Heart disease (1) ႏွလံုးေရာဂါ (၁)
လူၾကီးေတြကို ေသေစတဲ့အထိဒုကၡေပးတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို လူသိပိုမ်ားတယ္။ Heart attack ႏွလံုး (အတက္ခ္) ရျခင္း၊ Chest pain ရင္ပတ္နာျခင္း၊ Stroke (ဆထုပ္ခ္) ဆိုတဲ့ အေခၚမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ ငယ္ရြယ္သူေတြအတြက္ ႏွလံုး-အဆို႔ရွင္ေရာဂါနဲ႔ ေမြးစကေလးေတြအတြက္ Congenital heart ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါေတြ ဆိုင္တယ္။
ႏွလံုးေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာေတြကို ျခံဳေျပာလို႔မရႏိုင္သေလာက္ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ေနတာမတူရင္ ျဖစ္လာတာ ခံစားရမွာေတြ မတူလို႔ဘဲ။
(၁) Cardiovascular disease ေခၚတဲ့ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါဆိုရင္
- Chest pain (angina) ရင္ပတ္နာ၊
- Shortness of breath အသက္ရွဴမဝ၊
- ေျခ-လက္ေတြမွာ ထံု-ေအးစက္-အားနည္းတာျဖစ္မယ္။ ဒါေတာင္ ဘာမွမျဖစ္သလိုေနရာကေန ေဆးစစ္ေတာ့မွ သိလာရတာလဲရွိေသးတယ္။ Heart attack (အတက္ခ္) ရမွ Angina ရင္ပတ္ တအားနာမွ Stroke ေလျဖတ္မွ Heart failure ႏွလံုးအလုပ္မႏိုင္ေတာ့မွ သာရသူေတြလဲ မနည္းလွဘူး။
(၂) Abnormal heartbeats (heart arrhythmias) ႏွလံုးခုန္မမွန္တာျဖစ္ေနရင္
- A fluttering in your chest ရင္ထဲလွပ္လွပ္ေနမယ္၊
- A racing heartbeat (tachycardia) ရင္တုံမယ္၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္လြန္းမယ္၊
- A slow heartbeat (bradycardia) ႏွလံုးခုန္ေႏွးလြန္းမယ္၊
- Chest pain ရင္ပတ္ တအားနာမယ္
- Shortness of breath အသက္ရွဴမဝျဖစ္မယ္၊
- Lightheadedness ေခါင္းထဲေပါ့ေနမယ္၊
- Dizziness ေခါင္းမူးေဝေနမယ္၊
- Fainting (syncope) or near fainting သတိမေကာင္းရာကေန သတိလစ္မယ္ ဆိုတာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။
(၃) Serious congenital heart defects ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ ဆိုးတာျဖစ္ေနရင္
- Pale gray or blue skin color (Cyanosis) မ်က္ႏွာ-အသားအေရ ျဖဴေရာ္ေနမယ္၊
- Swelling in the legs, abdomen or areas around the eyes မ်က္ႏွာ-ေျခ-လက္ ေဖါင္းေရာင္မယ္၊
- Shortness of breath during feedings, leading to poor weight gain အစာေၾကြးခ်ိန္ အသက္ရွဴမမွန္ျဖစ္မယ္၊ ကေလး အေလးခ်ိန္ တက္သင့္သေလာက္ တက္မလာတာေတြျဖစ္မယ္။
ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ သိပ္မဆိုးတာျဖစ္ေနရင္ -
- Easily becoming short of breath during exercise or activity လႈတ္ရွား-ေဆာ့ကစားရင္ အသက္ေကာင္းေကာင္းမရွဴႏိုင္၊
- Easily tiring during exercise or activity ေမာပန္းလြယ္၊
- Built-up fluid in the heart or lungs အဆုပ္ထဲ၊ ႏွလံုးထဲ ေရေအာင္းမယ္၊
- Swelling in the hands, ankles or feet ေျခ-လက္ေတြ ေဖါေရာင္တာေတြ ခံစားရမယ္။
(၄) Cardiomyopathy ႏွလံုးေၾကြက္သားထူလာတဲ့ေရာဂါဆိုရင္
- Breathlessness with exertion or even at rest အသက္ရွဴမဝ၊
- Swelling of the legs, ankles and feet ေျခေထာက္ေရာင္၊
- Bloating (distention) of the abdomen with fluid ဗိုက္ကယ္၊ (ေရဖ်င္း)
- Fatigue အားယုတ္၊
- Irregular heartbeats that feel rapid, pounding or fluttering ႏွလံုးခုန္မမွန္၊
- Dizziness, lightheadedness and fainting ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းထဲေပါ့ေန၊ သတိလစ္တာေတြ ခံစားရမယ္။
(၅) Heart infections ႏွလံုးကို ပိုးဝင္တာမွာ ၃ စားခြဲရေသးတယ္။ (၁) Pericarditis ႏွလံုးအေပၚဖံုးလႊာေရာင္ျခင္း၊ (၂) Myocarditis ႏွလံုးၾကြက္သားေရာင္ျခင္း၊ (၃) Endocarditis ႏွလံုးအတြင္းဆံုးလႊာေရာင္ျခင္း၊ ခံစားရမွာေတြက -
- Fever ဖ်ား၊
- Shortness of breath အသက္ရွဴမဝ၊
- Weakness or fatigue အားယုတ္၊
- Swelling in your legs or abdomen ေျခ-ဗိုက္ေရာင္၊
- Changes in your heart rhythm ႏွလံုးခုန္မမွန္၊
- Dry or persistent cough ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုး၊
- Skin rashes or unusual spots အေရျပားမွာ အနီစဥ္း-ေပ်ာက္ေတြေပၚတာေတြ ျဖစ္မယ္။
(၆) Valvular heart disease ႏွလံုးအဆို႔ရွင္မေကာင္းတာမွာလဲ (၃) စားရွိတယ္။ ျဖစ္ေနရင္ (၁) Stenosis က်ဥ္း၊ (၂) Regurgitation က်ယ္၊ (၃) Prolapse ကြ်ံ။ ခံစားရမွာေတြက -
- Fatigue အားယုတ္၊
- Shortness of breath အသက္ရွဴမဝ၊
- Irregular heartbeat or heart murmur ႏွလံုးကို နားေထာင္ရင္ အသံမူမမွန္၊
- Swollen feet or ankles ေျခေထာက္ေရာင္၊
- Chest pain ရင္ပတ္နာ၊
- Fainting (syncope) သတိလစ္တာေတြ ခံစားရမယ္။
ႏွလံုးေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါေတြဟာ ေစာေစာသိရင္ ကုလို႔အဆင္ေျပတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ ကာကြယ္ေရးအတြက္ လူေနမႈပံုစံ မမွန္တာ မွန္သမွ် ျပင္ရပါမယ္။ ေဆးပံုမွန္စစ္ေနပါ။
- ေဆးလိပ္မေသာက္ပါနဲ႔၊
- ေသြးတိုးရွိရင္ အျမဲမျပတ္ေဆးကုသေနပါ။
- (ကိုလက္စေထာ) မ်ားေနရင္ အျမဲမျပတ္ေဆးကုသေနပါ။
- ဆီးခ်ိဳ ရွိရင္ အျမဲမျပတ္ေဆးကုသေနပါ။
- ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း တေန႔ မိနစ္ ၃ဝ၊ တပါတ္ ၅ ရက္ မွန္မွန္လုပ္ပါ။
- ဆား-အဆီ-အခ်ိဳ ေလွ်ာ့စားပါ။
- ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ။
- စိတ္ဖိအား၊ ရုပ္ဖိအား မမ်ားပါေစနဲ႔။
- သန္႔ရွင္းေရး ဂရုစိုက္ပါ။
- အမ်ိဳးထဲက တေယာက္မွာ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိဘူးသူေတြ ပံုမွန္ ေဆးစစ္သင့္တယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment