Fluid in the ear နားထဲမွာအရည္ရွိတာ

ကၽြန္မက (႕႕႕႕႕) မွာေနပါတယ္။ ကၽြန္မသားေလးက ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၆ လရွိပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္လေလာက္တုန္းက နားႏွာေခါင္း ဆရာဝန္က စစ္ေဆးၾကည့္ေတာ့ သားရဲ႕ နားတစ္ဖက္ နားစည္ထဲမွာ အရည္ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ႏွာေခါင္းထဲမွာလည္း POLYS ရွိလို႔ အိပ္ရင္ အသက္ရွဴ ခက္ခဲၿပီး ေကာင္းေကာင္း မအိပ္ႏိုင္ပါ။ လူၾကီး ေဟာက္တဲ့အသံလို အက်ယ္ၾကီး တစ္ညလံုး ေဟာက္ပါတယ္။ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးလည္း ခဏခဏ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က ႏွာေခါင္းထဲက ဟာကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အခုထိေတာ့ အိပ္ရင္ အသံျမည္တုန္းပါပဲ။ အဲတာ ပံုမွန္ဟုတ္ပါလား။ အသက္ရွဴ ခက္လာရင္ ေခြ်းအရမ္းထြက္ပါတယ္။ နားကိုျပန္စမ္းေတာ့ နားႏွစ္ဖက္လံုး အရည္ ရွိေနတဲ့အတြက္ နားထဲကို ရာဘာ Tube ေသးေသးေလး ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ ၆ လၾကာရင္ ျပန္စစ္ေဆးၿပီး အရည္ မရွိေတာ့ရင္ ျပန္ထုတ္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ နားထဲမွာ အရည္ရွိတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ မိဘေတြရဲ႕ မွားယြင္မႈေၾကာင့္လား။ ဥပမာ ေရခ်ိဳးရင္နဲ႔ နားထဲကိုေရဝင္တာေၾကာင့္မ်ားလား။

နားထဲမွာ အရည္ရွိေနတာကို Serous otitis media (SOM) လို႔ေခၚတယ္။ Otitis media with effusion (OME) လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ Auditory tube (Eustachian tube) နားျပြန္ကို ထိခိုက္တယ္။ ဒီျပြန္ကေန အရည္စတာ ရွိေနရင္ နားထဲကေန အာေခါင္ထဲ ထုတ္ရွင္းေပးရတယ္။ လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ေနရင္ ထြက္စရာေတြက Middle ear space နားအလည္ပိုင္းမွာ ပိတ္မိေနမယ္။ Ear infection နားကို ပိုးဝင္တာပါဘဲ။ Viral URI အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း အေပၚပိုင္းမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ ဝင္ရာကေနျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ ဗက္တီးရီးယားကေနလဲ ျဖစ္တယ္။ အရည္ရွိျပီးမွ ဗက္တီးရီးယား ဝင္လာတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပိုးမဟုတ္ရင္ အေအးမိတာ နဲ႔ (အလာဂ်ီ) ရတာေတြကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Otitis externa ဆိုတာ ေရကူးရာကေန ျဖစ္တာမ်ားလို႔ Swimmer’s ear ေခၚတယ္။ အခုဟာနဲ႔ တျခားစီျဖစ္တယ္။

OME ကေလး-လူၾကီးမေရြး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ အေမရိကားမွာ တႏွစ္မွာ ကေလးေပါင္း ၂႕၂ သန္း ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ေက်ာင္းမသြားခင္အရြယ္မွာ ၉ဝ% ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ေလးေတြရဲ႕ နားျပြန္-ခႏၶာေဗဒေၾကာင့္ ပိုျဖစ္ရတယ္။ နားထဲမွာ အရည္ရွိေနေပမဲ့ ဘာမွ မခံစားရတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြဆိုရင္ မခံစားရတာနဲ႔ မေျပာတတ္တာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ၾကရတယ္။ ခံစားရသူေတြမွာ နားကိုယ္မယ္။ နာလိုက္ သက္သာလိုက္ျဖစ္မယ္။ နားေကာင္းေကာင္းမၾကား ျဖစ္မယ္။ ကေလးဆိုရင္ Speech and language skills စကားေျပာေႏွးႏိုင္တယ္။ Gross motor skills ၾကြက္သားေတြ အလုပ္လုပ္တာ ေႏွးမယ္။ Balance problems ကိုယ္ခႏၶာကို မွ်ေျခညီေအာင္ မထိန္းႏိုင္ဘဲ Vertigo ေခါင္းမူးမယ္။

Otoscope ဒါမွမဟုတ္ Otomicroscopy ကရိယာသံုးျပီး စစ္ေဆးရတယ္။ Ear drum နားစည္ေခၚတဲ့ Tympanic membrane ကို စစ္ေဆးရတယ္။ Ear drum နားစည္ေနာက္မွာ Bubble ေလဘူေဘာင္း ရွိေနတာေတြ႔ႏိုင္တယ္။ နားစည္က မလႈတ္ႏိုင္ျဖစ္ေနမယ္။ ပံုစံ နဲ႔ အေရာင္ေျပာင္းေနႏိုင္တယ္။ Tympanometry နည္းနဲ႔ ေရာဂါကို ေသျခာေစႏိုင္တယ္။

How Fluid in the Ear Is Treated ဘယ္လိုကုသသလဲ
တခ်ိဳ႕ကေလးေတြ အရည္ရွိေနတာ မသိလိုက္ဘဲ သူ႔ဖါသူ ေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ အရင္က Antihistamines (အင္တီဟစ္တမင္း) နဲ႔ Decongestants ေဆးေတြ ေပးတယ္။ တခါတေလ Steroids (စတီရြိဳက္) ေဆး နဲ႔ Antibiotics ပဋိဇီဝေဆးေတြလဲ ေပးတယ္။ ၂ဝဝ၄ American Academy of Pediatrics အေမရိကန္ ကေလးေဆးပညာ အကယ္ဒမီကေန လမ္းညႊန္ခ်က္ထုတ္ျပန္လာတယ္။ နားထဲ အရည္ရွိတာဟာ ပိုးဝင္တာ မရွိဘဲလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိဇီဝေဆးေတြ အျမဲတန္းမလိုဘူး။

အလိုလိုေပ်ာက္တာမ်ားတယ္။ အရည္က အထဲေနတာၾကာလာရင္ ေစးပ်စ္လာမယ္။ ေကာ္ကပ္ထားသလိုမို႔ Glue ear ေခၚတယ္။ ဒါဆိုရင္ နားအၾကားကို ထိခိုက္လာမယ္။ တကယ္လို႔ ကေလးဟာ ဘာမွခံစားမေနရေပမဲ့ ဖြံျဖိဳးမႈ ေနာက္က်တာ ရွိေနရင္ စစ္ေဆးရမယ္။ ၆ ပါတ္ေနလို႔ မေပ်ာက္ရင္ ပဋိဇီဝေဆးလိုႏိုင္တယ္။ Hearing test အၾကားစစ္ေဆးတာလုပ္မယ္။ ေနာက္ထပ္ ၆ ပါတ္ ေစာင့္ၾကည့္မယ္။ Hearing test ထပ္လုပ္မယ္။ ပဋိဇီဝေဆးလိုရင္ ထပ္ေပးမယ္။ လိုအပ္ရင္ Myringotomy ခြဲစိတ္တာ လုပ္ေပးမယ္။ နားစည္မွာ အေပါက္ကေလးေဖါက္ျပီး ပိုက္ကေလး တပ္ေပးမယ္။ Adenoids ေခၚတဲ့ ပါးစပ္ အထက္-ေနာက္နားက (တစ္ရွဴး) ေတြ နဲ႔ Tonsils အာသီးေတြ ေရာင္ေနရင္ ကုသရမယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ရတယ္။

Preventing Fluid in the Ears နားထဲအရည္ဝင္တာ မျဖစ္ေအာင္ -
- လူၾကီး-မိဘေတြ ေဆးလိပ္မေသာက္ပါနဲ႔။
- ကိုယ္နဲ႔ မတည့္တာ Allergens သိေအာင္ရွာျပီး ေရွာင္ပါ။
- ခဏခဏျဖစ္ေနလို႔ လုိမယ္ထင္ရင္ ေန႔ကေလးထိန္းေက်ာင္း ေနရာေျပာင္းထားပါ။
- လက္ေတြ မၾကာမၾကာေဆးေၾကာပါ။ ကေလးကစားစရာေတြ သန္႔ရွင္းေပးပါ။
- ပဋိဇီဝေဆး မလိုဘဲ မေပးပါနဲ႔။
- မိခင္ႏို႔ ဝေအာင္တိုက္ပါ။
- ကာကြယ္ေဆးေတြ စံုေအာင္ထိုးပါ။ ဥပမာ Pneumococcal vaccine ႏူမိုးနီးယား ကာကြယ္ေဆး။
- ကေလးကို ပက္လက္အေနအထားနဲ႔ အစာေၾကြးတာကေန ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- ကေလးကို လူအုပ္ထဲ ေစာျပီးပို႔လႊတ္တာကေနလဲ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Myringotomy နားစည္ေဖါက္ျခင္း
ကြ်န္ေတာ္က မန္းေလးကပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ကေလးအႀကီးက ၁၂ ႏွစ္ပါ/ ႏွာေခါင္းက သလိတ္ကပ္သလုိ ႏွာေခါင္း ပိတ္သလုိ တဂူးဂူးနဲ႔ ေႏြမုိးေဆာင္း လုပ္ေနရပါတယ္ဆရာ။ ေနာက္ျပီး နားဖါၿဂီးကသုံးလတခါေလာက္ပိတ္တယ္။ နားႏွာေခါင္း အထူးကုဆရာႀကီးနဲ႔ၿပႀကည့္ေတာ့ နားကုိအႀကားအာရုံစစ္ေဆးျပီး နားစည္အေနာက္က အတြင္းထဲမွာ အရည္ရွိလုိ႔ ေမ့ေဆးနဲ႔ စုတ္ထုတ္လိုက္တာေကာင္းသြားပါသည္။ တစ္ႏွစ္ျပည့္သြားေတာ့ ေနာက္ထပ္တစ္ခါ နားစည္ ထပ္ေဖါက္စုတ္တယ္။ အဲ့ဒါလည္းေကာင္းပါသည္ဆရာ။ အခုနားက အႀကားအာရုံနည္းျခင္ေနပါသည္ဆရာ။ အဲ႔ဒါနားစဥ္က သုံးခါေဖါက္ရင္ေကာင္းပါ့မလား (နားႏွစ္ဖက္စလံုး)။ ဆရာကူညီအႀကံေပးပါအုံးဆရာ။

နားအတြင္းထဲမွာ အရည္ေတြေအာင္းေနလို႔ဖိအားမ်ားေနရင္ အရည္ေတြထြက္ႏိုင္ေအာင္ နားစည္ကိုေဖါက္ေပးျပီး၊ ပိုက္ျပြန္ ေသးေသးေလးထည့္ေပးရတယ္။ မဟုတ္ရင္ ေဖါက္ထားတဲ့အေပါက္က အလိုလိုျပန္ပိတ္သြားမယ္။ ျပြန္ကုိ ၆ လ ကေန ၁၂ လအထိထားတယ္။ ျပည္ရွိေနလဲ အဲလိုပဲ။ otitis media ေခၚတဲ့ နားအလယ္ပိုင္းေရာင္တာကို ကုသေပးေတာ ျဖစ္တယ္။ နားအျပင္ဆိုတာ မ်က္စိနဲ႔ျမင္ရတဲ့အပိုင္း။ အတြင္းပိုင္းဆိုတာက ဦးေခါင္းခြဲ-ဦးေႏွာက္နဲ႔ဆက္ေနတယ္။

ပိုးေသေဆးေတြ ေပးေပမဲ့ မေပ်ာက္ႏိုင္တဲ့ chronic otitis media with effusion (OME) နာတာရွည္အရည္ယိုတာကိုလဲ လုပ္ေပးတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ Eustachian tube နားျပြန္အလုပ္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္ႏိုင္တာကိုလဲလုပ္ေပးတယ္။ အဲလိုျဖစ္ေနရင္ နားအၾကားခ်ိဳ႕ယြင္းလာမယ္။ မူးမယ္။ နားထဲအသံမည္ေနမယ္။ tympanic membrane နားစည္မွာ အိပ္လိုေလးေတြျဖစ္လာမယ္။ အျမင့္ပ်ံရသူေတြ၊ ေရငူပ္သူေတြမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။

အဲလိုပိုက္ကေလးထည့္ေပးတာဟာ ေရာဂါအားလံုးေကာင္းသြာတာေတာ့မဟုတ္ပါ။ နားအလယ္ပိုင္းေရာင္တာ၊ ပိုးဝင္တာ၊ ျပည္ယိုတာၾကေနသူေတြမွာ ေရာင္ရမ္းတာနဲ႔ အရည္မ်ားတာ ျပန္ျပန္ျဖစ္တယ္။ ျပြန္ထည့္ထားရင္ ပိုးေတြစုေဝးတာကိုလဲ သတိထားရတယ္။ ပိုးကလဲအမ်ိဳးမ်ိဳး။ Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) ပိုးကအကုရခက္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ