British Commonwealth ျဗိတိသွ်ဓနသဟာယအသင္း

Aye Kyaw Kyaw ဂ်ပန္က ျမန္မာျပည္ကို ဒုတိယကမၻာစစ္မွာပဲ ဝင္ေသာင္းၾကမ္းသြားတာကို စစ္ေလ်ာ္ေၾကးေပးတယ္။ အဂၤလန္က ႏွစ္ ၁ဝဝ ျမန္မာျပည္ကို ကၽြန္ျပဳသြားတာ ဘာျဖစ္လို႔ စစ္ေလ်ာ္ေၾကးမေပးတာလည္းဆိုတာ ဆရာသိရင္ ေျပာျပပါခင္ဗ်ာ။

Dr. Tint Swe ကိုလိုနီေလ်ာ္ေၾကးဆိုတာမရွိပါ။ ဒါေပမယ့္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ျဗိတိသွ်ဓနသဟာယအသင္းဖြဲ႔ျပီး ကူညီတယ္။ စစ္ေလ်ာ္ေၾကးဆိုတာ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးဆံုးေတာ့ လက္နက္ခ်ႏိုင္ငံကေန ေပးဆပ္ဘို႔ သေဘာတူညီခ်က္အရ ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။

British Commonwealth ကို Commonwealth of Nations လို႔လည္းေခၚတယ္။ တခ်ိန္က ျဗိတိသွ်အင္ပါယာကေန လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၾကတယ္။ London Declaration 1949 လန္ဒန္ေၾကညာခ်က္ ၁၉၄၉ အရဖြဲ႔စည္းခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ျဗိတိသွ်အစိုးရၾကားမွာ ဥပေဒအရ ဆက္စပ္မႈမရွိၾကပါ။ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား၊ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဥပေဒစိုးမိုးမႈေတြမွာေတာ့ ညီညြတ္မႈ သေဘာေဆာင္တယ္။ Commonwealth Games အားကစားပြဲၾကီးကို ၄ ႏွစ္တၾကိမ္က်င္းပတယ္။

ျဗိတိသွ်ဘုရင္မၾကီးက Head of the Commonwealth ဥေသွ်ာင္ျဖစ္တယ္။ အဖြဲ႔ဝင္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ အစည္းအေဝးရွိတယ္။ အတြင္းဝန္ရံုးရွိတယ္။ ၅၃ ႏိုင္ငံပါတယ္။
1. Antigua and Barbuda 1981 Realm
2. Australia 1931 Realm
3. Bahamas 1973 Realm
4. Bangladesh 1972 Republic
5. Barbados 1966 Realm
6. Belize 1981 Realm
7. Botswana 1966 Republic
8. Brunei 1984 Monarchy
9. Cameroon 1995 Republic
10. Canada 1931 Realm
11. Cyprus 1961 Republic
12. Dominica 1978 Republic
13. Fiji 1970 (rejoined in 1997 after 10 year lapse) Republic
14. Ghana 1957 Republic
15. Grenada 1974 Realm
16. Guyana 1966 Republic
17. India 1947 Republic
18. Jamaica 1962 Realm
19. Kenya 1963 Republic
20. Kiribati 1979 Republic
21. Lesotho 1966 Monarchy
22. Malawi 1964 Republic
23. Malaysia 1957 Monarchy
24. The Maldives 1982 Republic
25. Malta 1964 Republic
26. Mauritius 1968 Republic
27. Mozambique 1995 Republic
28. Namibia 1990 Republic
29. Nauru 1968 Republic
30. New Zealand 1931 Realm
31. Nigeria 1960 Republic
32. Pakistan 1947 Republic
33. Papua New Guinea 1975 Realm
34. Rwanda 2009 Republic
35. St. Christopher and Nevis 1983 Realm
36. St. Lucia 1979 Realm
37. St. Vincent and the Grenadines 1979 Realm
38. Samoa 1970 Republic
39. Seychelles 1976 Republic
40. Sierra Leone 1961 Republic
41. Singapore 1965 Republic
42. Solomon Islands 1978 Realm
43. South Africa 1931 (withdrew in 1961, rejoined in 1994) Republic
44. Sri Lanka 1948 Republic
45. Swaziland 1968 Monarchy
46. Tanzania 1961 Republic
47. Tonga 1970 Monarchy
48. Trinidad and Tobago 1962 Republic
49. Tuvalu 1978 Realm
50. United Kingdom Realm
51. Uganda 1962 Republic
52. Vanuatu 1980 Republic
53. Zambia 1964 Republic

ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရးရတာမွန္ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကအဖြဲ႔မဝင္ခဲ့ပါ။ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးဖိအားေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီကာလမွာ ကိုလိုနီဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ လက္ဝဲအယူအဆလႊမ္းမိုးထားတယ္။ အဂၤလိပ္ (ကုလားျဖဴ) မုန္းတီးေရး နဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ထၾကြေအာင္လႈံ႕ေဆာ္မႈကလည္း အေၾကာင္းတခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ လြတ္လပ္ေရး ရစဥ္က အသက္ရွိေသးရင္ တမ်ိဳးျဖစ္မလားေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။ အိႏၵိယမွာ ကိုလိုနီဆန္႔က်င္ေရး ထိပ္ဆံုးေခါင္းေဆာင္ ဂႏၵီကြယ္လြန္ေပမယ့္ ျဗိတိသွ်ဓနဟာယထဲဝင္ခဲ့တယ္။

ႏိုက္ဂ်ီးရီးယားကို ၁၁-၁၁-၂၉၉၅ ကေန ၂၉-၅-၁၉၉၉ အထိ ရာထူးခ်ထားခဲ့တယ္။ ပါကစ္စတန္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းလို႔ ၁၈-၁ဝ-၁၉၉ မွာတခါနဲ႔ ၂၂-၁၁-၂ဝဝ၇ မွာတခါ ရာထူးခ်ထားခဲ့တယ္။ ဇဘၤာေဗြကို ၂ဝဝ၂ တံုးကရာထူးခ်ထားတယ္။ ၂ဝဝ၃ မွာ သူ႔ဖါသူထြက္သြားတယ္။ ဖီဂ်ီမွာလည္း စစ္အာဏာသိမ္းလို႔ ၁၉၈၇ မွာ ရာထူးခ်ထားခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၁ နဲ႔ ၂ဝဝ၆ မွာလ ည္းထပ္လုပ္တယ္။ သီရိလကၤာကိုလည္း ထုတ္ျပစ္ဘို႔ ဖိအားေတြေပးတယ္။ ေတာင္အာဖရိကကိုလည္း အေရးယူမႈ လုပ္ေသးတယ္။ ဂမ္ဘီယာသ ၃-၁ဝ-၂ဝ၁၃ မွာထြက္သြားတယ္။

အိႏၵိယက အၾကီးဆံုးအဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ဓနသဟာယအားကစားပြဲၾကီး ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေဒလီမွာက်င္းပတံုးက ၾကံဳခဲ့ရတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၁၁-၂ဝ၁၅