Myanmar's Growth, Stability Hinge on General Election Result

ျမန္မာ့စီးပြါးေရးဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚမူတည္

၂၆-၁ဝ-၂ဝ၁၅ အေရွ႕တိုင္းစံေတာ္ခ်ိန္ ညေန ၆ နာရီက Bloomberg မွာ Andrew Davis ေရးတဲ့ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။

၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္မွာ လက္ရွိစီးပြါးေရးအလားအလာက ၇% ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြရွိလာလို႔ပါ။ အေျခခံအေဆာက္အအံုတည္ေဆာက္ေရး၊ စရိန္တည္းထုတ္ကုန္နဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြပါဝင္တယ္။ ADB အာရွ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးဘဏ္က ၂ဝ၁ဝ၆ နီးလာရင္ ၈႕၃% အထိေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မႏွစ္က တဦးခ်င္းဝင္ေငြ $1,198 သာရွိလို႔ အေျခခံက ေလွ်ာ့ရဲပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔စာရင္ ၅ ပံု ၁ ပံုသာရွိပါတယ္။ ေသာ့ခ်က္ကေတာ့ ေနာက္အစိုးရမွာ ဆက္တိုးပါမလား။

စစ္တပ္တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ျပင္ပကမာၻကို လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ Chatham House အဆိုအရ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဟာ ၂ဝဝ၉ ကေန ၂ဝ၁၄ မွာ $4.1 billion ရွိလာလို႔ ၁ဝ ဆတိုးလာတယ္။ Total SA ကစျပီး Telenor ASA နဲ႔ Coca-Cola Co. ကုမၸဏီေတြကရင္းႏွီးလာၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးမေရရာမႈေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္သူေတြက တြန္႔ဆုတ္ေနၾကတယ္။ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲ့ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ရင္ေတာ အဲလိုအတားအဆီးေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မွာပါ။

အတိုက္အခံ NLD ပါတီဟာ ထင္ရွားျပီးလူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ေခါင္းေဆာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္ေၾကာင့္ အလားအလာ ေကာင္းေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ကို သမတျဖစ္ခြင့္ကိုပိတ္ထားပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၂၅% မဲကေန မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ သမတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ USDP ပါတီဟာ ၂ဝ၁၁ ကတည္းက စီးပြြးေရးတံခါးကို ဖြင့္ေပးတယ္။ ၾကည့္ရတာ ဘယ္အဓိကပါတီကမွ အမ်ားစုအႏိုင္ရမယ္မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီငယ္ေတြနဲ႔ ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ လုပ္ရဘို႔ရွိပါတယ္။ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မဲေပးပြဲမသမာမႈေတြနဲ႔ စစ္တပ္က ရလဒ္ကို မေက်နပ္ျဖစ္လို႔ ၾကားဝင္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းတည္ျငိမ္မႈေျပာရရင္ တိုင္းျပည္မဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁ သန္းေလာက္ရွိေနတယ္။ မဲေပးခြင့္လည္းမရၾကပါ။ လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္မႈကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာရင္ဆိုင္ခဲ့ရတယ္။ အစိုးရကေန အပစ္ရပ္ေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြလုပ္ေပမယ့္ ရွစ္ဖြဲ႔နဲ႔သာ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္တယ္။ ၇ ဖြဲ႔ကေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာပါခဲ့ေပမယ့္ လက္မွတ္မထိုးၾကပါ။ ၾကိဳးၾကားတိုက္ပြဲေတြလည္း ဆက္ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္အစိုးရအဖို႔ က်န္တိုင္းရင္းသာေတြပါလာေအာင္လုပ္ဖို႔လုပ္စရာ ရွိပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ဟာ တရုပ္နဲ႔ ကီလိုမီတာ ၂ဝဝဝ (၁၂၄၃ မိုင္)၊ အိႏၵိယနဲ႔က ကီလိုမီတာ ၁၅ဝဝ၊ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ဆက္ေနပါတယ္။ အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ နာရင္ဒရာမိုဒီက Act East policy အျမန္လုပ္ပါဆိုတဲ့ေပၚလစီကိုင္ထားပါတယ္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွာ ဆိပ္ကမ္းခြန္ေလွ်ာ့ခ်ေရးသေဘာတူထားတယ္။ ျမန္မာျပည္ကိုျဖတ္ျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံအထိ နယ္စပ္ေက်ာ္ လမ္းမၾကီးနဲ႔ ရထားလမ္းေဖါက္ပါမယ္။

တရုပ္သမတ ဇီဂ်န္းပင္အေနနဲ႔ ေရွးေဟာင္းကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကိုျပန္ေဖါက္ခ်င္တယ္။ ဥေရာပနဲ႔ ဆက္သြယ္ရာမွာ မလကၠာေရလက္ၾကားအားကိုေနရမႈကိုေလွ်ာ့ခ်င္လို႔ျဖစ္တယ္။ တရုပ္က သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေဖါက္ျပီးပါျပီ။ ေနာက္အစိုးရအေနနဲ႔ တရားဝင္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို ၾကိဳဆိုစရာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာရွအင္အားၾကီးႏွစ္ခု၊ အေမရိကန္နဲ႔ ထိုင္းေငြေတြၾကားမွာ ကစားရပါလိမ့္မယ္။

ဂရပ္ကိုၾကည့္ျပီး လက္ရွိအစိုးရကို ေရာင္လို႔မ်ား မခ်ီးက်ဴးလိုက္ပါနဲ႔။ စစ္တပ္တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန တစိတ္တပိုင္း လုပ္လိုက္တာနဲ႔ကို အဲေလာက္ထိ တိုးတက္လာတာ ျဖစ္တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂ဝ ေလာက္ေနသာ ဖယ္ေပးလိုက္ရင္ ကေန႔ အာရွမွာ က်ားေတြ၊ နဂါးေတြကို မေက်ာ္ရင္ေတာင္မွ ေကာင္းေကာင္းယွဥ္ႏိုင္ေနပါျပီ။ ျခေသ့ရုပ္နဲ႔ေတာ့ ယွဥ္မရပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၇-၁ဝ-၂ဝ၁၅
Photo: A street vendor sells merchandise featuring Aung San Suu Kyi. Myanmar holds its first first general election since the 2010 vote that led to the formation of a quasi-civilian government and the Nov. 8 ballot is expected to be the most transparent since Myanmar’s former military rulers began dabbling with multi-party voting in 1990. Photographer: Brent Lewin/Bloomberg