Seborrheic Keratosis or Keratosis pilaris ဆားဝက္ျခံ

ဆရာ မဂၤလာပါ။ Keratosis Pilaris အေၾကာင္း ေရးဖူးရင္ ျပန္ share ေပးလို ့ရမလား။ Peeling လုပ္ရင္ေပ်ာက္လားရွင့္။ မူလတန္းေလာက္ကတည္းက KP ရွိတာပါ။

ေမးတဲ့သူ အသက္-က်ား-မ မသိပါ။ အရင္ေမးတာေတြရွိလို႔ ေရးထားပါတယ္။

၂။ ဆရာ မဂၤလာပါ႐ွင့္ ေမးခြန္းေလးကို ေျဖၾကားေပးေစလိုပါတယ္႐ွင့္။ ကြၽန္မ အသက္ ၂၅ အပ်ိဳပါ႐ွင့္။ မ်က္စိနားမွာ ငါးမ်က္စိလို႔ေခၚတဲ့ အဖုေလးေတြ ၃လံုးေလာက္ ေပါက္ေနပါတယ္ ဆရာဝန္နဲ႔ျပေတာ့လည္း အဲ့ဒါေတြက လိမ္းေဆးမ႐ွိဘူး ေလဆာနဲ႔ပစ္မွ ရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္႐ွင့္ ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီအလုံးေတြက ပြားတတ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္႐ွင့္။ မ်က္လံုးနားဆိုေတာ့ ေလဆာပစ္ရင္ ထိခိုက္မိမွာ စိုးလို႔ပါ႐ွင့္။ လိမ္းေဆး႐ွိရင္လည္း ၫႊန္ၾကားေပးေစလိုပါတယ္ဆရာ႐ွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ႐ွင့္။ အလံုးေတြ ႐ွိတဲ့ေနရာကို ပံုနဲ႔ျပလိုက္ပါတယ္႐ွင့္။

၃။ ကၽြန္မအသက္က ၂၇ ပါဆရာ။ က်န္းမာေရးလဲေကာင္းပါတယ္ဆရာ။ အိမ္ေထာင္လဲရွိပါတယ္။ ကၽြန္မ အသက္ ၁၅ နစ္ေလာက္ကစျပီး မ်က္လံုးေအာက္မာ ဝက္ျခံလိုအဖုေသးေသးေလးေတြေပါက္လာပါတယ္။ ဝက္ျခံလိုလဲညွစ္လို႔ မရပါဘူးဆရာ။ အခုရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ အဖုေလးေတြ ပိုိပုိမ်ားလာလို႔ပါဆရာ။ ဘာေဆးသံုးရမလဲ ညႊန္ျပေပးပါအုန္းဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

၄။ ဆရာ သမီးမ်က္မွာ နွာေခါင္းေဘး မ်က္လံုးေအာက္မွာ ဗ်ဳတ္ကေလးေတြ ရွိေနပါတယ္။ အဖုေလးေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ မနက္အိပ္ယာနိုးခ်ိန္မွာ မသိသာေပမဲ့ ေန႔လည္ကစျပီး အရမ္း သိသာပါတယ္။ အဲဒီ အဖုေလးေတြကို ကုလို႔ရနိုင္ပါလား။ တခ်ိဳ႕က အဲဒါကို ဆားဝက္ျခံလို႔ေျပာျပီး၊ တခ်ိဳ႕က အဆီဖုလို ့ေျပာပါတယ္။ မ်က္နွာအေရျပား ေခ်ာခ်င္ပါတယ္။ ကုလို႔ရနိုင္ပါလားဆရာ။ ေျဖၾကားေပးပါ။

၅။ ဆရာ ကြၽန္ေတာ့ မ်က္ႏွာ ပါးႏွစ္ဖက္မွာ ဝက္ျခံေတြထြက္ေနတာၾကာပါၿပီ။ ဝက္ျခံဆိုေပမဲ့ ႐ိုး႐ိုးဝက္ျခံလိုမ်ိဳး ေရာင္တာ မွဲ႔တာ နာတာမ်ိဳးေတာ့မ႐ွိပါဘူး။ ဆားဝက္ျခံလို႔ပဲ ေခၚမယ္ထင္တယ္။ မ်က္ႏွာေပၚမွာ စမ္းၾကည့္ရင္ အေစ့ေလးေတြလိုမ်ိဳးပဲ။ မွဲ႔ၿပီးေတာ့လဲ ေရာင္မလာဘူး။ ဒီအတိုင္းပဲ။ ညႇစ္လိုက္မွ အျဖဴအစံေလးေတြ ထြက္လာပါတယ္။ မညႇစ္ရင္ ဒီအတိုင္းႀကီးပဲ က်န္ေနပါတယ္။ မ်က္ႏွာကလဲ ကိုင္လိုက္ရင္ အခဲလိုမ်ိဳးႀကီးပဲ။ ကြၽန္ေတာ္မ်က္ႏွာသစ္ရင္ ေသခ်ာသစ္ပါတယ္။ လက္နဲ႔လဲ မကိုင္ပါဘူး။ Cosmetic ေတြသံုးေပမဲ့ အဆင္မေျပပါဘူး။ အဲ့ဒါဘယ္လို ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ရမလဲ အၾကံေပးပါဦးဆရာ။ ၿပီးေတာ့ ဘာလို႔ အလိုမ်ိဳး ျဖစ္တာရယ္ ႐ိုး႐ိုးဝက္ျခံနဲ႔ ဘယ္လိုကြာလဲဆိုတာ ႐ွင္းျပေစလိုပါတယ္။

အေရျပားမွာ ျဖစ္တာေတြက အေတာ္ကို မ်ားလွတယ္။ မ်က္ျမင္မဟုတ္ဘဲ မွန္းရတာ သိပ္ေတာ့ မေကာင္းဘူး။ ေသခ်ာ ၾကည့္တာေတာင္ ခြဲျခားရတာ ခက္ေသးတယ္။ ေမးတဲ့စာထဲကအတိုင္း ဝက္ျခံနဲ႔ ဆင္တယ္ဆိုရင္ အနီးစပ္ဆံုးက Seborrheic Keratosis ဒါမွမဟုတ္ Keratosis pilaris acne-like bumps ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပဌမဟာက မ်က္ႏွာမွာ၊ ေနာက္ဟာက လက္ဖ်ံ၊ ေပါင္နဲ႔ တင္ပါးမွာ ျဖစ္တယ္။

Seborrheic Keratosis ဆားဝက္ျခံ
အလံုး-အၾကိတ္-အနာအဆာ တခုခုေတြ႔ရင္ ပဌမဆံုး ခြဲျခားရမွာက ကင္ဆာလား ကင္ဆာမဟုတ္တာလား။ Seborrheic Keratosis ဆားဝက္ျခံက ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ ဝက္ျခံနဲ႔ ဆင္တယ္။ မ်က္ႏွာမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒီအဖုေလးေတြက တခုခု လာကပ္ေနသလို ၾကည့္တဲ့လူက လက္နဲ႔ ဖယ္ထုတ္ခ်င္စရာ ေကာင္းလွတယ္။ အေရျပားရဲ႕ အေပၚဆံုးလႊာ Epidermis ကေန ျဖစ္လာတာပါ။ ၾကြက္ႏို႔လို အေရျပားအတြင္းထဲ မေရာက္ဘူး။ နဲနဲၾကမ္းတာနဲ႔ မၾကမ္းတာမ်ိဳးရွိတယ္။ မၾကမ္းရင္ အေစ့ေလးေတြ လာကပ္ေနသလို ေဘးက အေရျပား အေကာင္းထက္ နဲနဲ အေရာင္ရင့္ေနမယ္။ မွန္ဘီလူးနဲ႔ၾကည့္ရင္ ပုလဲလံုးေလးေတြလိုေနတယ္။ တခါတခါ ယားတယ္။ ၾကာလာရင္ေပါ့။ ဆြရင္-ဆိတ္ရင္ ရဲလာလိမ့္မယ္။ မ်ားသြားရင္ေတာ့ ေသြးထြက္မွာေပါ့။

အသက္အရြယ္ လူလတ္ပိုင္းမွာမ်ားတယ္။ မိသားစုထဲမွာ တေယာက္မကျဖစ္တတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွ ျဖစ္လာတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဟာ္မုနး္ကုသမႈရေနတံုးမွာျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔လည္း မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ ေဟာ္မုန္းကေနျဖစ္ဘို႔ မ်ားတယ္။ ေနေရာင္ထိတာေၾကာင့္လား စဥ္းစားတယ္။  မကူးစက္ပါ။

ဘာလုပ္ရမလဲ။ ဒီအတိုင္းသာထားပါ။ နဲနဲၾကီးလာခ်င္လာမယ္။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ လွခ်င္လို႔ ရွင္းခ်င္ရင္ Liquid Nitrogen ဆိုတဲ့အရည္နဲ႔ ေအးခဲေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ မီးေလာင္ဖုလိုမ်ိဳး အရည္ၾကည္ဖုေလးေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ ျပီးမွ နဲနဲၾကာမွ အနာက်က္လာမယ္။ အနာျဖစ္ရင္ အနာရြတ္ၾကီးတတ္သူမ်ား မ်က္ႏွာမွာဆို ဒါမ်ိဳးမလုပ္သင့္ဘူး။ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ဘာအနာျဖစ္ျဖစ္ Keloids အနာရြက္သီး ျဖစ္တတ္တယ္။

ေနာက္တနည္းက ရိတ္ျပစ္တာ။ Flexible razor blade သံုးသင့္တယ္။ လက္မလြန္ေစနဲ႔။ ရိတ္ျပီးရင္ Aluminum chloride or Silver nitrate ေဆးလိမ္းေပးပါ။ ေသြးမထြက္ေစဘူး။ Silver nitrate ကညိဳမဲမဲမို႔ အစမွာ ညိဳေနအံုးမယ္။ ေနာက္ေပ်ာက္သြားမယ္။ Aluminum chloride ကပိုေကာင္းတယ္ေပါ့။ Light electrocautery လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ေလာင္ေစတဲ့နည္းလည္း သံုးပါတယ္။

Keratosis pilaris ဝက္ျခံတမ်ိဳး
မ်က္ႏွာမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ နီ-ျဖဴ၊ မနာ-မယားဘူး။ ၾကမ္းေနတယ္။ ကုရတာခက္လို႔ စိတ္ပ်က္ေစႏိုင္တယ္။ မဆိုးတာက ဘာမွ တျခားဒုကၡမေပးႏိုင္ဘူး။ ငယ္သူေတြမွာ ျဖစ္တာမ်ားျပီး အသက္ ၃ဝ ေလာက္မွာ ေပ်ာက္သြားတယ္။ မ်က္ႏွာမွာ ျဖစ္လို႔ ေပ်ာက္ရင္ အမာရြတ္က်န္တတ္တယ္။ ဆိုလိုတာက သု႔ဖါသာလည္း ေပ်ာက္ပါတယ္။ ေဆးတမ်ိဳးနဲ႔ မရတတ္ဘူး။ ကုိယ့္ဖါသာ ဂရူစိုက္တာ လုပ္ရမယ္။

Topical exfoliants (alpha-hydroxy, lactic or salicylic acid or urea) ပါတဲ့လိမ္းေဆး၊ Topical corticosteroids စတီရြိဳက္ ပါတဲ့ လိမ္းေဆး၊ Topical retinoids (vitamin A) ပါတဲ့လိမ္းေဆး၊ Tretinoin (Retin-A Micro, Avita) and tazarotene (Tazorac) သံုးႏိုင္တယ္။

အေရျပားကို မိမိဖါသာဂရုစိုက္ျခင္း
• အေရျပားကို ညင္ညင္သာသာ ကိုင္တြယ္ယုယပါ။
• မ်က္ႏွာသစ္၊ ေရခ်ိဳးျပီးတိုင္း အသာအယာ အေျခာက္ေသြ႔ေပးပါ။
• ေရခ်ိဳးျပီးရင္ ေရေငြ႔ဓါတ္ေပးတဲ့လိမ္းေဆးသံုးပါ။
• လက္တစ္အက္စစ္ပါတဲ့လိမ္းေဆး၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္လိမ္းပါ။
• အိမ္မွာ ေရေငြ႔ဓါတ္ေပးတဲ့ ကရိယာတပ္ဆင္ပါ။
• အေရျပားကို Eucerin and Cetaphil လိုေဆးနဲ႔ ေရေငြ႔ေပးပါ။
• ေရခ်ိဳးရင္ အခ်ိန္မ်ားမ်ားေပးပါ၊ ေရေႏြး (ေရပူမဟုတ္) နဲ႔ခ်ိဳးပါ။
• ဆပ္ျပာကို အျပင္းစားေတြမသံုးပါနဲ႔။ ဆီ-အဆီပါတဲ့ Neutrogena, Basis or Dove ဆပ္ျပာေတြ ျဖစ္တယ္။ Deodorant and antibacterial detergents ေတြေရွာင္ပါ။ ေၾကာ္ညာေကာင္းတဲ့ လိမ္းေဆး၊ ဆပ္ျပာေတြ သတိထားပါ။ အေရျပားကို ႏူးညံ့၊ သန္႔ရွင္းေနဘို႔နဲ႔ အေျခာက္ေသြ႔ မေနေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။
• အေရျပားကို ေရခ်ိဳး၊ မ်က္ႏွာသစ္ျပီးရင္ မ်က္ႏွာသုတ္ပုဝါနဲ႔ ပြတ္တိုက္ခ်သလို မျဖစ္ေစဘဲ၊ ေအာက္ဖက္ကို ဖိ-တို႔ သုတ္တာမ်ိဳး လုပ္ပါ။ ရုပ္ရွင္မင္းသမီးမ်ား လုပ္သလိုေပါ့။

Seborrhoea (Seborrhea) အေရျပားမ်ာ အဆီမ်ားရာကေနျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ ျဖစ္တယ္။ အမ်ားစျဟာ အျခခံေရာဂါမရွိၾကပါ။ ရွားရွားပါးပါး Parkinson's disease ဒါမွမဟုတ္ Acromegaly ေရာဂါရွိတတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ Androgens ေဟာ္မုန္း မ်ားေနရင္လည္း ျဖစ္တယ္။ Congenital adrenal hyperplasia ဆိုတဲ့ ေမြးရာပါေရာဂါက အေတာ္ကိုရွားတယ္။ အေရျပားမွာ အေနရခက္လာမယ္။ ညစ္ေပလြယ္မယ္။ ဝက္ျခံကေနျဖစ္ျဖစ္ Seborrhoeic dermatitis အဆီျပန္အေရျပားနာကေနျဖစ္ျဖစ္လည္း ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုျပဳျပင္းကုသမလဲ
1. တေန႔မွာ မ်က္ႏွာႏွစ္ခါသစ္ေပးပါ။
2. Topical retinoids ေဆးလိမ္းႏိုင္တယ္။
3. Antiandrogens အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေဟာ္မုန္းေပးႏိုင္တယ္။
4. Isotretinoin သိပ္ဆိုးေနသူေတြကို ဒီေဆးေပးႏိုင္တယ္။

၁။ Topical retinoids လိမ္းေဆး Creams ခရင္။ Lotions ေဆးရည္ နဲ႔ Gels ဂ်ဲလ္ေတြအေနနဲ႔လာတယ္။ ေဆးဟာ Vitamin A ဗီတာမင္ (ေအ) ကေနထုတ္ာျဖစ္တယ္။ ReTrieve™ cream (tretinoin), Retin-A™ Cream (tretinoin or retinoic acid), Retinova™ Cream (tretinoin emollient), Isotrex™ Gel (isotretinoin) နဲ႔ Differin™ Gel, Cream (adapalene) ေတြျဖစ္တယ္။ Adapalene ေဆးဟာ benzoyl peroxide နဲ႔ေရာထားျပီး Epiduo gel အေနနဲ႔ေရာင္းတယ္။ ဝက္ျခံဆိုးဆိုးဝါးဝါးျဖစ္နတာအတြက္လည္း ဒီေဆးမ်ိဳးသံုးတယ္။ ေဆးစြမ္းရေအာင္ ၄-၆ ပါတ္ၾကာသံုးရတယ္။

၂။ Hormonal regimes ေဟာ္မုန္းဆိုတာမွာ Oral contraceptive ကိုယ္ဝန္တားေဆးေပးတယ္။ Ethinylestrodiol (Oestrogen) နဲ႔ Progesterone ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါ၊ အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ေဆးမ်ိဳးကိုသာ သံုးရမယ္။

၃။ Isotretinoin (13-cis retinoic acid) ေဆးကလည္း ဝက္ျခံမွာထိေရာက္တယ္။

၄။ တျခားေဆးေတြ
• Spironolactone 25-200 mg daily ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးကို အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေပးႏိုင္တယ္။
• Prednisone 2.5 mg မနက္တလံုး + 5 mg ညတလံုး) စတီရြိဳက္ေဆး နည္းနည္းေပးနည္းကိုလည္း သံုးႏိုင္တယ္။
• Cyproterone acetate 50 to 200 mg ေဆးကိုလည္း ဆရာဝန္ကညႊန္ရင္သံုးႏိုင္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၇-၂-၂ဝ၁၈