Doctor-patient relationship (3) ဆရာ-လူနာ ဆက္ဆံေရး (၃)
ကြန္မင့္တခု = ေခါင္းေလာင္းတီးေစခ်င္လုိ႔ မဟုတ္ပါခင္ဗ်ာ၊ ႀကီးထည့္ေခၚတာက ေ႐ွးယခင္ကတည္းက ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ပင္ကုိယ္စ႐ုိက္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ႀကီးဆုိတာက ယုံၾကည္အားကုိးမႈေတြကုိ ကုိယ္စားျပဳတဲ့သေဘာပါ။ ကုိယ့္သား၊ သမီးေလးေတြကုိ ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ကုေပးတဲ့ ဥံဳဖြဆရာေတြကုိေတာင္မွ ေက်းဇူးတင္လြန္းလုိ႔ ဆရာႀကီးလုိ႔ ေခၚၾကေသးတာ။
ဟုတ္။ ကြ်န္ေတာ့္ အဓိကအခ်က္က ဆရာဝန္နဲ႔ လူနာဆက္ဆံေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဥံဳဖြဆရာနဲ႔ေရာေထြးမွာ စိုးရိမ္မႈလည္း ပါတယ္။ ဆရာ-လူနာ ဆက္ဆံေရး (၂) ပုဒ္ ေရးျပီးပါျပီ။
အဘိဓါန္မွာ ဆရာ-လူနာဆက္ဆံေရးသည္ ေရာဂါအမည္တပ္ျခင္းႏွင့္ ေဆးကုသျခင္းတို႔အတြက္ အရည္အေသြး ေကာင္းေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိေစရန္ အလြန္အေရးပါသည္လို႔ ေရးပါတယ္။ ေခတ္မီေဆးပညာပဋိဥာဥ္မွာလဲ ပါေနပါတယ္။ အမွန္က ေဆးပညာကိုစသင္ၾကရမဲ့အခ်ိန္ ေဆးရံုထဲေျခခ်ရတဲ့ကာလကတည္းကေန လိုက္နာ ေစာင့္ထိန္းစရာေတြကို သတိၾကီးၾကီးနဲ႔ လိုက္နာက်င့္ၾကံဘို႔လိုတာပါ။
ျဗိတိန္မွာ (မိုက္ကယ္ ဘဲလင့္) နဲ႔ သူ႔ဇနီးတို႔ကေနေလ့လာျပီး (ဆရာဝန္၊ သူ႔လူနာနဲ႔ ေဝဒနာ) ကို ေရးသားခဲ့တယ္။
• ဆရာက ထိပ္ကအျမင္ = ဆရာဝန္ကပညာရွင္မို႔ သိသူျဖစ္လို႔ အထက္ကေန ဆက္ဆံတယ္။ လူနာက ေဝဒနာခံစားေနရခ်ိန္မို႔ အလိုလို ေအာက္ကေရာက္တာ သဘာဝျဖစ္တယ္။ ဆရာအေပၚ မွီခိုခ်င္စိတ္ ကဲေနမယ္။ ဆရာက ဒီအေျခအေနကို နားလည္ရမယ္။
• အက်ိဳးကိုေပးမလား၊ ႏွစ္သိမ္မႈကိုျဖစ္ေစမလား = ေရြးခ်ယ္ရမဲ့ ႏွစ္ခြအျမင္ျဖစ္တတ္တယ္။ အဲလိုအေျခအေနမွာ ဆရာဝန္က ဗ်ဴဟာသံုးရမယ္။
• လူနာကိုယ္တိုင္လား၊ လူနာရွင္လား = ဆရာဝန္ေတြက လူနာကိုတိုက္ရိုက္ေမးခ်င္တယ္။ တခ်ိဳ႕လူနာရွင္ေတြက ေရွ႕ကခ်ည္းေနတတ္တယ္။
• ေဘးလူေတြရွိေနတာ = ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေစႏိုင္သလို၊ သူမ်ားမသိေစခ်င္တာကို လူနာကေျပာမထြက္တာရွိတယ္။ ဥပမာ လိင္ပိုင္းကိစၥေတြ။
• လူနာကုတင္ေဘးမွာ = ဆရာ့အသံ အနိမ့္အျမင့္၊ ကိုယ္မ်က္ႏွာအမူအယာ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းရွိတာ၊ စတာေတြဟာ အလြန္မတန္ အေရးပါတယ္။
• သမားရိုးက်လား၊ ထံုးစံအတိုင္းလား = နာမယ္ေခၚတာကအစ အလြဲမခံတတ္ဘူး။ ေလ့လာမႈတခုမွာ လူနာ ၂၂၃ ေယာက္က နာမယ္အစလံုးေခၚတာ ၾကိဳက္တယ္၊ ၁၇၅ ေယာက္က ကိစၥမရွိဘူးတဲ့၊ ၉၉ ေယာက္က မၾကိဳက္ဘူး။
ကြ်န္ေတာ့္အျမင္က ဆက္ဆံေရးဆိုတာအသြားအျပန္ ႏွစ္ဘက္လံုးနဲ႔ဆိုင္တယ္။ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈလိုတယ္။ တန္ဘိုးထားမႈရွိသင့္တယ္။ ယံုၾကည္မႈအထိ ရရင္ ေကာင္းတယ္။ ဝတ္ေက်တန္းေက်ဆိုရင္ ပညာပိုင္းဆံုးျဖတ္တာမွာ အားနည္းသြားျပီ။ မလံုေလာက္ဘူး။ လိုတာထက္ပိုသြားရင္ တနည္းအားျဖင့္ (ဆင္ပသီ) နဲ႔ (အင္ပသီ) ေရာေထြးသြားရင္ ဆရာဝန္ရ့ဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ဘက္လိုက္မႈပါေတာ့မယ္။
ေဝါဟာရအျငင္းပြါးမႈအေနနဲ႔ေရးတာလည္း မဟုတ္ပါခင္ဗ်ား။ ကြ်န္ေတာ့္အယူအဆက သည္လိုေတာ့ မေခၚသင့္ပါလို႔ ေျပာထားသူကို သည္လိုပဲေခၚတာကိုေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔မထင္ပါ။ ေဆာရီး။
Sympathy and Empathy သနားစိတ္၊ စာနာစိတ္ႏွင့္ ဆရာဝန္ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/sympathy-and-empathy.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၄-၂ဝ၁၅
၂၂-၄-၂ဝ၁၇
ဟုတ္။ ကြ်န္ေတာ့္ အဓိကအခ်က္က ဆရာဝန္နဲ႔ လူနာဆက္ဆံေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဥံဳဖြဆရာနဲ႔ေရာေထြးမွာ စိုးရိမ္မႈလည္း ပါတယ္။ ဆရာ-လူနာ ဆက္ဆံေရး (၂) ပုဒ္ ေရးျပီးပါျပီ။
အဘိဓါန္မွာ ဆရာ-လူနာဆက္ဆံေရးသည္ ေရာဂါအမည္တပ္ျခင္းႏွင့္ ေဆးကုသျခင္းတို႔အတြက္ အရည္အေသြး ေကာင္းေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိေစရန္ အလြန္အေရးပါသည္လို႔ ေရးပါတယ္။ ေခတ္မီေဆးပညာပဋိဥာဥ္မွာလဲ ပါေနပါတယ္။ အမွန္က ေဆးပညာကိုစသင္ၾကရမဲ့အခ်ိန္ ေဆးရံုထဲေျခခ်ရတဲ့ကာလကတည္းကေန လိုက္နာ ေစာင့္ထိန္းစရာေတြကို သတိၾကီးၾကီးနဲ႔ လိုက္နာက်င့္ၾကံဘို႔လိုတာပါ။
ျဗိတိန္မွာ (မိုက္ကယ္ ဘဲလင့္) နဲ႔ သူ႔ဇနီးတို႔ကေနေလ့လာျပီး (ဆရာဝန္၊ သူ႔လူနာနဲ႔ ေဝဒနာ) ကို ေရးသားခဲ့တယ္။
• ဆရာက ထိပ္ကအျမင္ = ဆရာဝန္ကပညာရွင္မို႔ သိသူျဖစ္လို႔ အထက္ကေန ဆက္ဆံတယ္။ လူနာက ေဝဒနာခံစားေနရခ်ိန္မို႔ အလိုလို ေအာက္ကေရာက္တာ သဘာဝျဖစ္တယ္။ ဆရာအေပၚ မွီခိုခ်င္စိတ္ ကဲေနမယ္။ ဆရာက ဒီအေျခအေနကို နားလည္ရမယ္။
• အက်ိဳးကိုေပးမလား၊ ႏွစ္သိမ္မႈကိုျဖစ္ေစမလား = ေရြးခ်ယ္ရမဲ့ ႏွစ္ခြအျမင္ျဖစ္တတ္တယ္။ အဲလိုအေျခအေနမွာ ဆရာဝန္က ဗ်ဴဟာသံုးရမယ္။
• လူနာကိုယ္တိုင္လား၊ လူနာရွင္လား = ဆရာဝန္ေတြက လူနာကိုတိုက္ရိုက္ေမးခ်င္တယ္။ တခ်ိဳ႕လူနာရွင္ေတြက ေရွ႕ကခ်ည္းေနတတ္တယ္။
• ေဘးလူေတြရွိေနတာ = ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေစႏိုင္သလို၊ သူမ်ားမသိေစခ်င္တာကို လူနာကေျပာမထြက္တာရွိတယ္။ ဥပမာ လိင္ပိုင္းကိစၥေတြ။
• လူနာကုတင္ေဘးမွာ = ဆရာ့အသံ အနိမ့္အျမင့္၊ ကိုယ္မ်က္ႏွာအမူအယာ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းရွိတာ၊ စတာေတြဟာ အလြန္မတန္ အေရးပါတယ္။
• သမားရိုးက်လား၊ ထံုးစံအတိုင္းလား = နာမယ္ေခၚတာကအစ အလြဲမခံတတ္ဘူး။ ေလ့လာမႈတခုမွာ လူနာ ၂၂၃ ေယာက္က နာမယ္အစလံုးေခၚတာ ၾကိဳက္တယ္၊ ၁၇၅ ေယာက္က ကိစၥမရွိဘူးတဲ့၊ ၉၉ ေယာက္က မၾကိဳက္ဘူး။
ကြ်န္ေတာ့္အျမင္က ဆက္ဆံေရးဆိုတာအသြားအျပန္ ႏွစ္ဘက္လံုးနဲ႔ဆိုင္တယ္။ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈလိုတယ္။ တန္ဘိုးထားမႈရွိသင့္တယ္။ ယံုၾကည္မႈအထိ ရရင္ ေကာင္းတယ္။ ဝတ္ေက်တန္းေက်ဆိုရင္ ပညာပိုင္းဆံုးျဖတ္တာမွာ အားနည္းသြားျပီ။ မလံုေလာက္ဘူး။ လိုတာထက္ပိုသြားရင္ တနည္းအားျဖင့္ (ဆင္ပသီ) နဲ႔ (အင္ပသီ) ေရာေထြးသြားရင္ ဆရာဝန္ရ့ဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ဘက္လိုက္မႈပါေတာ့မယ္။
ေဝါဟာရအျငင္းပြါးမႈအေနနဲ႔ေရးတာလည္း မဟုတ္ပါခင္ဗ်ား။ ကြ်န္ေတာ့္အယူအဆက သည္လိုေတာ့ မေခၚသင့္ပါလို႔ ေျပာထားသူကို သည္လိုပဲေခၚတာကိုေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔မထင္ပါ။ ေဆာရီး။
Sympathy and Empathy သနားစိတ္၊ စာနာစိတ္ႏွင့္ ဆရာဝန္ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/sympathy-and-empathy.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၂-၄-၂ဝ၁၅
၂၂-၄-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment