Common Cold အေအးမိရင္
အေအးဓါတ္ေလး စလာပါျပီ။ ခုတေလာ ကေလးႏွာေစးလို႔ ေမးတာေတြစလာေနျပီ။ ေရာဂါဆိုတာ အေဖၚနဲ႔လာတယ္။ အေအးမိတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာဗိုင္းရပ္စ္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္။ အသက္ ၆ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးတေယာက္ဟာ တႏွစ္ထဲမွာ ၆ ၾကိမ္ကေန ၈ ၾကိမ္ အေအးမိတတ္တယ္။ တခါမိရင္ ၂ ပါတ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္တယ္။ စိုးရိမ္စရာမရွိလွပါ။
ျဖစ္ကာစ ၂-၄ ရက္အတြင္းမွာသူမ်ားကိုအလြန္ကူးစက္လြယ္တယ္။ အေအးမိေနသူတေယာက္ရဲ႕ လက္မွာလဲ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးကပါေနရင္ ၂ နာရီအတြင္းသူမ်ားဆီကူးသြားႏိုင္တယ္။ လူ႔ကိုယ္မွာသာမကသက္မဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြ အေပၚမွာလည္း ပိုးကေနႏိုင္တယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးရာ၊ ႏွာေခ်ရာကေနထြက္လာျပီးပိုးပါေနတဲ့ အမႈံအမႊားေလးေတြကို ရွဴမိရင္ ကူးေတာ့တာဘဲ။ ပိုးဝင္ျပီး ၁-၂ ရက္အတြက္းေရာဂါလကၡဏာေတြ စေပၚျပီ။ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ ႏွာေခါင္းပြစိပြစိ ျဖစ္တာကအမ်ားဆံုးဘဲ။ ခပ္ၾကည္ၾကည္၊ ခပ္ဝါဝါ၊ ခပ္စိမ္းစိမ္း ႏွာရည္ေတြယိုလာမယ္။ ျဖစ္ကာစ ၃ ရက္မွာအပူခ်ိန္ ၁ဝဝ႕၉ (၃၈) ဒီဂရီအထိ ဖ်ားႏိုင္တယ္။ လည္ပင္းနာတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ ေနမထိထိုင္မသာျဖစ္တာ၊ အိပ္ေရးပ်က္တာ၊ အစားပ်က္တာေတြလဲ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ကေလးအမ်ားစုဟာေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ မျဖစ္ၾကပါ။ ဒါေပမဲ့ နားကိုက္တာ၊ ပန္းနာလိုျဖစ္တာ၊ ႏူမိုးနီးယား ဝင္တာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာကိုသတိထားဘို႔လိုတယ္။
ကိုယ္ပူရင္ Acetaminophen (Paracetamol) နဲ႔ Ibuprofen တမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔အညီတိုက္ပါ။ Acetaminophen (ပါရာစီတေမာ) ဒါမွမဟုတ္ Ibuprofen (အိုင္ဘူပရိုဖင္) ေဆးကိုအသက္ ၆ လ အထက္ ကေလးေတြကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ပူတာက်ဘို႔နဲ႔ အေနရသက္သာေစဘို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ကိုေတာ့ ေသေစမွာမဟုတ္ပါ။ Aspirin မတိုက္ပါနဲ႔။
Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)၊ Decongestants ႏွာရည္က်ဲေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး၊ Expectorants ခြ်ဲထြက္ေဆးေတြ သံုးတယ္။ ဒါေတြကိုေကာင္းေလမလားလို႔ စမ္းသံုးတာမ်ိဳးသာ ျဖစ္တယ္။
အေအးမိတာသက္သက္အတြက္ ပဋိဇီဝေဆးေတြ မလိုပါ။ နားကိုက္တာ၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆိုင္းနပ္စ္ တို႔လို ဗက္တီးရီးယား ဝင္တာတခုခု ျဖစ္ရင္ေတာ့ လိုမယ္။ မလိုဘဲသံုးရင္ ေဆးယဥ္တာ၊ ေဆးမတည့္တာျဖစ္ႏိုင္သလိုေဆးေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ ခံရႏိုင္တယ္။ ပိုးေသေဆးေတြ မတိုက္ပါနဲ႔။ သြပ္ဓါတ္၊ ဗီတာမင္ စီ ေတြက အေထာက္အကူျပဳေစတယ္ ဆိုေပမဲ့ ဆရာဝန္ေတြေတာ့ မတိုက္တြန္းပါ။
အေအးမိတာအတြက္ ေဆးမ်ိဳးawgဟာ လကၡဏာသက္သာေဆးမ်ိဳးေတြသာ ျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြကို ကုသရတာ လူၾကီးေတြနဲ႔ ကြဲတယ္။ လူၾကီးေဆးေတြကို ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ မေပးတာေကာင္းတယ္။ လူၾကီးသံုးေတြထဲက Antihistamine (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးျဖစ္တဲ့ Diphenhydramine ေဆးကေတာ့ တႏွစ္သား ကေလးေတြ ေကာင္းေကာင္းအိပ္စက္ေစႏိုင္မယ္။ ေဆးေၾကာင့္ စိတ္လႈတ္ရွားတာ၊ အသက္ရွဴေႏွးတာ၊ စိတ္ပိုင္း လကၡဏာေတြဟာ ဒီလိုေဆးေတြရဲ႕ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္တယ္။ Aspirin (အက္စ္ပရင္) ေဆးကို ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြကို မေပးပါနဲ႔။ ကေလးငယ္ေလးေတြအတြက္ ႏွာေခါင္းထဲအစက္ခ်ရတဲ့ Saline nose drops ဆားရည္ေပးရင္ ႏွပ္-ခြ်ဲ က်ဲေစမယ္။ ကေလးၾကီးရင္ Saline nose spray ဆားရည္ (စပေရး) ေပးႏိုင္တယ္။
အေအးမိ ႏွာေစးတာက အလိုလိုေပ်ာက္ပါမယ္။ နားေနဘို႔၊ ေရ-အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ေစဘို႔လိုမယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အခန္းထဲေလအတြက္ Humidifier သံုးပါ။ ေလကိုအစိုဓါတ္လုပ္ေပးတာ ႏွာေခါင္းလကၡဏာေတြကို သက္သာတယ္။ ကေလးကိုေရ၊ အရည္ေသာက္ေစပါ။ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေဆးတာ၊ အရက္ျပန္ပါတဲ့ လက္ေဆးရည္ သံုးတာေကာင္းတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ Humidifier for baby အမ်ဳိးအစား ဝယ္လို႔ရႏိုင္တယ္။ Hand sanitizer လက္ပိုးသန္႔ေဆးရည္ကို အသံုးမ်ားလာတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
ျဖစ္ကာစ ၂-၄ ရက္အတြင္းမွာသူမ်ားကိုအလြန္ကူးစက္လြယ္တယ္။ အေအးမိေနသူတေယာက္ရဲ႕ လက္မွာလဲ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးကပါေနရင္ ၂ နာရီအတြင္းသူမ်ားဆီကူးသြားႏိုင္တယ္။ လူ႔ကိုယ္မွာသာမကသက္မဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြ အေပၚမွာလည္း ပိုးကေနႏိုင္တယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးရာ၊ ႏွာေခ်ရာကေနထြက္လာျပီးပိုးပါေနတဲ့ အမႈံအမႊားေလးေတြကို ရွဴမိရင္ ကူးေတာ့တာဘဲ။ ပိုးဝင္ျပီး ၁-၂ ရက္အတြက္းေရာဂါလကၡဏာေတြ စေပၚျပီ။ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ ႏွာေခါင္းပြစိပြစိ ျဖစ္တာကအမ်ားဆံုးဘဲ။ ခပ္ၾကည္ၾကည္၊ ခပ္ဝါဝါ၊ ခပ္စိမ္းစိမ္း ႏွာရည္ေတြယိုလာမယ္။ ျဖစ္ကာစ ၃ ရက္မွာအပူခ်ိန္ ၁ဝဝ႕၉ (၃၈) ဒီဂရီအထိ ဖ်ားႏိုင္တယ္။ လည္ပင္းနာတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ ေနမထိထိုင္မသာျဖစ္တာ၊ အိပ္ေရးပ်က္တာ၊ အစားပ်က္တာေတြလဲ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ကေလးအမ်ားစုဟာေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ မျဖစ္ၾကပါ။ ဒါေပမဲ့ နားကိုက္တာ၊ ပန္းနာလိုျဖစ္တာ၊ ႏူမိုးနီးယား ဝင္တာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာကိုသတိထားဘို႔လိုတယ္။
ကိုယ္ပူရင္ Acetaminophen (Paracetamol) နဲ႔ Ibuprofen တမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔အညီတိုက္ပါ။ Acetaminophen (ပါရာစီတေမာ) ဒါမွမဟုတ္ Ibuprofen (အိုင္ဘူပရိုဖင္) ေဆးကိုအသက္ ၆ လ အထက္ ကေလးေတြကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ပူတာက်ဘို႔နဲ႔ အေနရသက္သာေစဘို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ကိုေတာ့ ေသေစမွာမဟုတ္ပါ။ Aspirin မတိုက္ပါနဲ႔။
Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)၊ Decongestants ႏွာရည္က်ဲေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး၊ Expectorants ခြ်ဲထြက္ေဆးေတြ သံုးတယ္။ ဒါေတြကိုေကာင္းေလမလားလို႔ စမ္းသံုးတာမ်ိဳးသာ ျဖစ္တယ္။
အေအးမိတာသက္သက္အတြက္ ပဋိဇီဝေဆးေတြ မလိုပါ။ နားကိုက္တာ၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆိုင္းနပ္စ္ တို႔လို ဗက္တီးရီးယား ဝင္တာတခုခု ျဖစ္ရင္ေတာ့ လိုမယ္။ မလိုဘဲသံုးရင္ ေဆးယဥ္တာ၊ ေဆးမတည့္တာျဖစ္ႏိုင္သလိုေဆးေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ ခံရႏိုင္တယ္။ ပိုးေသေဆးေတြ မတိုက္ပါနဲ႔။ သြပ္ဓါတ္၊ ဗီတာမင္ စီ ေတြက အေထာက္အကူျပဳေစတယ္ ဆိုေပမဲ့ ဆရာဝန္ေတြေတာ့ မတိုက္တြန္းပါ။
အေအးမိတာအတြက္ ေဆးမ်ိဳးawgဟာ လကၡဏာသက္သာေဆးမ်ိဳးေတြသာ ျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြကို ကုသရတာ လူၾကီးေတြနဲ႔ ကြဲတယ္။ လူၾကီးေဆးေတြကို ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ မေပးတာေကာင္းတယ္။ လူၾကီးသံုးေတြထဲက Antihistamine (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးျဖစ္တဲ့ Diphenhydramine ေဆးကေတာ့ တႏွစ္သား ကေလးေတြ ေကာင္းေကာင္းအိပ္စက္ေစႏိုင္မယ္။ ေဆးေၾကာင့္ စိတ္လႈတ္ရွားတာ၊ အသက္ရွဴေႏွးတာ၊ စိတ္ပိုင္း လကၡဏာေတြဟာ ဒီလိုေဆးေတြရဲ႕ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္တယ္။ Aspirin (အက္စ္ပရင္) ေဆးကို ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြကို မေပးပါနဲ႔။ ကေလးငယ္ေလးေတြအတြက္ ႏွာေခါင္းထဲအစက္ခ်ရတဲ့ Saline nose drops ဆားရည္ေပးရင္ ႏွပ္-ခြ်ဲ က်ဲေစမယ္။ ကေလးၾကီးရင္ Saline nose spray ဆားရည္ (စပေရး) ေပးႏိုင္တယ္။
အေအးမိ ႏွာေစးတာက အလိုလိုေပ်ာက္ပါမယ္။ နားေနဘို႔၊ ေရ-အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ေစဘို႔လိုမယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အခန္းထဲေလအတြက္ Humidifier သံုးပါ။ ေလကိုအစိုဓါတ္လုပ္ေပးတာ ႏွာေခါင္းလကၡဏာေတြကို သက္သာတယ္။ ကေလးကိုေရ၊ အရည္ေသာက္ေစပါ။ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေဆးတာ၊ အရက္ျပန္ပါတဲ့ လက္ေဆးရည္ သံုးတာေကာင္းတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ Humidifier for baby အမ်ဳိးအစား ဝယ္လို႔ရႏိုင္တယ္။ Hand sanitizer လက္ပိုးသန္႔ေဆးရည္ကို အသံုးမ်ားလာတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment