Injection Abscess ေဆးထိုးနာ

၁။ ဆရာ ၂၄ မ ပါ တင္ပါးမွာ အသားေဆးထိုးထားတဲ့ေနရာကေန အက်ိတ္လိုေပၚလာျပီး နာလာလို့ပါ။ ပိုဆိုးလာနိုင္ပါသလား။ ဒီအရာက မ်ိုးရိုးလိုက္သလားေတာ့ မသိပါ။ အေဖေရာ တင္ပါးေဆးထိုးမရေအာင္ကို အက်ိတ္မာရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အေဒၚက်ေတာ့ အက်ိတ္ျကီးလာျပီး အရိုးထိတာေျကာင့္ ခြဲစိတ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ သက္သာလာနိုင္မလဲ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။

၂။ ဆရာရွင့္ေမးခြင့္ျပဳပါေနာ္။ သမီးအသက္က ၂၆ ႏွစ္ပါ။ ပိုးသတ္ေဆးထိုးရာကေန အခုနင္ပါးမွာ အက်ိတ္ကေလး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အစတုန္းကေတာ့ မာမာႀကီးေပါ့ေနာ္။ ဆရာဝန္က ေရေႏြးနဲ႔လွိမ့္ခိုင္းပါတယ္။ လွိမ့္ရာကေန တေျဖးေျဖးေပ်ာ့လာၿပီး အခုအထဲမွာ ေသြးနဲ႔ျပည္နဲ႔ျဖစ္ေနၿပီထင္ပါတယ္။ ဆက္လွိမ့္ရင္ သက္သာႏိုင္မလားဆရာ။ သမီးဘာလုပ္သင့္ပါလဲရွင့္။ ေျဖၾကားေပးပါေနာ္။

ျပည္မွန္ရင္ အနာအလယ္ေနရာ အိလာမယ္။ အေတာ္နာမယ္။ အတြင္း မနက္ရင္ အေပၚကအေရျပား နီလာမယ္။ ျပည္က ထြက္ဘို႔ၾကိဳးစားေနမယ္။ ျပည္ထြက္မွသာ ေပ်ာက္မယ္။ ခြဲရႏိုင္တယ္။ ေသခ်ာခြဲပါ။ မဟုတ္ရင္ မေပ်ာက္ႏိုင္ ၾကာေနတတ္တယ္။ ျပည္မဟုတ္ရင္ ပိုးေသေဆး + အနာသက္သာေဆးနဲ႔ ေပ်ာက္မယ္။

Ulcer အနာဆိုတာ အေရျပားမွာ ဖံုးထားရတဲ့တာဝန္ပ်က္ကြက္ေစတာကိုေခၚတယ္။ အနာျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ လကၡဏာ ၅ ပါး ျဖစ္လာတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာ (တစ္ရွဴး) အဂၤါအစိတ္အပိုင္းဟာ နီ-နာ-ေရာင္-ပူ ဆိုတာအျပင္ သူလုပ္ရမဲ့ အလုပ္ကို မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ Infection ေရာင္ျခင္းဆိုတာသာ ရွိပါေသးတယ္။ ေရာဂါနာမည္ေတြအဆံုးမွာ -itis ပါရင္ ဒါျဖစ္တာလို႔ မွတ္ပါေလ။ Stomatitis လွ်ာနာ၊ Conjunctivitis မ်က္စိနာ၊ Appendicitis အူအတက္ေရာင္၊ Hepatitis အသည္းေရာင္။ အနာမွာျပည္ရွိလာရင္ Abscess ေခၚတယ္။ ဂ်ိဳင္းမွာေပါက္တာ ကိႏၷရာနာ ေခၚၾကတယ္။ ခ်ိဳင္းကနာလို႔ လက္ကိုကိုယ္မွာ မကပ္ႏိုင္ေတာ့ ကိႏၷာက ကသလိုေနရတာမို႔ပါ။

အနာက အတြင္းနက္မွာျဖစ္ရင္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပၚဘူး။ ဥပမာ တင္ပါးနဲ႔ ရင္သား။ ျဖစ္တဲ့ေနရာ အနီးအနားမွာ အာရံုေၾကာရွိရင္ ပိုနာမယ္။ လက္ေခ်ာင္းေျခေခ်ာင္းေတြမွာေနရာက က်ဥ္းေတာ့ အာရံုေၾကာနဲ႔မေဝးဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ နာတယ္။

ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆးေတြေပးရမယ္။ ပ႗ိဇီဝေဆးေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုး သိၾကတာကေတာ့ (ပနယ္စလင္) ေတြပါ။ Amoxicillin, Ampicillin, Cloxacillin အျပင္ Penicillin ထိုးေဆးနဲ႔ စားေဆးေတြပါတယ္။ အနာကျပည္ရွိရင္ Ampicillin နဲ႔ Cloxacillin ၂ မ်ိဳးတြဲေပးမွ ပိုေကာင္းတယ္။ ေဆးႏွစ္မ်ိဳးတြဲ တပါတည္း ထုတ္တာလဲရွိတယ္။ Ampiclox ေခၚတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၂၅ဝ အားက ၆ နာရီျခား၊ ၅ဝဝ အားကို ၁၂ နာရီျခားေသာက္ရမယ္။ ၄ ရက္ အနည္းဆံုးေသာက္ရတယ္။ မဟုတ္ရင္ ေနာက္ျဖစ္ေတာ့ ေဆးယဥ္သြားမယ္။

အနာအေရာင္ကို သက္သာေဆး (ပါရာစီတေမာ၊ အိုင္ဘူပရိုဖင္) လဲ ေပးသင့္တယ္။ အနာမွန္သမွ်ကို ျငိမ္ျငိမ္ထားေပးရင္ အနာက်က္ျမန္ေစတယ္။ အနာမေပါက္ခင္ အေပၚကေန ပိုးသတ္ေဆးရည္တခုခု လိမ္းေပးတာလဲ အက်ိဳးရွိတယ္။ ဒက္ေတာ၊ အရက္ျပန္၊ အိုင္အိုဒင္း။ အနည္းဆံုးေတာ့ ေရ-ဆပ္ျပာနဲ႔ မၾကာမၾကာ ေဆးေပးပါ။ အပူေပးတာဟာ ေသြးကိုပိုေလွ်ာက္ေစတာမို႔၊ အနာကို ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ေစတယ္။ ေရေႏြးအိပ္တင္တာ၊ ေရေႏြးပုလင္း ကပ္တာ။ ပရုပ္ဆီလိမ္းတာ၊ ဇာတိပၹဳိလ္သီး ေသြးလိမ္းတာ၊ ၾကပ္ထုပ္ထုိး၊ ၾကပ္ပူတုိက္တာလဲ ဒီအတြက္ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ရွိလို႔ခြဲရမွာဆိုရင္ အေပၚကလိမ္းထားေတြက ရွင္းေနရတာ အလုပ္ပိုျဖစ္ေစတယ္။ ေရေႏြးကပ္တာသာလုပ္သင့္တယ္။

ေဆးထိုးနာဆိုတာ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာမွာ ျပည္တည္တာ။ ျပည္တို႔မည္သည္ ဘယ္ေနရာမွာရွိရွိ ျပည္ကို ထြက္ေအာင္ လုပ္ေပးရတယ္။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာမွာ နာယ္္ နီမယ္ ေရာင္မယ္ ပူမယ္။ ျပည္ရွိလာရင္ ပိုနာမယ္။ ကိုယ္ပူမယ္။

အစပိုင္းမွာ အပူကပ္ေပးရတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပဌမ ၂၄ နာရီအတြင္း အေအးကပ္ေပးရတယ္။ လိုမယ္ထင္ရင္ အနာသက္သာေဆး Ibuprofen 200-400 mg တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္။ ပိုးေသေဆး ေပးရတယ္။ ေရြးစရာေတြ ရွိပါတယ္။ ပိုးအမ်ိဳးအစာအရ ေရြးရတာ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ပိုးေမြးျပီး ဘယ္ေဆးနဲ႔သင္မလဲ လုပ္ရေသးတာ။

Clindamycin 300-450 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။ သို႔မဟုတ္
Cephalexin 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။ သို႔မဟုတ္
Dicloxacillin 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။ သို႔မဟုတ္
Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။ သို႔မဟုတ္
Trimethoprim-sulfamethoxazole (160 mg/800 mg) DS ၁-၂ ျပား တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။

ေဆးထိုးနာကို ခြဲရျပီဆိုရင္ အၾကီးၾကီး အနက္ၾကီး။ အခ်ိန္ယူတာလည္း အၾကာၾကီး။ ေဆာရီး။ ျဖစ္ဖူးသူေတြက သတိထားရမယ္။ ဝတဲ့သူ အနာျဖစ္တာသူမ်ားထက္ပိုတယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ ေပ်ာက္တာ သူမ်ားထက္ ၾကာတယ္။ ေဆာရီး။ ကေလးအေမေတြမွာ ႏို႔နာေပါက္လည္း အတူတူပဲ။ ေဆးထိုးကုသနည္းကို အရိုးစြဲေနတုန္း။ တခ်ိဳ႕ေဆးခန္းေတြက ေဆးထိုး ေဆးသြင္းမွ ေငြယူရတာ ေကာင္းတယ္လို႔ ယူဆမလား မေျပာတတ္။ လူနာေတြကလည္း အေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆးထိုးမွသာ ေရာဂါေပ်ာက္မယ္ ထင္ၾကတုန္း။ ေဆာရီး။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂-၁၂-၂ဝ၁၆
၈-၁၂-၂၀၁၉