Fracture အ႐ိုးက်ဳိးျခင္း

အ႐ိုးက်ဳိးျခင္း အမ်ဳိးအစားမ်ား
1. Closed fracture က်ဳိးသည့္ေနရာသည္ ပိတ္ေနျခင္း၊
2. Open fracture က်ဳိးသည့္ေနရာသည္ အျပင္သို႔ ပြင့္ေနျခင္း၊
3. Complicated fractures က်ဳိး႐ံုသာမက အျခားဒဏ္ရာမ်ား ပါေနျခင္း၊
4. Greenstick fracture ကေလးမ်ားတြင္ ျဖတ္တတ္ေသာ သစ္စိမ္းခ်ဳိး က်ဳိးျခင္း၊

လကၡဏာမ်ား = နာက်င္ျခင္း၊ လႈပ္ရွားမႈခက္ျခင္း၊ မလႈပ္ႏိုင္ျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း၊ ေသြးျခည္ဥျခင္း၊ ေသြးထြက္ျခင္း၊ ဖိလွ်င္-ထိလွ်င္ နာျခင္း၊ ပံုသဏၭာန္ ေျပာင္းသြားမည္။

လုပ္ေဆာင္ရန္မ်ား = ေသြးမထြက္ရန္လုပ္ပါ။ အနာေဆးထည့္ပါ။ အသက္ရွဴမႈ စစ္ေဆးပါ။ လူနာကို ႏွစ္သိမ့္ပါ။ တျခားဒဏ္ရာ ရွိ-မရွိစစ္ေဆးပါ။ က်ဳိးသည့္အပိုင္းကို မလႈပ္ရွားေအာင္လုပ္ပါ။ ေရခဲတင္ေပးပါ။ ႏွိပ္မေပးရ။ ေျခေထာက္-လက္ က်ဳိးလွ်င္ ဆန္႔ဆြဲမေပးရ၊ အထိန္းမပါဘဲ မေရႊ႕ရ။ အစားအစာ မေပးေသးပါႏွင့္။ ေမ့ေဆးေပးျပီးကုရလ်င္ အစားမရွိမွ ေကာင္းသည္။ ဆရာဝန္ျပပါ။

Open Fracture အ႐ိုးက်ဳိးျခင္းႏွင့္အတူ အနာ (အေပါက္) ျဖစ္ျခင္း၊
အ႐ိုးကို ျမင္ေနရျခင္း၊ က်ည္ဆံ၊ ဗံုးဆံ ဝင္ေနျခင္း၊ ေရာဂါပိုးဝင္ တတ္၍ ဂ႐ုစိုက္ ကုသရမည္။

အဘယ္ေၾကာင့္ ၿငိ္မ္ေအာင္ လုပ္ရသနည္း = အ႐ိုးက်ဳိးလွ်င္ အ႐ိုးက်ဳိးသည့္ေနရာက အ႐ိုး၏ အခၽြန္မ်ားေၾကာင့္ ေဘးမွ (တစ္ရွဴး)မ်ား၊ ေသြးေၾကာမ်ား၊ အာ႐ံုေၾကာမ်ားအား မထိခိုက္ေစရန္၊ မလႈပ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးရသည္။

ၿငိ္မ္ေအာင္လုပ္ရန္ အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ား၊
1. Splints (စပလင့္) ေခၚ သစ္သား၊ ဝါး၊ သံျပား၊ သံေခ်ာင္း၊ စာအုပ္၊ ဂ်ပ္ျပား စသည္။
2. Padding ဂ်က္ကက္၊ ေစာင္၊ သက္ရြက္စသည္။
3. Bandages ပတ္တီး၊ အဝတ္စ၊ ေစာင္စ။
4. Slings အသိုင္း၊ သံုးေထာင့္ပံုပတ္တီး။

ေဆာင္ရြက္ရန္မ်ား = ဒဏ္ရာအေျခအေနကို စစ္ေဆးပါ။ ေလဝင္လမ္းေၾကာင္း၊ အသက္ရွဴပံု၊ (ေရွာ့ခ္) ရွိ-မရွိ၊ ေသြးထြက္-မထြက္ သတိထားရန္မွာ ေက်ာ႐ိုး၊ လည္ပင္း႐ိုးက်ဳိးသည္ထင္ပါက ေနရာက မေရြ႕ရ၊ က်ဳိးသည္ထင္သည့္ေနရာကို ရွာပါ။ တင္းၾကပ္ေနသည့္ အဝတ္မ်ား ေလွ်ာ့ေပးပါ။ လက္ဝတ္ လက္စားမ်ား လိုအပ္လွ်င္ ခၽြတ္ေပးပါ။ အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ားရွာပါ။ အေကာင္းဆံုးျဖင့္ ၾကပ္စည္းေပးပါ။ စည္းေပးၿပီး ၄င္းေနရာ၏ေအာက္၌ ေသြးစီးဆင္းမႈကို စစ္ေဆးပါ။ လိုအပ္လွ်င္ တင္းတင္းစည္းထားသည္ကို ေလွ်ာ့ေပးပါ။ အေရာင္၊ အပူခ်ိန္စစ္ပါ။ ထံု ေန-မေန ေမးပါ။ ပြင့္ထြက္ၿပီးက်ဳိးလွ်င္ အ႐ိုးကို ျပန္သြင္းဖို႕ မႀကိဳးစားရ။ အနာကို ဖံုးေပးပါ။ ပံုသဏၭာန္ေျပာင္းသြားသည္ကို ျပန္မျပင္ပါႏွင့္။ ေျခေထာက္၏ ေဘးႏွစ္ဖက္က ၾကပ္စည္းပါ။ က်ဳိးသည့္ေနရာ၏ အထက္ႏွင့္ ေအာက္အထိ ေရာက္ပါေစ။ ၿငိမ္ေအာင္ က်ဳိးသည့္ေနရာ၏ အထက္ႏွင့္ေအာက္က စည္းပါ။ အထံုးသည္ အနာေပၚ မထားရ။ လိုအပ္လွ်င္ အသိုင္းလုပ္ေပးပါ။

Dislocation အဆစ္လြဲျခင္း
အဆစ္ကို ဖံုးထားသည့္ အိတ္ထဲမွ အ႐ိုးက ထြက္သြားျခင္း။ ပံုသဏၭာန္ ေျပာင္းမည္။ အဆစ္ အလုပ္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့။ နာမည္၊ ဖိလွ်င္ နာမည္။ လႈပ္မရ၊ ေရာင္မည္။ အေရာင္ေျပာင္းမည္။ အကူအညီ ရွာပါ။ ျပန္တည့္ေအာင္ မက်ဳိးစားပါႏွင့္၊ ေရခဲ တင္ေပးပါ။ အျပင္က အနာရွိက သန္႔ရွင္းေဆး ထည့္ေပးပါ။ အသိုင္း၊ ေအာက္ခံျပား လုပ္ေပးပါ။ ေသြး ထြက္-မထြက္ ၾကည့္ပါ။ အသက္မရွဴပါက (စီ၊ ပီ၊ အာရ္) လုပ္ပါ။ ေျခေထာက္ကို ေျမႇာက္ထားပါ။ ေစာင္ၿခံဳေပးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ