Arthritis အဆစ္နာ
(က) ေဆးေပးကုသနည္း
အဓိက စားေဆး ေလးမ်ိဳးရွိတယ္။
(၁) Analgesics အနာသက္သာေဆး။ Aspirin, Paracetemol, Ibuprofen တို႔ျဖစ္တယ္။ Aspirin နဲ႔ Ibuprofen က အေရာင္က်တာမွာ ပိုေကာင္းတယ္။ ပိုျပင္းတဲ့ အနာသက္ေသာေဆးေတြက Codeine နဲ႔ Diamorphine တို႔ျဖစ္တယ္။
(၂) Anti-inflammatory medicines အေရာင္က်ေဆး။ Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) Ibuprofen, Indomethacin, Naproxen, Fenbufen, Piroxicam, Diclofenac နဲ႔ Osteoarthritis အတြက္ေပးတဲ့ ေဆးသစ္ Cox-2 inhibitors ေတြ ျဖစ္တယ္။
(၃) Steroids (စတီရြိဳက္)ေဆး။ ကုိယ္ထဲကေန အလိုလိုထုတ္ေပးေနတဲ့ cortisone သဘာဝေဟာ္မုန္းျဖစ္ျပီး၊ အေရာင္က်ေစတယ္။ သတိထားရမွာက ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္တယ္။ တျခားေဆးနဲ႔မတိုးမွ သံုးတာေကာင္းတယ္။
Disease-modifying medicines (DMARDs) ခုခံအားေၾကာင္ျဖစ္တဲ့ Rhumatoid arthritis နဲ႔ Juvenile arthritis အဆစ္နာမ်ိဳးအတြက္ သံုးတယ္။ Methotrexate, Sulfasalazine, Gold (sodium aurothiomalate), Penicillamine နဲ႔ Azathioprine ေတြျဖစ္တယ္။
(၄) Biologic response modifiers (BRMS) ေဆးေတြက ေဆးသစ္ေတြျဖစ္တယ္။ အလြန္ဆိုးတဲ့ Rheumatoid arthritis အဆစ္နာကိုသာေပးရာကေန အခု တျခားအဆစ္နာတာကိုပါ ေပးလာတယ္။ အဆစ္ပ်က္စီးမွာကို ကာကြယ္ႏိုင္လို႔ ျဖစ္တယ္။ Etanercept, Infliximab နဲ႔ Adalimumab ျဖစ္တယ္။ ေဆးေစ်းၾကီးတယ္။ ထိုးရ-သြင္းရတယ္။
ေဆး အခ်ိဳးအဆ၊ တခါေသာက္ ဘယ္ေလာက္၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ၊ အစာနဲ႔နီး-ေဝး၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး၊ ဆိုတာေတြ သိထားပါ။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက တေယာက္နဲ႔တေယာက္၊ ေဆးတမ်ိဳးနဲ႔တမ်ိဳး မတူဘူး။
(ခ) Physiotherapy (ဖီဇီယို-သာရာဖီ) အေၾကာကုနည္း
Electrotherapy လွ်ပ္စစ္သံုးကုတာ၊ Massage ႏွိပ္နယ္တာ၊ Acupuncture အပ္စိုက္တာေတြပါတယ္။ Hydrotherapy ေရနဲ႔ကုနည္း၊ Occupational therapy အလုပ္အကိုင္မပ်က္ေအာင္ကုသေပးနည္း။
(ဂ) Surgery for arthritis ခြဲစိတ္ကုသနည္း
ေရာင္ေနတဲ့ အဆစ္ဖံုးကို ထုတ္တာ။ နာေနတဲ့ အရြတ္အဖံုးကို ထုတ္တာ။ အရြတ္ကို ျပဳျပင္တာ၊ အနာသက္သာေအာင္ အရိုးထုတ္ျပစ္တာ၊ အာရံုေၾကာျဖတ္ေပးတာ၊ အဆစ္တုထည့္ေပးတာ စသျဖင့္ နည္းေတြပါတယ္။
(ဃ) Complementary therapies တျခားနည္း
• Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္း၊
• Alexander technique ဘယ္လိုရပ္၊ ဘယ္လိုထိုင္ ပညာေပးတာ၊
• Aromatherapy ပန္း၊ အပင္ေတြကရတဲ့ အဆီသံုး ကုတာ။
• Herbalism အပင္ေတြကရတဲ့ပစၥည္းေတြသံုးကုတာ။
• Homeopathy (ဟိုမီယိုပသီ) နည္း။
• Osteopathy ကိုင္တြယ္ႏွိပ္နယ္ေပးတာ။ Osteoporosis နဲ႔ ေရာင္ေနတဲ့ အဆစ္မ်ိဳး မသံုးသင့္ပါ။
• Reflexology ေျခေထာက္ကို ႏွိပ္ေပးနည္း။
• Yoga (ေရာဂ) နည္း ကိုယ္-စိတ္ ေလွ်ာ့နည္း၊ အသက္ရွဴနည္း၊
• အရိုး-အဆစ္ အထူးကုဆရာေတြကေန ေရာဂါရွိလ်က္ ေနတတ္၊ စားတတ္၊ သြားလာတတ္ေအာင္၊ စိတ္ပိုင္းမွာပါ ထားတတ္ေအာင္လည္း ကူညီေပးၾကေသးတယ္။
Physiotherapy အဆစ္နာေနသူေတြအတြက္ ‘ဖီဇီယိုသာရာပီ’ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား
• တင္ပလင္ေခြ ၾကာရွည္မထိုင္ပါနဲ႔။
• ေလွကားအရွည္ၾကီး (အျမင့္ၾကီး) မတက္ပါနဲ႔။
• ဒူးကိုေကြးေနေအာင္ထိုင္ရတဲ့ နိမ့္ရာမွာ ၾကာၾကာမထိုင္ပါနဲ႔။
• ဒူးေထာက္ မထိုင္ပါနဲ႔။
• ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္တာ ေရွာင္ပါ။
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
• လမ္းေလွ်ာက္တာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျမန္ေလွ်ာက္တာ၊ Jogging ‘ေဂ်ာ္ကီ’ လုပ္တာ၊ စက္ဘီးစီးတာေတြက နာလာရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔။
• အိမ္သာကို ဒူး ၉ဝ ဒီဂရီ၊ ခါးမတ္မတ္ထိုင္ရတဲ့ Western commodes ဗိုလ္သံုးအမ်ိဳးအစားကိုသာသံုးပါ။
• ထိုင္စရာရွိရင္ မတ္တပ္ရပ္မေနပါနဲ႔။
• စီးသြားစရာရွိရင္ လမ္းေလွ်ာက္မေနပါနဲ႔။
• ‘ဖီဇီယို’ ဆရာဝန္ကေနညႊန္တဲ့ စနစ္က်တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းကိုသာ လုပ္ပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment