Cervical Cancer New Guidelines သားအိမ္အဝကင္ဆာေဆးစစ္ျခင္း အသစ္ျပ႒ာန္းခ်က္
Tint Swe စာထဲမွာပါပါတယ္။
၂။ Kay Zin Min Naing သမီးက ကေလး၂ ေယာက္ေမြးထားပါတယ္။
အသက္ ၃၄ ကာကြယ္ေဆးထိုးသင့္လားဆရာ။
Tint Swe စာထဲမွာ ပါပါတယ္။
၃။ Zar Aung ဆရာရွင့္ အသက္ ၃၂ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ထိုးရန္သင့္မသင့္ သိပါရေစဆရာ။
Tint Swe စာထဲမွာ ပါပါတယ္။
၄။ Myat Cho Soe သမီးက ၃၆ နွစ္ပါ။ အခုေဆး ၃ လံုးထိုးျပီးပါျပီ။ ဘယ္နွစ္ နွစ္က်ရင္ျပန္ထိုးရမွာလဲ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာရွင့္။
Screening for cervical cancer သားအိမ္ဝကင္ဆာ စစ္ေဆးျခင္း
အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ သားအိမ္ဝကင္ဆာဆိုတာ HPV (16, 18, 31, 33) ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစားေတြ ကူးစက္တာခံရျပီးေနာက္မွာ ျဖစ္လာတာလို႔ ယံုၾကည္ရတယ္။ တကမာၻလံုးမွာ ႏွစ္တိုင္း လူနာသစ္ ၅ သိန္းေတြ႔ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေစာေစာစီစီးသိေအာင္ မျဖစ္မေနစစ္ေဆးေနသင့္တယ္။ Cervical dysplasia ဆိုတဲ့ အဆင့္မွာသိရရင္ သိပ္ေကာင္းတယ္။ သားအိမ္ဝကင္ဆာ စမ္းတာကို Papanicolaou (Pap) smear ေခၚတယ္။ ဒါစမ္းရင္းနဲ႔ သားအိမ္ဝမွာ တျခား ျဖစ္ေနတာကိုလဲ သိႏိုင္ေသးတယ္။ Pap smear မလုပ္ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာ မ်က္စိနဲ႔စစ္ျပီး၊ acetic acid ဒါမွမဟုတ္ Lugol iodine နဲ႔ စမ္းတာလဲ အက်ိဳးရွိတယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အရြယ္မေရြး Pap smear စမ္းသင့္တယ္။ မ်ားမ်ားစားစားေတြ႔တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။
Pap Smear (Pap Test) သားအိမ္အဝကင္ဆာ ေဆးစစ္တာကို အရင္ကေျပာသေလာက္ တခါနဲ႔တခါ နီးကပ္စရာ မလိုပါလို႔ ၂ဝ၁၂ မတ္လမွာ ထုတ္ျပန္ခ်က္အသစ္တခု ထြက္လာပါတယ္။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ အသက္ ၃ဝ နဲ႔ ၆၅ ႏွစ္ၾကား အမ်ိဳးသမီးမွာ အရင္စစ္ထားတဲ့ Pap Test နဲ႔ HPV Test ေတြက ေကာင္းေနရင္ အရင္ကလို ၃ ႏွစ္တခါ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ၊ ၅ ႏွစ္မွသာတခါ စစ္ဘို႔လိုပါမယ္။
• တကယ္လို႔ Pap test တခုထဲသာ အားကိုးသူဆိုရင္ေတာ့ ၂ဝဝ၃ ကတည္းကျပ႒ာန္းထားခဲ့သလိုဘဲ၊ ၃ ႏွစ္တခါ စစ္ရပါမယ္။
• အရင္ USPSTF guidelines လမ္းညႊန္ခ်က္အရ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း အသက္ ၂၁ ႏွစ္ေရာက္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ လိင္မႈကိစၥ တက္ၾကြလာတဲ့အသက္ေနာက္ ၃ ႏွစ္အတြင္း (ဘယ္ရက္ကေစာေစာ) သားအိမ္ကင္ဆာအတြက္ ေဆးစစ္ဘို႔ ျဖစ္တယ္။
• ကံေကာင္းတာက အသက္ ၂ဝ ေက်ာ္စ မိန္းကေလးေတြမွာ HPV infections ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရေပမဲ့ ေဆးမကုဘဲလဲ ေပ်ာက္သြားႏိုင္ၾကတယ္။
• အသက္ ၆၅ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ေနာက္ဆံုး စမ္းတံုးက Pap tests ၃ ခါဆက္တိုက္၊ HPV tests ၂ ခါဆက္တိုက္ အႏုတ္ျပတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္းမွာ ေဆးစစ္စရာ မလိုေတာ့ပါ။
• အမ်ိဳးသမီးၾကီးေတြမွာ Advanced precancer ကင္ဆာမျဖစ္ခင္အဆင့္လို႔ ေဆး-ရာဇဝင္ ရွိထားရင္ေတာ့ အႏွစ္ ၂ဝ ၾကာ ေဆးဆက္စစ္ရပါမယ္။
• တကယ္လို႔ သားအိမ္ထုတ္တံုးက သားအိမ္အဝကိုပါ ထုတ္ထားရသူဆိုရင္၊ ေနာက္ျပီး ေဆးစစ္ခ်က္ေတြကလဲ ရွင္းေနသူဆိုရင္ေတာ့ ေဆးစစ္ဘို႔ မလိုေတာ့ပါ။
• လမ္းညႊန္ခ်က္ထဲမွာ အရင္ကျဖစ္ဘူးရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ Diethylstilbestrol (DES) (အီစထိုဂ်င္) ေဆး ရဘူးထားရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ HIV ခုခံအားက်ေနသူျဖစ္ရင္ ေဆးစစ္တာ ပိုနီးကပ္ရပါမယ္။
(ပက္ပ္-တက္စ္) ဆိုတာ အလြန္ေအာင္ျမင္တဲ့ စမ္းသပ္နည္းတခုျဖစ္တယ္။ အစမ္းခံရတာ မနာဘူး။ ထံုေဆးသံုးပါတယ္။ သားအိမ္အဝကို ဂြမ္းစေလးနဲ႔သုတ္ယူတာသာ ျဖစ္တယ္။
မေကာင္းတာေလး နည္းနည္းေတြ႔တယ္လို႔ဆိုရင္ ေဆးထပ္စစ္ရမယ္။ လိုအပ္ရင္ Colposcopy ကရိယာနဲ႔ၾကည့္မယ္။ လိုေသးရင္ Biopsy အသားစေလးျဖတ္ယူျပီး စစ္မယ္။ Precancerous abnormal cells ေတြ႔ေနရင္ ထုတ္ျပစ္ေပးမယ္။ ဖ်က္ဆီးေပးမယ္။
တခါတေလ Pap test သာမကဘဲ HPV DNA Test ကိုလည္းလုပ္မယ္။ High-risk forms of HPV ပိုးအမ်ိဳးအစားကို ခြဲျခားတာျဖစ္တယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့အေကာင္လား သိခ်င္လို႔ပါ။ အသက္မငယ္သူေတြကို လုပ္တာမ်ားတယ္။ Pap test က မူမွန္တာေတြလို႔လဲ အရြယ္ငယ္ငယ္ၾကီးၾကီး လုပ္မယ္။
Biopsy (ဘိုင္ေအာ့ပ္စီ) အသားစ ျဖတ္ယူစစ္ေဆးနည္းနဲ႔ ေရာဂါကို ေသျခာေစရတယ္။ Cervical tissue သားအိမ္အဝက (တစ္ရွဴးစ) ကိုစစ္တာပါ။ ပံုမွန္ (ဆဲလ္) ေတြလား၊ Precancerous cells ကင္ဆာမျဖစ္ခင္ (ဆဲလ္) ေတြလား၊ Cancer cells ကင္ဆာ-ဆဲလ္ေတြလား မွန္ဘီလူးနဲ႔ စစ္တယ္။ ေမ့ေဆးလိုတယ္။
ကိုးကားခ်က္။ Management of Sexually Transmitted Infections Regional Guidelines (WHO) 2011
Dr. တင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment