Rheumatoid arthritis ရူမက္တြိဳက္ အဆစ္နာ

ေျခ-လက္ အဆစ္ေသးေတြမွာျဖစ္တယ္။ သံုးရဖန္မ်ားလို႔ျဖစ္ရတဲ့ osteoarthritis မတူပါ။ ဒီအဆစ္နာမွာ အဆစ္ဖံုးေတြကို ထိခိုက္ျပီး အရိုးထဲ ထိစားေနတယ္။ Autoimmune disorder (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါျဖစ္တယ္။ ခုခံအား ကေမာက္ကမ ျဖစ္တာပါ။ အေရျပား၊ မ်က္စိ၊ အဆုပ္နဲ႔ ေသြးေၾကာေတြကိုလဲထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ အရြယ္မေရြးျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ အမ်ားအားျဖင့္ အသက္ ၄ဝ မွာစျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ မိသားစုထဲမွာ တေယာက္မကျဖစ္တတ္တယ္။ မ်ိဳးဗီဇ လိုက္သလားယူဆရတယ္။ ပါတ္ဝန္းက်င္ကိုလဲအျပစ္ရွာႏိုင္တယ္။ ပိုးအမႊာေတြကေနျဖစ္သလား ထင္ရတယ္။

ျဖစ္တဲ့အဆစ္ေတြ နာမယ္။ ပူမယ္။ ေရာင္မယ္။ မနက္ခင္းမွာ အဆစ္ေတြတင္းေနမယ္။ rheumatoid nodules လက္ အေရျပားေပၚမွာ တင္းမာေနတဲ့အဖုအက်ိတ္ေတြေတြ႔ႏိုင္တယ္။ အားယုတ္ေနမယ္။ ပိန္လာမယ္။ လက္ေခ်ာင္းေတြနဲ႔ ေျခမမွာ စတာမ်ားတယ္။ ၾကာလာရင္ လက္ေကာက္ဝတ္၊ ဒူး၊ တံေတာင္ဆစ္၊ တင္ပါဆံုအဆစ္၊ ပခံုးေတြ ဆက္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဘယ္ညာ ႏွစ္ဖက္လံုးမွာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္လိုက္ ေပ်ာက္လိုက္ေနမယ္။ ၾကာေတာ့ အဆစ္ေတြ ပံုပန္း ေျပာင္းလာမယ္။

ေရာဂါျပီးစနစ္ကေမာက္ကမျဖစ္ရင္ ကိုယ့္ (တစ္ရွဴး) ေတြကိုျပန္တိုက္ခိုက္တယ္။ အဆစ္က synovium ေနရာကို ထိခိုက္တယ္။ အရိုးႏုနဲ႔ အရိုးမာေတြပ်က္စီးမယ္။ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အရြတ္ေခ်ာင္းေတြအားနည္းလာမယ္။ ပံုပန္းပါ ေျပာင္းလာမယ္။

Rheumatoid arthritis ေရာဂါရွိေနသူေတြမွာ Osteoporosis အရိုးေရာဂါပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Carpal tunnel syndrome လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ႏွလံုးနဲ႔ အဆုပ္ကိုလဲထိုခိုက္လာႏိုင္တယ္။

ေသြးစစ္ရင္ ESR မ်ားေနမယ္။ ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ရွိေနတာကိုျပတယ္။ rheumatoid factor နဲ႔ anti-cyclic citrullinate d peptide (anti-CCP) antibodies အင္တီေဘာ္ဒီစစ္ေဆးတာေတြလဲလုပ္မယ္။ X-rays ဓါတ္မွန္ရိုက္မယ္။

ေဆးကုရင္ ေပ်ာက္ကင္းသြားမယ္လို႔ အာမမခံႏိုင္ပါ။ နာတာသက္သာေစမယ္။ အဆစ္ေတြပ်က္စီးတာနည္းေစမယ္။
Occupational and physical therapy ရုပ္ပိုင္းကုသနည္းလုပ္ေပးႏိုင္တယ္။

Medications ေဆးေပးမယ္။
• Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) အနာ-အေရာင္ သက္သားေဆးေတြ ေပးရတယ္။ ibuprofen (Advil, Motrin IB) နဲ႔ naproxen sodium (Aleve) ေတြအသံုးမ်ားတယ္။ ပိုျပင္တာေတြလဲေပးႏိုင္တယ္။ ေဘးထြက္တိုးက်ိဳးေတြကိုၾကည့္ရတယ္။
• Corticosteroid ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္ေဆးလဲသံုးတယ္။ စနစ္တက်သာသံုးရတယ္။ တာရွည္သံုးရင္ အရိုးပါးမယ္။ လူကဝလာမယ္။ ဆီးခ်ိဳသတိထားရတယ္။
• Disease-modifying antirheumatic drugs (DMARDs) ေဆးအမ်ိဳးအစားေတြလဲသံုးတယ္။ methotrexate (Trexall), leflunomide (Arava), hydroxychloroquine (Plaquenil) နဲ႔ sulfasalazine (Azulfidine) ေတြျဖစ္တယ္။
• Biologic agents ေဆးအမ်ိဳးအစားလဲရွိတယ္။ abatacept (Orencia), adalimumab (Humira), anakinra (Kineret), certolizumab (Cimzia), etanercept (Enbrel), golimumab (Simponi), infliximab (Remicade), rituximab (Rituxan) နဲ႔ tocilizumab (Actemra) ေတြျဖစ္တယ္။ Tofacitinib (Xeljanz) ကေဆးအသစ္ျဖစ္တယ္။

Surgery လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ကုသမႈလုပ္ရတယ္။ Total joint replacement အဆစ္အသစ္လဲနည္း၊ Tendon repair အရြတ္ေခ်ာင္းျပင္နည္းနဲ႔ Joint fusion အဆစ္ခြဲစိတ္နည္းေတြရွိတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ