Syphilis Treatment (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္ေဆးမ်ား

Benzathine Penicillin G ဝယ္လို႔မရခဲ့ရင္ အျခားဘယ္ Penicillin မ်ဳိးကို အစားထိုးသံုးလုိ႔ရလဲဆိုတာ သိခ်င္လိုပါ။

ေရာဂါအေပၚမူတည္ျပီး ေရြးရပါတယ္။ (ပနယ္စလင္) စားေဆးေတြ
• Phenoxymethylpenicillin (penicillin V)
• Amoxicillin (Amoxil)
• Ampicillin (Penbritin)
• Flucloxacillin (Floxapen)

တျခားေဆးနဲ႔တြဲထားတဲ့ (ပနယ္စလင္)
• Co-fluampicil (flucloxacillin + ampicillin, Magnapen)
• Co-amoxiclav (amoxicillin + clavulanic acid)

(ပနယ္စလင္) ထိုးေဆးေတြ
• Benzylpenicillin (Crystapen)
• Biperacillin plus tazobactam (Tazocin)
• Temocillin (Negaban)
• Ticarcillin plus clavulanic acid (Timentin)

Mon, Mar 5, 2012 at 5:51 AM
Q: အေရျပား-ဆစ္ဖလစ္ ျဖစ္ခဲ့လ်ွင္ ဆရာေရးထားတဲ့ကုထုံးကို ဖတ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Benzathine Penicillin G ကို ဒီမွာ ရွာဝယ္မရေသာေၾကာင့္ အျခားမည္သည့္ Penicillin ထိုးေဆးကို သံုးရပါသလဲ။ ဒီမွာ အလြယ္တကူ ဝယ္လို႔ ရတာကေတာ့ Sodium Penicillin G ဘဲရိွတယ္။ အျခားကုထုံးမ်ားရိွရင္ေသာ္ ေျဖၾကားေပးေစလိုပါတယ္။

ဆစ္ဖလစ္ အတြက္ ပဌမတန္းစားေဆး
• ပဌမအဆင့္၊ ဒုတိယအဆင့္၊ တတိယအေစာပိုင္းအဆင့္ ဆစ္ဖလစ္ = Benzathine penicillin G 2.4 million units in a single IM injection တလံုးထဲထိုးပါ။
• တတိယ ေနာက္ပိုင္းအဆင့္၊ မ်က္စိထိခိုက္၊ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ဆစ္ဖလစ္ = Benzathine penicillin G 2.4 million units IM injection ၃ ခါထိုးပါ။
• အာရံုေၾကာ၊ မ်က္စိ ဆစ္ဖလစ္ = Aqueous crystalline penicillin G 3-4 million units IV ၄ နာရီတခါ IV ထိုးပါ။ တေန႔မွာ 18-24 million units ရွိမယ္။ ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာမယ္။
• အာရံုေၾကာ၊ မ်က္စိ ဆစ္ဖလစ္ = Procaine penicillin 2.4 million units IM တေန႔ ၁ လံုးထိုးပါ။ ဒါ့အျပင္ Probenecid 500 mg ကို တေန႔ ၄ ခါေသာက္ပါ။ ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာမယ္။

မွတ္ခ်က္။
• ဆစ္ဖလစ္ ပဌမ အဆင့္ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္ ၉ဝ အတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးတျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။
• ဆစ္ဖလစ္ ဒုတိယအဆင့္ ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ၆ လအတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးတျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။
• ဆစ္ဖလစ္ ဆတိယအဆင့္ ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္အတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးတျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။
• HIV + Syphilis တြဲေနရင္ ေနာက္ေဆးေတြလိုေသးတယ္။ (၂) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကို အထက္ကနည္းအတိုင္းေပးရမယ္။

ဆစ္ဖလစ္ အတြက္ ေဆးေရြးသံုးရျခင္း
• ဆစ္ဖလစ္ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္ = Penicillin G တလံုးထဲ IM ထိုးပါ။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူကို Doxycycline နဲ႔ Tetracycline ေပးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနရင္ မေပးသင့္ပါ။ Ceftriaxone ကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
• ဆစ္ဖလစ္ ေနာက္ပိုင္းအဆင့္ = Neurosyphilis အာရံုေၾကာ-ဆစ္ဖလစ္၊ Penicillin IV အေၾကာေဆး ၁ဝ ရက္ ထိုးပါ။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူကို Ceftriaxone ေပးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Penicillin G ကို တပါတ္တခါ ၃ ပါတ္ထိုးပါ။ မတည့္ရင္ Doxycycline ဒါမွမဟုတ္ Tetracycline သံုးပါ။

• ဆစ္ဖလစ္ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္အတြက္ ၂ဝ၁ဝ သုေတသနတခုမွာ Azithromycin 2-g ပါးစပ္ကေန တခါတည္း ေပးတာဟာ 2.4-MU Penicillin G Benzathine 2.4-MU ထိုးတာနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္တယ္။ ထိေရာက္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္။ လူနာမွာ HIV မရွိမွ ထိေရာက္မယ္။ ၆ လေနရင္ ေသြးထဲ ပိုးကင္း-မကင္းစစ္တာ ဒီကုသနည္း ၂ ခု မကြာပါ။
• Penicillin ပနယ္စလင္နဲ႔ မတည့္သူေတြအတြက္ = ဆစ္ဖလစ္ ပဌမအဆင့္ နဲ႔ ဒုတိယအဆင့္ေတြအတြက္ Tetracycline, Erythromycin နဲ႔ Ceftriaxone ေတြကို ေပးတယ္။ အရင္က Doxycycline နဲ႔ Tetracycline ေတြကိုသံုးေနခဲ့တယ္။ အခု ၂ဝ၁ဝ မွာ CDC guidelines အရ Ceftriaxone ၁ဝ-၁၄ ရက္ေပးတာ ဆစ္ဖလစ္ အေစာပိုင္းျဖစ္တာအတြက္ ထိေရာက္တာ ေတြ႔ရတယ္။
• CDC 2010 ရဲ႕ STD လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ေဆးလမ္းညႊန္မွာလဲ ထိေရာက္တယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဆးယဥ္တာလဲေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပနယ္စလင္ နဲ႔ Doxycycline သံုးမျဖစ္မွသာ Azithromycin ကို ေပးသင့္တယ္။ လိင္တူဆက္ဆံသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကိုေတာ့ Azithromycin မေပးသင့္ပါ။
ေဆးကုသမႈရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး Jarisch-Herxheimer reaction ဆိုတာျဖစ္တတ္တယ္။ ေဆးေပးကာစ ၁ နာရီကေန တရက္အတြင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ရင္ခုန္ျမန္မယ္။ ခ်မ္းမယ္၊ အနီျပင္ထြက္မယ္။ ၾကြက္သားေတြ နာမယ္။ Aspirin, NSAIDs အနာ-အကိုက္သက္သာေဆးေပးႏိုင္တယ္။ (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ရင္ Benedryl ေပးႏိုင္တယ္။

Primary Syphilis ပဌမဆင့္ ဆစ္ဖလစ္
Benzathine penicillin G 2.4 million units IM once or for nonpregnant
Penicillin Allergic patient = Doxycycline 100 mg BD x 2 weeks or Tetracycline 500 mg QID x 2 weeks or Erythromycin 500 mg QID x 2 weeks
Benzathine penicillin G 2.4 million units IM once a week x 3 weeks; Procaine penicillin G 2-4 million units IM 10-14 days

Secondary Syphilis (Skin, Mucosal lesions; Memnigitis) ဒုတိယဆင့္ ဆစ္ဖလစ္၊ အေရျပား-ဦးေႏွာက္ေျမွး၊
Benzathine penicillin G 2.4 million units IM once or Doxycycline for non-pregnant
Penicillin Allergic patient = 100 mg BD x 2 weeks or Tetracycline 500 mg QID x 2 weeks or Erythromycin 500 mg QID x 2 weeks

Tertiary Syphilis (Skin, Mucous Membranes, Eyes, Skeltal, Respiratory, GI, Cardiovascular) တတိယဆင့္ ဆစ္ဖလစ္၊ အေရျပား-ဦးေႏွာက္ေျမွး၊ မ်က္စိ၊ အရိုး၊ အသက္ရွဴလမ္း၊ အစာလမ္း၊ ေသြးလွည့္လမ္း၊ Benzathine penicillin G 2.4 million units IM once or for non-pregnant
Penicillin Allergic patient Doxycycline 100 mg BD x 2 weeks or more or Tetracycline 500 mg QID x 2 weeks or more or Erythromycin 500 mg QID x 2 weeks or more

Neurosyphilis ဦးေႏွာက္-အာရုံေၾကာ ဆစ္ဖလစ္
Benzathine Penicillin 2.4 million units weekly x 3 weeks or Crystalline Penicillin G 3-4 million units IV 4 hourly x 10-14 days or Procaine Penicillin 2.4 million units IM OD + Probenacid 500 mg QID x 10-14 days (or) Chloramphenicol 2 Gm daily x 30 days, Doxycycline 200 mg BD x 21 days and Ceftriaxone 1 Gm daily x 14 days

Dr. တင့္ေဆြ