Marvelon မာဗယ္လြန္ တားေဆး
(ကန္ေတာ့ပါ)
မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးအသက္က ၂၇ နွစ္ရွိပါျပီ။ ၁၁ လပိုင္း မဂၤလာေဆာင္မွာပါဆရာ။ marvelon 28 ေကာင္းတယ္လို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကေျပာတယ္ဆရာ။ အဲ့ေဆးကို ဘယ္အခ်ိန္က စျပီးေသာက္ရမလဲဆရာ။ ဆရာ သက္ရွည္က်န္းမာပါေစ။
မာဗယ္လြန္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးထဲမွာ Estrogen နဲ႔ Progestin ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါတယ္။ ၂၁ လံုးပါကပ္နဲ႔ ၏၂၈ လံုးပါတာ ရွိတယ္။ Marvelon 21 ထဲမွာ Desogestrel 0.15 mg နဲ႔ Ethinyl estradiol 0.03 mg ပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ လူအမ်ားသံုး Mala-D (Levonorgestrel-0.15 mg + Ethinyl oestradiol 0.03mg) နဲ႔တူတယ္။ Marvelon 28 ထဲမွာ အဲဒါေတြအျပင္ Hydroxypropyl methylcellulose, Indigotine blue, Iron oxide, Lactose, Magnesium stearate, Polyethylene glycol, Starch, Titanium dioxide နဲ႔ Talc ေတြပါတဲ့ ေဆး ၇ လံုးပါတယ္။
ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကို ပဌမေန႔အျဖစ္မွတ္ျပီး၊ ေဆးစေသာက္ပါ။ ေန႔စဥ္ ၁ လံုးက်၊ ျဖစ္ႏိုင္သ၍ ေဆးေသာက္ခ်ိန္မွန္ပါေစ။
မွတ္ရတာလြယ္ေအာင္ ကို္ယ့္ဖါသာ အက်င့္လုပ္ထားတာကိုဆိုလိုတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ တနဂၤေႏြမွာ စေသာက္ၾကေလ့ ရွိတယ္။ တရက္ေဆးသာက္ဘို႔ ေမ့ရင္ ေနာက္ေန႔မွာ ၂ လံုးတြဲေသာက္ပါ။ ရာသီလာျပီး ဒုတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ေမ့သြားရင္ ၂ လံုးတြဲေသာက္ျပီး၊ အရံအတားနည္း တခုခု ဥပမာ ကြန္ဒြမ္သံုးတာနဲ႔ သုက္ပိုးေသေဆးသံုးတာကို ၇ ရက္ၾကာလုပ္ပါ။ ရာသီလာျပီး တတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ ေမ့သြားရင္ ေဆးစေသာက္ေနၾကရက္အထိ တရက္ ၁ လံုး ေသာက္ျပီးေနာက္၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ တကယ္လို႔ တတိယပတ္မွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ဆက္ေမ့သြားရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ရက္သတၲပတ္မွာျဖစ္ျဖစ္ ေဆးေသာက္တာ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ရက္မက ေမ့သြားရင္ က်န္တဲ့ေဆးကပ္ကိုဆက္မေသာက္ဘဲ၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ တျပိဳင္တည္းမွာ ၇ ရက္တာ အရံတားနည္းတခုခုသံုးပါ။ အဲဒီလမွာ ရာသီ မလာဘဲေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ ရာသီမလာတာ ၂ လ ျဖစ္လာရင္ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိစစ္ပါ။ တားေဆးေတြမွာ အေရာင္တူရင္ ေဆးလည္းတူပါတယ္။
ေဆးကို အလားဂ်စ္ျဖစ္သူ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိေနသူ၊ အသည္းေရာဂါရွိေနသူ၊ မ်က္စိ ေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ ႏွလံုးအတက္ ရဘူးသူ၊ အီစထိုဂ်င္သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ဥပမာ ရင္သားကင္ဆာရွိသူ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ အသည္းကင္ဆာ၊ ႏွလံုး-ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ဘူးသူ၊ မိုင္ဂရင္းေရာဂါရွိသူ၊ သရက္ရြက္ေရာင္ေနသူ၊ အသည္းေရာင္အသားဝါရွိေနသူ၊ ေမြးလမ္းကေနေသြးဆင္းတာ အေၾကာင္းရွာမရသူေတြ ဒီေဆးမေသာက္သင့္ပါ။ ဝမ္းေလွ်ာေနတာ၊ အန္တာ၊ ပိုးေသေဆး ေသာက္ထားရင္ ေဆးထိေရာက္မႈကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္သိပ္မ်ားသူေတြမွာလဲ ထိေရာက္မႈ နည္းႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္ဘူးကာစ ၃ လေလာက္မွာ ၾကားရက္ေသြးဆင္းတာ၊ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ေဘးထြက္ သက္ေရာက္မႈ ပိုခံရတတ္တယ္။
ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား
ရင္သား ၾကီး-တင္း-နာ၊ ႏို႔ရည္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားစို၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္၊ စိတ္က်၊ စိတ္မူေျပာင္း၊ စိတ္ကမခိုင္းပဲ ကိုယ္လႈတ္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕၊ အန္၊ ကိုယ္ေရာင္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္ကပ္မွန္ အဆင္မေျပျဖစ္၊ အသားဝါ၊ ရာသီမမွန္၊ ေသြးဖိအားတက္၊ ဆီးခ်ိဳတက္၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားပိုးဝင္။ တားေဆးကို ပဌမဆံုးေသာက္သူဆိုရင္ ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကေန စေသာက္ရင္ တလလံုးအတြက္ ကာကြယ္မႈရမယ္။ ရာသီရပ္ျပီးမွ စေသာက္ရင္ေတာ့ ေဆးေသာက္စ ၇ ရက္အတြင္း စိတ္မခ်ရေသးပါ။ အတူမေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ဒြမ္ သံုးရမယ္။
ကိုယ္ဝန္တားေဆးရပ္လိုက္တဲ့ေနာက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာမွ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္သလဲ
၂၇-၉-၂ဝဝ၂ သတင္းတပုဒ္မွာ တားေဆးၾကာၾကာေသာက္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေဆးျဖတ္လိုက္ရင္ သူမ်ားေတြထက္ ကေလးျပန္ရတာ ပိုေတာင္မွ လြယ္ၾကေသးတယ္လို႔ ပါခဲ့တယ္။ အဂၤလန္မွာ ၁၉၉ဝ ေက်ာ္ကာလေတြတုန္းက ကေလးရခ်င္ေနသူေပါင္း ၈၅ဝဝ ကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ တားေဆး ၅ ႏွစ္ၾကာေသာက္ခဲ့သူေတြထဲက ၇၅႕၄% ဟာ ေနာက္ ၆ လအတြင္း ကိုယ္ဝန္ျပန္ေဆာင္ၾကတယ္။ တားေဆး မေသာက္သူေတြထဲက ၇ဝ႕၅% ကသာ အဲလိုျဖစ္တယ္။ ေနာက္တႏွစ္အထိေစာင့္ရတဲ့ ကိန္းဂဏန္းမွာလဲ အတူတူျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ေဆးေသာက္ခဲ့သူ ၈၉႕၅% က ကေလးရျပီး၊ တားေဆးမေသာက္ခဲ့သူေတြထဲက ၈၅႕၄% သာ ကေလးရလာၾကတယ္။
ဂ်ာမန္သုေတသနအရ ေဆးျဖတ္ျပီးျပီးခ်င္း ပဌမလေတြမွာ မ-မ်ိဳးဥျပန္ထြက္လာႏိုင္သူ ၅၇႕၉% ရွိတယ္။ ၁ဝ႕၂၄% မွာ အဲလိုမထြက္ဘူး။ အတူတူ စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ေဆးမေသာက္သူထဲက ၃႕၄၄% မွာလဲ မထြက္ဘူး။ တားေဆးေသာက္ျပီး ျဖတ္လိုက္သူေတြမွာ ေနာက္ပိုင္း ရာသီစက္ဝန္း ပိုရွည္တတ္တယ္။ အရင္လို ျပန္ျဖစ္ဘို႔ ၉ လအထိ ၾကာႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေစာင့္စရာမလိုပါ။ တခ်ိဳ႕က ခဏေစာင့္ရမယ္။ ရာသီလာတာ ပံုမွန္ျဖစ္လာေအာင္ ထိန္းညွိေနအံုးမယ္။ တခ်ိဳ႕ တႏွစ္ေလာက္ ေစာင့္ရႏိုင္တယ္။ ေဆးရပ္လိုက္ေပမဲ့ ေဆးသတၲိက်န္ေနေသးအံုးမယ္။ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ ပ်မ္းမွ် ၂-၃ လ ၾကာ ေစာင့္ရတတ္တယ္။ တားေဆးေသာက္သူေတြထဲမွာ တခါမွကေလးမယူေသးသူနဲ႔ အရင္ကေလးရွိဘူးသူ၊ ေနာက္ျပီး အသက္ေတြက မတူၾကဘူး။ ကေလးရဘူးသူေတြ နဂိုအေနျပန္ေရာက္ဘို႔ သူမ်ားထက္ ေစာႏိုင္တယ္။ ကေလးလဲ မယူဘူးေသး၊ အသက္လဲ ၃ဝ-၃၅ ႏွစ္ဆိုသူေတြက ရင္းစားျပန္ရဘို႔ သူမ်ားေတြထက္ ၾကာႏိုင္တယ္။
တဦးခ်င္းသိလိုသူေတြ ေမးနည္းစည္းကမ္းအရ ေမးႏိုင္ပါတယ္။ တားေဆးေတြမွာ ေဟာ္မုန္းပါတယ္။ လူတိုင္းမွာ ေဟာ္မုန္းေတြရွိတယ္။ အနည္း-အမ်ားမတူၾကပါ။ ကိုယ့္မွာရွိေနတဲ့ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ေသာက္တဲ့ ထိုးေေဆးထဲက ေဟာ္မုန္းေတြ ေပါင္းစပ္ေတာ့ သက္ေရာက္မႈေတြက တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူၾကပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၆-၂ဝ၁၇
၁-၁ဝ-၂ဝ၁၇
မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးအသက္က ၂၇ နွစ္ရွိပါျပီ။ ၁၁ လပိုင္း မဂၤလာေဆာင္မွာပါဆရာ။ marvelon 28 ေကာင္းတယ္လို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကေျပာတယ္ဆရာ။ အဲ့ေဆးကို ဘယ္အခ်ိန္က စျပီးေသာက္ရမလဲဆရာ။ ဆရာ သက္ရွည္က်န္းမာပါေစ။
မာဗယ္လြန္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးထဲမွာ Estrogen နဲ႔ Progestin ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါတယ္။ ၂၁ လံုးပါကပ္နဲ႔ ၏၂၈ လံုးပါတာ ရွိတယ္။ Marvelon 21 ထဲမွာ Desogestrel 0.15 mg နဲ႔ Ethinyl estradiol 0.03 mg ပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ လူအမ်ားသံုး Mala-D (Levonorgestrel-0.15 mg + Ethinyl oestradiol 0.03mg) နဲ႔တူတယ္။ Marvelon 28 ထဲမွာ အဲဒါေတြအျပင္ Hydroxypropyl methylcellulose, Indigotine blue, Iron oxide, Lactose, Magnesium stearate, Polyethylene glycol, Starch, Titanium dioxide နဲ႔ Talc ေတြပါတဲ့ ေဆး ၇ လံုးပါတယ္။
ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကို ပဌမေန႔အျဖစ္မွတ္ျပီး၊ ေဆးစေသာက္ပါ။ ေန႔စဥ္ ၁ လံုးက်၊ ျဖစ္ႏိုင္သ၍ ေဆးေသာက္ခ်ိန္မွန္ပါေစ။
မွတ္ရတာလြယ္ေအာင္ ကို္ယ့္ဖါသာ အက်င့္လုပ္ထားတာကိုဆိုလိုတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ တနဂၤေႏြမွာ စေသာက္ၾကေလ့ ရွိတယ္။ တရက္ေဆးသာက္ဘို႔ ေမ့ရင္ ေနာက္ေန႔မွာ ၂ လံုးတြဲေသာက္ပါ။ ရာသီလာျပီး ဒုတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ေမ့သြားရင္ ၂ လံုးတြဲေသာက္ျပီး၊ အရံအတားနည္း တခုခု ဥပမာ ကြန္ဒြမ္သံုးတာနဲ႔ သုက္ပိုးေသေဆးသံုးတာကို ၇ ရက္ၾကာလုပ္ပါ။ ရာသီလာျပီး တတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ ေမ့သြားရင္ ေဆးစေသာက္ေနၾကရက္အထိ တရက္ ၁ လံုး ေသာက္ျပီးေနာက္၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ တကယ္လို႔ တတိယပတ္မွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ဆက္ေမ့သြားရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ရက္သတၲပတ္မွာျဖစ္ျဖစ္ ေဆးေသာက္တာ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ရက္မက ေမ့သြားရင္ က်န္တဲ့ေဆးကပ္ကိုဆက္မေသာက္ဘဲ၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ တျပိဳင္တည္းမွာ ၇ ရက္တာ အရံတားနည္းတခုခုသံုးပါ။ အဲဒီလမွာ ရာသီ မလာဘဲေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ ရာသီမလာတာ ၂ လ ျဖစ္လာရင္ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိစစ္ပါ။ တားေဆးေတြမွာ အေရာင္တူရင္ ေဆးလည္းတူပါတယ္။
ေဆးကို အလားဂ်စ္ျဖစ္သူ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိေနသူ၊ အသည္းေရာဂါရွိေနသူ၊ မ်က္စိ ေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ ႏွလံုးအတက္ ရဘူးသူ၊ အီစထိုဂ်င္သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ဥပမာ ရင္သားကင္ဆာရွိသူ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ အသည္းကင္ဆာ၊ ႏွလံုး-ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ဘူးသူ၊ မိုင္ဂရင္းေရာဂါရွိသူ၊ သရက္ရြက္ေရာင္ေနသူ၊ အသည္းေရာင္အသားဝါရွိေနသူ၊ ေမြးလမ္းကေနေသြးဆင္းတာ အေၾကာင္းရွာမရသူေတြ ဒီေဆးမေသာက္သင့္ပါ။ ဝမ္းေလွ်ာေနတာ၊ အန္တာ၊ ပိုးေသေဆး ေသာက္ထားရင္ ေဆးထိေရာက္မႈကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္သိပ္မ်ားသူေတြမွာလဲ ထိေရာက္မႈ နည္းႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္ဘူးကာစ ၃ လေလာက္မွာ ၾကားရက္ေသြးဆင္းတာ၊ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ေဘးထြက္ သက္ေရာက္မႈ ပိုခံရတတ္တယ္။
ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား
ရင္သား ၾကီး-တင္း-နာ၊ ႏို႔ရည္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားစို၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္၊ စိတ္က်၊ စိတ္မူေျပာင္း၊ စိတ္ကမခိုင္းပဲ ကိုယ္လႈတ္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕၊ အန္၊ ကိုယ္ေရာင္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္ကပ္မွန္ အဆင္မေျပျဖစ္၊ အသားဝါ၊ ရာသီမမွန္၊ ေသြးဖိအားတက္၊ ဆီးခ်ိဳတက္၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားပိုးဝင္။ တားေဆးကို ပဌမဆံုးေသာက္သူဆိုရင္ ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကေန စေသာက္ရင္ တလလံုးအတြက္ ကာကြယ္မႈရမယ္။ ရာသီရပ္ျပီးမွ စေသာက္ရင္ေတာ့ ေဆးေသာက္စ ၇ ရက္အတြင္း စိတ္မခ်ရေသးပါ။ အတူမေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ဒြမ္ သံုးရမယ္။
ကိုယ္ဝန္တားေဆးရပ္လိုက္တဲ့ေနာက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာမွ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္သလဲ
၂၇-၉-၂ဝဝ၂ သတင္းတပုဒ္မွာ တားေဆးၾကာၾကာေသာက္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေဆးျဖတ္လိုက္ရင္ သူမ်ားေတြထက္ ကေလးျပန္ရတာ ပိုေတာင္မွ လြယ္ၾကေသးတယ္လို႔ ပါခဲ့တယ္။ အဂၤလန္မွာ ၁၉၉ဝ ေက်ာ္ကာလေတြတုန္းက ကေလးရခ်င္ေနသူေပါင္း ၈၅ဝဝ ကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ တားေဆး ၅ ႏွစ္ၾကာေသာက္ခဲ့သူေတြထဲက ၇၅႕၄% ဟာ ေနာက္ ၆ လအတြင္း ကိုယ္ဝန္ျပန္ေဆာင္ၾကတယ္။ တားေဆး မေသာက္သူေတြထဲက ၇ဝ႕၅% ကသာ အဲလိုျဖစ္တယ္။ ေနာက္တႏွစ္အထိေစာင့္ရတဲ့ ကိန္းဂဏန္းမွာလဲ အတူတူျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ေဆးေသာက္ခဲ့သူ ၈၉႕၅% က ကေလးရျပီး၊ တားေဆးမေသာက္ခဲ့သူေတြထဲက ၈၅႕၄% သာ ကေလးရလာၾကတယ္။
ဂ်ာမန္သုေတသနအရ ေဆးျဖတ္ျပီးျပီးခ်င္း ပဌမလေတြမွာ မ-မ်ိဳးဥျပန္ထြက္လာႏိုင္သူ ၅၇႕၉% ရွိတယ္။ ၁ဝ႕၂၄% မွာ အဲလိုမထြက္ဘူး။ အတူတူ စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ေဆးမေသာက္သူထဲက ၃႕၄၄% မွာလဲ မထြက္ဘူး။ တားေဆးေသာက္ျပီး ျဖတ္လိုက္သူေတြမွာ ေနာက္ပိုင္း ရာသီစက္ဝန္း ပိုရွည္တတ္တယ္။ အရင္လို ျပန္ျဖစ္ဘို႔ ၉ လအထိ ၾကာႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေစာင့္စရာမလိုပါ။ တခ်ိဳ႕က ခဏေစာင့္ရမယ္။ ရာသီလာတာ ပံုမွန္ျဖစ္လာေအာင္ ထိန္းညွိေနအံုးမယ္။ တခ်ိဳ႕ တႏွစ္ေလာက္ ေစာင့္ရႏိုင္တယ္။ ေဆးရပ္လိုက္ေပမဲ့ ေဆးသတၲိက်န္ေနေသးအံုးမယ္။ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ ပ်မ္းမွ် ၂-၃ လ ၾကာ ေစာင့္ရတတ္တယ္။ တားေဆးေသာက္သူေတြထဲမွာ တခါမွကေလးမယူေသးသူနဲ႔ အရင္ကေလးရွိဘူးသူ၊ ေနာက္ျပီး အသက္ေတြက မတူၾကဘူး။ ကေလးရဘူးသူေတြ နဂိုအေနျပန္ေရာက္ဘို႔ သူမ်ားထက္ ေစာႏိုင္တယ္။ ကေလးလဲ မယူဘူးေသး၊ အသက္လဲ ၃ဝ-၃၅ ႏွစ္ဆိုသူေတြက ရင္းစားျပန္ရဘို႔ သူမ်ားေတြထက္ ၾကာႏိုင္တယ္။
တဦးခ်င္းသိလိုသူေတြ ေမးနည္းစည္းကမ္းအရ ေမးႏိုင္ပါတယ္။ တားေဆးေတြမွာ ေဟာ္မုန္းပါတယ္။ လူတိုင္းမွာ ေဟာ္မုန္းေတြရွိတယ္။ အနည္း-အမ်ားမတူၾကပါ။ ကိုယ့္မွာရွိေနတဲ့ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ေသာက္တဲ့ ထိုးေေဆးထဲက ေဟာ္မုန္းေတြ ေပါင္းစပ္ေတာ့ သက္ေရာက္မႈေတြက တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူၾကပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၆-၂ဝ၁၇
၁-၁ဝ-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment