Shaken baby syndrome ကေလးႏွိပ္စက္ခံရျခင္း
၁။ ဆရာရွင့္ က်မကအသက္ ၂၄ ပါ။ သမီးေလးရွိပါတယ္ရွင့္။ ၃ လနဲ႔ ၇ ရက္ရွိပါျပီရွင့္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တဲ့အခ်ိန္ကစျပီး ေမြးျပီးတဲ့အခ်ိန္အထိ ဆရာ့ရဲ႕က်န္းမာေရးေဆာင္းပါးဖတ္ရင္း ဗဟုသုတယူခဲ့ပါတယ္ရွင့္။ ခုထပ္ျပီး shake baby အေၾကာင္းေလးေရးေပးပါဦးရွင့္။ က်မက သမီးေလးကို shake baby ျဖစ္မွာစိုးရိမ္လို႔ပါရွင့္။ ဆရာက်န္းမာပါေစရွင့္။
၂။ ဆရာရွင့္ ၂ ႏွစ္ ၃ႏွစ္အရြယ္ ကေလးေတြရဲ႕ ဇက္ပိုးကိုရိုက္ျခင္းေၾကာင့္အရိုက္ခံရတဲ့ ကေလးမွာ ဆိုးက်ဳိးေတြရွိႏိုင္ ပါသလားရွင့္။ ပတ္ဝန္းက်င္မွာျမင္ေတြ႕ေနရလို႔ပါရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ရွင့္။ ေနာက္တစ္ခုက ကေလးဘယ္အသက္ အရြယ္ေလာက္မွ သြားေဆးခန္းသြားျပဖို႔လိုပါသလဲရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ရွင့္။
ဒုတိယေမးခြန္းထဲက ခေလးလို႔ေရးတာအားလံုးကို ကေလးလို႔ျပင္ပါမယ္။ ဒုတိယအပိုင္းေမးတာကိုအရင္ေျဖပါမယ္။ ကေလးအသက္ (၁) ႏွစ္မွာ ပဌမဆံုးအၾကိမ္ သြားဆရာဝန္ျပသင့္ပါတယ္။
Shaken baby syndrome ကို Abusive head trauma လို႔လည္းေခၚတယ္။ Shaken impact syndrome လို႔လည္း ေခၚတယ္။ Inflicted head injury နဲ႔ Whiplash shake syndrome လို႔လည္းေခၚတယ္။ ကေလးဦးေႏွာက္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ထိခိုက္မိရာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။ ကေလးဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြပ်က္စီးတယ္။ ရာသက္ပန္ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
ျဖစ္ေနတဲ့ကေလးဟာ ထိန္းရတာခက္မယ္။ စိတ္တို စိတ္ဆိုးေနမယ္။ လန္းဆန္းမေနပါ။ အသက္ရွူရာမွာအခက္အခဲ ရွိႏိုင္တယ္။ စားေသာက္ရာမွာလည္း ခက္မယ္။ ေျခလက္တုန္ေနတယ္။ အန္မယ္။ တက္မယ္။ အေရျပားေတြျပာေနမယ္။ ေလျဖတ္မယ္။ သတိလစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မ်က္စိထဲေသြးယုိမယ္။ အရိုးက်ိဳးတာေတြပါတဲြေနႏိုင္တယ္။ ခါးရိုး ထိခိုက္တာရွိေနႏိုင္တယ္။ အျပင္ဒဏ္ရာေတြလည္းျမင္ရႏိုင္တယ္။
အဲလိုကေလးကို CT scan ရိုက္မယ္။ လိုရင္ MRI ရိုက္မယ္။ Skeletal survey အရိုးစစ္ေဆးတာလုပ္မယ္။ Ophthalmological exam မ်က္စိစစ္မယ္။ Blood tests ေသြးစစ္မယ္။
အေရးေပၚကုသမႈေပးရႏိုင္တယ္။ ေရရွည္အတြက္လည္းလုပ္ေပးရတယ္။ အလားအလာဆိုတာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာ ဘယ္ေလာက္ထိခိုက္သြားသလည္းအေပၚမူတည္တယ္။ ျပန္ေကာင္းႏိုင္တာရွိသလို မရေတာ့တာလည္းရွိတယ္။
မိဘေတြကေန ဂရုစိုက္ျပီး ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ မိဘေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိတတ္တာ သတိျပဳ ျပဳျပင္ရမယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ့္ကေလးကို ပံုမွန္ထက္ ပိုျပီး ထူခြ်န္ တတ္ေျမာက္ေစခ်င္ၾကတယ္။ မိဘတိုင္းက ကေလးထိန္းေၾကာင္းနည္း ေလ့လာထားရမယ္။ မိဘေတြရဲ႕ လူမႈဆက္ဆံေရး ခါးသီးမႈမွာ ကေလးကိုဓါးစာခံျဖစ္ရတတ္တယ္။ မိဘက အရက္ေသစာေသာက္စားရာကေန ကေလးကို ႏွိပ္စက္တတ္တယ္။ မိဘကိုယ္တိုင္က စိတ္ေရာဂါတခုခုရွိေနလို႔ ကေလးကို ရိုက္ႏွက္တယ္။ ဖေအေတြက ပိုျပီးအဲလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ သားဦးကေလးေတြကို မိဘသစ္ေတြက ပိုျပီးနားမလည္ ျဖစ္တတ္ၾကတယ္။ ကေလးဆံုးမရာမွာ ကေလးကို ဦးေခါင္းလႈတ္ခါေစတာ မလုပ္ပါနဲ႔။ ေခါင္းကို နားထင္ကျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ေစ့ကျဖစ္ျဖစ္ မရိုက္ပါနဲ႔။
ကေလးငယ္ေလးေတြကိုသာမက ကေလးၾကီးေတြ၊ ေက်ာင္းထားရတဲ့အရြယ္ေတြမွာ မိဘေတြ၊ ဆရာဆရာမေတြကေန ဆံုးမၾကတဲ့အခါ ဦးေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္းကို ခိုက္ခိုက္မိေစတာမ်ိဳး လံုးဝမလုပ္သင့္ၾကပါ။ ဆိုဆံုးမနည္းေတြအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲလိုရိုက္ႏွက္ဆံုးမနည္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံယဥ္ေက်းမႈထဲကေန မရွိေတာ့ေအာင္ ေျပာင္းလဲသင့္ၾကပါျပီ။ မသင့္တဲ့အက်င့္ ပေပ်ာက္ေစနည္းကိုလည္း ဗ်ဴဟာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ၾကရပါမယ္။ ေဒါသဆိုတာ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ ဘာကိုမွ မမႈသူမ်ိဳးေတြကို ပညာေပးၾကရပါမယ္။ ျပဳျပင္ရင္ ရပါတယ္။
ကေလးေတြအကုန္ လူၾကီးမိဘႏွိပ္စက္မႈကကင္းပၾကပါေစ။ လူၾကီးမိဘ၊ ဆရာဆရာမေတြအကုန္ စိတ္ေကာင္း ႏွလံုးေကာင္း အက်င့္ေကာင္းေတြ ေမြးႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၈-၂-၂ဝ၁၆
၁၉-၁ဝ-၂ဝ၁၆
၂။ ဆရာရွင့္ ၂ ႏွစ္ ၃ႏွစ္အရြယ္ ကေလးေတြရဲ႕ ဇက္ပိုးကိုရိုက္ျခင္းေၾကာင့္အရိုက္ခံရတဲ့ ကေလးမွာ ဆိုးက်ဳိးေတြရွိႏိုင္ ပါသလားရွင့္။ ပတ္ဝန္းက်င္မွာျမင္ေတြ႕ေနရလို႔ပါရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ရွင့္။ ေနာက္တစ္ခုက ကေလးဘယ္အသက္ အရြယ္ေလာက္မွ သြားေဆးခန္းသြားျပဖို႔လိုပါသလဲရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ရွင့္။
ဒုတိယေမးခြန္းထဲက ခေလးလို႔ေရးတာအားလံုးကို ကေလးလို႔ျပင္ပါမယ္။ ဒုတိယအပိုင္းေမးတာကိုအရင္ေျဖပါမယ္။ ကေလးအသက္ (၁) ႏွစ္မွာ ပဌမဆံုးအၾကိမ္ သြားဆရာဝန္ျပသင့္ပါတယ္။
Shaken baby syndrome ကို Abusive head trauma လို႔လည္းေခၚတယ္။ Shaken impact syndrome လို႔လည္း ေခၚတယ္။ Inflicted head injury နဲ႔ Whiplash shake syndrome လို႔လည္းေခၚတယ္။ ကေလးဦးေႏွာက္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ထိခိုက္မိရာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။ ကေလးဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြပ်က္စီးတယ္။ ရာသက္ပန္ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
ျဖစ္ေနတဲ့ကေလးဟာ ထိန္းရတာခက္မယ္။ စိတ္တို စိတ္ဆိုးေနမယ္။ လန္းဆန္းမေနပါ။ အသက္ရွူရာမွာအခက္အခဲ ရွိႏိုင္တယ္။ စားေသာက္ရာမွာလည္း ခက္မယ္။ ေျခလက္တုန္ေနတယ္။ အန္မယ္။ တက္မယ္။ အေရျပားေတြျပာေနမယ္။ ေလျဖတ္မယ္။ သတိလစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မ်က္စိထဲေသြးယုိမယ္။ အရိုးက်ိဳးတာေတြပါတဲြေနႏိုင္တယ္။ ခါးရိုး ထိခိုက္တာရွိေနႏိုင္တယ္။ အျပင္ဒဏ္ရာေတြလည္းျမင္ရႏိုင္တယ္။
အဲလိုကေလးကို CT scan ရိုက္မယ္။ လိုရင္ MRI ရိုက္မယ္။ Skeletal survey အရိုးစစ္ေဆးတာလုပ္မယ္။ Ophthalmological exam မ်က္စိစစ္မယ္။ Blood tests ေသြးစစ္မယ္။
အေရးေပၚကုသမႈေပးရႏိုင္တယ္။ ေရရွည္အတြက္လည္းလုပ္ေပးရတယ္။ အလားအလာဆိုတာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာ ဘယ္ေလာက္ထိခိုက္သြားသလည္းအေပၚမူတည္တယ္။ ျပန္ေကာင္းႏိုင္တာရွိသလို မရေတာ့တာလည္းရွိတယ္။
မိဘေတြကေန ဂရုစိုက္ျပီး ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ မိဘေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိတတ္တာ သတိျပဳ ျပဳျပင္ရမယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ့္ကေလးကို ပံုမွန္ထက္ ပိုျပီး ထူခြ်န္ တတ္ေျမာက္ေစခ်င္ၾကတယ္။ မိဘတိုင္းက ကေလးထိန္းေၾကာင္းနည္း ေလ့လာထားရမယ္။ မိဘေတြရဲ႕ လူမႈဆက္ဆံေရး ခါးသီးမႈမွာ ကေလးကိုဓါးစာခံျဖစ္ရတတ္တယ္။ မိဘက အရက္ေသစာေသာက္စားရာကေန ကေလးကို ႏွိပ္စက္တတ္တယ္။ မိဘကိုယ္တိုင္က စိတ္ေရာဂါတခုခုရွိေနလို႔ ကေလးကို ရိုက္ႏွက္တယ္။ ဖေအေတြက ပိုျပီးအဲလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ သားဦးကေလးေတြကို မိဘသစ္ေတြက ပိုျပီးနားမလည္ ျဖစ္တတ္ၾကတယ္။ ကေလးဆံုးမရာမွာ ကေလးကို ဦးေခါင္းလႈတ္ခါေစတာ မလုပ္ပါနဲ႔။ ေခါင္းကို နားထင္ကျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ေစ့ကျဖစ္ျဖစ္ မရိုက္ပါနဲ႔။
ကေလးငယ္ေလးေတြကိုသာမက ကေလးၾကီးေတြ၊ ေက်ာင္းထားရတဲ့အရြယ္ေတြမွာ မိဘေတြ၊ ဆရာဆရာမေတြကေန ဆံုးမၾကတဲ့အခါ ဦးေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္းကို ခိုက္ခိုက္မိေစတာမ်ိဳး လံုးဝမလုပ္သင့္ၾကပါ။ ဆိုဆံုးမနည္းေတြအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲလိုရိုက္ႏွက္ဆံုးမနည္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံယဥ္ေက်းမႈထဲကေန မရွိေတာ့ေအာင္ ေျပာင္းလဲသင့္ၾကပါျပီ။ မသင့္တဲ့အက်င့္ ပေပ်ာက္ေစနည္းကိုလည္း ဗ်ဴဟာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ၾကရပါမယ္။ ေဒါသဆိုတာ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ ဘာကိုမွ မမႈသူမ်ိဳးေတြကို ပညာေပးၾကရပါမယ္။ ျပဳျပင္ရင္ ရပါတယ္။
ကေလးေတြအကုန္ လူၾကီးမိဘႏွိပ္စက္မႈကကင္းပၾကပါေစ။ လူၾကီးမိဘ၊ ဆရာဆရာမေတြအကုန္ စိတ္ေကာင္း ႏွလံုးေကာင္း အက်င့္ေကာင္းေတြ ေမြးႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၈-၂-၂ဝ၁၆
၁၉-၁ဝ-၂ဝ၁၆
Comments
Post a Comment