Cooking fumes ေညွာ္နံ႔

၁။ အနာတခုခု႐ွိရင္ အေညႇာ္ မခံရဘူး။ အေညႇာ္ ေၾကာ္ခါနီးရင္ ေညႇာ္မယ္ဗ်ဳိးလို႔ ေအာ္ေလ့႐ွိတာ ျမန္မာ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာ တခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေညႇာ္နဲ႔ အနာ ဆက္စပ္မႈ ႐ွိ၊ မ႐ွိ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။

၂။ ဆရာ မဂၤလာပါ။ အသက္ ၃၈ အမ်ိဳးသမီး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္ေလာက္က ေခါင္းကို အနည္းငယ္ ထိခိုက္မိၿပီး ဘာမွ သိပ္မခံစားရလို႔ ဒီတိုင္းပဲေနခဲ့တယ္ဆရာ ဒါေပမယ့္ တခါတရံ ေညာ္မိရင္ ခိုက္မိခဲ့တဲ့ေနရာ ဦးေရျပားက ေပ်ာ့စိစိနဲ႔ နာေနလို႔ ေ႐ွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ ၫႊန္ၾကားေပးပါဦး ဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ စိုးရိမ္လို႔ တခုခုျဖစ္တိုင္း လက္ညွိဳးထိုးခံရတဲ့ ေညွာ္နံ႔ကေန ေအာက္စီဂ်င္နည္းတာသာျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အနာရင္းတယ္ဆိုတာ အညစ္အေၾကးနဲ႔ ပိုးဝင္လို႔သာျဖစ္တယ္။

ေဆးသုေတသနအရ တင္ျပပါမယ္။ အနံ႔ဟာ က်န္းမာေရးကိုသက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ပန္းဝတ္မံႈအနံ႔ကေန ပန္းနာျဖစ္ေစတယ္။

မိုင္ဂရင္း ေခၚေခါင္းကိုက္ေရာဂါ ျဖစ္သူေတြထဲက ၃ဝ% ဟာ အနံ႔အသက္ အပါအဝင္ အာရံုခံမႈနဲ႔ ဆက္စပ္တယ္။ အလင္းေရာင္၊ အမဲစက္မ်ိဳးကေနစတာကေတာ့ ပိုမ်ားပါတယ္။ ကိုယ္မၾကိဳက္တဲ့ အနံ႔တခုခု ဥပမာ ေညွာ္နံ႔၊ ပုပ္နံ႔ စတာမ်ိဳးကို စိတ္ထဲမွာ ေတြးလိုက္တာနဲ႔ မိုင္ဂရင္းျဖစ္လာေစမဲ့ ပဏာမပ်ိဳးအဆင့္ Aura ကို ရေစႏိုင္တယ္။ အျဖစ္မ်ားလွေတာ့မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ သိသာတယ္။ အဲလို တကယ္အနံ႔မရဘဲ ရတာမ်ိဳးကို Olfactory hallucinations ေခၚတယ္။ အမ်ားစုက မီးေလာင္တဲ့အနံ႔၊ မီးခိုးနဲ႔ကို မၾကိဳက္ၾကပါ။ တခ်ိဳ႕က ဘယ္မီးခိုးနံ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ တခ်ိဳ႕က တိတိက်က် ဥပမာ ေဆးလိပ္မီးခိုးနံ႔၊ သစ္သားမီးေလာင္တဲ့အနံ႔၊ ေျပာင္းဖူး ေပါ့ပ္ကြန္ ေညွာ္နဲ႔ ေတြကို မၾကိဳက္ၾကဘူး။ အမိႈက္နဲ႔၊ ပုပ္သိုးနံ႔၊ မိလႅာနံ႔ေတြကို ဒုတိယတန္း မၾကိဳက္ၾကပါ။ လူနည္းနည္းက ေကာင္းတဲ့အနံ႔ ဥပမာ လိေမၼာ္နံ႔၊ ေကာ္ဖီ၊ ဘဲသဲနံ႔ကို မၾကိဳက္တာလဲ ေတြ႔သိရတယ္။

Volatile organic compounds (VOCs) ဆိုတာ ေလထဲမွာ ေအာ္ဂဲနစ္ဓါတ္ေတြ ပါေနတာကို ေခၚတယ္။ Organic ဆိုတာ ကာဗြန္ပါတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြပါ။ က်န္းမာေရးကို ေရတို-ေရရွည္ ထိခိုက္ေစမွာေတြကို ေျပာတာပါ။ ေရရွည္ျဖစ္ေစတာက ပိုမ်ားတယ္။ ေဆာင္းတြင္းမွာ ပိုဆိုးတယ္။

Mustard gas မုန္ညင္းဆီသတ္နည္းထြက္လာတဲ့ မုန္ညင္းဆီေညႇာ္အေငြ႔က အဆိပ္ျဖစ္တာ သတိထားရတယ္။ ဟစ္တလာလက္ထက္မွာ နာဇီဆရာဝန္ေတြ သံုးခဲ့တဲ့ စက္ဆုတ္စရာနည္းနာေတြထဲမွာ မုန္ညင္းအဆိပ္ေငြ႔နဲ႔ သတ္တာလည္းပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးေတြက ေညႇာ္နံ႔ကေန ေရာဂါေတြ ရေစ-ဆိုးေစတယ္လို႔ ဘာသုေတသနမွမလုပ္ဘဲ ယံုၾကည္ၾကတယ္။ ဆရာဝန္ျဖစ္စက ေမးလာရင္ ဟိုလိုသည္လိုလိုေျဖခဲ့ရတယ္။ ထမင္းဟင္း ခ်က္ျပဳတ္ေၾကာ္ေလွာ္ရာကေနထြက္တဲ့ ေညွာ္နံ႔ ေဆးသုေတသန မေတြ႔ဘူးေသးပါ။ မလိုအပ္လို႔ မလုပ္ၾကတာျဖစ္ပါမယ္။ အေျခခံအခ်က္ကေတာ့ ေလထဲမွာ လူေတြ အသက္ရွဴရတဲ့ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္နည္းရင္ မေကာင္းပါ။ သာမန္ေလထဲမွာ ေအာက္စီဂ်င္ ၂ဝ႕၉၃% ပါတယ္။ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ ၇၈႕ဝ၉%ပါတယ္။ ဘယ္အနံ႔ျဖစ္ျဖစ္ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ေရေမႊးနံ႔မ်ားရင္ ေအာက္စီဂ်င္နည္းပါမယ္။

မီးဖိုသံုးဆီကိုေၾကာ္တဲ့အခါ အခိုးအေငြ႔ေတြထြက္တယ္။ အေငြ႔အမ်ိဳးအစားနဲ႔ အပူခ်ိန္အရ က်န္းမာေရးကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ အပူမ်ားလြန္းရင္ စားသံုးတဲ့အခါ အာဟာရဓါတ္နည္းေစတယ္။ ေလ့လာမႈမွာ ေျမပဲဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ပဲပုတ္ဆီ၊ ေျပာင္းဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ စားအံုးဆီ၊ ကင္ႏိုလာဆီေတြကိုသံုးခဲ့တယ္။ အပူခ်ိန္ ၄၁ဝ ကေန ၄၅ဝ ဖါရင္ဟိုက္အထိ ေပးရင္ အေငြ႔ထြက္တယ္။ အဲတာကို Smoke points လို႔ေခၚတယ္။

Toxic Fumes အဆိပ္ေငြ႔ဆိုတာ စားသံုဆီေတြကေနေရာ စက္ရံုသံုးဆီေတြကပါေနရႏိုင္တယ္။ Aldehydes အယ္လ္ဒီဟိုက္ပါေနရင္ေတာ့ ကင္ဆာနဲ႔ဆက္စပ္တယ္။ Smoke points ထက္မ်ားေဆး မသင့္တာထြက္ေလ။ စားအံုးဆီမွာ Smoke points အနိမ့္ဆံုးရွိတယ္။ အပူေပးမ်ားလြန္းရင္ မေကာင္းပါ။ Free Radicals ဆိုတဲ့ဓါတ္လည္း ထြက္တယ္။ ဆဲလ္ေတြအတြက္ မေကာင္းပါ။

1. Mustard gas မုန္ညင္းဆီသတ္နည္း https://doctortintswe.blogspot.com/2015/07/mustard-gas.html
2. Volatile Organic Compounds ေအာ္ဂဲနစ္ ေညႇာ္နံ႔ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/12/volatile-organic-compounds.html
3. Occupational safety and health လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရး http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/occupational-safety-and-health.html
4. Welding fume health hazards ဂေဟေဆာ္လုပ္ငန္းႏွင့္ က်န္းမာေရး http://doctortintswe.blogspot.com/2016/04/welding-fume-health-hazards.html
5. Rubber dust and fumes ရာဘာစက္ရံု က်န္းမာေရး http://doctortintswe.blogspot.com/2016/05/rubber-dust-and-fumes.html

Dr. တင့္ေဆြ