Big polluters, pay up ညစ္ညမ္းသူေတြက ေပးဆပ္ရမယ္

(သို႔) သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ မဲေပးၾကပါ

ဒီႏွစ္ထဲ ျမန္မာျပည္မွာ မိုးသည္းထန္လို႔ ေရၾကီးတာနဲ႔ ေျမျပိဳတာေတြျဖစ္တယ္။ လူဦးေရ ၁႕၃ သန္း ထိခိုက္မႈရွိျပီး လူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ ဗီယက္နမ္မွာလည္း ေက်ာက္မီးေသြးမိုင္းေတြကေန အဆိပ္ေပါက္ေတြျဖစ္ခဲ့လို႔ ကမာၻ႔ ေရွးေဟာင္းစာရင္းဝင္ Ha Long Bay ဟေလာင္းပင္လယ္ေအာ္ကိုထိခိုက္ခဲ့တယ္။ လူ ၁၇ ေယာက္ေသဆံုးခဲ့တယ္။ ရာသီဥတုေဖါက္ျပန္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္။

ျမန္မာျပည္နဲ႔ ဗီယင္နမ္မွာ မလႊဲသာမေရွာင္သာျဖစ္ရတာဟာ အစိုးရေတြက ဆံုးရွံဳးပ်က္စီးမႈလို႔ဆုိတာကို ႏိုင္ငံတကာ ရာသီဥတုပညာရွင္ေတြ မလံုေလာက္ဘူးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ဖြံ႔ျဖိဳးတိုတက္တယ္ဆိုတဲ့ႏိုင္ငံေတြကေန သူတို႔လုပ္စရာေတြကို လံုေလာက္ေအာင္မလုပ္ၾကပါ။ ဒီလို ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းေစတဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ အျမတ္စြန္းေတြ ဘီလီယန္နဲ႔ ရေနၾကတယ္။ စြမ္းအင္အခြန္ေငြဟာ ၂ဝ၁၅ မွာ ၅႕၅ ထရီလီယန္ တနည္းအားျဖင့္ မိနစ္တိုင္းမွာ ၁ဝ သန္းနီးပါးရွိပါတယ္။

ဘယ္သူေတြကေန ညစ္ညမ္းေစပါသလည္း။ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္က ပညာရွင္ Rick Heede ရစ္ ဟီဒီအဆိုအရ ၁၇၅ဝ ေက်ာ္ကေနစတြက္ရင္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ လႊင့္ထုတ္မႈ ၃ ပံု ၂ ပံုနီးပါး ဘာဝေလာင္စာစက္ရံု ၉ဝ ေလာက္ကေန ျဖစ္တယ္။ အဲတာေတြထဲက တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ခုထိလည္ပတ္ေနတံုးပါ။

ChevronTexaco, ExxonMobil, Shell, BP နဲ႔ Peabody Energy အပါအဝင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြပိုင္တဲ့ ကုမၸဏီေတြ ၅ဝ က ပိုင္ၾကတယ္။ ၃၁ ခုကို Aramco (ေဆာ္ဒီ) နဲ႔ Statoil (ေနာ္ေဝ) လို အစိုးရပိုင္ကုမၸဏီေတြျဖစ္တယ္။ ၉ ခုကိုေဆာ္ဒီနဲ႔ တရုပ္မွာ ျပည္သူပိုင္လို႔ရွိတယ္။

သဘာဝဝန္းက်င္ပ်က္စီးမႈကို အသာထား၊ အဲလိုအလြန္မတရားမႈေၾကာင့္ အသစ္အစပ်ိဳးမႈတခုလုပ္လာပါတယ္။ Carbon Levy Project ကာဗြန္ခြန္စီမံခ်က္ေခၚတယ္။ အေတာ္မ်ားမ်ားေထာက္ခံထားပါျပီ။ အဲတာက ႏိုင္ငံတကာဥပေဒနဲ႔လည္း ညီတယ္။ ညစ္ညမ္းေစသူက ေပးရမယ္ဆိုတဲ့မူျဖစ္ပါတယ္။

အဲလိုေၾကာင့္ အစိုးရေတြနဲ႔ သဘာဝေလာင္စာကုမၸဏီပိုင္ရွင္ေတြအေပၚဖိအားေတြက်ေရာက္လာေနျပီျဖစ္တယ္။ ဖိလစ္ပိုင္က တိုက္ဖြန္မုန္တိုင္းသင့္ရခဲ့ရသူေတြကေန သူတို႔ဆီက လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဆီ တိုင္စာတက္ၾကပါတယ္။ ဒတ္ခ်္ပိုင္ Urgenda နဲ႔ပူးတြဲျပီး ၉ဝ ေလာက္ကေန ဒတ္ခ်္အစိုးရကို ေအာင္ျမင္စြာတရားစြဲႏိုင္လို႔ ပိုျပီးသင့္ေလွ်ာ္တဲ့ ေလာင္စာဗ်ဴဟာ ျပင္ဆင္ေစႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ပီရူးလယ္သမားတေယာက္လည္း ဂ်ာမန္ကမၸဏီ RWE ကို တရားစြဲပါလိမ့္မယ္။

ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကေတာ့ အားမကိုးရတာေသခ်ာတယ္။ ျမန္မာ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ မဲေပးၾကပါခင္ဗ်ား။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၃-၁ဝ-၂ဝ၁၅