The Great Walls မဟာတံတိုင္းၾကီးမ်ား
ပဌမတံတိုင္း
တရုပ္ျပည္က မဟာတံတိုင္းၾကီးကို သူတို႔စကားနဲ႔ ပင္းယင္လို႔ေခၚပါသတဲ့။ နံရံေပါင္းမ်ားစြာပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အျပိဳင္ေဆာက္ထားတယ္။ ေတာင္ပိုင္း မြန္ဂိုးလီးယားကေန တရုပ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းအထိ မိုင္ေပါင္း ၅၅ဝဝ (၈၈၅ဝ ကီလိုမီတာ) ရွည္တယ္။ ေလးပံုတပံုဟာ သဘာဝအတားအဆီးေတြျဖစ္တဲ့ ျမစ္ေတြနဲ႔ ေတာင္တန္းၾကီးေတြျဖစ္တယ္။ ၇ ရာစုမွာစေဆာက္တယ္။ ပ်က္စီးသြားလို႔ မင္းမင္းဆက္ (၁၃၆၈-၁၆၄၄) မွာ အသစ္ေဆာက္ပါတယ္။ အမ်ားစုကို တရုပ္ပဌမဧကရာဇ္ (ကြင္ရွီ ဟြန္) ဘုရင္လက္ထက္မွာ တည္ေဆာက္တယ္။
ဒုတိယတံတိုင္း
ေနာက္ထပ္ထင္ရွားတဲ့တံတိုင္းကေတာ့ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ဘာလင္တံတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာေဆာက္ပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ကြန္ျမဴနစ္ၾကီးစိုးတဲ့ အေရွ႕ဂ်ာမဏီနဲ႔ အေနာက္အုပ္စုၾကီးစိုးတဲ့ အေနာက္ဂ်ာမဏီလို႔ ႏွစ္ျခမ္းကြဲေနတယ္။ ဘာလင္ျမိဳ႕ေတာ္က အေရွ႕ဂ်ာမဏီထဲမွာရွိျပီး ကြန္ျမဴနစ္ေတြက ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးကို တံတိုင္းၾကီးနဲ႔ ႏွစ္ျခမ္းခြဲျခားလိုက္တယ္။ အဲဒီအရင္က အေရွ႕ဂ်ာမဏီဖက္ကေန အေနာက္ဖက္ကို ထြက္ေျပးလာသူေပါင္း ၂႕၅ သန္း ရွိတယ္။ ပညာတတ္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ ကြ်မ္းက်င္အလုပ္သမားေတြလည္းပါဝင္တယ္။ အဲဒီဆံုးရွံဳးမႈကိုတားဆီးဘို႔ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၂ ရက္နဲ႔ ၁၃ ရက္မွာ တံတိုင္းၾကီးကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္းကာလိုက္တာပါ။ အုတ္တံတိုင္းက ၁၅ ေပျမင့္ျပီး သံဆူးၾကိဳးေတြလည္းပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္လႊတ္ထားတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္စဥ္ေတြရွိတယ္။ မိုင္းေတြေထာင္ထားတယ္။ ၂၈ မိုင္ (၄၅ ကီလိုမီတာ) ရွည္တယ္။ ေနာက္မွာ ၇၅ မိုင္ (၁၂ဝ ကီလိုမီတာအထိ ဆန္႔တန္းလိုက္တယ္။ လူေပါင္း ၅ဝဝဝ က နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးျပီး အေရွ႕ဂ်ာမဏီကေန ထြက္လာႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၁ ေယာက္အသတ္ခံရတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝဘၤာ ၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ တံတိုင္းၾကီးကို လူထုအားနဲ႔ ျဖိဳဖ်က္ခဲ့ၾကပါေတာ့တယ္။ ဂ်ာမဏီႏွစ္ႏိုင္ငံလည္း ၁၉၉ဝ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ေန႔မွာ ျပန္လည္ေပါင္းစီးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာလင္ေဝါလ္ၾကီးတည္ေဆာက္တာကို သတင္းေတြထဲမွာ တအံတၾသ ဖတ္ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ၁၃ ႏွစ္သားပဲရွိေသးတယ္။ ဖ်က္ျပီးေတာ့ အဲဒီေနရာကို တေခါက္ေရာက္ဖူးတယ္။
တတိယတံတိုင္း
အစၥေရးလ္အေနာက္ဖက္တံတိုင္းဆိုတာ အစၥေရးလ္အေနာက္ဖက္ (အကာအရံ) လို႔လည္း ေခၚတယ္။ အစၥေရးလ္က သူ႔အတြက္လံုျခံဳေရးအကာအရံလို႔ေျပာတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈ စတာေတြကိုတားဘို႔လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ပါလစ္စတိုင္းေတြကိုပါ။ အဲတာေၾကာင့္ လူမ်ိဳးခြဲျခားေရး တံတိုင္းလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ၄၄ဝ မိုင္ (၇ဝ၈ ကီလိုမီတာ) ရွည္တယ္။
အစိမ္းေရာင္မ်ဥ္းေခၚ ၁၉၄၉ ကသေဘာတူခဲ့တဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္နယ္စပ္မ်ဥ္းမွာတည္ေဆာက္ထားတယ္။ စက္တဘၤာ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္မွာ တည္ေဆာက္တယ္။ ေခတ္ေပၚဗိသုကာနည္းပညာသံုးထားတယ္။ အထပ္မ်ားစြာပါတဲ့စံနစ္။ အကာအရံ ၃ ထပ္ရွိတယ္။ ပိရမစ္ပံု ဆူးၾကိဳးအတြင္းေရာ အျပင္မွာပါတယ္။ စမ္းသိႏိုင္တဲ့ကရိယာေတြ တပ္ထားတယ္။
၁၉၉၂ မွာ အစၥေရးလ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ရစ္ဇတ္ရာဘင္ကေနစခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ၂ဝ၁၂ မွာ ၂၇၃႕၄ မိုင္ျပီးစီးတယ္။ ၃၅႕၄ မိုင္ ဆက္လုပ္ေနတယ္။ အဲလိုခတ္လိုက္တာထဲမွာ အေနာက္ဖက္ကမ္းမွာေနၾကတဲ့ ပါလစၥတိုင္းလူမ်ိဳး ၂ သိန္း ၃ ေသာင္း ပါသြားတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ အေသခံဗံုးခြဲတာေတြၾကံဳရတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ဆန္႔က်င္မႈမ်ိဳးစံုးနဲ႔လည္း ရင္ဆိုင္ရတယ္။
စတုတၳတံတိုင္း
အေမရိကန္သမတသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ေဆာက္မယ္လို႔ေျပာထားတဲ့ မက္စီကိုႏိုင္ငံနဲ႔ၾကားတံတိုင္းၾကီးျဖစ္လာမလား ေစာင့္ၾကည့္ရပါေတာ့မယ္။ မက္စီကိုနယ္စပ္ဟာ မိုင္ေပါင္း ၁၉၈၉ (၃၂ဝ၁ ကီလိုမီတာ) ရွည္လ်ားတယ္။ အေမရိကန္ အရာရွိေတြ တြက္ခ်က္မႈအရ လူ ၁၁ သန္းမွာ အေထာက္အထားမရွိၾကဘူး။ ထရမ့္အစီအစဥ္သာျဖစ္လာရင္ ၆ သန္းကို ျပန္ပို႔ရမယ္။ မက္စီၤကိုကေန ယူအက္စ္ထဲကို ဝင္လာသူေပါင္း ၂ သန္းက ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္ထားၾကတယ္။ ၄႕၅ သန္းက ဗီဇာသက္တမ္းေက်ာ္ေနၾကျပီ။ တံတိုင္းတည္ေဆာက္ကုန္က်စရိတ္ကို မက္စီကိုကပဲ ၁ဝဝ% ေပးရမယ္လို႔လည္း ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ၂ဝ၁၄ ခုထဲမွာ သမတအိုဘားမားကေန အဲလို အေထာက္အထားမရွိ လာေနသူေတြကို ခြ်င္းခ်က္ေပးျပီး ေနထိုင္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
တိုင္းတပါးရန္ကေနကာကြယ္ဘို႔ရာ တရုပ္တံတိုင္းၾကီးတည္ေဆာက္တယ္။ သူ႔လူေတြ အျပင္ထြက္မေျပးႏိုင္ေအာင္ ကြန္ျမဴနစ္ေတြက ဘာလင္တံတိုင္းၾကီးေဆာက္တယ္။ ကိုယ့္ပိုင္နက္လံုျခံဳေရးအတြက္ အစၥေရးလ္က တတိယတံတိုင္း ေဆာက္တယ္။ သူ႔ႏိုင္ငံထဲကို သူမ်ားေတြဝင္မလာေလေအာင္ စတုတၳတံတိုင္းေဆာက္ခ်င္ေနတယ္။ အေမရိကန္ေတြက တံတိုင္းခတ္ခ်င္တဲ့သမတကို ေရြးထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၁-၁၁-၂ဝ၁၆
တရုပ္ျပည္က မဟာတံတိုင္းၾကီးကို သူတို႔စကားနဲ႔ ပင္းယင္လို႔ေခၚပါသတဲ့။ နံရံေပါင္းမ်ားစြာပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အျပိဳင္ေဆာက္ထားတယ္။ ေတာင္ပိုင္း မြန္ဂိုးလီးယားကေန တရုပ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းအထိ မိုင္ေပါင္း ၅၅ဝဝ (၈၈၅ဝ ကီလိုမီတာ) ရွည္တယ္။ ေလးပံုတပံုဟာ သဘာဝအတားအဆီးေတြျဖစ္တဲ့ ျမစ္ေတြနဲ႔ ေတာင္တန္းၾကီးေတြျဖစ္တယ္။ ၇ ရာစုမွာစေဆာက္တယ္။ ပ်က္စီးသြားလို႔ မင္းမင္းဆက္ (၁၃၆၈-၁၆၄၄) မွာ အသစ္ေဆာက္ပါတယ္။ အမ်ားစုကို တရုပ္ပဌမဧကရာဇ္ (ကြင္ရွီ ဟြန္) ဘုရင္လက္ထက္မွာ တည္ေဆာက္တယ္။
ဒုတိယတံတိုင္း
ေနာက္ထပ္ထင္ရွားတဲ့တံတိုင္းကေတာ့ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ဘာလင္တံတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာေဆာက္ပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ကြန္ျမဴနစ္ၾကီးစိုးတဲ့ အေရွ႕ဂ်ာမဏီနဲ႔ အေနာက္အုပ္စုၾကီးစိုးတဲ့ အေနာက္ဂ်ာမဏီလို႔ ႏွစ္ျခမ္းကြဲေနတယ္။ ဘာလင္ျမိဳ႕ေတာ္က အေရွ႕ဂ်ာမဏီထဲမွာရွိျပီး ကြန္ျမဴနစ္ေတြက ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးကို တံတိုင္းၾကီးနဲ႔ ႏွစ္ျခမ္းခြဲျခားလိုက္တယ္။ အဲဒီအရင္က အေရွ႕ဂ်ာမဏီဖက္ကေန အေနာက္ဖက္ကို ထြက္ေျပးလာသူေပါင္း ၂႕၅ သန္း ရွိတယ္။ ပညာတတ္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ ကြ်မ္းက်င္အလုပ္သမားေတြလည္းပါဝင္တယ္။ အဲဒီဆံုးရွံဳးမႈကိုတားဆီးဘို႔ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၂ ရက္နဲ႔ ၁၃ ရက္မွာ တံတိုင္းၾကီးကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္းကာလိုက္တာပါ။ အုတ္တံတိုင္းက ၁၅ ေပျမင့္ျပီး သံဆူးၾကိဳးေတြလည္းပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္လႊတ္ထားတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္စဥ္ေတြရွိတယ္။ မိုင္းေတြေထာင္ထားတယ္။ ၂၈ မိုင္ (၄၅ ကီလိုမီတာ) ရွည္တယ္။ ေနာက္မွာ ၇၅ မိုင္ (၁၂ဝ ကီလိုမီတာအထိ ဆန္႔တန္းလိုက္တယ္။ လူေပါင္း ၅ဝဝဝ က နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးျပီး အေရွ႕ဂ်ာမဏီကေန ထြက္လာႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၁ ေယာက္အသတ္ခံရတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝဘၤာ ၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ တံတိုင္းၾကီးကို လူထုအားနဲ႔ ျဖိဳဖ်က္ခဲ့ၾကပါေတာ့တယ္။ ဂ်ာမဏီႏွစ္ႏိုင္ငံလည္း ၁၉၉ဝ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ေန႔မွာ ျပန္လည္ေပါင္းစီးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာလင္ေဝါလ္ၾကီးတည္ေဆာက္တာကို သတင္းေတြထဲမွာ တအံတၾသ ဖတ္ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ၁၃ ႏွစ္သားပဲရွိေသးတယ္။ ဖ်က္ျပီးေတာ့ အဲဒီေနရာကို တေခါက္ေရာက္ဖူးတယ္။
တတိယတံတိုင္း
အစၥေရးလ္အေနာက္ဖက္တံတိုင္းဆိုတာ အစၥေရးလ္အေနာက္ဖက္ (အကာအရံ) လို႔လည္း ေခၚတယ္။ အစၥေရးလ္က သူ႔အတြက္လံုျခံဳေရးအကာအရံလို႔ေျပာတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈ စတာေတြကိုတားဘို႔လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ပါလစ္စတိုင္းေတြကိုပါ။ အဲတာေၾကာင့္ လူမ်ိဳးခြဲျခားေရး တံတိုင္းလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ၄၄ဝ မိုင္ (၇ဝ၈ ကီလိုမီတာ) ရွည္တယ္။
အစိမ္းေရာင္မ်ဥ္းေခၚ ၁၉၄၉ ကသေဘာတူခဲ့တဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္နယ္စပ္မ်ဥ္းမွာတည္ေဆာက္ထားတယ္။ စက္တဘၤာ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္မွာ တည္ေဆာက္တယ္။ ေခတ္ေပၚဗိသုကာနည္းပညာသံုးထားတယ္။ အထပ္မ်ားစြာပါတဲ့စံနစ္။ အကာအရံ ၃ ထပ္ရွိတယ္။ ပိရမစ္ပံု ဆူးၾကိဳးအတြင္းေရာ အျပင္မွာပါတယ္။ စမ္းသိႏိုင္တဲ့ကရိယာေတြ တပ္ထားတယ္။
၁၉၉၂ မွာ အစၥေရးလ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ရစ္ဇတ္ရာဘင္ကေနစခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ၂ဝ၁၂ မွာ ၂၇၃႕၄ မိုင္ျပီးစီးတယ္။ ၃၅႕၄ မိုင္ ဆက္လုပ္ေနတယ္။ အဲလိုခတ္လိုက္တာထဲမွာ အေနာက္ဖက္ကမ္းမွာေနၾကတဲ့ ပါလစၥတိုင္းလူမ်ိဳး ၂ သိန္း ၃ ေသာင္း ပါသြားတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ အေသခံဗံုးခြဲတာေတြၾကံဳရတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ဆန္႔က်င္မႈမ်ိဳးစံုးနဲ႔လည္း ရင္ဆိုင္ရတယ္။
စတုတၳတံတိုင္း
အေမရိကန္သမတသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ေဆာက္မယ္လို႔ေျပာထားတဲ့ မက္စီကိုႏိုင္ငံနဲ႔ၾကားတံတိုင္းၾကီးျဖစ္လာမလား ေစာင့္ၾကည့္ရပါေတာ့မယ္။ မက္စီကိုနယ္စပ္ဟာ မိုင္ေပါင္း ၁၉၈၉ (၃၂ဝ၁ ကီလိုမီတာ) ရွည္လ်ားတယ္။ အေမရိကန္ အရာရွိေတြ တြက္ခ်က္မႈအရ လူ ၁၁ သန္းမွာ အေထာက္အထားမရွိၾကဘူး။ ထရမ့္အစီအစဥ္သာျဖစ္လာရင္ ၆ သန္းကို ျပန္ပို႔ရမယ္။ မက္စီၤကိုကေန ယူအက္စ္ထဲကို ဝင္လာသူေပါင္း ၂ သန္းက ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္ထားၾကတယ္။ ၄႕၅ သန္းက ဗီဇာသက္တမ္းေက်ာ္ေနၾကျပီ။ တံတိုင္းတည္ေဆာက္ကုန္က်စရိတ္ကို မက္စီကိုကပဲ ၁ဝဝ% ေပးရမယ္လို႔လည္း ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ၂ဝ၁၄ ခုထဲမွာ သမတအိုဘားမားကေန အဲလို အေထာက္အထားမရွိ လာေနသူေတြကို ခြ်င္းခ်က္ေပးျပီး ေနထိုင္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
တိုင္းတပါးရန္ကေနကာကြယ္ဘို႔ရာ တရုပ္တံတိုင္းၾကီးတည္ေဆာက္တယ္။ သူ႔လူေတြ အျပင္ထြက္မေျပးႏိုင္ေအာင္ ကြန္ျမဴနစ္ေတြက ဘာလင္တံတိုင္းၾကီးေဆာက္တယ္။ ကိုယ့္ပိုင္နက္လံုျခံဳေရးအတြက္ အစၥေရးလ္က တတိယတံတိုင္း ေဆာက္တယ္။ သူ႔ႏိုင္ငံထဲကို သူမ်ားေတြဝင္မလာေလေအာင္ စတုတၳတံတိုင္းေဆာက္ခ်င္ေနတယ္။ အေမရိကန္ေတြက တံတိုင္းခတ္ခ်င္တဲ့သမတကို ေရြးထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၁-၁၁-၂ဝ၁၆

Comments
Post a Comment