Breast Benign Lumps ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သားအက်ိတ္မ်ား

(ကန္ေတာ့)

မိန္းကေလးတိုင္း အမ်ိဳးသမီးၾကီးငယ္တိုင္း ကိုယ့္ရင္သားကိုယ္ စမ္းသပ္ျပီး၊ သံသယရွိရင္ ခ်က္ခ်င္း ဆရာဝန္ကုိ ျပသင့္တာ သိေနၾကပါျပီ။ ကင္ဆာဆိုရင္ ေၾကာက္စရာမွန္ေပမဲ့ ေစာေစာသိလို႔ စနစ္တက်ကုသရင္ အမ်ားၾကီး ေကာင္းေစတဲ့ ကင္ဆာထဲမွာ ရင္သားကင္ဆာက ထိပ္ကေနတယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သားအက်ိတ္ေတြက ၈ဝ% ရွိတယ္။ အမ်ိဳးအစားကေတာ့ မ်ားပါတယ္။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ အက်ိတ္နခမ္းသားက ေခ်ာေမြ႔ေနမယ္၊ ေရြ႔ရွားလို႔လဲ လြယ္တယ္။ အက်ိတ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ဘဲ ထိခိုက္မိလို႔၊ ရာသီလာျခင္းနဲ႔ အသက္အရြယ္ေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲ၊ ေဆးဝါးေတြကေနလည္း ရင္သားမွာ အရင္လိုမဟုတ္တာမ်ိဳး ျဖစ္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ရင္သား ႏွစ္ဘက္ဟာ တသက္လံုး ေျပာင္းလဲေနတာပါ။

အသက္ငယ္သူေတြမွာ ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သားအကိ်တ္ေတြကေတာ့ -

(၁) Fibrocystic changes (ဖိုက္ဘရိုဆစ္စတစ္) အေျပာင္းအလဲ။ ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲေနတာကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ဥပမာ ရာသီမလာခင္ တင္းျပီး နာခ်င္တာမ်ိဳး။ တခါတေလ ႏို႔သီးအဖ်ားကို ညွစ္ၾကည့္ရင္ အရည္လိုပါ ထြက္ႏိုင္ေသးတယ္။ အက်ိတ္လိုျဖစ္ေနတာ အေခ်ာင္းလိုက္၊ အေျမွာင္းလိုက္ေနမယ္။ စမ္းၾကည့္ရင္ ခပ္မာမာ ရာဘာနဲ႔တူတယ္။ အသက္ ၄ဝ ေအာက္မွာသာအျဖစ္မ်ားတယ္။ ခြဲစရာမလိုပါ။ ကုစရာမလိုပါ။ နာတာေရာင္တာအတြက္ အေနရခက္ရင္ အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆးေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။

(၂) Simple Cysts ရိုးရိုး (ဆစ္)။ အရည္ျပည့္ေနတဲ့အိတ္ေလးမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ တခုတည္းေရာ တခုမကပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရြယ္အစားလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိႏိုင္တယ္။ နာႏိုင္တယ္။ နာတာကလည္း ရာသီခြင္နဲ႔အမွ်ေျပာင္းတယ္။ ေဆးထိုးအပ္သံုးျပီး စုပ္ထုတ္ႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တာေသျခာဘို႔လုပ္တာလည္း ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္တာပါဘဲ။

(၃) Fibroadenomas (ဖိုက္ဘရိုအဒီႏိုးမား)။ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ အစိုင္အခဲျဖစ္ေနမယ္။ စမ္းၾကည့္ရင္ ရင္သားအတြင္းထဲမွာ ေရြ႔တာ သိပ္လြယ္ကူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏို႔ထဲကၾကြက္လို႔တင္စားေခၚၾကတယ္။ ခြဲစိတ္ေပးရတာမ်ားတယ္။ အသက္ ၂ဝ-၃ဝ အတြင္း အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ခြဲရတာမ်ားတယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္။
Lumpectomy အက်ိတ္ခြဲထုတ္နည္းက သမားရိုးက်နည္းျဖစ္တယ္။ Laser ablation, Cryoablation တျခားနည္းေတြလဲ ခုေခတ္မွာ စမ္းသံုးပါတယ္။

(၄) Intraductal papillomas ႏို႔ျပြန္တြင္းက (ပက္ပလိုမား)။ ေသးတယ္၊ အေသအခ်ာၾကည့္ရင္ ၾကြက္ႏို႔လိုတူတယ္။ ႏို႔သီးအနာတဝိႈက္မွာေတြ႔ရတယ္။ အသက္ ၄ဝ-၅ဝ ေတြမွာပိုျဖစ္ျပီး ႏို႔သီးအဖ်ားကေန ေသြးထြက္ႏိုင္တယ္။ Lumpectomy အက်ိတ္ခြဲထုတ္နည္းက သမားရိုးက်နည္းျဖစ္တယ္။ Laser ablation, Cryoablation တျခားနည္းေတြလဲ ခုေခတ္မွာ စမ္းသံုးပါတယ္။

(၅) Traumatic fat necrosis ထိခိုက္မိလို႔ အဆီခဲေတြပ်က္စီးျခင္းျဖစ္တယ္။ ခပ္ဝိုင္းဝိုင္း။ ခပ္တင္းမာမာ၊ တခုတည္းရွိျပီး၊ မနာဘူး။ အနာသက္သာေဆးသာလိုမယ္။

(၆) Mastitis ႏို႔နာဆိုတာလဲ တျခားေနရာေတြမွာျဖစ္တဲ့အနာလိုပါဘဲ။ ႏို႔ပိုးဝင္ျခင္းလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အက်ိတ္ျဖစ္မယ္၊ နာမယ္၊ အေပၚယံအေရျပား နီျမန္းေနမယ္။ အနာက အေရျပားနဲ႔နီးမွသာ နီတာျမင္ရမယ္။ အပူခ်ိန္စမ္းရင္ ပိုပူေနမယ္။ အပူကပ္ေရးရမယ္။ ပိုးေသေဆး နဲ႔ အနာသက္သာေဆး ေပးမယ္။ ျပည္တည္ရင္ေတာ့ ျပည္က္ုိ ထုတ္ရမယ္။

(၇) Breast Pseudolumps အက်ိတ္မဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္။ ရင္သားအတုထဲက (စီလီကြန္) တေနရာကထူပ်စ္လာတာ၊ အဆီခဲတခ်ိဳ႕ေသတာ၊ ေအာက္ကနံရိုး။ Breast cancer ကင္ဆာ၊ Lipoma အဆီအက်ိတ္ နဲ႔ Milk cyst (galactocele) ႏို႔ရည္ခဲေတြလည္း ထည့္စဥ္းစားရမယ္။

ေရာဂါနာမည္ေတြ အဂၤလိပ္လိုပါေရးထားလို႔ စိတ္မပူ၊ စိတ္မရႈတ္ပါနဲ႔။ ၁၊ ၂၊ နဲ႔ ၃ ေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ နံပါတ္ (၃) ကိုသာ ခြဲေပးရတာမ်ားပါတယ္။

Benign lesions ကင္ဆာ မဟုတ္တာေတြ အခ်ဳပ္
• Breast Fibroadenoma (F/A) အသက္ ၂ဝ-၃ဝ အပ်ိဳရြယ္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သားအက်ိတ္။ နာလဲမနာဘူး။ အက်ိတ္ကို သန္႔သန္႔ေလး စမ္းလို႔ရမယ္။ ဟိုဘက္-ဒီဘက္၊ အထက္-ေအာက္ ေရြ႕လို႔ရတာမို႔ ရင္သား Breast mouse ၾကြက္လို႔ ေခၚၾကတယ္။ ခြဲရင္ အေတြ႔အၾကံဳရွိတဲ့ဆရာဝန္ကိုျပသင့္တယ္။ အရြယ္ငယ္ေသးသူေတြအတြက္ အမာရြတ္ကို အထူးသတိထားရတယ္။

• Simple breast cyst ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သား-အက်ိတ္။ အထဲမွာ အရည္ရွိေနမယ္။ အသက္ ၃ဝ-၄ဝ အရြယ္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ ႏို႔နာႏိုင္တယ္။ ႏို႔သီးအဖ်ားကေန ညွစ္ရင္ အရည္ထြက္ႏိုင္တယ္။

• Fibrocystic breast disease ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ ရာသီရက္ေတြမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္မယ္။ အေနရ ခက္ေစတယ္။

• Usual hyperplasia of the breast ရင္သားကို အသားစျဖတ္ယူ စစ္ေဆးၾကည့္ရင္ ကင္ဆာလို႔ မေတြ႔ရဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျပြန္ (ဆဲလ္) ေတြက ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ မ်ားေနတယ္။ တခ်ိန္မွာ ကင္ဆာျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း မ်ားတယ္။

• Atypical hyperplasia of the breast ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ (ဆဲလ္) ေတြကို ႏို႔ျပြန္ထဲမွာေရာ ႏို႔ထြက္ အဆုပ္ေလးေတြမွာပါ ရွိေနမယ္။ တခ်ိန္မွာ ကင္ဆာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အခြင့္အလမ္း ၄-၅ ဆ မ်ားတယ္။

• Intraductal papilloma ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ ႏို႔ျပြန္ေလးေတြထဲမွာ ၾကြက္ႏို႔နဲ႔ဆင္တယ္။ အျပင္ကစမ္းရင္ အက်ိတ္စမ္းလို႔ရမယ္။ ႏို႔သီးအဖ်ားကေန အရည္တမ်ိဳးမ်ိဳး ထြက္မယ္။

• Adenosis of the breast ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ ႏို႔ထြက္အဆုပ္ေလးေတြမွာျဖစ္တယ္။ Mammograms (မင္မိုဂရမ္) ရိုက္ရင္ ကင္ဆာနဲ႔ဆင္ေနမယ္။ Biopsy အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာ လုပ္ရမယ္။

• Phyllodes tumor ရွားတယ္။ ၾကီးလာတာျမန္တယ္။ Ultrasound ရိုက္ရင္ Fibroadenoma နဲ႔ ဆင္တူေနမယ္။ အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တာေရာ ကင္ဆာပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• Fat necrosis ရင္သားကို ထိခိုက္မိရာကေန အထဲက အဆီ (တစ္ရွဴး) ေတြ ပ်က္စီးတာျဖစ္တယ္။ စမ္းလို႔ေတြ႔တဲ့ အက်ိတ္ဟာ အမာရြတ္သာျဖစ္တယ္။

• Mastitis ႏို႔နာ။ တျခားေနရာေတြမွာ အနာျဖစ္သလိုမ်ိဳး နာမယ္၊ နီရဲေနမယ္၊ ေဖါင္းေနမယ္၊ ပူေႏြးေနမယ္။ ကေလး ႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ Breast abscess ျပည္တည္လာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူမယ္။

• Breast calcifications ႏို႔မာ။ (ကယ္လ္စီယမ္) ထံုးဓါတ္ေတြ စုေဝးေနတာျဖစ္တယ္။ Mammograms ရိုက္ရမယ္။ ဆင္ဆာလဲျဖစ္ႏိုင္လို႔ Biopsy အသားစ ျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာ လုပ္ရမယ္။

• Gynecomastia ေယာက္်ားႏို႔က မိန္းမႏို႔လိုျဖစ္ေနတာ။ ေမြးကေလးေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လူပ်ိဳေပါက္လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ မေန႔ကေမးတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၃-၇-၂ဝ၁၈