HIV treatment for all လူတိုင္းကို ေဆးေပးမယ္
HIV ပိုးရွိေနသူေတြ CD4 cell count ဘယ္ေလာက္ရွိေနေန ART ေဆးေပးပါေတာ့မယ္။ လူၾကီး ကေလးလည္း မေရြးပါ။ ေရာဂါျဖစ္လမ္းရွိေနသူေတြကိုေတာ့ ဦးစားေပးမႈလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
CD4 counts (>500 cells/mm3) ေတြကိုေဆးေပးတံုးက AIDS နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာႏွဳန္း ၅၇% က်ဆင္းတာကိုသိလို႔ 350 cells/mm3 က်မွေဆးေပးရာကေန CD4 counts (>500 cells/mm3) အထိနည္းကတည္းက ေဆးစေပးတာလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေလ့လာမႈတခုအရ CD4 cell count ကို ၾကည့္မေနပဲ ေဆးေပးေတာ့ ၉၃% ေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း က်ဆင္းတာ ေတြ႔လာလို႔ အခုလို ပိုးေတြ႔သူတိုင္းကို ေဆးေပးသင့္တယ္လို႔ ျဖစ္လာတာပါ။
ေဆးေပးနည္းလမ္းညႊန္သစ္မွာ PrEP (tenofovir disoproxil fumarate) ကိုပါ ေဆးအတြဲမွာ ထည့္ေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘယ္လိုေဆးအတြဲရယ္လို႔ေတာ့ WHO ကေန သတ္သတ္မွတ္မွတ္လုပ္မထားပါ။ Truvada (tenofovir + emtricitabine) ေဆးအတြဲကိုေတာ့ ေလ့လာမႈ အက်ယ္ျပန္႔ဆံုး လုပ္ထားျပီး ရွိပါတယ္။ Truvada ေဆးတမ်ိဳးတည္းကို တေန႔ ၁ လံုးေပးတာနဲ႔ (MSM) ေဂးေယာက္်ားေတြမွာ ၉၂% ေလွ်ာနည္းတာ သိထားပါေသးတယ္။
ေဆးလမ္းညႊန္သစ္အရ လူနာေပါင္း ၂၈ သန္းသာေပးဘို႔ရွိရာကေန အခု ၃၇ သန္းအထိ ေဆးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၄ UNAIDS ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လစာရင္းအရ HIV ပိုးရွိေနတဲ့ လူၾကီး ၄၁% နဲ႔ ကေလး ၃၂% တို႔က ART ေဆးရေနၾကတယ္။ စုစုေပါင္း ၁၅ သန္းျဖစ္တယ္။
Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP) ဆိုတာ HIV ပိုးနဲ႔မေတြ႔မီ ပိုးကူးစက္ခံရႏိုင္ေျခရွိသူကို ကာကြယ္ေဆးေပးနည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Truvada (tenofovir and emtricitabine) ေဆးအတြျတလံုးတည္းကို တေန႔ ၁ လံုးေသာက္ဘို႔ျဖစ္တယ္။ အဲတာက HIV ပိုးရွိေနသူဆိုရင္ တျခားေဆးနဲ႔ပါတြဲေပးတဲ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံမႈ၊ မူးယစ္ေဆးထိုးျခင္း လုပ္သူေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ ၉၂% ကာကြယ္ႏိင္ပါတယ္။ ေဆးကိုစဥ္ဆက္မျပတ္မေသာက္ရင္ေတာ့ အဲေလာက္ ကာကြယ္မႈမရႏိုင္ပါ။ ကြန္ဒြမ္ပါသံုးရင္ ပိုစိတ္ခ်ရပါမယ္။ သံသယျဖစ္စရာနဲ႔ၾကံုျပီး ေဆးလည္းေသာက္ေနတံုး ၃ လေနရင္ ေဆးစစ္ရပါမယ္။
(၁) Expanded access to treatment ေဆးကုသမႈကိုလက္မွမ္းမီေရးနဲ႔ (၂) PrEP ေဆးေပးျခင္းဟာ UNAIDS ရဲ႕ 90-90-90 ရည္မွန္းခ်က္ကိုျပည္မီပါလိမ့္မယ္။ ဆိုလိုတာက (က) HIV ပိုးရွိေနသူေတြထဲက ၉ဝ% က ပိုးရွိေနၾကမွန္းသိေစရမယ္။ (ခ) ပိုးရွိသူေတြထဲက ၉ဝ% ကေဆးရေနရမယ္။ (ဂ) Viral load ပိုးကိုစမ္းမရတဲ့အဆင့္ထဲက ၉ဝ% လည္း ေဆးရေနရမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၉-၂ဝ၁၅
CD4 counts (>500 cells/mm3) ေတြကိုေဆးေပးတံုးက AIDS နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာႏွဳန္း ၅၇% က်ဆင္းတာကိုသိလို႔ 350 cells/mm3 က်မွေဆးေပးရာကေန CD4 counts (>500 cells/mm3) အထိနည္းကတည္းက ေဆးစေပးတာလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေလ့လာမႈတခုအရ CD4 cell count ကို ၾကည့္မေနပဲ ေဆးေပးေတာ့ ၉၃% ေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း က်ဆင္းတာ ေတြ႔လာလို႔ အခုလို ပိုးေတြ႔သူတိုင္းကို ေဆးေပးသင့္တယ္လို႔ ျဖစ္လာတာပါ။
ေဆးေပးနည္းလမ္းညႊန္သစ္မွာ PrEP (tenofovir disoproxil fumarate) ကိုပါ ေဆးအတြဲမွာ ထည့္ေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘယ္လိုေဆးအတြဲရယ္လို႔ေတာ့ WHO ကေန သတ္သတ္မွတ္မွတ္လုပ္မထားပါ။ Truvada (tenofovir + emtricitabine) ေဆးအတြဲကိုေတာ့ ေလ့လာမႈ အက်ယ္ျပန္႔ဆံုး လုပ္ထားျပီး ရွိပါတယ္။ Truvada ေဆးတမ်ိဳးတည္းကို တေန႔ ၁ လံုးေပးတာနဲ႔ (MSM) ေဂးေယာက္်ားေတြမွာ ၉၂% ေလွ်ာနည္းတာ သိထားပါေသးတယ္။
ေဆးလမ္းညႊန္သစ္အရ လူနာေပါင္း ၂၈ သန္းသာေပးဘို႔ရွိရာကေန အခု ၃၇ သန္းအထိ ေဆးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၄ UNAIDS ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လစာရင္းအရ HIV ပိုးရွိေနတဲ့ လူၾကီး ၄၁% နဲ႔ ကေလး ၃၂% တို႔က ART ေဆးရေနၾကတယ္။ စုစုေပါင္း ၁၅ သန္းျဖစ္တယ္။
Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP) ဆိုတာ HIV ပိုးနဲ႔မေတြ႔မီ ပိုးကူးစက္ခံရႏိုင္ေျခရွိသူကို ကာကြယ္ေဆးေပးနည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Truvada (tenofovir and emtricitabine) ေဆးအတြျတလံုးတည္းကို တေန႔ ၁ လံုးေသာက္ဘို႔ျဖစ္တယ္။ အဲတာက HIV ပိုးရွိေနသူဆိုရင္ တျခားေဆးနဲ႔ပါတြဲေပးတဲ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံမႈ၊ မူးယစ္ေဆးထိုးျခင္း လုပ္သူေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ ၉၂% ကာကြယ္ႏိင္ပါတယ္။ ေဆးကိုစဥ္ဆက္မျပတ္မေသာက္ရင္ေတာ့ အဲေလာက္ ကာကြယ္မႈမရႏိုင္ပါ။ ကြန္ဒြမ္ပါသံုးရင္ ပိုစိတ္ခ်ရပါမယ္။ သံသယျဖစ္စရာနဲ႔ၾကံုျပီး ေဆးလည္းေသာက္ေနတံုး ၃ လေနရင္ ေဆးစစ္ရပါမယ္။
(၁) Expanded access to treatment ေဆးကုသမႈကိုလက္မွမ္းမီေရးနဲ႔ (၂) PrEP ေဆးေပးျခင္းဟာ UNAIDS ရဲ႕ 90-90-90 ရည္မွန္းခ်က္ကိုျပည္မီပါလိမ့္မယ္။ ဆိုလိုတာက (က) HIV ပိုးရွိေနသူေတြထဲက ၉ဝ% က ပိုးရွိေနၾကမွန္းသိေစရမယ္။ (ခ) ပိုးရွိသူေတြထဲက ၉ဝ% ကေဆးရေနရမယ္။ (ဂ) Viral load ပိုးကိုစမ္းမရတဲ့အဆင့္ထဲက ၉ဝ% လည္း ေဆးရေနရမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၉-၂ဝ၁၅
Comments
Post a Comment