Contraceptive patch အေရျပားကပ္ထားရတဲ့ တားေဆးကပ္ခြါ

၁။ မဂၤလာပါ ဆရာရွင့္။ အခုတေလာ အေပါင္းအသင္းေတြၾကားထဲမွာ အၾကားမ်ားေနတဲ့ သေႏၶတား ကပ္ခြာ အေၾကာင္းေလး သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာ ဘယ္လိုအမည္မ်ိဳးေတြနဲ႔ေစ်းကြက္ထဲမွာ ဝင္ေရာက္ေနလဲဆိုတာလည္းခ်င္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အသံုးဝင္ပံုနဲ႔ Side Effect အေၾကာင္းလည္းသိခ်င္ပါတယ္ရွင့္

၂။ ေဆးကပ္ခြါဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲဆရာ။ သမီးမၾကားဖူးဘူး။ အဲဒီဟာကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါ။ ဆရာ့ (ဆိုက္ဒ္)ထဲ ဝင္လို႔ မရလုိ႔ပါ။

Contraceptive patch အေရျပား ကပ္ထားရတဲ့ တားေဆးကပ္ခြါဆိုတာ ကိုယ္ဝန္တားနည္းေတြထဲက တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေဆးလံုးေသာက္ေနစရာ မလိုဘူး။ အေရျပားမွာ ကပ္ထားလိုက္ရံုဘဲ။ ေသးငယ္ ပါးလႊာျပီး ခပ္ညိဳညိဳ ေဆးျပားလႊာ ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ တားေဆး စားေဆးေတြလို (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ (ပရိုဂ်က္စတင္) ေဟာ္မုန္းေတြပါေနတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္က လစဥ္ မ-မ်ိဳးဥ မထြက္ေစဘို႔ တားဆီးတယ္။ သားအိမ္အဝ ခြ်ဲရည္ကို ထူျပစ္ေစလို႔ မ-မ်ိဳးဥ ထြက္လာဦးေတာ့ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ ေတြ႔ဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ သားအိမ္အတြင္းနံရံကို ပါးလႊာေစလို႔ သေႏၶက သားအိမ္မွာ မကပ္ေစႏိုင္ပါ။ ၉၉% ထိေရာက္တယ္။

• ကပ္လိုက္ျပီးေနာက္ ၁ဝ စကၠန္႔ၾကာ ဖိထားေပးပါ။ ေန႔တိုင္းစစ္ေဆးပါ။
• ကပ္ထားတဲ့ေနရာအနားမွာ ေဆးရည္၊ (လိုရွင္း)၊ (ေပါင္ဒါ) ဘာမွ မလိမ္းပါနဲ႔။
• လစဥ္ရက္သတၲ (၃) ပါတ္ၾကာ (အနာမရွိ၊ အေမႊးမထူ) သန္႔ရွင္းတဲ့ (ရင္သားမွအပ) ဘယ္အေရျပားမွာမဆို ကပ္ထားႏိုင္တယ္။
• တပါတ္တခါ အသစ္လဲျပီး၊ ၃ ပတ္ကပ္ထားရမယ္။ ဒိေနာက္ တပါတ္နားထားခ်ိန္မွာ ရာသီဆင္းမယ္။
• ရာသီ အဆင္း နည္းမယ္။ ရက္လည္း တိုႏိုင္တယ္။ တားေဆး-စားေဆးေတြလို ေဆးေၾကာင့္ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္းမျဖစ္။ ကင္ဆာႏွင့္ တျခား အလံုး-အက်ိတ္ျဖစ္မယ့္ အႏၲရာယ္ပိုျပီး နည္းတယ္။
• နဲနဲ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ရင္သားတင္းတာ၊ ၾကားရက္ထဲ ေသြး ဆင္းခ်င္ ဆင္းတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ျဖစ္ႏိုင္ခဲတဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြက ေသြးဖိအားတက္မယ္။ ေသြးခဲတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ၅ ႏွစ္ထက္ ၾကာၾကာ သံုးရင္ သားအိမ္အဝကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတာလဲရွိတယ္။

• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၁၉၈ ေပါင္ထက္မ်ားသူေတြမွာ စိတ္ခ်ရမႈ နည္းတယ္။
• Rifampim တီဘီ ေဆး၊ HIV ေဆး၊ အတက္ သက္သာေဆး နဲ႔ (ဖန္းဂတ္စ္) အတြက္ေဆးေတြနဲ႔ တြဲေသာက္ရင္ အစြမ္းနည္းေစမယ္။
• ကိုယ္ဝန္ရွိေနျပီဆိုရင္ မသံုးရဘူး။
• အသက္ ၃၅ ေက်ာ္ေနသူ၊ ေသြးခဲတတ္တဲ့ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ (မိုင္ဂရိန္း) ေခါင္းမူး-ေခါင္းကိုက္၊ အသဲ-သည္းေျခေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေသြးတိုးရွိသူ၊ (ကိုလက္စေထာ) မ်ားသူ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အိပ္ယာထဲ လွဲေနရသူေတြ မသင့္ဘူး။
• တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒီနည္းသံုးလို႔ လိင္စိတ္ပိုတာ ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက နည္းတယ္။
• ဝက္ျခံသက္သာမယ္။ ရာသီလာလို႔ နာတာသက္သာမယ္။ အရိုးအားနည္းတာ သက္သာမယ္။
• ေဆးကပ္ခြါ မသံုးဘဲေနျပီးေနာက္ တခ်ိဳ႕ရာသီမလာေသးဘဲ ေနတယ္။ ၁-၂ လေနမွ ရာသီျပန္မွန္မယ္။
• ကေလးဖြါးျပီးေနာက္ အနည္းဆံုး ၃ လေနမွ ေဆးကပ္ခြါကို သံုးသင့္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္သူဆိုရင္ ၆ လ ေနာက္မွ သံုးသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျပီး၊ ပ်က္ျပီးရင္ ခ်က္ခ်င္းသံုးပါ။
• ကပ္ခြါ နားထားတဲ့ရက္ေတြမွာ ရာသီဆင္းမယ္။ တပတ္ျပည့္ခါနီးအထိ ဆင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆင္းေနေပမဲ့ ကပ္ရမဲ့ေန႔မွာ ကပ္ပါ။
• ေရခ်ိဳး-ေရကူးေပမဲ့ ကြာမက်တတ္ဘူး။
• မေတာ္တဆ ကြာက်လို႔ ၄၈ နာရီအတြင္း သိရင္ အဲဒါကိ ျပန္ကပ္ႏိုင္တယ္။ ၄၈ နာရီေက်ာ္သြားရင္ အသစ္တခုကပ္ပါ။ အျခားနည္းကို ေျပာင္းခ်င္ေျပာင္းပါ။
• ကပ္ခြါကြာက်တာ၊ ေမ့သြားတာ တခုခုလြဲရင္သံုးဘို႔ အေရးေပၚနည္းတခုခု လက္လွမ္းမီပါေစ။ ဥပမာ အမ်ိဳးသားသံုး (ကြန္ဒြမ္)၊ အမ်ိဳးသမီးသံုး (ဒိုင္ယာဖရမ္)၊ သုက္ပိုးေသေဆး (စေပါင့္ခ်္)၊ အေရးေပၚတားေဆး။

သတိထားစရာ
ေဟာ္မုန္ပါတဲ့ကိုယ္ဝန္တားေဆးဆိုင္းဟာ ေသြးခဲေစတတ္တာကို အထူးသတိထားရပါတယ္။ အေရျပားကပ္ထားရတဲ့ တားေဆးကပ္ခြါ Ortho Evra ကိုေစ်းကြက္ကေနျပန္ယူထားတယ္။ ၂-၉-၂ဝဝ၅ ေန႔က ေဂ်ာ္ဂ်ီယာမွာ တရားစြဲမႈတခု တင္တယ္။ Ortho McNeil ကို ၁ဝ-၁၁-၂ဝဝ၅ ေန႔မွာ  သတိေပးခ်က္ကို စာလံုးမည္းနဲ႔ေရးေစထားတယ္။ အဲတာကလြဲရင္ ထိေရာက္တဲ့တားေဆးျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ