International Workers Day ႏိုင္ငံတကာအလုပ္သမားေန႔ အေမရိကမွာ ဘာလို႔မက်င္းပသလဲ

ႏွစ္တိုင္း ေမလ (၁) ေန႔မွာ ဒပ္ဗလင္ကေန ဒကၠား စသျဖင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာမွာ ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမားေန႔ က်င္းပၾကတယ္။ ခ်ီတက္ပြဲေတြ၊ ဆႏၵထုတ္ေဖၚပြဲေတြ၊ အခမ္းအနားေတြ။ တခ်ိဳ႕အလုပ္သမားေတြက အနားယူၾကတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘာလို႔ အေမရိကားမွာ မလုပ္ၾကသလဲ။ ေဝါဟာရႏွစ္လံုးတည္းပါ။ Anarchists မင္းမဲ့နဲ႔ Communists ကြန္ျမဴနစ္ပါလို႔ International Business Times မွာ (ကိုးလ္ စထရင္ဂလာ) က ေရးသားလိုက္ပါတယ္။ ဒီလို အေမရိကားေပ်ာက္ေနတာဟာ အလြန္အဆီအေငၚမတည့္ပါ။ ဘာလို႔လည္းတိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမားေန႔ ရယ္လို႔ျဖစ္လာေစခဲ့တာက အေမရိကားမွျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၈၆ (သီေပါမင္းပါေတာ္မူျပီးေနာက္ ၆ လ) မွာ ခ်ီကာဂို အလုပ္သမားေတြအမ်ားၾကီးဟာ အလုပ္ခြင္ကေနထြက္ျပီး တေန႔ (၈) နာရီသာအလုပ္လုပ္ခြင့္အတြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ဒိေနာက္မၾကာခင္မွာ Haymarket Square (ေဟးမားကက္ စကြဲယား) လူစုလူေဝးထဲ ဗံုးခြဲလို႔ ၁၁ ေယာက္ေသပါတယ္။ ရဲ ၇ ေယာက္ပါတယ္။ မင္းမဲ့ဝါဒီ (၄) ေယာက္ၾကိဳးေပးခံရတယ္။ သက္ေသမခိုင္လံုပါ။

ေနာက္ႏွစ္အနည္းငယ္မွာေတာ့ ဥေရာပမွာ အသစ္ဖြဲ႔ထားၾကတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္နဲ႔ အလုပ္သမားပါတီေတြကေန ေမလ (၁) ရက္ေန႔ကို အလုပ္သမားေန႔ျဖစ္သတ္မွတ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုလာၾကတယ္။ Haymarket Martyrs ေဟးမားကက္ အာဇာနည္မ်ား လို႔ ဆိုလိုတယ္။ ေနာက္မွာပိုက်ယ္ျပန္႔လာတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြသာမက အစိုးရေတြကပါ အလုပ္အားရက္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးလာေတာ့တယ္။

အေမရိကားမွာေတာ့ မင္းမဲ့ဝါဒနဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒကို စိုးရိမ္မႈေတြရွိတယ္။ ၁၈၉၄ မွာ သမတ (ဂရိုဗာ ကေလ့ဖ္လင္း) ကေန စက္တဘၤာ ပထမ တနလၤာေန႔ကို အလုပ္သမားေန႔လို႔သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြက ေမလ (၁) ရက္သာ လုပ္ေစခ်င္ေပမယ့္ အေမရိကန္အလုပ္သမားဖက္ဒေရးရွင္းအပါအဝင္ တျခားသမဂၢေတြကေတာ့ ေမေဒးကို လက္မခံၾကပါ။
နယူးေယာက္ (အင္ပါယာစတိတ္) ေကာလိပ္က ပါေမာကၡ (ဂ်က္ေကာ့ ရီးမီးစ္) ကေျပာတာက သူတို႔တေတြဟာ ပိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈၾကီးထဲမွာပါတယ္လို႔ မျမင္ေစခ်င္ၾကဘူး။ သူတို႔က ကြ်မ္းက်င္သူလူျဖဴေတြျဖစ္တယ္။ အစဥ္အလာစြဲၾကီးတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ယူနီယန္အယူအဆက ျပဳျပင္ေရးဆန္တယ္။

ေမေဒးကို မက်င္းပယံုသာမကပါ။ အာဏာပိုင္ေတြက လက္ဝဲအစြန္းေရာက္မႈနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ကိုဆန္႔က်င္ေရးပံုစံမ်ိဳး အသြင္ ေရာက္ေအာင္ၾကိဳးစားၾကတယ္။ ၁၉၅၅ ခု စစ္ေအးကာလ ထိပ္ပိုင္းေရာက္ေနခ်ိန္မွာ ကြန္ဂရက္ကေန ေမလ (၁) ရက္ကို Loyalty Day သစၥာခံေန႔အျဖစ္သတ္မွတ္ဖို႔ သမတအိုင္ဆင္ေဟာင္ဝါဆီကို ဘီလ္ခ်မွတ္ေပးခဲ့တယ္။ ၃ ႏွစ္ေနေတာ့ ဥပေဒျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံဆန္႔က်င္ေရး လုပ္နည္းတခုျဖစ္တယ္။

၂ဝဝ၆ တံုးက ျပည္ပကေနအေျခခ်ေနထိုင္သူအမ်ားစု ရာေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကေန လူဝင္မႈဥပေဒကိုဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ပြဲကို ေမလ (၁) ရက္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ (၃) ႏွစ္တံုးကလည္း Occupy movement လႈပ္ရွားမႈ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ အုတ္ကလင္းသေဘၤာက်င္းအလုပ္သမားေတြက လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ရက္စက္မႈကို ကန္႔ကြက္ျပီး အလုပ္မလုပ္ပဲ အခ်ိန္တိုဆႏၵထုတ္ေဖၚခဲ့ၾကတယ္။ အေမရိကန္သမတေတြကေတာ့ Loyalty Day နဲ႔ Law Day ေန႔ေတြကို ႏွစ္စဥ္လက္မွတ္ေရးထိုးေနၾကပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁-၅-၂ဝ၁၅
၁-၅-၂ဝ၁၇