္ေနတတ္ပါတယ္ဆရာ။ ေဆးရုံျပၾကည့္ေတာ့ အဆုပ္အားလုံး ေကာင္းေနပါတယ္တဲ့၊ ခၽြဲက်ေဆးေပးလာပါတယ္။ ကေလးကို အခုညခင္းမွာ တိုက္ၾကည့္ေတာ့ ေဆးမ်ားကို အန္ထုတ္ပါတယ္ဆရာ။ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ကေလးက အန္ထုပ္ေနပါတယ္။ ကေလးကအရမ္းငယ္ေတာ့ မအန္ႏိုင္ျဖစ္ေနလို႔ ပါးစပ္မွစုပ္ထုတ္ေပးရပါတယ္ရွင္။ ကေလးေလးခမ်ာ ေတာ္ေတာ္ေလး ပင္ပန္းသြားပါတယ္႐ွင္။ ဘယ္လိုဆက္ၿပီး ျပဳစုသင့္တယ္ဆိုတာ ေက်းဇူးျပဳ၍ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ ဆရာ့ကို အားကိုးပါတယ္ဆရာ။ ကေလးအတြက္ ဘယ္လိုဆိုးႀကိဳးျဖစ္ႏိုင္မွာလဲဆရာ။ ေက်းဇူးၿပဳၿပီးေျဖၾကားေပးပါရွင္။
ေန႔ေစ့လေစ့ကိုယ္ဝန္ဆိုတာ ၃၉ ပတ္ကေန ၄၂ ပတ္အတြင္းေမြးတာကိုေခၚတယ္။ ၃၇ ပတ္ထက္ေစာေမြးတာကို လမေစ့ကေလးေခၚတယ္။ ေမြးေမြးခ်င္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၅ ေပါင္ခြဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၂ ေကဂ်ီခြဲ ထက္နည္းတဲ့ကေလးကို အေလးခ်ိန္ မျပည့္တဲ့ကေလးေခၚတယ္။ ကေလးေစာေမြးျခင္းကို ကာကြယ္ဘို႔ ကိုယ္ဝန္ကတည္းက (ပရိုဂ်က္တီရုန္း) ေဟာ္မုန္္းတမ်ိဳးကို ၃၂ ပါတ္ေနာက္မွာ ေပးရတတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေဟာ္မုန္းလို႔ေခၚတယ္။ (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ကေန သေႏၡသား ဖြံ႔ထြားေစဘို႔ကူညီတယ္။ သေႏၡသားက သားအိမ္အတြင္းလႊာမွာ လာကပ္ျပီးတာနဲ႔ ဆက္ျပီးတည္ျမဲေနေစဘို႔ လိုအပ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၈-၁ဝ ပါတ္ ေနာက္မွာ အခ်င္းျဖစ္လာျပီး (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ထုတ္ေပးဘို႔ တာဝန္ယူလာတယ္။
လမေစ့ကေလးဆိုရင္ သတိထားစရာေတြရွိတယ္။ ႏို႔စို႔တာ၊ အစာေၾကြးရတာခက္မယ္။ ကူးစက္ေရာဂါေတြကို ခံႏိုင္ရည္ နည္းမယ္။ အဆီလဲနည္းလို႔ ကိုယ္အပူခ်ိန္ကိုေႏြးေနေအာင္ သိပ္မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ေသြးထဲမွာ ေအာက္စီဂ်င္ နည္းေနမယ္။ အသက္ရွဴတာအားနည္းေနမယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲေသြးယိုတာ သတိထားရမယ္။ အစာလမ္းေရာင္မယ္။ (SIDS) ရုတ္တရက္ ေသဆံုးတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္တယ္။
အဲလိုကေလးေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္လာႏိုင္တာေတြရွိတယ္။
- ႏွလံုးမွာ (PDA) ေမြးရာပါအေပါက္ပါတာ၊
- ဗဟိုဦးေႏွာက္ပိုင္းမွာအားနည္းေနလို႔ ႏို႔စုပ္ယူမႈနဲ႔ ျမိဳခ်မႈအားနည္းတာ၊
- Apneic episodes အသက္ရႈရုတ္တရက္ရပ္တာ၊ (ဦးေႏွာက္ထဲက အသက္ရွဴထိန္းခ်ဳပ္ရာအားနည္းလို႔)၊
- ဦးေႏွာက္ထဲေသြးယိုတာ၊
- ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ (ရုပ္ + အသိ) အားနည္းတာ၊
- ဖြံ႔ျဖိဳးမႈအားနည္းျခင္းထဲမွာ အဆုပ္၊
- ROP မ်က္စိျမင္လႊာအားနည္းျခင္း၊ ျမင္အားနည္းျခင္း၊
- အစာေျခလမ္းအားနည္းလို႔ ႏို႔စို႔တာနဲ႔ မ်ိဳခ်တာအားနည္းျခင္း၊ အစာမ်ားမ်ားေကြ်းမရျခင္း၊ သၾကားဓါတ္နည္းျခင္း၊ အသားဝါျခင္း၊
- ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္း၊
- ေက်ာက္ကပ္ (မက္တာေဘာလစ္ အက္စီဒိုးဆစ္) ျဖစ္ျခင္း၊
- ကိုယ္အပူခ်ိန္ ေကာင္းေကာင္းမထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ အပူခ်ိန္နည္းေနျခင္း၊
ကေလးေစာေမြးတာကို Pre-term labor လို႔လဲေခၚတယ္။ ခန္႔မွန္းေခ်ေမြးမဲ့ရက္ထက္ ၃ ပါတ္ေစာရင္၊ ကိုယ္ဝန္ ၃၇ ပါတ္ထက္ေစာေမြးရင္ ေခၚတယ္။ ေစာမေမြးေစေအာင္ အိပ္ယာမွာ ေဆးရံုတက္သလို နားေနတာ၊ အားေဆးသြင္းေပးတာနဲ႔ ေဆးေပးတာေတြနဲ႔ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ဘာလို႔ေစာေမြးသလဲ တခါတေလ (၅ဝ%) အေၾကာင္းရွာမရဘူး။ အာဟာရဓါတ္နည္းတာကို စဥ္းစားရတယ္။ တခါအဲလိုေမြးဘူးသူေတြမွာ သူမ်ားထက္ ၁၅-၅ဝ%) ပုိျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ရာႏွဳန္းျပည့္မဟုတ္ပါ။ ဖင္လန္မွ ာဆန္းစစ္မႈတခုလုပ္ေတာ့ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းျခင္းမရွိဘဲ ကေလးေမြးသူေတြမွာ ၂ဝ% ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။ အမႊာကိုယ္ဝန္မွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ေရာဂါပိုးဝင္တာကိုလဲ ထည့္တြက္ရတယ္။ ဥပမာ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တာ။ စမ္းသပ္ၾကည့္ရင္ ေမြးလမ္း-သားအိမ္ဝအရည္ထဲမွာ Fetal fibronectin မ်ားေနရင္ ျဖစ္တယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔လဲစစ္ရမယ္။ သားအိမ္ဝ (ႏႈပ္ခမ္း အလ်ား) တိုရင္ မေကာင္းပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၂၄ ပါတ္မွာ ၂၅ မီလီမီတာထက္ရွည္သင့္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ အလုပ္လုပ္မ်ိဳးေတြမွာ ဥပမာ မတ္တပ္အၾကာၾကီးရပ္ရသူေတြမွာ အျဖစ္ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရယ္။ ေဖါလစ္အက္စစ္နည္းရင္လဲ မေကာင္းပါ။ ဆီးစစ္လို႔ ပိုးေတြ႔ရင္ ေဆးကုရမယ္။ Progesterone (ပရိုဂ်က္တီရုန္း) ေဟာ္မုန္း ေပးသင့္ရင္ေပးရတယ္။ ၃၂ ပတ္ေနာက္မွာ ေပးတယ္။ Cervical cerclage သားအိမ္ဝမလံုသူေတြကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုးမွာ သားအိမ္ဝကို ခ်ဳပ္ေပးထားရတယ္။ ကာကြယ္ဘို႔ရာ စတီရြိဳက္ေဆးေပးနည္းကို ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာသံုးတယ္။ တျခားစမ္းသပ္သံုးတဲ့ေဆးနည္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ NSAIDs, Magnesium sulfate, Calcium channel blockers, Beta mimetics, Atosiban ေတြပါဝင္တယ္။ Tocolysis ေဆးလဲပါတယ္။ Calcium-channel blockers နဲ႔ Oxytocin antagonist ေဆးေတြက ၄၈ နာရီ ေနာက္က်ေစေပမဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြလဲရတယ္။ ကာကြယ္တဲ့သေဘာနဲ႔ ပိုးေသေဆးေပးနည္းကလဲ အက်ိဳးရွိတယ္။ Amoxicillin နဲ႔ Erythromycin ေဆးေတြေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ Amoxicillin + Clavulanic acid ေဆးတြဲကို မသံုးသင့္ပါ။
တကမာၻလံုးမွာ တႏွစ္ေအာက္ကေလးေသးဆံုးမႈထဲမွာ လမေစ့ဘဲေမြးတဲ့ကေလး ၁ဝ% ပါတယ္။ အေရအတြက္ဆိုရင္ တႏွစ္မွာ အဲလိုကေလးေပါင္း ၅ သိန္းေလာက္ရွိတယ္။
ေမြးေမြးခ်င္း အထူးခန္းမွာ ကုသေပးရတယ္။ အေလးခ်ိန္တိုးလာရင္ သက္သာလာမယ္။ အထူးခန္းမွာ မထားႏိုင္ရင္ ကေလးကို အပူေငြ႔လံုေလာက္ေအာင္ေပးပါ။ ႏို႔လံုေလာက္ရင္ ျပြန္ (ပိုက္) နဲ႔တိုက္ပါ။ ေရာဂါပိုး မဝင္ေအာင္ လူထူထပ္ရာကို ေခၚမသြားပါနဲ႔။ ေခ်ာင္းဆိုးအေအးမိေနသူေတြ အနားမလာေစပါနဲ႔။ ကူးစက္ေရာဂါရွိသူေတြမလာပါေစနဲ႔။ ကာကြယ္ေဆးေတြ အတိအက်ထိုးေပးထားပါ။
ကေလးကို ေမြးျပီးျပီးခ်င္ သူ႔မိခင္နဲ႔ ထိေတြ႔ေပးသင့္တယ္။ ခ်ိဳစတိုက္ေစရတယ္။ အခုလိုကေလးကို အထူးခန္းမွကုသရလို႔ မိခင္နဲ႔ အတူမရွိႏိုင္။ အဲေတာ့ မိခင္ႏို႔ထြက္တာမွာ အားနည္းေစတယ္။ ႏို႔ဗူးတိုက္ဘို႔လိုႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။
Apnea အသက္ရွဴရုတ္တရက္ရပ္တာ၊ ႏွလံုးခုန္ေႏွးသြာတာနဲ႔ ေအာက္စီဂ်င္နည္းတာကို အထူး သတိထားေနရမယ္။ အသက္ရွဴအခက္အခဲျဖစ္လာရင္ ေလမႈတ္သြင္းတာရပါတယ္။ အရွိန္အား အသင့္အတင့္သာ သံုးပါ။ ေခါင္းကို ေဇာက္ထိုးလုပ္၊ ေက်ာပုတ္ေပးတာလည္း လိုလာရင္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးကို အထူးခန္းမွာထားေနစဥ္ မိခင္နဲ႔ အသားခ်င္းထိုကိုင္မႈလုပ္သင့္တယ္။ အားေပးခ်င္တာက ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးလာေလာ သက္သာလာေလျဖစ္ပါမယ္။ ျပဳစုသူေတြက စိတ္ကိုတည္ျငိမ္ပါေစ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆရာဝန္ဆရာမေတြလိုျပဳမူပါ။ ဆိုလိုတာက အေရးၾကံဳလာခ်ိန္မ်ိဳးမွာ သနားစိတ္နဲ႔ စာနာစိတ္ကို လိုတာထက္မပိုေစပါနဲ႔။ ပညာနဲ႔ ဝီရိယ မေပါ့နဲ႔။ ကံတရားဆိုတာ ဆန္းၾကယ္တယ္။
• Low birth weight baby care လမေစ့ကေလးျပဳစုနည္း http://doctortintswe.blogspot.com/2017/12/low-birth-weight-baby-care.html
• Pregnancy Premature labor ကေလးေစာေမြးျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-premature-labor.html
• Premature labor ကေလးေစာေမြးျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/premature-labor.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၇-၁၂-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment