Urinary Incontinence in Women အမ်ိဳးသမီး ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္း

၁။ ကၽြန္မ အသက္ ၃၅ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ သမီး ၂ ေယာက္ေမြးထားပါတယ္။ ကၽြန္မ အခု ကိုယ္ေတြယားၿပီး အပိန္႔အကြက္ႀကီးမ်ားထြက္ပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္မႈလဲအၿမဲလိုျဖစ္တတ္ၿပီး ေနပူထဲသြားလွ်င္ အနီကြက္ေတြလဲ ထြက္တတ္ပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္ၿပီးလွ်င္ဆီးလဲမထိန္းေတာ့ပါဘူးဆရာ။

၁။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မကခြဲထားတာ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ အရည္အိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ိဳးဥလက္ႏွစ္ဘက္စလံုးပါ။ မခြဲခင္ကလည္း ဆီးမထိန္းႏိုင္ပါ႐ွင့္။ ခြဲၿပီးေတာ့လည္း မထိန္းႏိုင္ပါ။ ဆီးပိုးေၾကာင့္ဆိုၿပီး ပုိးသတ္ေဆးေတြလည္း တပတ္ေက်ာ္ေသာက္ရပါတယ္။ ဒါလည္းမထူးပါ။ ခရီးသြားရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ ကားကို နာရီဝက္ေလာက္ဆို ရပ္ၿပီး ေနရာ႐ွာရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ေလ့က်င္ခန္းနဲ႔ေဆးဝါးေလးမ်ား ၫႊန္ၾကားေပးပါ႐ွင္။ အသက္က ၄၉ ပါဆရာ။

၂။ ဆရာရွင့္ ခုတစ္ခါ က်မရဲ႕အမပါ။ အသက္ကေတာ့ ၃၄ နစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ ကေလးတေယာက္ရျပီ။ နွာေခ် တဲ့ အခါတို႔ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါတို႔မွာ ဆီးမထိန္းနိင္ပါရွင့္။ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္မ်ား ညႊန္ၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္ရွင့္။

ကေလးေတြ အသက္ ၅-၆ ႏွစ္ဆိုရင္ ဆီးကို ထိန္းႏိုင္လာၾကျပီ။ သြားရမဲ့ေနရာၾကမွသာ ဆီးသြားတတ္လာမယ္။ တလထဲမွာ ၂ ခါေလာက္ အိပ္ရာထဲရွဴပါရင္ Bed wetting (Enuresis) ေခၚတယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားရင္၊ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြၾကီးလာရင္အဲလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဆီးလမ္းေၾကာင္း တည္ေဆာက္ထားပံု၊ ကေလးေမြးရတာ၊ ေသြးဆံုးတာ၊ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာေတြေၾကာင့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အာရံုေၾကာထိခိုင္ရင္ေတာ့ က်ားေရာ မပါျဖစ္တယ္။ ဆီးလမ္းကိုထိန္းေပးေနတဲ့ ၾကြက္သားေတြနဲ႔ အာရံုေၾကာေတြမွာ တခုခုျဖစ္လို႔ျဖစ္ၾကရတယ္။

ဆီးမထိန္းႏိုင္တာ (၆) မ်ိဳးရွိတယ္။
၁။ Stress Incontinence ဖိအားေၾကာင့္ = ေခ်ာင္းဆိုး၊ ရယ္ေမာ၊ ႏွာေခ်၊ စတာမ်ိဳးကေနလဲျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္၊ မီးဖြါးလို႔နဲ႔ ေသြးဆံုလို႔ေၾကာင္လဲ ျဖစ္တယ္။ (အီစထိုဂ်င္) နည္းတဲ့ ရာသီမလာခင္ တပါတ္ေလာက္မွာ ပိုသိသာတယ္။

၂။ Urge Incontinence ဆီးသြားခ်င္လာရင္ အျမန္သြားရျခင္း = အာရံုေၾကာမွာ ျပႆနာရွိလို႔ျဖစ္ရတယ္။ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးေသာက္ထားရင္၊ စိုးရိမ္စိတ္မ်ားရင္၊ တခ်ိဳ႕က ပူလို႔၊ တခ်ိဳ႕ကေအးလို႔ ျဖစ္ၾကတယ္။

၃။ Functional Incontinence လုပ္ငန္းပ်က္ယြင္းျခင္း = လည္ပင္းၾကီး-ေဟာ္မုန္း မ်ားတာနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ မထိန္းႏိုင္တာကေနလဲ ျဖစ္ေနတာကို ဆိုးေစႏိုင္တယ္။ အာရံုေၾကာေရာဂါ၊ ထိခိုက္မိတာေတြကေနလဲ ဆီးအိမ္ကိုထိန္းလို႔ ခက္ေစမယ္။ (မာလ္တီပယ္-စကလ္ရိုးဆစ္) (ပါကင္ဆန္) ေရာဂါ (အဇာမိုင္ယာ) ေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါေတြကေနလဲ ျဖစ္တယ္။ လူဝလြန္းရင္၊ အိုလာရင္ ေယာက္်ားေတြေရာ မိန္းမေတြမွာပါ ဆီးမလံုတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

၄။ Overactive Bladder ဆီးအိမ္က လုိတာထက္ပိုအလုပ္လုပ္ေနျခင္း အာရံုေၾကာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

၅။ Overflow incontinence ေယာက္်ားေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ဆီးပိုက္ပိတ္ေနတာ၊ ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတာ၊ ဆီးေက်ာက္။ ကင္ဆာေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

၆။ Transient incontinence အခိုက္အတန္႔မွာသာျဖစ္တာက ဆီးလမ္းပိုးဝင္ေနခ်ိန္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနခ်ိန္၊ စိတ္ဖိအားမ်ားခ်ိန္၊ ေဆာင္းတြင္းအခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။

ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအေပၚမူတည္ျပီး ကုသရတယ္။ အာရံုေၾကာထိခိုက္ပ်က္စီးတာမ်ိဳးကေတာ့ မရႏိုင္ဘူး။
• Bladder leakage pads, Bladder control pads ေခၚတဲ့ တခါသံုးအတြင္းခံကို သံုးပါ။
• ဆီးမ်ားေစတာေတြ (ဘီယာ၊ ေကာ္ဖီ စသည္) ေသာက္တာ ေရွာင္ပါ။
• Kegel exercises (ကီဂယ္) ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာလဲ ေကာင္းတယ္။ (ေရးထားပါတယ္။)
• Biofeedback ကရိယာေလး တပ္ထားနည္းျဖစ္တယ္၊ အခ်ိန္မွတ္ျပီး ဆီးသြားနည္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။
• ဆီးအိမ္ေလ့က်င့္ခန္း = ဆီးသြားခ်ိန္ သတ္မွတ္ေပးထားပါ။ အခ်ိန္ကို ကိုယ္လိုခ်င္သလို ေျပာင္းႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။
• Overactive bladder ျဖစ္ေနရင္ အာရံုေၾကာကို ထိန္းမဲ့ေဆးမ်ိဳးေပးမယ္။ Anticholinergics (Atropine, Benzatropine, Biperiden, Ipratropium, Oxitropium, Tiotropium, Glycopyrrolate, Oxybutynin, Tolterodine, Chlorpheniramine, Diphenhydramine, Dimenhydrinate, Orphenadrine, Trihexyphenidyl, Dicyclomine) ေဆးမ်ိဳးျဖစ္တယ္။
• Stress Incontinence အတြက္ Vaginal Devices ဗဂ်ိဳင္းနားထဲ ထည့္ထားရတဲ့ကရိယာ၊
• Catheterization တခ်ိဳ႕ကို ဆီးပိုက္ထပ္ထားေပးရတယ္။
• Overactive Bladder အတြက္ Anticholinergics အမ်ိဳးအစားေဆးေတြသံုးတယ္။
• Urge incontinence ျဖစ္တာကို Neuromodulation နည္း လုပ္တယ္။ FDA အသိအမွတ္ျပဳထားတာက InterStim ျဖစ္တယ္။
• Vaginal Devices ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္တဲ့ ကရိယာရွိတယ္။ ဆီးအိမ္လည္ပင္းနား အထိန္းၾကြက္သားကြင္း ေနရာမွာ ေဆးထိုးနည္းလဲရွိတယ္။ Collagen နဲ႔ Carbon spheres ေတြသံုးတယ္။
• ခြဲစိတ္ကုသနည္းလဲရွိတယ္။ ခြဲစိတ္နည္းကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ခြဲစိတ္ကုသနည္း ၃ မ်ိဳးသံုးၾကတယ္။ Retropubic suspension နည္း၊ Sling procedures နည္း နဲ႔ Midurethral slings နည္းေတြျဖစ္တယ္။
• သားအိမ္က်ေရာဂါရွိရင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္နည္းျဖစ္ျဖစ္ သားအိမ္ထုတ္နည္းျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ႏိုင္တယ္။

Oxybutynin ေဆးသံုးတာထိေရာက္တယ္။ မ်က္စိေရတိမ္ ထိန္းမရသူ။ အစာလမ္းပိတ္ေနသူ၊ အစာနဲ႔ေလ အထက္ဆန္သူေတြ ဆရာဝန္ညႊန္မွသာ သံုးသင့္တယ္။ ေခြ်းထြက္နည္းတတ္တယ္။ အာေခါင္ေျခာက္။ ေခါင္းမူး။ မ်က္စိဝါးတတ္တယ္။ Oxybutynin 5 mg ကို တေန႔ ၁-၂-၃ ၾကိမ္ေသာက္ႏိုင္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ