Urinary Tract Infection (2) ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း (၂)

ဆီးလမ္းေၾကာင္းဆိုတဲ့ ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးထြက္ျပြန္၊ ဆီးအိမ္ နဲ႔ ဆီးသြားျပြန္ တေနရာရာမွာ ေရာဂါပိုးဝင္တာ ခံၾကရတယ္။ ဆီးအိမ္မွာျဖစ္တာက သိပ္မဆိုးပါ။ ခ်က္ခ်င္းကုရင္ ေကာင္းသြားမယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္အထိ ပိုးေရာက္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ဆိုးတယ္။

ဆီးအိမ္ပိုးဝင္ျခင္း လကၡဏာမ်ား

• ဆီးသြားတိုင္း ပူျပီး နာမယ္။

• ဆီးခဏခဏသြားခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေနမယ္။

• ဆီးစပ္ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းေနရာက နာမယ္။

• ဆီးထဲ အနယ္ပါမယ္။ ဆီးနံ႔ဆိုးတယ္။

• ဆီးထဲ ေသြးလဲပါတတ္တယ္။

• တခ်ိဳ႕မွာ အဲလိုဟာေတြ မခံစားရဘူး။

ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း လကၡဏာမ်ား

• ေက်ာက္ကပ္တည္ရာ ေနာက္ေက်ာ ဘယ္-ညာ ျဖစ္တဲ့ဘက္မွာနာမယ္။

• ကိုယ္ပူမယ္။ ခ်မ္းမယ္။

• ပ်ိဳ႕ခ်င္-အန္ခ်င္မယ္။

• ဆီးစစ္မွ ပိုး (ျပည္-ဆဲလ္) ေတြ႔ျပီး ေရာဂါလကၡဏာေတြ မခံစားရတာလဲ ရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ေတာ့ ေဆးကုမွ ေကာင္းတယ္။ ကေလးေတြကိုလဲ ေဆးကုရမယ္။

ဆရာဝန္ျပဘို႔ မလြဲမေသြလိုသူေတြ

• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊

• အသက္ၾကီးသူ၊

• ဆီးခ်ိဳရွိသူ၊

• ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိထားသူ၊

• ခုခံအား မေကာင္းသူ။

တျခားေရာဂါေတြလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• (STD) လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ဥပမာ -

၁။ Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီယား)၊

၂။ Gonorrhea (ဂႏိုရီးယား)၊

၃။ Trichomoniasis (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္)၊

တိတ္တိတ္ေလး ေနာက္ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္တာေတြရွိတယ္။

• ဆီးအိမ္ကေန ေက်ာက္ကပ္ဆီေရာက္ႏိုင္တယ္။ တဖက္ထဲျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ ပိုးဝင္တာခံရမယ္။

• ေက်ာက္ကပ္ကို အလုပ္ဆက္မလုပ္ႏိုင္ေစတာအထိ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

• အစကတည္းက ေက်ာက္ကပ္ သိပ္မေကာင္းသူဆိုရင္ ပိုဆိုးေစမယ္။

• ရွားရွားပါးပါး ပိုးက ေသြးထဲေရာက္ရင္ တျခားေနရာေတြအထိ ပိုးေရာက္ကုန္မယ္။

ဘယ္ကေနစသလဲ

• အူေတြထဲမွာနဲ႔ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြရွိေနၾကတယ္။

• တကယ္ေတာ့ ဆီးဆိုတာ မေကာင္းေပမဲ့ က်န္းမာေနရင္ ပိုးေတြရွိမေနပါ။

• E. coli ပိုးကေနျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အမွတ္မထင္ ေရာက္လာတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။

• ဆီးလမ္းအဝကေန အထက္တက္မယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက ဆီးသြားလမ္းတိုၾကလို႔ ပိုအျဖစ္မ်ားၾကတယ္။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားသူေတြ

• လိင္ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ႏိုင္-ျဖစ္ေနသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊

• ေရ-အရည္ေသာက္နည္းသူမ်ား၊

• ေရစိမ္ျပီး ခဏခဏခ်ိဳးသူမ်ား၊

• ဆီးသြားခ်င္ေပမဲ့ မသြားေသးဘဲ ေအာင့္ထားသူမ်ား၊

• ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္ရွိေနသူမ်ား။

ေရာဂါေသျခာေအာင္လုပ္ျခင္း

• Urinalysis ဆီးစစ္ျခင္း၊ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြ ပါေန-မေန စစ္မယ္။

• ဆီးထဲမွာ ေသြးျဖဴဥနဲ႔ ေသြးနီဥေတြကိုလဲ ေရတြက္မယ္။

• Dipstick test နည္းနဲ႔စစ္တာျမန္တယ္။

• (ဗက္တီးရီးယား) အမ်ိဳးအစားလဲ ခြဲဘို႔လိုရင္လုပ္တယ္။

ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ

• ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။

• ခုခံအားလဲ နည္းေနတာရယ္ သၾကားဓါတ္ေၾကာင့္ ပိုးေတြပိုျပီး ပြါးလြယ္တာရယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• ဆီးအိမ္သြား အာရံုေၾကာလဲ သိပ္မေကာင္းေနတာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ေယာက္်ားေတြ ဆီးေအာင့္ျခင္း

အျဖစ္နည္းတယ္။ ျဖစ္ရင္ တျခားအခံ က်န္းမာေရးအေျခအေနတခုခု ရွိေနႏိုင္တယ္။ ဥပမာ ေက်ာက္ကပ္-ေက်ာက္၊ ဆီးအက်ိတ္ ၾကီးေနျခင္း၊ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ။

Honeymoon Cystitis မဂၤလာဦး ဆီးေအာင့္ျခင္း

• အျဖစ္မ်ားတယ္။

• ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကို ေနရာေျပာင္းပို႔ေပးသလိုျဖစ္ေစတယ္။

• တကယ္ေတာ့ မဂၤလာဦးမွာသာ ျဖစ္တာ မဟုတ္ပါ။ အိမ္ေထာင္မျပဳေသးဘဲ ဆက္ဆံမႈ စျပဳသူေတြလဲ ျဖစ္သလို ကေလးအေမ ျဖစ္ျပီးမွလဲ ျဖစ္တယ္။

• ကိုယ္ဝန္တားဘို႔သံုးရတဲ့ Diaphragm သားအိမ္ဝအဖံုး သံုးသူေတြလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုကုမလဲ

• ပဋိဇီဝေဆးနဲ႔ ေပ်ာက္တယ္။

• ေရ-အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။

• ဆီးသြားခ်င္ရင္ ေအာင့္မထားပါနဲ႔။

• ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္တာကို ဆိုးမွသာ ပဋိဇီဝထိုးေဆးလိုမယ္။

• ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနရင္ -

၁။ ပဋိဇီဝေဆးနည္းနည္းကို ၾကာရွည္ေသာက္ပါ။

၂။ လိင္ဆက္ဆံျပီးတိုင္း ပဋိဇီဝေဆးတၾကိမ္ေသာက္ပါ။

၃။ ဆီးေအာင့္တယ္ထင္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ပဋိဇီဝေဆး ေသာက္လိုက္ပါ။

ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္

• ေက်ာက္ကပ္အထိပိုးဝင္တာ ျဖစ္လြယ္တယ္။

• ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• ၾကီးလာတဲ့သားအိမ္က ဆီးလမ္းကို ဖိေနလို႔ ဆီးကို ေအာင့္ထား၊ ေအာင္းထားသလိုျဖစ္ေနေစတယ္။

ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ေသြးဆံုးျခင္း

• ေသြးဆံုးခ်ိန္မွာ (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္း နည္းလာတယ္။ ဆီးအိမ္ နဲ႔ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကို ပိုးဝင္လြယ္ေစမယ္။

• အသက္ၾကီးသူေတြ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ ခံစားရတာ ျဖစ္ေနၾကနဲ႔ မတူတတ္ဘူး။ ကေရာင္ေျခာက္ျခားျဖစ္တာ၊ စိတ္ကေရာက္ကယက္ ျဖစ္တာ ဆိုရင္ ဆီးကိုစစ္ဘို႔မေမ့ရပါ။

ေဆးရံုလူနာ

• ေရာဂါတခုခုနဲ႔ ေဆးရံုတက္ေနရရင္ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆီးပိုက္တပ္ထားရရင္ ေသျခာေပါက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ကေလးငယ္ငယ္ေလးေတြ

• မေျပာတတ္လို႔ ဒါေတြျဖစ္ေနရင္ သတိျပဳပါ -

• ဘာလို႔မွန္မသိဘဲ ကိုယ္ပူမယ္၊

• ဆီးအနံ႔မေကာင္းျဖစ္မယ္၊

• အစားပ်က္မယ္၊ အန္မယ္၊

• အမူအယာ တမ်ိဳးျဖစ္မယ္။

• အသက္ ၁၁ ႏွစ္သမီးေတြ ၃% ၁၁ ႏွစ္သားေတြ ၁% မွာ ဆီးလမ္း ပိုးဝင္တယ္။

• အိမ္သာထဲမွာ ၾကာေနရင္ သတိထားၾကည့္ပါ။

• တခ်ိဳ႕ကေလးေတြမ်ာ ေမြးရာပါ ဆီးလမ္းအားနည္းခ်က္ ရွိေနႏိုင္တယ္။

• ေရအိမ္သြားနည္း သင္ထားေပးပါ။

ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ

• ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊

• လိင္ကိစၥ မတိုင္ခင္နဲ႔ ျပီးတိုင္းမွာ ဆီးသြားပါ၊

• သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရာမွာ လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဘက္ဆီသာ တလမ္းသြားလုပ္ပါ၊

• မိန္းမကိုယ္သန္႔ရွင္းေရး ေဆးရည္ေတြ မသံုးပါနဲ႔။

• ေရခ်ိဳးရင္ ေၾကြကန္ထဲ စိမ္မခ်ိဳးဘဲ အထက္ကေန မိုးရြာသလို က်ေနတဲ့ ေရခ်ိဳးနည္း လုပ္ပါ။

Cranberry (ခရင္ဘယ္ရီ) သီး

ဆီးေအာင့္သူမ်ားအတြက္ အလြန္ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ကာကြယ္ရာမွာသာ ေကာင္းတယ္ ျဖစ္ေနတာကိုေတာ့ ေပ်ာက္ေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါ။ အရြယ္လတ္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ပိုသင့္တယ္။ ေဆးလံုး-ေဆးေတာင့္လုပ္ ေရာင္းတာလဲ ရွိတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ