Learn the hard way စာက်က္ၾကပါ

NLD ပါတီက အေရြးခံထားရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဦးတင္ဦးနဲ႔ ေဒၚစုကေန မေန႔က ေတြ႔ဆံုျပီး လိုက္နာလုပ္ေဆာင္စရာေတြကို တိတိက်က်တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ေျပာလိုက္ပါတယ္။ နမူနာယူစရာ အိႏၵိယကိုေပးပါရေစ။ အဂၤလိပ္စာလံုးေလးေတြကိုပါ ထည့္ေရးပါရေစ။ ေက်ာ္ဖတ္သြားလည္းရပါတယ္။

၂၄-၄-၂ဝ၁၂ ေန႔က အိႏၵိယအမတ္ ၁၂ ဦးကို ၅ ရက္ၾကာ၊ ၂-၉-၂ဝ၁၄ ေန႔က ၉ ဦးကို ၅ ရက္ၾကာ တာဝန္က နားေစခဲ့တယ္။ ၁၉၈၉ ရာဂ်စ္ဂႏီၵဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္စဥ္က အမတ္ေပါင္း ၆၃ ေယာက္ကို ၃ ရက္ၾကာ တာဝန္ကရပ္စဲခဲ့တယ္။

၁၈-၅-၂ဝ၁၄ ေန႔က IANS သတင္းမွာ အိႏၵိယအမတ္သစ္ ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္က ရာဇဝတ္မႈေနာက္ေၾကာင္းေတြနဲ႔ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ သတင္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။၂ဝဝ၉ တံုးက Lok Sabha (ေလာ့ခ္ ဆာဗား) ေခၚ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၂ဝ% ေသာ အမတ္မင္းေတြမွာ ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ျဖစ္ၾကတယ္။ အခု ၄% တိုးမ်ားလာတယ္။

အိႏၵိယေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၅၄၃ ေယာက္ရွိတာထဲက ၅၄၁ ေယာက္ကို National Election Watch (NEW) နဲ႔ Association for Democratic Reforms (ADR) တို႔ကေန ေလ့လာဆန္းစစ္မႈလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အေျဖမွာ အမတ္သစ္ ၁၈၅ ေယာက္ (၃၄%) မွာ ရာဇဝတ္မႈတန္းလန္းေတြနဲ႔လို႔ေတြ႔ရွိရတာပါ။ ေကာက္ခ်က္ခ်လိုက္ရင္ အမတ္ေလာင္းတေယာက္ဟာ ရာဇဝတ္မႈေနာက္ေၾကာင္းရွိေနရင္ ၂ဝ၁၄ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ေျခ ၁၃% ပိုေစတယ္။ ကင္းရွင္းသူဆိုရင္ ၅% သာ ပိုေစမယ္။ ၁၈၆ ဦး (၂၁%) မွာ လူသတ္မႈ၊ လူသတ္မႈမွာပတ္သက္မႈ၊ မုဒိန္းမႈ၊ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းကို မညီမညြတ္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္မႈ၊ ျပန္ေပးဆြဲမႈ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈစတဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ရာဇဝတ္မႈေတြရွိၾကတယ္။ ပါတီအေနနဲ႔ BJP ပါတီက ၉၈ ဦး (၃၅%) ရွိတယ္။ ကြန္ဂရက္စ္ပါတီက ၈ ဦး (၁၆%) ရွိတယ္။ AIADMK ပါတီက ၆ ဦး (၁၅%)၊ Shiv Sena ပါတီက ၁၅ ဦး (၈၃%)၊ Trinamool Congress ပါတီက ၇ ဦး (၂၁%) ရွိတယ္။

အိႏၵိယအမတ္ေတြနဲ႔ ပါလီမန္အေၾကာင္းကို အိႏၵိယာမီဒီယာကေန အခုလို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေၾကာက္စရာမလိုပဲ ေရးသားတင္ဆက္ႏိုင္ၾကတာက ဥပေဒစိုးမိုးမႈလည္းရွိျပီး၊ မီဒီယာကလည္း ကိုယ့္လက္ကိုယ္ ျပန္ခ်ဳပ္ေနရတာမ်ိဳးမရွိတဲ့ တိုင္းျပည္မွာမို႔ အခုလိုသိခြင့္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ စစ္အစိုးရေတြတက္ေလကတည္းက ဥပေဒစိုးမိုးမႈက မရွိသလာက္ျဖစ္ေန၊ လူၾကီးေတြက်ဴးလြန္တဲ့ရာဇဝတ္မႈဆိုတာ တရားလိုက တရားခံျပန္ျဖစ္ေနရပါတယ္။

အေကာင္းကိုလည္းေျပာပါမယ္။ အိႏၵိယပါလီမန္မွာ အမတ္ေတြအတြက္ သင္တန္းဆိုတာရွိတယ္။ တျခားတိုင္းျပည္က အမတ္ေတြကိုလည္း သင္တန္းေပးတယ္။ ၂ဝ၁၁ ဒီဇဘၤာလထဲတံုးက ဦးေရႊမန္းဦးေဆာင္ျပီး ေဒလီကိုလာၾကတံုးကလည္း သင္တန္းသေဘာ ေပးခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အတြင္းဝန္ရံုးေအာက္မွာရွိတဲ့ Bureau of Parliamentary Studies and Training ကေနေပးတာပါ။
• Primacy of Parliament in a democratic polity ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးမွာ ပါလီမန္ရဲ႕ပဓာနက်မႈ၊
• Procedural mechanisms available to them to raise matters on the floor of the House လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တင္ျပ-ေမးျမန္း-ေဆြးေႏြးနည္းမ်ား၊
• Practices and procedures of the Parliamentary Committees ပါလီမန္ေရးရာေကာ္မတီမ်ားရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊
• Privileges of members and the House လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားရဲ႕ အထူအခြင့္အရးမ်ား၊
• Parliamentary conventions ပါလီမန္ ကြန္ဖင္းရွင္းမ်ား
• Traditions and etiquette အစဥ္အလာထံုးစံမ်ား၊
• Legislative and budgetary processes ဥပေဒျပဳျခင္းနဲ႔ ဘတ္ဂ်က္လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊
• Legislature-Executive relations ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးၾကားဆက္ဆံေရး၊
• Relationship among the Organs of State တိုင္းျပည္ အာဏာပိုင္မ်ားၾကားဆက္ဆံေရး၊
• Importance of bicameralism လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရွိရျခင္းရဲ႕ အေရးပါမႈေတြလည္းပါတယ္။

အဲတာဟာ Capacity building အရည္အေသြးျမွင့္တင္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ တိုးတက္ေနရမယ္။ Highest standards of professional excellence အသက္ေမြးမႈဆိုင္ရာအသိပညာ အျမင့္ဆံုး ရွိေနေစဘို႔ရည္ရြယ္တယ္။ Parliamentarians and parliamentary staff ပါလီမန္အမတ္ေတြနဲ႔ ဆိုင္ရာဝန္ထမ္းေတြ၊ media, the Civil Service, Academic community, including students, the citizens မီဒီယာ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပညာေရးအသိုင္းအဝိုင္း၊ ေက်ာင္းသားနဲ႔ျပည္သူေတြလည္း အဲလိုအရည္အေသြးေတြ တိုးတက္လာေစဘို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ Legislators, Policy-makers, Administrators and others ဥပေဒျပဳသူေတြ၊ ေပၚလစီခ်မွတ္သူေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ တျခားပုဂိၢဳလ္ေတြအားလံုးက သုတေကာင္းေကာင္းရွိေနၾကမွသာ တိုင္းျပည္တခုလံုးေအာင္ျမင္ပါမယ္။

ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြသာမက ဆိုင္ရာဝန္ထမ္းေတြ၊ မီဒီယာ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပညာေရးအသိုင္းအဝိုင္း၊ ေက်ာင္းသား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ တျခားပုဂိၢဳလ္ေတြအားလံုးပါ အရည္အခ်င္းေတြ တိုးလာသင့္ၾကပါျပီ။ စာက်က္ၾကပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁၁-၂ဝ၁၅