Syphilis Tests ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါ စမ္းသပ္နည္းမ်ား
RPR Test စမ္းသပ္နည္း
• RPR ကို Rapid Plasma Regain လို႔အရွည္ေခၚတယ္။ Syphilis ဆစ္ဖလစ္ (ကာလသား) ေရာဂါကို လူအမ်ားစုမွာ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္နည္းျဖစ္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္ကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။ ေရာဂါပိုး တမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုယ္ထဲဝင္လာရင္ အဲဒါကို တန္ျပန္တိုက္ထုတ္မဲ့ဓါတ္မ်ိဳး ထုတ္ေပးတယ္။ အဲလို ခုခံဓါတ္ရွိေနျခင္းဟာ အရင္က ပိုးဝင္ထားတယ္လို႔ ေျပာေနတာျဖစ္တယ္။ Venereal Disease Research Laboratory (VDRL) test စမ္းသပ္နည္းနဲ႔ ဆင္တူတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဒီနည္းသံုးတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ လက္မထပ္ခင္ ေဆးစစ္နည္းေတြထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။
• ေဆးကုသေနသူကို တိုးတက္မႈတိုင္းတာဘို႔မွာလဲ သံုးတယ္။ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္က က်လာေနရင္ ေဆးက ထိေရာက္တယ္လို႔ ေျပာတာျဖစ္တယ္။
• ဒီစမ္းသပ္နည္းမွာ အႏုတ္ျပရင္ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။ တခါတေလမွာ ကိုယ္ကေန (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္ကို ထုတ္မေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေျဖဟာ မွားႏိုင္တယ္။ False-negatives မွားျပီး အႏုတ္ျပတယ္လို႔ေခၚတယ္။
• ေရာဂါပိုးဝင္ေနတာက သိပ္ေစာေနရင္၊ ေရာဂါျဖစ္ေနတာက ေနာက္က်ေနရင္လဲ မွားျပီးအႏုတ္ျပႏိုင္ေသးတယ္။
• စမ္းသပ္နည္းမွာ အေပါင္းျပေနရင္ ပိုးဝင္ထားသူျဖစ္တယ္။ ဒီနည္းတခုတည္းနဲ႔ မလံုေလာက္ေသးပါ။ FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္းဆက္လုပ္ရမယ္။
• IV drug use မူးယစ္ေဆးထိုးသူ၊ Lyme disease လိုင္းမ္ေရာဂါရွိသူ၊ Pneumonia ႏူမိုးနီးယားတခ်ိဳ႕၊ Malaria ငွက္ဖ်ား၊ Pregnancy ကိုယ္ဝန္၊ Systemic lupus erythematosus (လူးပတ္စ္) နဲ႔ Autoimmune disorders တျခား ခုခံအား ကေမာက္ကမေရာဂါေတြနဲ႔ Tuberculosis (TB) တီဘီေရာဂါေတြရွိေနရင္လဲ ဒီစမ္းနည္းမွာ အေပါင္းျပေနႏိုင္တယ္။
FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္း
• FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္းကလဲ ေသြးကိုစမ္းတာျဖစ္တယ္။ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့ Treponema pallidum ပိုးကိုတန္ျပန္တိုက္မဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကိုစမ္းသပ္တာျဖစ္တယ္။ Screening test အမ်ားသူငါကို စမ္းနည္းထက္ ပိုေသခ်ာတယ္။ Confirmation test လို႔ေခၚတယ္။
• Screening test ေတြကေတာ့ VDRL နဲ႔ RPR စမ္းသပ္နည္းေတြျဖစ္တယ္။ အေပါင္းျပေနသူမွာ ေရာဂါရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ျပီ။
• Negative ဒါမွမဟုတ္ Nonreactive result အေျဖထြက္ရင္ ဆစ္ဖလစ္ပိုး အခုလဲမရွိ။ အရင္ကလဲမရွိဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ အေျဖေရးတာမွာ ဓါတ္ခြဲခန္းေတြက မတူၾကပါ။
• FTA-ABS positive ဆိုတာဟာ ပိုးရွိေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးကုသမႈခံယူထားေပမဲ့လဲ အေပါင္းဆက္ျပေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးကုသမႈရဲ႕ ထိေရာက္မႈအတြက္ ဒီနည္းကို မသံုးရပါ။
• (ဆစ္ဖလစ္) မဟုတ္ဘဲ Yaws နဲ႔ Pinta ေရာဂါရွိေနသူေတြမွာလဲ အေပါင္းျပႏိုင္တယ္။ Lupus ေရာဂါရွိသူ အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕မွာလဲ မွားျပီး အေပါင္းျပႏိုင္ေသးပါတယ္။
• Fluorescent treponemal antibody absorption test လို႔လဲ တျခားနာမည္နဲ႔ေခၚေသးတယ္။
VDRL နဲ႔ TPHA ကာလသားေရာဂါ စစ္ေဆးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/vdrl-tpha.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
• RPR ကို Rapid Plasma Regain လို႔အရွည္ေခၚတယ္။ Syphilis ဆစ္ဖလစ္ (ကာလသား) ေရာဂါကို လူအမ်ားစုမွာ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္နည္းျဖစ္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္ကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။ ေရာဂါပိုး တမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုယ္ထဲဝင္လာရင္ အဲဒါကို တန္ျပန္တိုက္ထုတ္မဲ့ဓါတ္မ်ိဳး ထုတ္ေပးတယ္။ အဲလို ခုခံဓါတ္ရွိေနျခင္းဟာ အရင္က ပိုးဝင္ထားတယ္လို႔ ေျပာေနတာျဖစ္တယ္။ Venereal Disease Research Laboratory (VDRL) test စမ္းသပ္နည္းနဲ႔ ဆင္တူတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဒီနည္းသံုးတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ လက္မထပ္ခင္ ေဆးစစ္နည္းေတြထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။
• ေဆးကုသေနသူကို တိုးတက္မႈတိုင္းတာဘို႔မွာလဲ သံုးတယ္။ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္က က်လာေနရင္ ေဆးက ထိေရာက္တယ္လို႔ ေျပာတာျဖစ္တယ္။
• ဒီစမ္းသပ္နည္းမွာ အႏုတ္ျပရင္ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။ တခါတေလမွာ ကိုယ္ကေန (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္ကို ထုတ္မေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေျဖဟာ မွားႏိုင္တယ္။ False-negatives မွားျပီး အႏုတ္ျပတယ္လို႔ေခၚတယ္။
• ေရာဂါပိုးဝင္ေနတာက သိပ္ေစာေနရင္၊ ေရာဂါျဖစ္ေနတာက ေနာက္က်ေနရင္လဲ မွားျပီးအႏုတ္ျပႏိုင္ေသးတယ္။
• စမ္းသပ္နည္းမွာ အေပါင္းျပေနရင္ ပိုးဝင္ထားသူျဖစ္တယ္။ ဒီနည္းတခုတည္းနဲ႔ မလံုေလာက္ေသးပါ။ FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္းဆက္လုပ္ရမယ္။
• IV drug use မူးယစ္ေဆးထိုးသူ၊ Lyme disease လိုင္းမ္ေရာဂါရွိသူ၊ Pneumonia ႏူမိုးနီးယားတခ်ိဳ႕၊ Malaria ငွက္ဖ်ား၊ Pregnancy ကိုယ္ဝန္၊ Systemic lupus erythematosus (လူးပတ္စ္) နဲ႔ Autoimmune disorders တျခား ခုခံအား ကေမာက္ကမေရာဂါေတြနဲ႔ Tuberculosis (TB) တီဘီေရာဂါေတြရွိေနရင္လဲ ဒီစမ္းနည္းမွာ အေပါင္းျပေနႏိုင္တယ္။
FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္း
• FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္းကလဲ ေသြးကိုစမ္းတာျဖစ္တယ္။ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့ Treponema pallidum ပိုးကိုတန္ျပန္တိုက္မဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကိုစမ္းသပ္တာျဖစ္တယ္။ Screening test အမ်ားသူငါကို စမ္းနည္းထက္ ပိုေသခ်ာတယ္။ Confirmation test လို႔ေခၚတယ္။
• Screening test ေတြကေတာ့ VDRL နဲ႔ RPR စမ္းသပ္နည္းေတြျဖစ္တယ္။ အေပါင္းျပေနသူမွာ ေရာဂါရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ျပီ။
• Negative ဒါမွမဟုတ္ Nonreactive result အေျဖထြက္ရင္ ဆစ္ဖလစ္ပိုး အခုလဲမရွိ။ အရင္ကလဲမရွိဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ အေျဖေရးတာမွာ ဓါတ္ခြဲခန္းေတြက မတူၾကပါ။
• FTA-ABS positive ဆိုတာဟာ ပိုးရွိေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးကုသမႈခံယူထားေပမဲ့လဲ အေပါင္းဆက္ျပေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးကုသမႈရဲ႕ ထိေရာက္မႈအတြက္ ဒီနည္းကို မသံုးရပါ။
• (ဆစ္ဖလစ္) မဟုတ္ဘဲ Yaws နဲ႔ Pinta ေရာဂါရွိေနသူေတြမွာလဲ အေပါင္းျပႏိုင္တယ္။ Lupus ေရာဂါရွိသူ အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕မွာလဲ မွားျပီး အေပါင္းျပႏိုင္ေသးပါတယ္။
• Fluorescent treponemal antibody absorption test လို႔လဲ တျခားနာမည္နဲ႔ေခၚေသးတယ္။
VDRL နဲ႔ TPHA ကာလသားေရာဂါ စစ္ေဆးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/vdrl-tpha.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment