Microcephaly ဇီကာနဲ႔ ေခါင္းေသးေသးနဲ႔ကေလး
ျမန္မာျပည္မွာ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္သတင္းထြက္လာတဲ့ေနာက္မွာ အစိုးရိမ္ၾကီးမႈေတြထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ေမးၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုးေမးခြန္းႏွစ္ခုကို ျပန္ေျဖပါရေစ။
၁။ Khin Su Su Zaw ျမန္မာျပည္မွာလဲ ဇီကာ virus ကူးစက္ခံရသူ ႐ွိေနတယ္လို႔ တဆင့္စကားနဲ႔ ၾကားမိပါတယ္။ ေကာလဟာလလား သတင္းအမွန္လား မသိေသးေပမယ့္ စိတ္ပူပါတယ္။
Tint Swe ေကာလာဟလ (သတ္ပံုျပင္ထားတယ္) မဟုတ္ေတာ့ပါ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာနက မေန႔ကပဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို လာလည္တဲ့ႏိုင္ငံျခားသူတဦးမွာသာ ေတြ႔ေသးတယ္။
၂။ Chit Hlaing ဆရာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တေယာက္ကို ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကူးလို႔ ေမြးလာတ့ဲကေလးက ေခါင္းေသးကိုယ္ႀကီးန႔ဲေမြးလာတယ္ထားလိုက္ပါေတာ့။ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးကပဲ ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္ရိွျပီး ကေလးထပ္ေမြးရင္ေကာ အရင္ကေလးလိုေခါင္းေသးကိုယ္ႀကီး ျဖစ္အုံးမွာလားဆရာ။
Tint Swe ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္မွာ အဲလိုကေလးေမြးတယ္လို႔ ကေန႔အထိမေတြ႔ေသးပါ။ ဦးေခါင္းေသးတာသာျဖစ္ႏိုင္ျပီး ကိုယ္က ပံုမွန္သာျဖစ္တယ္။
ဒီစာကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနသူေတြ မဖတ္ေစခ်င္ပါ။ ဖခင္ေလာင္းေတြ၊ ေဆြးမ်ိဳးသားခ်င္းေတြအေနနဲ႔လည္း အစိုးရိမ္ၾကီးတာကိုလည္း အတိုင္းအတာထားေစခ်င္ပါတယ္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္မွာ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ခံရျပီးေမြးလာတဲ့ ဦးေခါင္းေသးေသးနဲ႔ကေလးကို Microcephaly မိုက္ခရိုက္ဖလီလို႔ ေခၚပါတယ္။ ေခါင္းအရြယ္အစား မတူတာေတြရွိပါတယ္။ ဆိုးတာလည္းပါတယ္။ အဲလိုကေလးေတြမွာ ျဖစ္လာႏိုင္တာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ တက္မယ္။ ဖြံျဖိဳးမႈေတြ ေနာက္က်မယ္။ ေခါင္းေထာင္ႏိုင္တာ္။ ထိုင္ႏိုင္တာ။ လမ္းေလွ်ာက္တာ။ စကားေျပာတာ။ သင္ၾကားေလ့လာမႈနည္းတာ။ ကိုယ္ကိုထိန္းထားမႏိုင္ျခင္း။ အစာေကြ်းျခင္း၊ မ်ိဳခ်ျခင္း။ နားမၾကားျခင္း။ မ်က္စိမျမင္ျခင္း။ အဲလိုျဖစ္တာေတြက တသက္လံုးအထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္ရသလည္း မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ မ်ိဳးဗီဇေၾကာင့္လား ထင္ရတယ္။ Rubella ဂ်ာမန္ဝက္သက္၊ Toxoplasmosis နဲ႔ Cytomegalovirus ဗုိင္းရပ္စ္ေတြကေနျဖစ္မလား သံသယရွိတယ္။ ဆိုးဝါးတဲ့အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈကိုလည္း စဥ္းစားတယ္။ အရက္၊ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ အဆိပ္သင့္ျခင္း။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရျခင္း။ ဇီကာဟာ ေနာက္ဆံုးမွာသာ ေတြ႔ရပါမယ္။
အေမရိကားမွာ အဲလိုကေလးေမြးႏွဳန္းဟာ ကေလးတေသာင္းမွာ ၂ ေယာက္ကေန ၁၂ ေယာက္အထိရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေလ့လာမႈအရ ေမြးလားေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းမွာ တေယာက္သာေခါင္းေသးကေလးပါတယ္။
၂ဝ၁၅ ကတည္းကျဖစ္တဲ့ ဘရာဇီးလ္မွာ ပဏာမေလ့လာမႈလုပ္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားလံုးရဲ႕ ၂၉% မွာသာ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရတာေတြ႔တယ္။ ျပင္သစ္ပိုင္ ပိုလီနီးရွန္းမွာ ၁% သာကူးစက္ခံရတယ္။ ဘရာဇီးလ္မွာပဲ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ (၈၈) ေယာက္ကို အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔စစ္ေတာ့ (၁၂ ေယာက္) ၂၉% မွာ မူမွန္တာေတြ႔တယ္။ အဲတာအားလံုးကို မိုက္ကရိုကက္ဖလီလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ (၄ ေယာက္) ၅% မွာသာ ဦးေခါင္းေသးကေလးျဖစ္တယ္။
ဇီကာကူးစက္ရာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၈ ခုမွာ ၁၃ ေနရာမွာ Guillain-Barré syndrome ေခၚ တျခားဦးေႏွာက္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈပါ တျခားေနရာေတြထက္ ျမင့္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ လူနာေပါင္း ၅ဝ၃ ေယာက္ထဲက (၁ဝ) ေယာက္ဟာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ခဲ့တယ္။
ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ျခင္ကိုတိတိက်က်ေျပာရရင္ Alphavirus နဲ႔ Aedes mosquitoes ျခင္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီျခင္အမ်ိဳးအစားကေန
၁။ Zika virus ဗီကာဗိုင္းရပ္စ္၊
၂။ Dengue virus ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔
၃။ Chikungunya virus (ခ်ီကန္ ဂြန္ ညာ) ေရာဂါေတြကူးစက္တယ္။ အဲတာကို ဂ်ပန္တုပ္ေကြး၊ ေမ်ာက္တုပ္ေကြး၊ ဆင္ (ဆင္ျဖဴေတာ္) တုပ္ေကြး လို႔ေခၚၾကတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁ဝ-၂ဝ၁၆
၁။ Khin Su Su Zaw ျမန္မာျပည္မွာလဲ ဇီကာ virus ကူးစက္ခံရသူ ႐ွိေနတယ္လို႔ တဆင့္စကားနဲ႔ ၾကားမိပါတယ္။ ေကာလဟာလလား သတင္းအမွန္လား မသိေသးေပမယ့္ စိတ္ပူပါတယ္။
Tint Swe ေကာလာဟလ (သတ္ပံုျပင္ထားတယ္) မဟုတ္ေတာ့ပါ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာနက မေန႔ကပဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို လာလည္တဲ့ႏိုင္ငံျခားသူတဦးမွာသာ ေတြ႔ေသးတယ္။
၂။ Chit Hlaing ဆရာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တေယာက္ကို ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကူးလို႔ ေမြးလာတ့ဲကေလးက ေခါင္းေသးကိုယ္ႀကီးန႔ဲေမြးလာတယ္ထားလိုက္ပါေတာ့။ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးကပဲ ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္ရိွျပီး ကေလးထပ္ေမြးရင္ေကာ အရင္ကေလးလိုေခါင္းေသးကိုယ္ႀကီး ျဖစ္အုံးမွာလားဆရာ။
Tint Swe ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္မွာ အဲလိုကေလးေမြးတယ္လို႔ ကေန႔အထိမေတြ႔ေသးပါ။ ဦးေခါင္းေသးတာသာျဖစ္ႏိုင္ျပီး ကိုယ္က ပံုမွန္သာျဖစ္တယ္။
ဒီစာကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနသူေတြ မဖတ္ေစခ်င္ပါ။ ဖခင္ေလာင္းေတြ၊ ေဆြးမ်ိဳးသားခ်င္းေတြအေနနဲ႔လည္း အစိုးရိမ္ၾကီးတာကိုလည္း အတိုင္းအတာထားေစခ်င္ပါတယ္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္မွာ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ခံရျပီးေမြးလာတဲ့ ဦးေခါင္းေသးေသးနဲ႔ကေလးကို Microcephaly မိုက္ခရိုက္ဖလီလို႔ ေခၚပါတယ္။ ေခါင္းအရြယ္အစား မတူတာေတြရွိပါတယ္။ ဆိုးတာလည္းပါတယ္။ အဲလိုကေလးေတြမွာ ျဖစ္လာႏိုင္တာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ တက္မယ္။ ဖြံျဖိဳးမႈေတြ ေနာက္က်မယ္။ ေခါင္းေထာင္ႏိုင္တာ္။ ထိုင္ႏိုင္တာ။ လမ္းေလွ်ာက္တာ။ စကားေျပာတာ။ သင္ၾကားေလ့လာမႈနည္းတာ။ ကိုယ္ကိုထိန္းထားမႏိုင္ျခင္း။ အစာေကြ်းျခင္း၊ မ်ိဳခ်ျခင္း။ နားမၾကားျခင္း။ မ်က္စိမျမင္ျခင္း။ အဲလိုျဖစ္တာေတြက တသက္လံုးအထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္ရသလည္း မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ မ်ိဳးဗီဇေၾကာင့္လား ထင္ရတယ္။ Rubella ဂ်ာမန္ဝက္သက္၊ Toxoplasmosis နဲ႔ Cytomegalovirus ဗုိင္းရပ္စ္ေတြကေနျဖစ္မလား သံသယရွိတယ္။ ဆိုးဝါးတဲ့အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈကိုလည္း စဥ္းစားတယ္။ အရက္၊ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ အဆိပ္သင့္ျခင္း။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရျခင္း။ ဇီကာဟာ ေနာက္ဆံုးမွာသာ ေတြ႔ရပါမယ္။
အေမရိကားမွာ အဲလိုကေလးေမြးႏွဳန္းဟာ ကေလးတေသာင္းမွာ ၂ ေယာက္ကေန ၁၂ ေယာက္အထိရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေလ့လာမႈအရ ေမြးလားေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းမွာ တေယာက္သာေခါင္းေသးကေလးပါတယ္။
၂ဝ၁၅ ကတည္းကျဖစ္တဲ့ ဘရာဇီးလ္မွာ ပဏာမေလ့လာမႈလုပ္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားလံုးရဲ႕ ၂၉% မွာသာ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရတာေတြ႔တယ္။ ျပင္သစ္ပိုင္ ပိုလီနီးရွန္းမွာ ၁% သာကူးစက္ခံရတယ္။ ဘရာဇီးလ္မွာပဲ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ (၈၈) ေယာက္ကို အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔စစ္ေတာ့ (၁၂ ေယာက္) ၂၉% မွာ မူမွန္တာေတြ႔တယ္။ အဲတာအားလံုးကို မိုက္ကရိုကက္ဖလီလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ (၄ ေယာက္) ၅% မွာသာ ဦးေခါင္းေသးကေလးျဖစ္တယ္။
ဇီကာကူးစက္ရာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၈ ခုမွာ ၁၃ ေနရာမွာ Guillain-Barré syndrome ေခၚ တျခားဦးေႏွာက္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈပါ တျခားေနရာေတြထက္ ျမင့္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ လူနာေပါင္း ၅ဝ၃ ေယာက္ထဲက (၁ဝ) ေယာက္ဟာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ခဲ့တယ္။
ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ျခင္ကိုတိတိက်က်ေျပာရရင္ Alphavirus နဲ႔ Aedes mosquitoes ျခင္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီျခင္အမ်ိဳးအစားကေန
၁။ Zika virus ဗီကာဗိုင္းရပ္စ္၊
၂။ Dengue virus ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔
၃။ Chikungunya virus (ခ်ီကန္ ဂြန္ ညာ) ေရာဂါေတြကူးစက္တယ္။ အဲတာကို ဂ်ပန္တုပ္ေကြး၊ ေမ်ာက္တုပ္ေကြး၊ ဆင္ (ဆင္ျဖဴေတာ္) တုပ္ေကြး လို႔ေခၚၾကတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁ဝ-၂ဝ၁၆
Comments
Post a Comment