Taxila တကၠသီလာ

ညီေတာ္ေမာင္ကတင္ထားတာ ေတြ႔တယ္။ ဆယ္တန္းအဂၤလိပ္ျပ႒ာန္းစာအုပ္ထဲမွာ Taxila ဆိုတဲ့ေဝါဟာရပါတယ္။ အဲဒါကို ျမန္မာေတြက တကၠသီလာလို႔ ေခၚၾကတယ္။ တကၠသီလာကိုပဲ တကၠသိုလ္ျပည္လို႔ အလြယ္ေခၚၾကေတာ့ University ကို ျမန္မာမႈျပဳ ၾကတဲ့အခါ တကၠသိုလ္လို႔ပဲ သတ္မွတ္ေခၚေဝၚခဲ့ၾကေတာ့တယ္။

Taxila ကို ပါဠိလို Takkasilā ေခၚတယ္။ သကၠတ ေခၚ ဆန္းစ္ခရစ္လို Takshashila ေခၚပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္ ျပည္ပႏိုင္ငံေရးခရီးစဥ္ေတြထဲမွာ ပါကစၥတန္ကို တေခါက္ေရာက္ပါတယ္။ ေရာက္ခဲ့တဲ့ အစၥလမ္မာဘတ္ျမိဳ႕နဲ႔ မိုင္ ၂ဝ အကြာမွာ တကၠသီလာျမိဳ႕ေဟာင္းရွိတယ္။ မေရာက္ခဲ့ရပါ။ သမိုင္းအရ ဘီစီတေထာင္ကတည္းကတည္ထားတယ္။ ယူနက္စကိုက ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။

တခ်ိဳ႕က University of Taxila ကို ကမာၻ႔ေရွးအက်ဆံုး တကၠသိုလ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ပတၲနားနဲ႔ မိုင္ ၆ဝ ေလာက္ ေဝးတဲ့ Nalanda university ကပိုျပီး တကၠသိုလ္ဆန္တယ္လို႔ ေျပာတာလည္းရွိတယ္။ အဲဒီ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ကိုေတာ့ ၂-၃ ေခါက္ေရာက္ခဲ့တယ္။

ဟင္ဒူစာေပ Mahabharata မဟာဘာရတၳထဲမွာ တကၠသီလာနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဇာတ္လမ္းေတြပါတယ္။ Ramayana ရာမယန ထဲမွာလည္းပါတယ္။

Buddhist Jatakas ဗုဒၶဘာသာဇာတကထဲမွာလည္း Gandhara ဂႏၵာရဘုရင့္ႏိုင္ငံရဲ႕သင္ၾကားေရးဗဟိုဌာနအျဖစ္ပါတယ္။ Takkasila Jataka တကၠသီလာဇာတကလို႔ေခၚတယ္။ တကၠသိုလ္အသံုးက အဲဒီကေနယူတာလို႔ယူဆမိပါတယ္။

Maurya ေမာရီယမင္း Chandragupta ခ်ႏၵရဂုတၲရဲ႕ဆရာ Chanakya စာနက် ေခၚ Kautilya ေကာတိလပညာရွိဟာ တကၠသီလာကျဖစ္တယ္။ မဟာယနဗုဒၶဘာသာက အဲဒီကေနစတင္တယ္လို႔လည္းယူဆၾကတယ္။

Magadha မဂဓဘုရင္ Bimbisara ဗိမၺိသာရရဲ႕သမားေတာ္ၾကီး ျမတ္စြာဘုရာကိုပါ ေဆးကုသေပးတဲ့ Jivaka ဇီဝက ဟာလည္း တကၠသီလာေက်ာင္းထြက္ျဖစ္တယ္။

ပံု ၁ = တကၠသီလာ
ပံု ၂ = နာလႏၵာ

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၄-၁ဝ-၂ဝ၁၈