Cellulitis (သို႔) Erysipelas

လြန္ခဲ့တဲ့တႏွစ္တိတိကတင္တဲ့စာျဖစ္တယ္။ ေမးခြန္းကအဂၤလိပ္လိုေရးပါတယ္။ သူ႔ ၄ ႏွစ္အရြယ္သားမွာ ပံုပါအနာျဖစ္လို႔ ေမးတာပါ။

Cellulitis ဆယ္လူလိုက္တစ္ နဲ႔ Erysipelas အရစ္ဆီပဲလပ္စ္ တခုခုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆယ္လူလိုက္တစ္ ဆိုတာ အေရျပားနဲ႔ သူ႔ေအာက္ေနရာေတြမွာ ေရာင္ရမ္းတာ။ အရစ္ဆီပဲလပ္စ္ ဆိုတာက အေရျပား အေပၚလႊာ ေရာင္ရမ္းတာ။ Group A strep ဗက္တီးရီးယားကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစတယ္။

သာမန္ထိခိုက္ဒဏ္ရာေလးကေနစတာျဖစ္တတ္တယ္။ အပူေလာင္သလိုနဲ႔စတယ္။ ခြဲစိတ္နာကေနလဲ ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ ေျခနဲ႔ လက္ေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒဏ္ရာမရေပမဲ့လဲ အေရျပားနဲ႔ ႏွာေခါင္းထဲမွာ ရွိေနၾကတဲ့ ပိုးေတြကေန ကူးစက္လာတာျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ သူမ်ားဆီကေနလဲကူးတယ္။

ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ ခ်မ္းႏိုင္တယ္။ တက္ေစ့ေတြေရာင္ေနမယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ခံစားမႈအရေရာ ထိမိ-ဖိမိလို႔ေရာ နာမယ္။ နီမယ္။ တင္းေနမယ္။ ပူေနမယ္။ အနားေနရာက အထက္ၾကြေနမယ္။ အနား အကန္႔အသတ္ ထင္ထင္ ရွားရွားရွိမယ္။ အပူဖူးေပါက္သလိုျဖစ္လာမယ္။ ေသသြားတဲ့အေရျပားလႊာ ကြာက်မယ္။ ၾကာရင္ မဲလာႏိုင္တယ္။ ေရာင္ေနတာ ၾကာႏိုင္တယ္။ စအိုေနရာနားမွာလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ယားမယ္။ ဝမ္းသြားတဲ့အခါနာမယ္။ အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာနဲ႔ ေရာဂါေသခ်ာေစရတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေသြးထဲမွာပါ ဗက္တီးရီးယား ေရာက္ေနတတ္တယ္။

Antibiotic ဗက္တီးရီးယားေဆးနဲ႔ ၉ဝ% ေပ်ာက္တယ္။ အနာ-အေရာင္သက္သာေဆး Paracetamol. Ibuprofen ကေန အေထာက္အကူရမယ္။ ရွားရွားပါးပါး ျပည္တည္ေနတာကို ျပည္ခြဲထုတ္ေပးရမယ္။ penicillins ေဆးကိုဦးစားေပး သံုးတယ္။ cephalosporins, macrolides, clindamycin ေဆးေတြကို ဒုတိယတန္းစားသံုးတယ္။

သာမန္ျဖစ္တာဆိုရင္ အျပင္လူနာအေနနဲ႔ dicloxacillin, amoxicillin, cephalexin စားေဆးေတြနဲ႔ရတယ္။ ပနယ္စလင္နဲ႔ မတည့္သူေတြကို Clindamycin or clarithromycin or azithromycin ေဆးေပးမယ္။ျပန္ျဖစ္တာဆိုရင္ penicillin G ထိုးရမယ္။ ဒါမွဟုတ္ amoxicillin (250 mg bid) ဒါမွဟုတ္ erythromycin (250 mg qd or bid) ေပးႏိုင္တယ္။ သိပ္ဆိုးရင္ cefazolin, cefuroxime, ceftriaxone, nafcillin, or oxacillin ေဆးေတြသံုးရမယ္။

Mammalian bites တိရစၧာန္ကိုက္ရာကေနျဖစ္တာဆိုရင္ amoxicillin-clavulanate; fluoroquinolone plus clindamycin or trimethoprim-sulfamethoxazole (TMP-SMX) plus metronidazole ေဆးေတြေပးႏိုင္တယ္။ ဆိုးရင္ ampicillin-sulbactam or piperacillin-tazobactam ေဆးေတြသံုးႏိုင္တယ္။

methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) နဲ႔ erythromycin-resistant Streptococcus pyogenes ေဆးယဥ္တဲ့အမ်ိဳးအစားေတြလည္းရွိတယ္။ သိပ္မဆိုးရင္ TMP-SMX or doxycycline or minocycline ေဆးတခုခုကို သံုးႏိုင္တယ္။ ဆိုးရင္ vancomycin, daptomycin, tigecycline, ceftaroline, linezolid ေဆးေတြကိုသံုးႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၁၁-၂ဝ၁၄