ISIS
ISIS အေၾကာင္းလည္း ေရးပါဆိုလို႔ အရင္ေရးထားတာေလးကို မြမ္းမံျပီးတင္ပါရေစ။
၂၆-၈-၂ဝ၁၃ ေန႔က
ကေန႔ ကမာၻကိုေျခာက္ျခားေစျပီး ေအာ့ႏွလံုးနာစရာေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ စဥ္တိုက္ဆက္တိုက္လုပ္ေနတဲ့ Islamic State in Iraq and Syria (ISIS) အဖြဲ႔ကို ႏွိမ္နင္းဘို႔ရာ အာရတ္က ပါတနာေတြနဲ႔ တြဲလုပ္ဘို႔ရာ ေထာက္လွမ္းေရး ေကာ္မတီ ရီပတ္ဘလီကင္ဥကၠၠဌ မိုက္ ေရာဂ်ားစ္ ကေန တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ သတင္းသမားေတြနဲ႔ေတြ႔တံုးက ဒီအဖြဲ႔ဟာ အေမရိကအထိ ေရာက္လာဘို႔ ေလယာဥ္လက္မွတ္တေစာင္သာလိုတယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါေသးတယ္။
၂ဝ၁၁ တံုးက အယ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ ဘင္လာဒင္ကို တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ဘို႔ စစ္ဆင္ေရးကို အမိန္႔ေပးခဲ့ျပီးေနာက္ အိုဘားမားကို အၾကမ္းဖက္မႈႏွိမ္နင္းေရးမွား အားမရျဖစ္လာၾကတာပါ။ ဒီမိုကရက္အမတ္ေတြကေတာ့ ISIS ကို အဲလိုလုပ္ရင္ အေမရိကကို တိုက္ရိုက္အႏၲရာယ္ျပဳလာမွာအတြက္ စိုးရမ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ စစ္ေရးတခုတည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔မရဘဲ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ဗ်ဴဟာလိုမယ္လို႔လဲဆိုပါတယ္။ ခုခ်ိန္အထိေတာ့ အိုဘားမားကေန အီရတ္မွာ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ဗံုးက်ဲေနတာဘဲရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္သတင္းေထာက္ ဖိုလီ ကို ေခါင္းျဖတ္ သတ္ျပီးတဲ့ေနာက္ တမ်ိဳးစဥ္းစားလာရပါျပီ။ စစ္ေရးတိုးခ်ဲ႕ရင္ ဆီးရီးယားထဲဝင္ရမယ္။ ဆီးရီးယား လက္ရွိသမတ အားဆတ္ဟာ သူ႔အာဏာ တည္ျမဲေရးအတြက္ လူေပါင္း ၁၁၈၅ဝဝ ကေန ၁၉၁ဝဝဝ အထိ ေသခဲ့ျပီးျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မွာ တာဝန္အရွိဆံုးျဖစ္လို႔ အေမရိကန္က ေတာက္ေလွ်ာက္ဆန္႔က်င္ေနခဲ့ပါတယ္။ ISIS ကိုႏွိမ္နင္းဘို႔ ဆီးရီးယားအစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရမွသာ အေမရိကန္နဲ႔ ျဗိတိန္တို႔က လုပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ ဆီးရီးယားကလဲ အဲလိုလုပ္ဘို႔ မီးစိမ္းျပလိုက္ပါျပီ။
၁၁-၉-၂ဝ၁၄ ေန႔က
ခဏေနရင္ အေမရိကန္သမတ အိုဘားမားကေန ISIS ကုိဘယ္လို Destroy ျဖိဴခြင္းမလဲဆိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာကို လူသိရွင္ၾကား စကားေျပာပါေတာ့မယ္။ သူ႔မဟာဗ်ဴဟာရ့ဲ အဓိကဟာ မဟာမိတ္ဖြဲ႔စုေရးျဖစ္တယ္။ မဟာမိတ္ထဲမွာ အေနာက္ကမာၻကႏိုင္ငံေတြအျပင္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြပါမယ္။ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြထဲက မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံေတြခ်ည္းသာ ျဖစ္မယ္။ ISIS ဟာ မြတ္ဆလင္အဖြဲ႔ပါ။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာ
တဆိတ္ရွိ မြတ္၊ တဆိတ္ရွိ ကုလားနဲ႔ အားလံုးစံုကို ျခံဳေျပာေနၾကတယ္။ မွားပါတယ္။ ကမာၻမွာ စစ္ေရးအင္အား အၾကီးဆံုးႏိုင္ငံကေန အစၥလမ္ဘာသာကို အျပစ္မေျပာပါ။ မြတ္ဆလင္မွန္သမွ်ကို အျပစ္ပံုမခ်ပါ။ သူ႔တိုင္းျပည္နဲ႔ တကမာၻလံုးအတြက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္တဲ့ အစြန္းေရာက္ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို ျဖိဳခြင္းရာမွာ အေမရိကန္လူမ်ိဳး အမ်ားစုကိုးကြယ္တဲ့ ၇၃% ေသာခရစ္ယန္ကိုသာ အားကိုးတာမဟုတ္ပါ။ သူတႏိုင္ငံတည္းနဲ႔လဲ မရႏိုင္လို႔မလုပ္ပါ။ မဟာမိတ္ဆိုတာလိုတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တင္တဲ့ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွလြတ္ကင္းေရးေအာက္မွာ မြတ္ဆလင္ကို မေျပာရဲတာလဲ ဘယာလို႔ မွားယြင္းစြာ မွတ္ခ်က္ေပးလာသူကို ဘေလာ့ခ္လုပ္လိုက္ပါတယ္။ အျပစ္ဆိုရာမွာ တိတိက်က်ေျပာရပါတယ္။ နဝတ ကေန နအဖ လို႔ေျပာင္းေတာ့ ပိုေကာင္းမလား ထင္ခဲ့ၾကသူေတြရွိတယ္။ အခုတခါ သမတလုပ္တဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ေမွ်ာ္ကိုးသူေတြရွိတယ္။ အျပစ္ခ်စရာ အတိအက်မသိၾကေလေတာ့ အာဏာရွင္ေတြကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးဘဲေပါ့။ နာမည္ကိုစကားမ်ားျပီး အားရေနၾကရင္ေတာ့ ရန္ေဘးအၾကီးစားကို သိႏိုင္မယ္မဟုတ္ပါ။
မြတ္ဆလင္ေတြေနထိုင္ရာတိုင္းျပည္ေတြမွာ ေလ့လာမႈလုပ္ေတာ့ အမ်ားစု ISIS ကိုမၾကိဳက္ၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဂဏန္းေတြက မၾကိဳက္တာကိုေဖၚျပပါတယ္။ Pew Research Center သုေတသနျဖစ္ပါတယ္။
လက္ဘႏြန္ = ၁ဝဝ%
အစၥေရးလ္ = ၉၇%
ေဂ်ာ္ဒန္ = ၉၄%
ပါလစၥတိုင္းေဒသ = ၈၄%
အင္ဒိုနီးရွား = ၇၉%
တူရကီ = ၇၃%
ႏိုက္ဂ်ီရီးယား = ၆၆%
ဘာကီနာဖါဆို = ၆၄%
မေလးရွား = ၆၄%
ဆီနီေဂါ = ၆ဝ%
ပါကစၥတန္ = ၂၈%
ဒါေပမယ့္ ၁၁ ႏိုင္ငံက မြတ္ဆလင္ ၆၃ သန္းကေတာ့ ISIS ကိုေထာက္ခံခံတယ္။
ISIS ဘယ္ကေန ေငြရေနသလည္း
ေလာင္စာဆီက အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ လူျပန္ေပးဆြဲတာလည္းပါတယ္။ တိုက္ခိုက္သိမ္းယူတဲ့ျမိဳ႕ေတြက ဘဏ္ေတြကေန ယူတာလည္းပါတယ္။ တႏွစ္ကို ေဒၚလာ သန္း ၅ဝဝ ရေနတယ္လို႔ အနီးစပ္ဆံုးခန္႔မွန္းရပါတယ္။ နယူးေယာက္တိုင္းမ္ သတင္းစာကေန စုေဆာင္းခ်က္အရ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ သူတို႔ဝင္ေငြက ၁႕၂ ဘီလီယန္ျဖစ္တယ္။ ISIS ကေနျပာတဲ့ ၂ ဘီလီယန္ဆိုတာ ကားေျပာတာလို႔ဆိုပါတယ္။
ယူအက္စ္နဲ႔ အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကသာမက ရုရွားကလည္း ဆီးရီးယားမွာ ISIS ပစ္မွတ္ေတြကို အၾကီးအက်ယ္ တိုက္ေနတယ္။ မေန႔ကပဲ တရုပ္ႏိုင္ငံကပါ ISIS ကိုစစ္ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ISIS လို အစၥလမ္အမည္ခံ အစြန္းေရာက္ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္ဆိုတာ တကမာၻလံုးရဲ႕ရန္သူျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
http://www.theatlantic.com/international/archive/2015/11/how-is-isis-still-making-money/416745/
၂၆-၈-၂ဝ၁၃ ေန႔က
ကေန႔ ကမာၻကိုေျခာက္ျခားေစျပီး ေအာ့ႏွလံုးနာစရာေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ စဥ္တိုက္ဆက္တိုက္လုပ္ေနတဲ့ Islamic State in Iraq and Syria (ISIS) အဖြဲ႔ကို ႏွိမ္နင္းဘို႔ရာ အာရတ္က ပါတနာေတြနဲ႔ တြဲလုပ္ဘို႔ရာ ေထာက္လွမ္းေရး ေကာ္မတီ ရီပတ္ဘလီကင္ဥကၠၠဌ မိုက္ ေရာဂ်ားစ္ ကေန တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ သတင္းသမားေတြနဲ႔ေတြ႔တံုးက ဒီအဖြဲ႔ဟာ အေမရိကအထိ ေရာက္လာဘို႔ ေလယာဥ္လက္မွတ္တေစာင္သာလိုတယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါေသးတယ္။
၂ဝ၁၁ တံုးက အယ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ ဘင္လာဒင္ကို တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ဘို႔ စစ္ဆင္ေရးကို အမိန္႔ေပးခဲ့ျပီးေနာက္ အိုဘားမားကို အၾကမ္းဖက္မႈႏွိမ္နင္းေရးမွား အားမရျဖစ္လာၾကတာပါ။ ဒီမိုကရက္အမတ္ေတြကေတာ့ ISIS ကို အဲလိုလုပ္ရင္ အေမရိကကို တိုက္ရိုက္အႏၲရာယ္ျပဳလာမွာအတြက္ စိုးရမ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ စစ္ေရးတခုတည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔မရဘဲ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ဗ်ဴဟာလိုမယ္လို႔လဲဆိုပါတယ္။ ခုခ်ိန္အထိေတာ့ အိုဘားမားကေန အီရတ္မွာ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ဗံုးက်ဲေနတာဘဲရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္သတင္းေထာက္ ဖိုလီ ကို ေခါင္းျဖတ္ သတ္ျပီးတဲ့ေနာက္ တမ်ိဳးစဥ္းစားလာရပါျပီ။ စစ္ေရးတိုးခ်ဲ႕ရင္ ဆီးရီးယားထဲဝင္ရမယ္။ ဆီးရီးယား လက္ရွိသမတ အားဆတ္ဟာ သူ႔အာဏာ တည္ျမဲေရးအတြက္ လူေပါင္း ၁၁၈၅ဝဝ ကေန ၁၉၁ဝဝဝ အထိ ေသခဲ့ျပီးျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မွာ တာဝန္အရွိဆံုးျဖစ္လို႔ အေမရိကန္က ေတာက္ေလွ်ာက္ဆန္႔က်င္ေနခဲ့ပါတယ္။ ISIS ကိုႏွိမ္နင္းဘို႔ ဆီးရီးယားအစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရမွသာ အေမရိကန္နဲ႔ ျဗိတိန္တို႔က လုပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ ဆီးရီးယားကလဲ အဲလိုလုပ္ဘို႔ မီးစိမ္းျပလိုက္ပါျပီ။
၁၁-၉-၂ဝ၁၄ ေန႔က
ခဏေနရင္ အေမရိကန္သမတ အိုဘားမားကေန ISIS ကုိဘယ္လို Destroy ျဖိဴခြင္းမလဲဆိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာကို လူသိရွင္ၾကား စကားေျပာပါေတာ့မယ္။ သူ႔မဟာဗ်ဴဟာရ့ဲ အဓိကဟာ မဟာမိတ္ဖြဲ႔စုေရးျဖစ္တယ္။ မဟာမိတ္ထဲမွာ အေနာက္ကမာၻကႏိုင္ငံေတြအျပင္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြပါမယ္။ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြထဲက မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံေတြခ်ည္းသာ ျဖစ္မယ္။ ISIS ဟာ မြတ္ဆလင္အဖြဲ႔ပါ။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာ
တဆိတ္ရွိ မြတ္၊ တဆိတ္ရွိ ကုလားနဲ႔ အားလံုးစံုကို ျခံဳေျပာေနၾကတယ္။ မွားပါတယ္။ ကမာၻမွာ စစ္ေရးအင္အား အၾကီးဆံုးႏိုင္ငံကေန အစၥလမ္ဘာသာကို အျပစ္မေျပာပါ။ မြတ္ဆလင္မွန္သမွ်ကို အျပစ္ပံုမခ်ပါ။ သူ႔တိုင္းျပည္နဲ႔ တကမာၻလံုးအတြက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္တဲ့ အစြန္းေရာက္ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို ျဖိဳခြင္းရာမွာ အေမရိကန္လူမ်ိဳး အမ်ားစုကိုးကြယ္တဲ့ ၇၃% ေသာခရစ္ယန္ကိုသာ အားကိုးတာမဟုတ္ပါ။ သူတႏိုင္ငံတည္းနဲ႔လဲ မရႏိုင္လို႔မလုပ္ပါ။ မဟာမိတ္ဆိုတာလိုတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တင္တဲ့ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွလြတ္ကင္းေရးေအာက္မွာ မြတ္ဆလင္ကို မေျပာရဲတာလဲ ဘယာလို႔ မွားယြင္းစြာ မွတ္ခ်က္ေပးလာသူကို ဘေလာ့ခ္လုပ္လိုက္ပါတယ္။ အျပစ္ဆိုရာမွာ တိတိက်က်ေျပာရပါတယ္။ နဝတ ကေန နအဖ လို႔ေျပာင္းေတာ့ ပိုေကာင္းမလား ထင္ခဲ့ၾကသူေတြရွိတယ္။ အခုတခါ သမတလုပ္တဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ေမွ်ာ္ကိုးသူေတြရွိတယ္။ အျပစ္ခ်စရာ အတိအက်မသိၾကေလေတာ့ အာဏာရွင္ေတြကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးဘဲေပါ့။ နာမည္ကိုစကားမ်ားျပီး အားရေနၾကရင္ေတာ့ ရန္ေဘးအၾကီးစားကို သိႏိုင္မယ္မဟုတ္ပါ။
မြတ္ဆလင္ေတြေနထိုင္ရာတိုင္းျပည္ေတြမွာ ေလ့လာမႈလုပ္ေတာ့ အမ်ားစု ISIS ကိုမၾကိဳက္ၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဂဏန္းေတြက မၾကိဳက္တာကိုေဖၚျပပါတယ္။ Pew Research Center သုေတသနျဖစ္ပါတယ္။
လက္ဘႏြန္ = ၁ဝဝ%
အစၥေရးလ္ = ၉၇%
ေဂ်ာ္ဒန္ = ၉၄%
ပါလစၥတိုင္းေဒသ = ၈၄%
အင္ဒိုနီးရွား = ၇၉%
တူရကီ = ၇၃%
ႏိုက္ဂ်ီရီးယား = ၆၆%
ဘာကီနာဖါဆို = ၆၄%
မေလးရွား = ၆၄%
ဆီနီေဂါ = ၆ဝ%
ပါကစၥတန္ = ၂၈%
ဒါေပမယ့္ ၁၁ ႏိုင္ငံက မြတ္ဆလင္ ၆၃ သန္းကေတာ့ ISIS ကိုေထာက္ခံခံတယ္။
ISIS ဘယ္ကေန ေငြရေနသလည္း
ေလာင္စာဆီက အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ လူျပန္ေပးဆြဲတာလည္းပါတယ္။ တိုက္ခိုက္သိမ္းယူတဲ့ျမိဳ႕ေတြက ဘဏ္ေတြကေန ယူတာလည္းပါတယ္။ တႏွစ္ကို ေဒၚလာ သန္း ၅ဝဝ ရေနတယ္လို႔ အနီးစပ္ဆံုးခန္႔မွန္းရပါတယ္။ နယူးေယာက္တိုင္းမ္ သတင္းစာကေန စုေဆာင္းခ်က္အရ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ သူတို႔ဝင္ေငြက ၁႕၂ ဘီလီယန္ျဖစ္တယ္။ ISIS ကေနျပာတဲ့ ၂ ဘီလီယန္ဆိုတာ ကားေျပာတာလို႔ဆိုပါတယ္။
ယူအက္စ္နဲ႔ အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကသာမက ရုရွားကလည္း ဆီးရီးယားမွာ ISIS ပစ္မွတ္ေတြကို အၾကီးအက်ယ္ တိုက္ေနတယ္။ မေန႔ကပဲ တရုပ္ႏိုင္ငံကပါ ISIS ကိုစစ္ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ISIS လို အစၥလမ္အမည္ခံ အစြန္းေရာက္ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္ဆိုတာ တကမာၻလံုးရဲ႕ရန္သူျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
http://www.theatlantic.com/international/archive/2015/11/how-is-isis-still-making-money/416745/
Comments
Post a Comment