Vaccinating against cervical cancer သားအိမ္ဝကင္ဆာကာကြယ္ေဆး

ကမာၻမွ ႏွစ္စဥ္ အမ်ိုးသမီးေပါင္း ၅ သိန္းေလာက္မွာ သားအိမ္ဝကင္ဆာျဖစ္ၾကရျပီး သူတို႔ထဲက တဝက္ေလာက္ ေသဆံုး ေနရတယ္။ သားအိမ္ဝကင္ဆာကာကြယ္ေဆးေပၚလာေတာ့ အလြန္စိတ္အားတက္ၾကြၾကရတယ္။ ဒီကာကြယ္ေဆးကေန သားအိမ္ဝကင္ဆာအမ်ားစုကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်က္လွည့္ျပသလိုအစြမ္းမ်ိဳးရွိတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ျဖစ္ႏွဳန္းနည္းလာေစတာမွန္ေပမယ့္ ပေပ်ာက္ေအာင္မလုပ္ႏိုင္ေသးပါ။

၂ဝဝ၆ မွာ Merck ကေနထုတ္တဲ့ Gardasil ကာကြယ္ေဆးကိုခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ အေမရိကမွာ ၉ ႏွစ္ကေန ၂၆ ႏွစ္အမ်ိဳးသမီးတိုင္းထိုးဘို႔လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၆ အကုန္မွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၉ ႏိုင္ငံမွာ ထိုးေပးလာပါတယ္။ Quadrivalent vaccine ေခၚတယ္။ ပိုး (၄) မ်ိဳးကေနကာကြယ္မယ္။ သးအိမ္ဝကင္ဆာေတြထဲမွာ ၇ဝ% ကိုျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပိုး (၁၆) နဲ႔ (၁၈) ကေန ၁ဝဝ% ကာကြယ္မယ္။ ဒါ့ျပင္ လိင္လမ္းေရယံုကိုျဖစ္ေစတဲ့ (၆) နဲ႔ (၁၁) ကိုလည္းကာကြယ္မယ္။
၂ဝဝ၆ မတ္လမွာ GlaxoSmithKline Biologicals ကထုတ္တဲ့ Cervarix ကာကြယ္ေဆးေပၚလာတယ္ (၁၆) နဲ႔ (၁၈) ကို ကာကြယ္မယ္။

၁၂-၅-၂ဝ၁၅ ေန႔ကထြက္တဲ့သတင္းအရ မိန္ကေလးေတြကိုကာကြယ္ေဆးထိုးထားလို႔ ေယာက္်ားေတြမွာပါ သြယ္ဝိႈက္ျပီး အက်ိဳးရေစတယ္။ ၂ဝ၁၄ ဒီဇဘၤာသတင္းအရ ဒီကာကြယ္ေဆးကေန သားအိမ္ဝကင္ဆာျဖစ္မွာကို ၈ဝ% မကကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ သိရတယ္။ ေယာက္်ားေလးေတြကိုလည္း ထိုးႏိုင္တယ္။

အေမရိကမွာ ၇၉ သန္းမွာ HPV ကူးစက္ခံေနရတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ၁၂ဝဝဝဝ ကိုျဖစ္ေစျပီး ၄ဝဝဝ ကိုေသေစတယ္။ pap tests စမ္းသပ္မႈလုပ္ေပးလို႔ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ အတြင္း ျဖစ္ႏွဳန္း သိသိသာသာက်ဆင္းလာတယ္။ pap test စမ္းသပ္တာကို ဘယ္အရြယ္ေတြမွာလုပ္မလည္း။ ၂၁ ကေန ၂၉ ႏွစ္ = ၃ ႏွစ္တခါ။ ၃ဝ ကေန ၆၅ = ၅ ႏွစ္တခါ။ ၆၅ အထက္ အလားအလာမရွိသူ မလိုပါ။

ေဆးအသစ္ 9-valent human papillomavirus vaccine ကေန ပိုး (၉) မ်ိဳးကူးစက္မွာကိုကာကြယ္မယ္။ သားအိမ္ဝကင္ဆာ၊ စအိုကင္ဆာနဲ႔ ေယာက္်ားလိင္တံကင္ဆာေတြကိုကာကြယ္မယ္။ ၃ ပံု ၃၂ ပံုျဖစ္ေစတဲ့ ၁၆ နဲ႔ ၁၈ ကိုေတာ့ ေဆးေတြအားလံုးက ကာကြယ္မယ္။ (၉) မ်ိဳးကာကြယ္ေဆးကေန သားအိမ္ဝကင္ဆာ ၁၅% ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေနာက္ထပ္ (၅) မ်ိဳးကိုပါ ကာကြယ္မယ္။

WHO ကေန ေလ့လာမႈေတြလုပ္တယ္။ ေျမာက္အေမရိကာ၊ ေတာင္အေမရိက၊ ဥေရာပနဲ႔ တခ်ိဳ႕အာရွေဒသေတြမွာျပီးျပီ။ အာဖရိကက်န္ေသးတယ္။ Merck ကေနထုတ္တဲ့ကာကြယ္ေဆးက တခါထိုး ေဒၚလာ ၉ဝ ေလာက္ရွိတယ္။ (၃) ခါ ထိုးရမွာျဖစ္တယ္။ ေစ်းႏွဳန္းခ်ိဳႏိုင္ဘို႔အတြက္ WHO, GAVI Alliance နဲ႔ Bill & Melinda Gates Foundation တို႔ တြဲလုပ္ေနတယ္။

ဘယ္သူေတြကို ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးသင့္လည္းဆိုတဲ့အေျဖက မတိက်လွေသးပါ။ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ အဲဒီအဆံုးအျဖတ္ခ်ရတာ မခက္ေပမယ့္ ဆင္းရဲေသးတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာ ခက္ပါတယ္။ ေငြေၾကးသာမက စာရင္းဇယား၊ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ သုေတသနေတြလည္း ခ်ိဳ႕တဲ့ေနလို႔ျဖစ္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၃-၅-၂ဝ၁၅