Hepatitis B Prevention အသည္းေရာင္ဘီ ကာကြယ္နည္း

၁။ ဆရာ႐ွင့္ က်ြန္မကအသက္ ၂၈နွစ္ရွိပါျပီဆရာ ကြၽန္မသူငယ္ခ်င္းတေယာက္မွာ B ပိုး႐ွိပါတယ္႐ွင့္ ကြၽန္မတို႔က တခါတေလ ထမင္းအတူစားျဖစ္ၾကပါတယ္႐ွင့္ B ပိုးက ထမင္းအတူစားရင္ကူးစက္ႏိုင္ပါသလား႐ွင့္ာနည္းလမ္းမ်ားကို အခ်ိန္ရရင္ေျဖၾကားေပးေစလိုပါတယ္႐ွင့္ ကြၽန္မကအစာအိမ္ေရာင္ျဖစ္ေနေတာ့ အစာအိမ္ေဆးေတလဲေသာက္ေနရပါတယ္ B ပိုးကာကြယ္ေဆးေရာ ထိုးလို႔ရပါသလား႐ွင့္

၂။ မိသားစုထဲမွာ B ပိုးရွိေနလို႔ တျခားသူေတြမကူးစက္ေအာင္ ဘယ္လိုေနထိုင္ရမလဲ ကာကြယ္ေဆးကို မိသားစုဝင္ေတြ ဘယ္လိုထိုးရမလဲ ေရာဂါျဖစ္ေနသူကို ဘယ္လိုကုရမလဲ သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္

၃။ ဆရာ တေလာတုန္းက ဆရာတင္တဲ့ အသည္း B နဲ႔ C ပိုး အေၾကာင္းကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ခုဖတ္ခ်င္လို ့ျပန္ရွာတာမေတြ ့ေတာ့လို ့ျပန္ေဖၚျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။ က်မအမ်ိဳးသား (အသက္ ၅ဝ) အသည္းမွာ အက်ိတ္ျဖစ္ေနလို႔ေနလို ့ ေဆးရံုေရာက္ေနတာ ရက္ ၂ဝ ရွိပါျပီ။ က်မမွာ B ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီးတာ ၄ ႏွစ္ေက်ာ္ပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ ခုကေဆးရံုမွာ C သမားေတြကိုလည္းေတြ႔ေနရေတာ့ တျဖည္းျဖည္းေျကာက္ေျကာက္လာပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ဆရာ့စာေလးကိုျပန္ဖတ္ျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကာကြယ္ျပီးေနႏိုင္ေအာင္လို႔ပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ အမွားပါရင္ ခြင့္လႊတ္ပါ။

Hepatitis B virus (HBV) အသည္းေရာင္ဘီပိုးဟာ ကူးစက္တယ္။ ကူးခံရရင္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ေတာ့မတူပါ။ ကူးစက္လာကာစကို ရက္တိုအဆင့္ေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ကူးခံရေပမယ့္ လူေကာင္းလိုေနတယ္။ ၉ဝ% ေလာက္မွာ ခုခံအားကေန တိုက္ထုတ္လိုက္ႏိုင္တယ္။ ၆ လေနေတာ့ ပိုးေတြရွင္းသြားမယ္။ အသည္းလည္းအေကာင္းျပန္ျဖစ္တယ္။ ဘီပိုးကိုလည္း ခံႏိုင္ရည္ရွိသြားတယ္။

၁ဝ% ေလာက္မွာသာ ေရာဂါဆက္ျဖစ္ၾကတယ္။ နာတာရွည္အသည္းေရာင္လို႔ေခၚတယ္။ တသက္လံုးပိုးရွိေနမယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြလည္း ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ေမြးကာစကေလးမွာ အေမဆီကေနပိုးကူးစက္ခံရရင္ေတာ့ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ေျပာင္းျပန္။ ၁ဝ% မွာသာ ဆက္မျဖစ္ပါ။

ပိုးဝင္ခံရျပီး ခံစားရတာေပၚဘို႔ တလခြဲကေန ၆ လအထိၾကာႏိုင္တယ္။ ခံစားရတာေတြကေတာ့ အသားဝါျဖစ္မယ္။ ဆီးအေရာင္ရင့္မယ္။ အားယုတ္မယ္။ ဗိုက္ေအာင့္မယ္။ အစားပ်က္မယ္။ ပ်ိဳ႕မယ္။ ဝမ္းေလွ်ာမယ္။ ကိုယ္ပူမယ္။

နာတာရွည္အဆင့္ကေန ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တာေတြကေတာ့ ဗိုက္ေဖါင္းျပီး ဖ်င္းစြဲမယ္။ အသားဝါမယ္။ ယားယံမယ္။ ေသြးယိုလြယ္မယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္ရင္ အသည္းက ေရာင္ေနမယ္။ အမာရြတ္ျဖစ္လို႔ အသည္းေျခာက္တာျဖစ္မယ္။ ၂ဝ ႏွစ္ေလာက္အထိ အခ်ိန္ယူတတ္တယ္။ ကံဆိုးသူမွာ အသည္းကင္ဆာျဖစ္မယ္။

ဘီပိုးဟာ ေသြးထဲေနလို႔ ေသြးကေနလည္းကူးစက္တယ္။ ေသြးလွဴသူတိုင္းကိုစစ္ေဆးလို႔ ေသြးကေနကူးစက္တာ အေတာ္နည္းလာတယ္။ ဘီပိုးရွိမိခင္ကေန ေမြးလာတဲ့ကေလးကို ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ကူးစက္တယ္။ ေဆးထိုးအပ္ကေနလည္းကူးစက္တယ္။ တက္တူးထိုးတာ၊ အလွအပကြင္းေတြတပ္တာ၊ မူးယစ္ေဆးထိုးတာေတြကေန ကူးစက္တယ္။ ေဆးရံု-ေဆးခန္း-ဓါတ္ခြဲခန္းမွာအလုပ္လုပ္ေနသူေတြကိုလည္း ေသြးကတဆင့္ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ လိင္ဆက္ဆံရာကေနလည္း ကူးတယ္။ ေဂးေယာက္်ားေတြလည္း ကူးစက္တယ္။ ပိုးရွိေနသူနဲ႔ တအိမ္တည္း ေနရာကေနလည္း ကူးစက္ႏိုင္တယ္။

HBV blood test ေသြးစစ္ရင္ ဘီပိုးကိုခံႏိုင္ရည္ရွိေနသူလား၊ ဘီပိုကူးစက္ခံရႏိုင္လို႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ့္သူလား၊ ဘီပိုးကူးစက္ခံထားရလို႔ဆက္စစ္ေဆးကုသစရာလိုသူလား သိပါမယ္။ အမ်ားဆံုး အေျခခံစစ္ေဆးနည္းကို Hepatitis B Core IgM Antibody test လို႔ေခၚတယ္။ IgM antibodies အေပါင္းျပသူဟာ ရက္တိုကူးစက္ခံထားရသူျဖစ္တယ္။

ကာကြယ္နည္းမ်ား
Hepatitis B vaccine အသည္းေရာင္ဘီကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကာကြယ္ထားႏိုင္တယ္။ ၆ လအတြင္းမွာ ၃ ၾကိမ္ထိုးရတယ္။ အဲတာဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ အနည္းဆံုးကေန တသက္တာအထိကာကြယ္ေပးမယ္။

တအိမ္တည္းေနသူတိုင္း ေသြးစစ္ထားရတယ္။ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး ထိုးထားၾကရမယ္။ အသက္ရွဴလမ္းကေန မကူးပါ။ အတူစားလို႔ မကူးပါ။ ထိကိုင္မိလို႔ မကူးပါ။ ေခြ်းကေနကူး မကူး အေထာက္အထား မခိုင္မာေသးပါ။ လင္မယား အတူေနရင္ ကြန္ဒြမ္သံုးပါ။

လူၾကီးေတြ ဘီပိုးနဲ႔ေတြ႔သြားမိတယ္ဆိုရင္ HBIG (hepatitis B immune globulin) ေဆးထိုးတာနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ၂၄ နာရီအတြင္းထိုးတာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။ ၂ ပါတ္ရွိရင္ေတာ့ ေနာက္က်သြားျပီ။

မိခင္မွာ ဘီပိုးရွိေနရင္ သူကေနေမြးလာမယ့္ကေလးကို ေမြးေမြးခ်င္း HBV vaccine ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးနဲ႔ HBIG (hepatitis B immune globulin) ေဆးပါထိုးရမယ္။

ဘီပိုးရွိေနသူနဲ႔ အကာကြယ္မပါပဲအတူေနရင္ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးကေန ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ စာေတြကိုလဲ ဖတ္ပါ။

• Hepatitis B (1) အသည္းေရာင္ ဘီ ပိုး (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/08/hepatitis-b.html
• Hepatitis B (2) အသည္းေရာင္ ဘီ ပိုး (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/04/hepatitis-b.html
• Hepatitis B and breastfeeding ဘီ ပိုးရွိမိခင္ နဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-b-and-breastfeeding.html
• Hepatitis B Antibody Level (ဘီ) ပိုး (အင္တီေဘာ္ဒီ) အနည္း-အမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/03/hepatitis-b-antibody-level.html
• Hepatitis B Immune Globulin အသဲေရာင္-ဘီ (ဂလိုဗ်ဴလင္) ထိုးေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-b-immune-globulin.html
• Hepatitis B in Myanmar ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘီပိုးေတြ႔ရွိသူ ေလးဆခန္႔ျမင့္တက္လာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/12/blog-post.html
• Hepatitis B medical treatment (ဘီ) ပိုးေဆးေပးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/05/hepatitis-b-medical-treatment.html
• Hepatitis B Prognosis (ဘီ) ပိုး အလားအလာ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/08/hepatitis-b-prognosis.html
• Hepatitis B vaccine ဘယ္ကေနထုတ္သလဲ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/03/hepatitis-b-vaccine.html
• Hepatitis B Vaccine ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထိုးနည္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-b-vaccine.html
• Liver blood tests အသဲအေျခအေန သိခ်င္ရင္ ေသြးစစ္ပါ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2012/01/liver-blood-tests.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ