Peace offensive ျငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္

ဒီစာေရးတာ ၃ ႏွစ္ရွိျပီ။ တိုက္ဆိုင္လို႔ နည္းတည္းေလးျပင္ ျပန္တင္ပါရေစ။ ေစာေစာကတင္လိုက္တဲ့ Peace ကြန္မင့္လုပ္ျခင္းပို႔စ္ေအာက္မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမဟုတ္သူ ဖရင္းတေယာက္က ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေကၤတပို႔တယ္။ သူက အိႏိၵယႏိုင္ငံ မဂါလယာျပည္နယ္ ရွီေလာင္းျမိဳ႕တကၠသိုလ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရးဌာန ပါေမာကၡျဖစ္ပါတယ္။ သူဖတ္တတ္တာ Peace တလံုးသာ။

အခုတေလာ ျမန္မာျပည္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့သတင္းေတြတက္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးက အားတက္စရာရွိရင္ ဒိုင္းကနည္းတက္၊ က်စရာရွိရင္လည္း ဘံုးကနည္း က်တတ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုကလည္း အခုျဖစ္တာတခုေလာက္ကိုသာ ၾကည့္ျပီး ေကာင္းလာျပီ၊ မေကာင္းေသးဖူး ေကာက္ခ်တတ္ၾကတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းကိုပါ ၾကည့္ျပီးမွ အဆိုးအေကာင္း ခ်င့္ခ်ိန္သင့္ပါတယ္။

အစိုးရကိုလက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ၾကတာကို အေခၚအေဝၚအမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းပဋိပကၡ၊ သူပုန္ထျခင္း။ အေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္တြင္းစစ္လို႔သံုးတယ္။ ႏိုင္ငံရးသိပၸံမွာ ျပည္တြင္းစစ္ဆိုတာ စုစည္းမႈရွိတဲ့အဖြဲ႔တခုနဲ႔ အစိုးရၾကား စစ္ျဖစ္တာကိုေခၚတယ္။ ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ သူ႔နယ္ေျမကို လြတ္လပ္ေရးရခ်င္လို႔ ျဖစ္တယ္။ အေမရိကမွာ ျဖစ္ခဲ့တာေတာ့ ထူးျခားတယ္။ ၁၉၄၅ ေနာက္ပိုင္း ကမာၻမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးရသူေပါင္း ၂၅ သန္းရွိျပီ။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြက ကိုလမ္ဘီယာ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ အာဖကန္၊ ပါပူအာ၊ ယူဂန္ဒါ၊ ဆိုမာလီ၊ ႏိုက္ဂ်ီးရီးယား၊ ယီမင္၊ ဆီးရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ဗဟိုအာဖရိက၊ မာလီ၊ ေတာင္ပိုင္းဆူဒန္နဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ၾကတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္လို႔ တညီတညြတ္တည္းေခၚတာကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္မႈကစတယ္။ သခင္စိုး အလံနီအဖြဲ႔ဟာ လြတ္လပ္ေရးရျပီး (၈) လအၾကာ ရခိုင္ဖက္မွာေတာခိုတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ မူဂ်ဟစ္ေတြ ပုန္ကန္တယ္။ ေနာက္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြက တဖြဲ႔ျပီးတဖြဲ႔လက္နက္ကိုင္လာၾကတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသလဲ
ေလာဘတရားနဲ႔ နစ္နာမႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ (၁) တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးမတူသူေတြ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ မတူသူေတြ၊ လူမႈေရးရာကြဲျပားသူေတြအၾကားမွာ စစ္ျဖစ္ၾကတယ္။ (၂) စီးပြါးေရး အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ တိုက္ၾကတယ္။ ပညာရွင္အမ်ားစု လက္ခံၾကတာကေတာ့ စီးပြါးေရးနဲ႔ တည္ေဆာက္မႈ အေျခခံေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။

၂၁ ရာစုအေစာပိုင္းမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြဘာလို႔ျဖစ္သလဲကို ကမာၻ႔ဘဏ္ကေနေလ့လာခဲ့တယ္။ ကိုလီယာ-ေဟာ့ဖလာ ေမာ္ဒယ္လို႔ေခၚတယ္။ ေငြေၾကးရႏိုင္မႈ ဥပမာ ဆာရာလီယြန္းမွာ စိန္ထြက္လို႔ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခြင့္အလမ္း ေမွ်ာ္ခိုးခ်က္အတြက္ ၁၉၄၇-၄၈ မွာ ျဗိတိသွ်ပိုင္ ပါလစ္စတိုင္းမွာျဖစ္ခဲ့တယ္။ စစ္ေရးအသာစီးရမႈေၾကာင့္ ၁၉၄၆ မွာ တရုပ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြကေန ေႏြဦးစစ္ပြဲတိုက္ခဲ့တယ္။ နစ္နာခ်က္ေတြေၾကာင့္ဆိုတာမွာ စီးပြါးေရးအတြက္ မဟုတ္ပဲ၊ နစ္နာေနသူေတြက သူတို႔ရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာကိုရခ်င္လို႔ လက္နက္စြဲကိုင္ၾကတယ္။ အဲတာထဲမွာ စီးပြားေရးသာတူညီမွ်မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး၊ တိုင္းရင္းသာစုစည္းမႈ၊ ဘာသာေရး ကြဲျပားမႈေတြပါဝင္တယ္။ တျခားအေၾကာင္းေတြလည္းရွိပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာတတ္သလဲ
ျပည္တြင္းစစ္ေတြဟာ အမ်ားစုက ၄ ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ၾကာတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာက အၾကာဆံုးလို႔ စံခ်ိန္တင္ထားတယ္။ စပိန္ (၁၉၃၆-၁၉၃၉)၊ သိရိလကၤာ (၁၉၈၃-၂ဝဝ၉)၊ ဂြါတီမာလာ (၁၉၆ဝ-၁၉၉၆)၊ အယ္လ္ဆာဗာဒို (၁၉၇၉-၁၉၉၁)၊ ႏိုက္ကာရာဂြါ (၁၉၇ဝ-၁၉၉ဝ)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ (၁၉၄၈ မွ ယေန႔အထိ)။

ျမန္မာျပည္ကပဋိပကၡေတြက ရႈတ္ေထြးမ်ားျပားတယ္။
၁။ ကူမင္တန္ တရုပ္ျဖဴ (၁၉၄၈-၁၉၆၂) က်ဴးေက်ာ္စစ္၊
၂။ အလံနီ ၁၉၄၈-၁၉၇၈၊
၃။ ဗကပ ၁၉၄၈-၁၉၈၈၊
၄။ ကရင္ KNU ၁၉၄၉ ကတည္းက၊
၅။ ပအို႔ PNO ၁၉၄၉-၁၉၉၁၊
၆။ မူဂ်ာဟီဒင္ Mujahideen ၁၉၄၉-၁၉၅ဝ၊
၇။ ကခ်င္ KIO ၁၉၆၁ ကတည္းက၊
၈။ ရွမ္း (SSA) ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ကို ၁၉၆၄ မွာဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၆ မွာဖ်က္ျပီး ေတာင္ပိုင္းတပ္နဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းတပ္လို႔ သီးျခားဖြဲ႔ထားတယ္။ ေတာင္ပိုင္းတပ္ကို (SSA/RCSS) လို႔လည္း ေခၚတယ္။
၉။ ရွမ္း Shan State Volunteer Force (SSVF)၊ ၁၉၆၇-၁၉၈ဝ၊
၁ဝ။ ရွမ္း SSA ၁၉၈၈ ကတည္းက၊
၁၁။ ဝ UWSP ၁၉၈၈ ကတည္းက၊
၁၂။ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ABSDF ၁၉၈၈ ကတည္းက၊
၁၃။ ကိုးကန္႔ NDAA ၁၉၈၉ ကတည္းက၊
၁၄။ ရွမ္း SSNA (၁၉၉၅-၂ဝဝ၅)၊ WNA (၁၉၇၅-၁၉၈၈)၊
၁၅။ တေအာင္းပေလာင္ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္အဖြဲ႔ (TNLA) ၁၉၉၂ ကတည္းက၊
၁၆။ ကရင္ ဘုရားသခင္တပ္မေတာ္ God's Army (၁၉၉၇-၂ဝဝ၆)၊
၁၇။ ကရင္ DKBA ၂ဝ၁ဝ ကတည္းက။

စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ အပစ္ရပ္စဲေရးမ်ား
၁။ ကိုးကန္႔ National Democratic Alliance Army (NDAA)၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂၁-၃-၁၉၈၉၊
၂။ ဝ United Wa State Army (UWSA)၊ အထူးေဒသ (၂)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၉-၅-၁၉၈၉၊
၃။ ရွမ္း National Democratic Alliance Army (NDAA)၊ အထူးေဒသ (၄)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၃ဝ-၆-၁၉၈၉၊
၄။ ရွမ္း Shan State Army (SSA)၊ အထူးေဒသ (၃)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂-၉-၁၉၈၉၊
၅။ ကခ်င္ New Democratic Army (Kachin) (NDA-K) ၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ၁၅-၁၂-၁၉၈၉၊
၆။ ကခ်င္ Kachin Defence Army (KDA)၊ အထူးေဒသ (၅)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၃-၁-၁၉၉၁၊
၇။ ပအို႔ Pa-O National Organization (PNO)၊ အထူးေဒသ (၆)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၁-၄-၁၉၉၁၊
၈။ ပေလာင္ Palaung State Liberation Army (PSLA)၊ အထူးေဒသ (၇)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂၁-၄-၁၉၉၁၊
၉။ ကယန္း Kayan National Guard (KNG)၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂၇-၂-၁၉၉၂၊
၁ဝ။ ကခ်င္ Kachin Independence Organization (KIO)၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ၂၄-၂-၁၉၉၄ မွ ၉-၆-၂ဝ၁၁၊
၁၁။ ကရင္နီ Karenni State Nationalities Peoples' Liberation Front (KNPLF) ၊ အထူးေဒသ (၂)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၉-၅-၁၉၉၄၊ 
၁၂။ ကယန္း Kayan New Land Party (KNLP)၊ အထူးေဒသ (၃)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂၆-၇-၁၉၉၄၊
၁၃။ ရွမ္း Shan State Nationalities Peoples' Liberation Organization (SSNPLO)၊ ၉-၁-၁၉၉၄၊
၁၄။ မြန္ New Mon State Party (NMSP)၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ၂၉-၆-၁၉၉၅၊
၁၅။ ကရင္ Democratic Karen Buddhist Army (DKBA)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၅၊
၁၆။ ရွမ္း Mongko Region Defence Army (MRDA)၊ မုန္းကိုး၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၉၉၅၊
၁၇။ ရွမ္း Shan State National Army (SSNA)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၉၉၅၊
၁၈။ ကရင္နီ Karenni National Defence Army (KNDA)၊ ကရင္နီျပည္နယ္၊ ၁၉၉၆၊
၁၉။ ကရင္ Karen Peace Force (KPF)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၇၊
၂ဝ။ ရခိုင္ကြန္ျမဴနစ္ Communist Party of Burma (CPB)၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၇၊
၂၁။ မြန္ Mon Mergui Army (MMA)၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၇၊
၂၂။ ကရင္ KNU Special Region Group Toungoo (KNU)၊ ပဲခူတိုင္း၊ ၁၉၉၇၊
၂၃။ ကရင္နီ Karenni National Progressive Party (KNPP)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၅၊ (၃ လသာခံ)၊
၂၄။ ရွမ္း Shan State Army – South (SSA-South)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၆၊
၂၅။ ကခ်င္ New Democratic Army-Kachin (NDAK)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၇၊
၂၆။ ကရင္ Kayan National Liberation Army (KNLA)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၇၊
၂၇။ ကရင္ Democratic Karen Buddhist Amy (DKBA)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၃-၁၁-၂ဝ၁၁ မွ ၁၉-၂-၂ဝ၁၂၊
၂၈။ ကရင္ Kaloh Htoo Baw ကလိုထူးေဘာ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၅-၁၁-၂ဝ၁၁၊
၂၉။ ခ်င္း Chin National Front (CNF)၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ၈-၁-၂ဝ၁၂၊
၃ဝ။ ကရင္ Karen National Union (KNU)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၇-၂-၂ဝ၁၂၊
၃၁။ ရွမ္း Restoration Council of Shan State (RCSS)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၇-၁-၂ဝ၁၂၊
၃၂။ ရွမ္း Shan State Progressive Party (SSPP)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂၈-၁-၂ဝ၁၂၊
၃၃။ မြန္ New Mon State Party (NMSP)၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ၃၁-၁-၂ဝ၁၂၊
၃၄။ ကရင္နီ Karenni National Progressive Party (KNPP)၊ ကယားျပည္နယ္။ ၆-၃-၂ဝ၁၂၊

ဒီစာရင္းေတြကိုၾကည့္ရင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔စာရင္းထက္ အပစ္ရပ္စာရင္းမွာ ႏွစ္ဆမ်ားေနတာေတြ႔ပါမယ္။ ဘာလို႔လဲ။ စစ္အစိုးရကေန အပစ္ရပ္စဲေရးေခၚေတာ့ မူရင္းအဖြဲ႔ေတြကေန ခြဲထြက္ျပီးလိုက္ပါသြားၾကလို႔ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ခြဲထြက္အဖြဲ႔ထဲကေန ထပ္ျပီးခြဲထြက္တာလည္းရွိတယ္။ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕က က်င့္သံုးခဲ့တာရွိတယ္။ Divide and rule (Divide and conquer) မဟာဗ်ဴဟာေဝါဟာရက ဂရိေခတ္ကတည္းကစခဲ့တာပါ။ ဘီစီ (၃၈၂-၃၃၆) မက္ဆီဒြန္ဘုရင္ ဒုုတိယဖိလစ္ကေနစခဲ့တယ္။ ျဗိတိသွ်ကေန အိႏၵိယနဲ႔ ေနာင္မွာ ပါကစၥတန္ျဖစ္လာမယ့္ ေဒသေတြကို အဲလိုခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္သလို ျမန္မာျပည္မွာလည္း ျပည္မနဲ႔ေတာင္တန္းေဒသေတြကို ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္ဆိုတာနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာႏွစ္ခုက သမိုင္းတြင္ျပီးသားရွိတယ္။ ၁၉၆၃ မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းကေန ျငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္စတင္ခဲ့တယ္။ ဧျပီ (၁) ရက္ေန႔မွာ အေထြေထြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေၾကညာလိုက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အင္အားအၾကီးဆံုး အဖြဲ႔ၾကီးေတြထဲက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီထဲမွာေရာ KNU ကရင္အဖြဲ႔မွာပါ သေဘာထားကြဲခဲ့ၾကတယ္။ CPB ထဲက ဗိုလ္ရဲထြတ္က (အဲဒီတံုးက ရန္ကုန္မွာေရာက္သူ) က လက္ခံလိုက္တယ္။ KNU ကေန KNUP နဲ႔ ေစာဟန္တာသာေမႊး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ KRC ကြဲသြားတယ္။ သခင္စိုးရ့ဲ အလံနီပါတီက ရန္ကုန္ကိုအရင္ဆံုးေရာက္လာခဲ့တယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲသံုးၾကိမ္အျပီးမွာေတာ့ ရုတ္တရက္ပ်က္ျပားသြားျပီး၊ ၾသဂုတ္လ ၂ဝ မွာ သခင္စိုးအဖြဲ႔ ရခိုင္ဖက္ျပန္သြားတယ္။ အလံနီဌာနခ်ဳပ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၂၄) ရက္မွာ ေအာက္ေျခအဆင့္သို႔ သူပုန္ထရန္ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။

မတ္လ (၂၈) ရက္တြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတာခိုတယ္။ အလံနီပါတီကေတာ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလက်မွ လက္နက္စဲြကိုင္တုိက္ခုိက္မႈေတြစတင္ခဲ့တယ္။ အလံနီပါတီေတာခုိၿပီး ထၾကြပုန္ကန္တဲ့အခါ သခင္စုိးက ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနခဲ့တယ္။

တရုပ္ျပည္ကေနလာတဲ့ CPB အဖြဲ႔မွာေတာ့ ဗိုလ္ေဇယ်ဦးေဆာင္ျပီး ၃ ဦးပါတယ္။ သူတို႔ကို ပဲခူးရိုးမ၊ ေပါက္ေခါင္းမွာရွိတဲ့ ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္အထိ သြားခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ၂-၉-၁၉၆၃ ေန႔မွာ ေဆြးေႏြးပြဲစတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲၾကီး ႏိုဝဘၤာ ၁၄ ရက္မွာ ပ်က္ျပားသြားပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဖက္က သေဘာထားေတြကေတာ့ (၁) သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာေတြမွာသာ ေနရမယ္။ (၂) ခြင့္ျပဳခ်က္မရရင္ မထြက္ရ။ (၃) စည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းေတြ ရပ္စဲရမယ္။ (၄) ေငြစုေဆာင္း ရွာေဖြမႈ မလုပ္ရ။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား (၁၉၈ဝ-၈၁)
ဦးေနဝင္းအစိုးရဟာ ဘက္မလိုက္လႈပ္ရွားမႈအသင္းၾကီးထဲကေန ထြက္ခဲ့ဘူးတယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ က်ဴးဘား၊ ဟာဗားနားမွာ က်င္းပတဲ့ အစည္းအေဝးမွာ ကြန္ျမဴနစ္ဆိုဗီယက္နဲ႔ ဗီယက္နမ္တို႔ကေန ၾကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ေနတာကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲလိုလည္းလုပ္ျပီးေရာ တရုပ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဟြမ္ဟြာရန္ကုန္ကိုလာတယ္။ ၁၉၈ဝ မွာ သူ႔ကို ထိုင္းနယ္စပ္ကေန လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္ေနတဲ့ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏု ျပည္ေတာ္ျပန္လာတယ္။ (ဗကပ) ကေတာ့ မိုင္းေယာင္းကိုတိုက္တယ္။ တဆက္တည္းမွာ အဲဒီႏွစ္ စက္တဘၤာမွာ စကားေျပာဖို႔ကမ္းလွမ္းလိုက္တယ္။ တရုပ္ႏိုင္ငံ ပီကင္းေအာက္တိုဘာေဆြးေႏြးပြဲကို ဗကပ ေခါင္းေဆာင္ သခင္ဘသိန္းတင္ကဦးေဆာင္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ KIO နဲ႔ ဦးေနဝင္းအစိုးရ ရန္ကုန္မွာစကားေျပာေနျပီ။ ဦးေနဝင္း ရုတ္တရက္ ပီကင္းေရာက္လာတယ္။ ဒုတိယအၾကိမ္ေဆြးေႏြးပြဲက လာရွိဳးမွာလုပ္တယ္။ (မဆလ) ဖက္ကအဆိုျပဳတာက (ဗကပ) ကို ဖ်က္သိမ္းေပးရမယ္။ နယ္ေျမဖ်က္သိမ္းေပးရမယ္။ (မဆလ) ဖက္ကကိုင္ေျပာတာက ၁၉၇၄ တပါတီစနစ္အရ ေရးထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျဖစ္တယ္။ လက္ရွိတပ္မေတာ္ေျပာသလိုပဲ။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ဦးေနဝင္းက ေမလ ၁၄ ရက္မွာ အဆံုးသတ္လိုက္တယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေခၚ ျငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္
• ၁၈-၈-၂ဝ၁၁ ေန႔မွာ အဲဒီအခ်ိန္က သမတကေန အဆင့္ (၃) ဆင့္ပါ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္။
• Peace Working Committee ကေန အပစ္ရပ္စဲေရးလမ္းညႊန္ (၅) ခ်က္ထုတ္ျပန္တယ္။
• Union Level Peace Negotiation ကေန (၈) ခ်က္ကိုထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။
• Myanmar Peace Centre (MPC) အဖြဲ႔ကို ၃-၁၁-၂ဝ၁၂ ေန႔မွာ ဖြဲ႔လိုက္တယ္။

အပစ္ရပ္အဖြဲ႔သစ္မ်ား
၁။ UWSA/P ဝ အဖြဲ႔ = ၆-၉-၂ဝ၁၁
၂။ NDAA-ESS ကိုးကန္႔ = ၇-၉-၂ဝ၁၁
၃။ DKBA-5 ကရင္ = ၃-၁-၂ဝ၁၁၊
၄။ RCSS / SSA ရွမ္း = ၂-၁၂-၂ဝ၁၁၊
၅။ CNF ခ်င္း = ၆-၁-၂ဝ၁၂၊
၆။ KNU ကရင္ = ၁၂-၁-၂ဝ၁၂ ၊
၇။ SSPP / SSA ရွမ္း = ၂၈-၁-၂ဝ၁၂၊
၈။ NMSP မြန္ = ၁-၂-၂ဝ၁၂၊
၉။ KNU/KNLA (Peace Council) ကရင္ = ၇-၂-၂ဝ၁၂၊
၁ဝ။ KNPP ကရင္နီ = ၇-၃-၂ဝ၁၂၊
၁၁။ ALP/ALA = RSLP ရခိုင္ = ၅-၄-၂ဝ၁၂၊
၁၂။ NSCN-K နာဂ = ၉-၄-၂ဝ၁၂၊
၁၃။ PNLO ပအို႔ = ၂၅-၈-၂ဝ၁၂၊
၁၄။ ABSDF ေက်ာင္းသား = ၁ဝ-၈-၂ဝ၁၃။

အပစ္ရပ္မလုပ္ေသးတဲ့အဖြဲ႔မ်ား
၁။ AA ရခိုင္၊
၂။ KIA က်ခ်င္၊
၃။ TNLA တေအာင္း၊
၄။ LDU လားဟူ၊
၅။ WNO ဝ၊
၆။ ZRO ဇုိမီး၊

မွတ္ခ်က္
၁။ Zomi Reunification Organization/Army (ZRO/ZRA) ဇုိမီးျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးအဖြဲ႔နဲ႔ သူ႔တပ္က အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အေျခစိုက္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ပါဝင္တာမရွိပါ။
၂။ Kuki National Organization/Army ကူကီးအဖြဲ႔နဲ႔တပ္ဟာလည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာအေျခစိုက္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ပါဝင္တာမရွိပါ။
၃။ အိႏၵိယႏိုင္ငံအစိုးရကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ေနတဲ့ အာသံ၊ မဏိပူျပနည္နယ္ကအဖြဲ႔ေတြက ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက အခုထိေနထိုင္ၾကပါတယ္။ စုစုေပါင္း အဖြဲ႔ ၆ ဖြဲ႔ကေန ၁ဝ ဖြဲ႔အထိရွိႏိုင္တယ္။ United Liberation Front of Assam (ULFA) အာသံ၊ National Democratic Front of Bodoland (NDFB) အာသံ၊ National Socialist Council of Nagaland (NSCN-K) နာဂ၊ United National Liberation Front (UNLF) မဏိပူ (ကသည္း) အဖြဲ႔ေတြက ၾကီးတဲ့အဖြဲ႔ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ၁၉၉ဝ ေမလမွာ မြန္ဂိုလြိဳက္ရုပ္ရည္ရွိသူမ်ားစုေပါင္းအဖြဲ႔ Indo-Burma Revolutionary Front (IBRF) ကိုဖြဲ႔ေတာ့ ULFA နဲ႔ UNLF တို႔ ပါၾကတယ္။ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕နဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္။

အေျဖရွာျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံရ့ဲႏိုင္ငံေရးျပႆနာဆိုတာ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရးလို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္းသရုပ္ခြဲၾကတယ္။ အေျဖထုတ္ရာမွာ စစ္မွန္တဲ့ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုလို႔ ေျပာၾကတယ္။ မျပည့္စံုဖူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ တိုင္းရင္းသာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုေတာင္မွ လက္မခံတဲ့အဖြဲ႔ေတြ တကယ္ရွိပါတယ္။

ဗမာနဲ႔ ဗမာဟုတ္သူေတြၾကား အဆင္မေျပမႈကလက္နက္ကိုင္ျပီး အၾကာၾကီးတိုက္ၾကတဲ့အထိ ၾကီးမားတယ္။ NDF ကို ၁၉၇၆ မွာ ဗမာမပါပဲ ကရင္၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ပအို႔၊ ကယား၊ ဝ နဲ႔ လားဟူ အဖြဲ႔ေတြကေန ဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဗကပနဲ႔ NDF တို႔ ၁၉၈၆ မွာသေဘာတူညီခ်က္ရတယ္။ ဒါဟာ ဗမာဆိုရင္မယံုၾကဖူးလို႔ေဖၚျပလိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ (မွတ္ခ်က္။ National Democratic Front နာမည္နဲ႔ အဖြဲ႔ေတြက ကမာၻမွာအမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ဗီယက္နမ္၊ ဗဟိုအာဖရိက၊ ဂိုင္ယာနာ၊ အိႏၵိယ၊ အီရန္၊ မက္ဆီကို၊ ပီရူး၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ရိုေမးနီးယား၊ ဆီးရီးယား၊ ယီမင္)။

ဆယ္စုႏွစ္ေတြၾကာလာတဲ့ခါ စစ္အာဏာရွင္ကို ဆန္႔က်င္ၾကတဲ့ဗမာေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြၾကားမွာ နားလည္မႈေတြ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အားနည္းေနေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာအရင္းခံဟာ လူမ်ိဳးစုလကၡဏာမပါတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ (သို႔) စစ္တပ္ကေန ၾကီးစိုးထားတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္တယ္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာလည္း အဲဒီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ဆက္ေဖၚေရးသာ ျဖစ္တယ္။

သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းဟာ ျပည္တြင္းစစ္ၾကီးမျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားခဲ့တယ္။ ျဖစ္လာျပီးေတာ့လည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္တည္ေဆာက္ရန္ဖို႔ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးကို ျပန္ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ ၁၉၅၁ခုႏွစ္မွာ ျပည့္သူ႔ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔ေပါင္းစံု People's Peace Front ကိုဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ မင္းလွ-ရန္ကုန္ ၆ ခရိုင္ခ်ီတက္ပြဲေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ လူထုေထာက္ခံမႈက အေတာ္ၾကီး အားေကာင္းခဲ့တယ္။ RUSU နဲ႔ ABFSU ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြကေန ထမင္းထုပ္ေတြအလွဴခံျပီး ေဝငွခဲ့ၾကတယ္။

နိဂံုး
သမိုင္းဆိုတာ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနတာပါ။ တပတ္လည္တယ္ဆိုတာ ေသခ်ာက်တဲ့ေကာက္ခ်က္မဟုတ္ပါ။
(၁) ျပည္တြင္းစစ္တိုက္ေနၾကတာ လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက အခုထိမေအာင္ျမင္ေသးဘူး။
(၂) ၾကိဳးပမ္းမႈေတြရွိရင္ လူထုကေထာက္ခံအားေပးၾကတယ္။ လက္ရွိၾကိဳးပမ္းမႈမွာ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းတို႔ လုပ္ခဲ့သေလာက္ အားတက္သေရာမရွိပါ။ မယံုၾကည္မႈက ပိုမ်ားေနသလား။
(၃) အပစ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ကိုသာ အျမင္ဆံုးဦးတည္ႏိုင္ေသးတယ္။
(၄) တိုင္းရင္သားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြၾကား ခြဲျခားခံရတာ၊ ကိုယ့္အဖြဲ႔ထဲကေန ခြဲထြက္ၾကတာေတြရွိတယ္။
(၅) စစ္တပ္အင္အားကိုခ်ဲ႕ထားတာလည္းၾကာျပီ။ သူတို႔အလိုက် ေရးဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ကိုင္ေျပာတယ္။
(၅) စစ္တပ္ကလည္း လူထုကို ကုိယ္စားမျပဳတာမွန္တယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကလည္း သက္ဆိုင္ရာ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳသလားဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္ခံရတယ္။
(၇) လက္ရွိၾကိဳးပမ္းမႈမွာ အဆင့္တခုခုထိေတာ့ ရလာစရာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာမခံခ်က္မရွိပါ။
(၈) သယံဇာတ၊ ဘိန္းနဲ႔ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ စီးပြါးေရးအခြင့္ေကာင္းယူျခင္းေတြဟာ ျဖည့္စြက္အေၾကာင္းခံေတြ အမွန္ျဖစ္တယ္။

၃ ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြ မျဖည့္ရေသးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂ဝ-၃-၂ဝ၁၅
၁၁-၇-၂ဝ၁၈