Omega-3 အိုမီဂါသရီး
အမ်ိဳးသမီးလို႔ သိ။ အသက္ သိ။ ရာသီ မသိ။ အိမ္ေထာင္ေရး မသိ။ ဘာျဖစ္ေန မသိ။ ဘာျဖစ္ခ်င္ မသိ။
၂။ ဆရာခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ္က အမ်ိဳးသား ၅၂ ႏွစ္ပါ။ ယခုလက္ရွိ ဥေရာပမွာေနထုိင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ အရြယ္မွာ ငါးႀကီးဆီ Omega 3 ကုိ ေသာက္လုိ ့ရပါေသးလားခင္ဗ်ား။ ေသာက္ရင္ေရာ ခႏၶာကုိယ္အတြက္ ဘာေတြ အက်ိဳးေက်းဇူး ရႏုိင္ပါေသးလဲ။ ငါးႀကီးဆီဆုိလုိ ့ ဒီအရြယ္မွာ ေသာက္ရင္ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ပါေသးလားဆုိတာ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါခင္ဗ်ား။
၃။ ဆရာ မဂၤလာပါ။ Omega 3 ကိုေသာက္ရင္ cholesterol က်တယ္လို႔ သိထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရာသီလာရင္ ဗိုက္နာတာ သက္သာတယ္လို႔လဲသိထားပါတယ္။ က်မအေမက ၆၅ ႏွစ္ပါ။ ဆီးခ်ိဳ ေသြးတိုး႐ွိပါတယ္။ အေမေသာက္တဲ့ ေဆးေတြထဲမွာ omega 3 ကိုေတြ႔ပါတယ္။ အမက၀ပါတယ္။ က်မလည္း ရာသီလတဲ့အခ်ိန္ေသာက္တာ ဗိုက္နာတာ သက္သာပါတယ္။ က်မတို႔က အျမဲအာလူးေၾကာ္ အေၾကာ္စံုကို ေန႔တိုင္း စားၾကပါတယ္။ ဒီမွာက စားအုန္းဆီနဲ႔ ေၾကာ္တာေလ။ ၾကာရင္ အဆီပိတ္မွာစိုးတယ္။ အဲဒါ omega3 ေန႔တိုင္းေသာက္ရင္ သင့္ေတာ္လားလို႔ ေမးၾကည့္တာ။ ေျဖေပးပါ႐ွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
၄။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မသမီးေလးက အသက္ ၆ႏွစ္ေက်ာ္ပါ။ အာရံုစူးစိုက္နိုင္မႈအားနည္းပါတယ္ဆရာ။ အစားအစာ အစံုစားပါတယ္ဆရာ။ Omega 3 အားေဆးတိုက္လို႔ ရပါသလားရွင့္။ Omega 3 ကဦးေနွာက္ ဖြ႔ံျဖိဳးမႈကိုအားေပးတယ္ လို႔ေဆးေႀကာ္ျငာေတြ႔လို႔ပါဆရာ။
၅။ ကၽြန္မအမည္ မ ႕႕႕႕႕၊ အသက္ ၂၇ႏွစ္။ ကၽြန္မ ပထမကိုယ္၀န္ ၄လနဲ႔ ပ်က္က်ခဲ့တယ္ဆရာ။ ပထမကိုယ္၀န္တုန္းက OG က Susten, Folic Acid and Omega 3 ေပးတယ္ဆရာ။ ကိုယ္၀န္ ၃လေက်ာ္ထိ ေသာက္ခဲ့ရတယ္ဆရာ။ ကိုယ္၀န္ ၄လ ေရာက္ေတာ့ အိုဘီမင္ေသာက္ရတယ္ဆရာ။ ယခု ဒုတိယကိုယ္၀န္ ၁လပါဆရာ။ အဲ့ဒီတုန္းက OG ပဲ ထပ္ျပတယ္ဆရာ။ ဒါေပမယ့္ ေဆးေတြက Susten and Folic Acid ပဲေပးတယ္ဆရာ။ Omega 3 မပါပါဘူးဆရာ။ ကၽြန္မအထင္ေတာ့ လူနာမ်ားၿပီး ေမ့သြားတယ္ထင္ပါတယ္။ Omega 3 မပါလုိ႔ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ပဲ ေဆးဆုိင္ကေန Omega 3 ၀ယ္ေသာက္ခ်င္တယ္ဆရာ။ Omega 3 ေသာက္ရင္ ကေလးဥာဏ္ေကာင္းတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးလုိ႔ပါဆရာ။ ေသာက္လုိ႔ရမရနဲ႔ ေသာက္ရမယ့္ ကိုယ္၀န္လအထိသိခ်င္လုိ႔ပါဆရာ။
အမ်ိဳးသမီး ဘာျဖစ္ခ်င္မွန္းမသိသူ၊ အမ်ိဳးသား အသည္းအဆီဖံုးစိုးရိမ္သူ၊ ကိုလက္စေထာက်ခ်င္သူ၊ ရာသီလာရင္ ဗိုက္နာသူ၊ ကေလး အာရံုစူးစိုက္မႈရလိုသူ၊ ကိုယ္ဝန္မပ်က္ခ်င္သူ၊ ႕႕႕
အိုမီဂါ-သရီးကို Omega-3 fatty acids လို႔ အတိအက်ေခၚတယ္။ လူေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ အစာအမ်ိဳးအစားထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။ ငါးေတြကေနရတာမ်ားေပမဲ့ ငါးၾကီးဆီလို႔ေခၚတာ မမွန္ပါ။ ဗီတာမင္ေအ မ်ားတာကိုမွ Cod liver oil လို႔ ေခၚရတယ္။ ဦးေႏွာက္အလုပ္ေတြနဲ႔ ၾကီးထြားဘို႔အတြက္ပါ လိုအပ္တယ္။ ေပၚျပဴလာျဖစ္လာကေတာ့ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္မွာကို တားေပးႏိုင္လို႔ပါ။ အေမရိကန္ႏွလံုးေရာဂါအဖြဲ႔ကေန ငါးတမ်ိဳးမ်ိဳးကို တပါတ္ ၂ ခါ စားသင့္တယ္လို႔ အၾကံျပဳထားပါတယ္။
အိုမီဂါသရီးအမ်ိဳးအစားေတြထဲက EPA နဲ႔ DHA ေတြပါတဲ့ ငါးေတြက ဆာလ္မြန္၊ က်ဴနာ၊ ဟာလီဘတ္ငါးေတြ ျဖစ္တယ္။ ပင္လယ္စာေတြ၊ အပင္ေတြနဲ႔ အေစ့အဆံကရတဲ့ အဆီေတြမွာလဲပါတယ္။ ALA ဆိုတာက ႏွမ္းၾကတ္ေစ့၊ ႏွမ္းၾကတ္ဆီ၊ ပန္းႏွမ္းဆီ၊ ပဲပုပ္ေစ့၊ ပဲပုပ္ေစ့ဆီ၊ ဖရံုေစ့၊ ဖရံုေစ့ဆီ၊ သစ္ၾကားသီး၊ သစ္ၾကားေစ့ဆီေတြကေနရတယ္။
အိုမီဂါသရီးေၾကာင့္ ေရာင္ျခင္းျဖစ္စဥ္ကို ေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နာတာရွည္ေရာဂါေတြထဲက ႏွလံုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာနဲ႔ အဆစ္နာေရာဂါေတြကို သက္သာေစမယ္လို႔ ယူဆစရာအေၾကာင္း ရွိႏိုင္တယ္။ စားတဲ့အထဲကပါတဲ့ ဒီဓါတ္ဟာ ဦးေႏွာက္မွာ အမ်ားၾကီးလာစုေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္မွတ္ဥာဏ္၊ စဥ္းစားမႈနဲ႔ အမူအယာအလုပ္ေတြအတြက္ အေရးပါတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ မိခင္ဆီကေန အိုမီဂါ-သရီးအလံုအေလာက္မရရင္ ကေလးဟာ အျမင္ဆိုင္ရာနဲ႔ အာရံုေၾကာေတြမွာ အားနည္းႏိုင္တယ္။
ဒီဓါတ္နည္းေနတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ အားယုတ္မယ္၊ မွတ္ဥာဏ္နည္းမယ္၊ အေရျပား ေျခာက္ေနမယ္၊ ႏွလံုးေရာဂါရမယ္၊ စိတ္မူေျပာင္းမယ္၊ စိတ္ဓါတ္က်မယ္၊ ေသြးလွည့္တာ မေကာင္းဘူး။
Omega-3 နဲ႔ Omega-6 ေတြ မွ်တဘို႔လိုတယ္။ Omega-6 အေတာ္မ်ားမ်ားက ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ကို အားေပးတယ္။ အေမရိကန္ေတြ အမ်ားဆံုးစားေနၾကတဲ့ အစာထဲမွာ ၆ အမ်ိဳးအစားက ၃ အမ်ိဳးအစားထက္ ၁၄-၂၅ ဆ ကဲေနတာ မေကာင္းဘူး။ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသ အစားအစာမွာေတာ့ ၃ နဲ႔ ၆ မွ်တလို႔ ေကာင္းတယ္။ ဒီလို အသားနည္းျပီး ငါးမ်ားတဲ့ အစားေတြမွာ HDL ေကာင္းတဲ့ကိုလက္စေထာပိုမ်ားလို႔ ပိုေကာင္းတယ္။ အက္စကီမိုးေတြ စားတာလဲ အတူတူဘဲ။ ေသြးထဲမွာ Triglycerides အဆီဓါတ္ နည္းေစလို႔ ေကာင္းတယ္။
ေသြးတိုးရွိသူေတြအတြက္လဲ ေကာင္းတယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြမွာ အမ်ားအားျဖင့္ Triglyceride မ်ားျပီး HDL နည္းေနတတ္တယ္။ ဒီလိူလူနာေတြကိုေပးတာ ေကာင္းတယ္။ သတိေတာ့ထားရမယ္။
အဆစ္နာေရာဂါ တာရွည္ေနသူေတြကိုလဲေပးရင္ အနာအကိုက္သက္သာေဆး နည္းေပးလို႔ရတာ ေတြ႔ရတယ္။ (SLE) ေခၚတဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါသည္ေတြမွာလဲ အဲလိုဘဲ။ အရိုးအားနည္းေရာဂါ၊ စိတ္က်ေရာဂါ၊ စိတ္ႏွခြေရာဂါ၊ စကစ္ဗိုဖရီးနီးယားစိတ္ေရာဂါ၊ ADHD သတိမမူစိတ္ေရာဂါ၊ အေရျပားနာေတြ IBD အစာေျခလမ္း မေကာင္းတဲ့ေရာဂါ၊ ပန္းနာ၊ အသက္ၾကီးသူေတြျဖစ္တဲ့ မ်က္စိမံႈေရာဂါ၊ ရာသီလာရင္ ဗိုက္နာတာ။ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ ေယာက္်ား ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေတြအတြက္လဲ အက်ိဳးမ်ားတယ္။
အမ်ားသံုး အိုမီဂါသရီးေဆးေတာင့္ထဲမွာ EPA 180 mg နဲ႔ DHA 120 mg ပါတတ္တယ္။ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေပးရမယ္ဆိုတာ မေသျခာေသးဘူး။ လူၾကီးေတြကို တေန႔မွာ 3 grams ထက္ မပိုသင့္ဘူး။ ႏွလံုးေရာဂါအခံ မရွိသူေတြ တပါတ္မွာ ၂ ခါသာ ေသာက္ဘို႔ သင့္တယ္။ ေသြးေၾကာက်ဥ္း-ႏွလံုးေရာဂါ ရွိသူေတြက EPA နဲ႔ DHA ေန႔စဥ္ 1 gram ေသာက္ရတယ္။ အစြမ္းျပဘို႔ ၂-၃ ပါတ္ ေစာင့္ရတယ္။ ကိုလက္စေထာ မ်ားေနသူေတြက EPA နဲ႔ DHA ေန႔စဥ္ 2-4 gram ေသာက္ရတယ္။ အစြမ္းျပဘို႔ ၂-၃ ပါတ္ ေစာင့္ရတယ္။
ငါးၾကီးဆီက ေလထတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ဝမ္းပ်က္တယ္။ ေသြးယိုတတ္သူေတြ မေသာက္သင့္ဘူး။ ေသြးက်ဲေဆး Warfarin or Clopidogrel ေသာက္ေနသူေတြ မေသာက္သင့္ဘူး။ ဆီးခ်ိဳေဆးေတြထဲက Glipizide, Glyburide, Metformin, Insulin ေတြ သံုးေနသူေတြက သတိနဲ႔ေသာက္ရမယ္။ အဂၤါအစားထိုးကုသူေတြကိုေပးတဲ့ Cyclosporine ေဆး သံုးေနသူေတြက သတိနဲ႔ေသာက္ရမယ္။ Etretinate and topical steroids စတီရြိဳက္ေဆးသံုးေနသူေတြက သတိနဲ႔ ေသာက္ရမယ္။ ကိုလက္စေထာက်ေဆး Atorvastatin, Lovastatin, Simvastatin ေတြေပးထားသူေတြလဲ သတိနဲ႔သာ ေသာက္သင့္တယ္။
၈-၉-၂ဝဝ၄ မွာ အေမရိကန္ FDA ကေန EPA နဲ႔ DHA n−3 fatty acids ေတြဟာ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါအတြက္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္တယ္။ အေသအခ်ာၾကီးေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေထာက္ခံခ်က္ေပးခဲ့တယ္။ ႏွလံုးေရာဂါကေန ေနာက္ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၠရာယ္ျဖစ္မွာကို ေလ်ာ့နည္းေစတယ္လို႔ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပံုမွန္အားေဆး မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားေဆး မဟုတ္ပါ။ ေရာဂါေတြအမ်ားၾကီးကို ေပ်ာက္ေစတဲ့ေဆးလည္း မဟုတ္ပါ။ ဉာဏ္ေကာင္းေဆးလည္း မဟုတ္ပါ။
1. Obimin and Omega-3 (အိုဗီမင္) နဲ႔ (အိုမီဂါ သရီး) https://doctortintswe.blogspot.com/2016/06/obimin-and-omega-3.html
2. Omega Kids ကေလးတိုင္းအတြက္ေတာ့မဟုတ္ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/11/omega-kids.html
3. Omega-3 and Pregnancy အိုမီဂါ ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/05/omega-3-and-pregnancy.html
Dr. တင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment