Physical Changes During Pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ရုပ္ပိုင္းအေျပာင္းအလဲမ်ား

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြမွာ နွလံုးခုန္ျမန္တတ္သလားဆရာ။ ဟုတ္တယ္ဆိုရင္ ဘာလို႔လဲဆိုတာရွင္းျပေပးပါ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္မွာ ရုပ္ပိုင္းအေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာတယ္။ အဲလိုအေျပာင္းအလဲအမ်ားစုက ကေလးေမြးျပီး ေပ်ာက္သြားမယ္။ အဲလိုျဖစ္တာေတြက ပံုမွန္ျဖစ္စဥ္သာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ဥပမာ ကိုယ္ဝန္မွာျဖစ္လာတဲ့ဆီးခ်ိဳကေတာ့ ေရာဂါစာရင္းဝင္တယ္။

1. Persistent or unusual headaches ခါတိုင္းနဲ႔မတူ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊

2. Persistent nausea and vomiting အဆက္မျပတ္ အန္ေနျခင္း၊

3. Light-headedness ေခါင္းထဲေနရတာေပါ့ေနျခင္း၊

4. Disturbances of eyesight မ်က္စိအျမင္အားနည္းျခင္း၊

5. Pain or cramps in the lower abdomen ဗိုက္ေအာက္ပိုင္း နာျခင္း၊

6. Contractions ကေလးေမြးခ်င္သလိုဗိုက္နာျခင္း၊

7. Vaginal bleeding ေမြးလမ္းကေသြးဆင္းျခင္း၊

8. Leakage of amniotic fluid ေရျမြာေရဆင္းျခင္း၊

9. Swelling of the hands or feet ေျခလက္ေရာင္ျခင္း၊

10. Decreased urine production ဆီးနည္းျခင္း၊

11. Any illness or infection ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္း၊

12. Tremor လက္တုန္ျခင္း၊

13. Seizures တက္ျခင္း၊

14. Rapid heart rate ႏွလံုးခုန္ျမန္ျခင္း၊

15. Decreased movement of the fetus ကေလးလႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း၊

16. Fatigue ကိုယ္ဝန္ပဌမ ၃ လမွာ အားကုန္ေနသလိုခံစားရျခင္း၊ အဲလိုျဖစ္ရင္ အနားယူရမယ္။

17. Heart and blood flow ႏွလံုးႏွင့္ ေသြး
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ႏွလံုးကအလုပ္ပိုလုပ္ရတယ္။ သားအိမ္ဆီေသြးပိုျပီးပို႔ေဆာင္ေပးရတယ္။ ေမြးကာနီးဆိုရင္ ႏွလံုးအလုပ္လုပ္သမွ်ရဲ႕ ၅ ပံု ၁ ပံုက သားအိမ္ဆီေရာက္တယ္။ Cardiac output ေခၚတိုင္းတာမႈရဲ႕ ၃ဝ% ကေန ၅ဝ% တိုလာတယ္။ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္း တမိနစ္မွာ ၇ဝ ရွိေနသူဟာ ၈ဝ-၉ဝ အထိျဖစ္လာမယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ ဒိထက္ပိုမယ္။ ကိုယ္ဝန္ အပတ္ ၃ဝ ေရာက္ရင္ Cardiac output နည္းနည္း နည္းလာမယ္။ ကေလးေမြးေနစဥ္မွာ ေနာက္ထပ္ ၃ဝ% တိုးမယ္။ ေမြးျပီးတာနဲ႔ နည္းလာတာျမန္တယ္။ ကေလး ၆ ပတ္ရရင္ အရင္လိုအေျခအေနျပန္ေရာက္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ႏွလံုးခုန္သံ မူမမွန္တာၾကားရတယ္။ Heart murmurs ေခၚတယ္။ စိုးရိမ္စရာမဟုတ္ပါ။ Blood pressure ေသြးဖိအား ေခၚ ေသြးတိုးတာ ကိုယ္ဝန္ ဒုတိယ ၃ လထဲမွာျဖစ္တတ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပံုမွန္ျပန္ေရာက္ပါတယ္။ Blood volume ေသြးထုထည္လည္း ၅ဝ% တိုလာတယ္။ ေသြးထဲကအရည္ပိုင္းကတိုးလာလို႔ျဖစ္တယ္။ ေသြးနီဥေတြတိုးလာတာမဟုတ္ပါ။ ေသြးနီဥနည္းတဲ့ ေသြးအားနည္းတာ အနည္းနဲ႔အမ်ားျဖစ္တယ္။ အဲတာေၾကာင့္ သံဓါတ္အားေဆးေပးတယ္။ ပိုးဝင္တာရွိရင္ ေသြးျဖဴဥအေရအတြက္ပါတိုးေနမယ္။

18. Reproductive tract မ်ိဳးပြါးလမ္း
ကိုယ္ဝန္ပဌမ ၃ လကစျပီး သားအိမ္ၾကီးလာလို႔ ဗိုက္စူလာမယ္။ ၅ လဆိုရင္ ခ်က္တည္းတည့္အထိၾကီးမယ္။ ၉ လရွိရင္ရင္ေခါင္းအထိၾကီးလာမယ္။ ေမြးလမ္းကေန တခုခုဆင္းမယ္။ ခပ္ျဖဴျဖဴအရည္ၾကည့္တာဆင္းမယ္။ အေရာင္ မမွန္တာ၊ အနံ႔ရွိတာ၊ ပူေလာင္တာ၊ ယားတာရွိရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ Trichomoniasis ေခၚပိုးဝင္တာနဲ႔ Candidiasis ေခၚမိႈ ေခၚ ဖန္းဂတ္စ္ပိုးဝင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

19. Breasts ရင္သားအေျပာင္းအလဲ
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လို႔ေျပာင္းလဲလာတဲ့ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင္း ရင္သားေျပာင္းလဲမႈဗတြျဖစ္မယ္။ ၾကီးထြား-တင္းမာ-နာလာမယ္။ ႏို႔ထြက္ျပြန္ေတြၾကီးလာ မ်ားလာတယ္။ အတြင္းခံအရြယ္အစားေျပာင္းဝတ္ဆင္ရမယ္။ ေမြးကာနီးလာရင္ ခပ္ဝါဝါအရည္ထြက္မယ္။ Colostrum ေခၚတယ္။ ကေလးေမြးလာရင္ အဲတာကိုစို႔ေစရမယ္။ ဓါတ္ဆားေတြနဲ႔ အင္တီေဘာ္ဒီေခၚ ခုခံအားေတြပါေနလို႔ေကာင္းတယ္။

20. Edema ကိုယ္ေရာင္ျခင္း
သားအိမ္ဆီေသြးပိုေပးရလို႔ ကိုယ္ေအာက္ပိုင္းကို ေသြးေရာတာနည္းေစတယ္။ ေျခေထာက္ေတြေရာင္ႏိုင္တယ္။ ေသးျပန္ေၾကာထံုးတာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။

21. Urinary tract ဆီးလမ္း
ႏွလံုးလိုပဲ ေက်ာက္ကပ္ကလည္း အလုပ္ပိုလုပ္ေပးလာရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၁၆ ပတ္ပေန ၂၄ ပတ္မွာ အမ်ားဆံုး လုပ္ေပးရတယ္။ ၾကီးလာတဲ့သားအိမ္ကဖိေနလို႔ ေက်ာက္ကပ္ဆီေသြးေရာ္တာနည္းေစႏိုင္တယ္။

22. Respiratory tract အသက္ရွဴလမ္း
ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းထက္လာလို႔ ေသြးထဲက ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နည္းေစဘို႔ ဦးေႏွာက္က အသိေပးခ်က္ ရလာတယ္။ အသက္ရွဴတာနည္းနည္းေလးပိုျမန္တယ္။ ပင့္သက္ရွဴထုတ္ရတတ္တယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သူေတြက ပိုသိသာတယ္။ စကားေျပာသံ နည္းနည္းေျပာင္းတတ္တယ္။

23. Digestive tract အစာလမ္း
ပ်ိဳ႕တာ အန္တာအျဖစ္မ်ားတယ္။ Morning sickness စာဖတ္ပါရန္။

24. Skin အေရျပား
Mask of pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်က္ႏွာဖံုးလို႔ေခၚတာျဖစ္မယ္။ Melisma တင္းတိတ္ပါပဲ။ နဖူးနဲ႔ ပါးျပင္ေတြမွာ ခပ္ညိဳညိဳအေရာင္အစက္အေပ်ာက္ေတြေပၚလာတယ္။ Pruritic urticarial papules ေခၚယားတဲ့ အျပင္ ကိုယ္ဝန္ ၂-၃ ပတ္မွာ ေပၚတတ္တယ္။

25. Hormones ေဟာ္မုန္းမ်ား
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေဟာ္မုန္းေတြအားလံုးေလာက္နီးပါး ေျပာင္းတယ္။ အခ်င္းကေနေဟာ္မုန္းေတြထုတ္ေပးတယ္။ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းပါမ်ားေစတယ္။ ႏွလံုးခုန္ပိုျမန္ေစတယ္။ ရင္တုန္မယ္။ ေခြ်းပိုထြက္မယ္။ Hyperthyroidism ေခၚေဟာ္မုန္းမ်ားတာကေတာ့ ၁% ထက္နည္းပါတယ္။ Estrogen နဲ႔ Progesterone ေဟာ္မုန္းေတြေျပာင္းလဲတာ သိသာတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၉-၁ဝ ပတ္ကစျပီး အခ်င္းကေန ထုတ္ေပးလာတယ္။ အရင္ကေတာ့ မ်ိဳးဥအိမ္ကေနသာ ထုတ္ေပးေနတာ။ အခ်င္းက HCG ေဟာ္မုန္းကို အရင္ထုတ္ေပးတယ္။ အဲတာကိုဆီးထဲမွာစမ္းရတာကို ကိုယ္ဝန္ရွိ မရွိစမ္းတာလို႔ေခၚတယ္။ Aldosterone နဲ႔ Cortisol ေတြလည္း အဒရီနယ္လ္ဂလင္းေတြကေနပိုထုတ္ေပးလာတယ္။

26. Joints and muscles အဆစ္ေတြနဲ႔ ၾကြက္သားေတြ
တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းမွာရွိတဲ့ အဆစ္ေတြနဲ႔ ၾကြက္သားေတြက ကေလးေမြးတဲ့အခါအဆင္ေျပေစေအာင္ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ ခါးနာသူမ်ားတယ္။ ကိုယ္ဟန္အေနအထားေျပာင္းလာလို႔ျဖစ္တယ္။

• Mask of pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ တင္းတိပ္ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/mask-of-pregnancy.html
• Morning sickness ကိုယ္ဝန္ရွိစ အိပ္ရာထေရာဂါ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/morning-sickness.html
• Pregnancy and vomiting ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္အန္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-vomiting.html
• Pregnancy Pains ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေဝဒနာ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-pains.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၈-၁ဝ-၂ဝ၁၇