ဦးၾကင္ဥ
လြမ္းမေျပ၊ မန္းေျမတမိေတာ့၊ ကမ္းေျခမွာ စမ္းေရက်တယ္ႏွင့္ ဖ်န္းေလက တသုန္သုန္။
တဲတဖက္ ဆြဲဖ်က္ကာ အလ်င္လိုေရာ့ထင့္၊ ကရင္အိုယာျပင္ႀကီးမွာ မီးထည့္ကာလံႈ။
မပူေပါင္ ေနာက္ဆီက ခ်မ္းေရာ့ထင့္၊ အျဖဴေစာင္ ေခါက္ထည္ၾကမ္းကိုလွ၊ လႊမ္းတဲ့လို႔ လႊားကာၿခံဳ၊ ပါးမွာငံုပါလို႔ ႏုေ႐ႊကြမ္း။
ေဆးအိပ္ကိုလွ်ဳိ၊ ေဆးလိပ္တို နားမွာထိုးပါလို႔၊ ေတာင္႐ိုးမွာဘာသာေပ်ာ္ၾက၊ အမိုးေခၚ ဖိုးေဆာ္ကဲတို႔မွာ၊ ကြင္းအငူ ႏွင္းျမဴမွမစဲခင္က တဲဖ်က္တဲ့လမ္း။
နံနက္ကိုလယ္ထြန္
ခ်စ္တဲ့သူငယ္ေလး။ ။သူငယ္ခ်င္းရယ္ ေကာင္းသည္ ေယာင္းမတို႔ေလး။ ။ နံနက္ကို လယ္ထြန္၊ ေနမြန္ကၽြဲေက်ာင္း၊ ညေမာင္းေထာင္းႏွင့္ ေညာင္းရွာလိမ့္ႏိုး။ ၿမိဳ႕ပဲခိုးသို႔၊ ေလွထိုးလိုက္မယ္၊ အပ်ဳိျဖဴငယ္ႏွမကို မွာခဲ့တယ္။ ။ ေခ်ာင္းပတ္ရံုႏွင့္၊ ေ႐ႊဂံု ေျမာက္ပါး၊ မယ္လိပင္ႏွင့္၊ ထန္းပင္ႏြဲ႕ေနာင္း၊ ယွက္ခါေပါင္းသည့္၊ ကင္းေခ်ာင္းဆိပ္မွာ၊ ထိုး၀ါးကို၀ယ္သည္၊ တကယ္စုန္ျဖစ္ေတာ့မလားေတာ္။ ။ စုန္မယ္ဆိုလဲ၊ စုန္မဲ့ရက္ကို၊ ဆက္ဆက္မဆို။ ဆန္မယ္ဆိုလဲ၊ ဆန္မဲ့ရက္ကို၊ ဆက္ဆက္ကယ္မဆို။ တီးသည့္ေစာင္းႏွင့္၊ ေလာင္းသည္ၾကက္ကို၊ ဖက္ခါငိုသည္၊ ေမာင့္ကို ကုန္သြားထည့္သလားေတာ္။ ။ ဆီကိုဆဲ့ေလး။ ေဆးကိုဆဲ့ငါး။ ဆားကိုဆဲ့ေျခာက္ ပဲခိုးသို႔အ၀င္။ တညင္သို႔အဆိုက္။ လြန္ေမာင္မင္းကို၊ ျခင္ပုန္းကိုက္လို။ ျခင္ရိုက္ကယ္မွမပါ။ ေလမလာလို႔။ ေသြးသံစို႔သည္၊ ျခင္ဖို႔ျခင္စာ၊ ျဖစ္ေလရွာေရာ့သလားေတာ္။ ။ အပ်ဳိျဖဴငယ္၊ မယ္တျဖတ္ျဖတ္၊ တရုတ္ယင္ႏွင့္၊ ျဖတ္ျဖတ္လူးေအာင္၊ ေသမင္းငယ္ျခင္၊ စံုလွ်င္လွ်င္ကို၊မႏွင္ပါရ။ ေအာက္ျပည္စုန္သည္၊ ေရႊဂံုကၽြန္းက ေ၀းလြန္းလွေလး။ ။
ေခါင္းေလာင္းငယ္မွသံသာ
ေခါင္းေလာင္းငယ္မွသံသာ၊ တဗိသာတဲ့။ ဆည္းလည္းငယ္မွသံေသး၊ ငါးဆယ္ေပးတဲ့။ တင္ေၾကးငယ္မွမႀကီး။ သံုးႏွစ္ႏွီးႏွင့္၊ တင့္ရည္းငယ္မွလွႏိုး။ သံုးေခါက္ခ်ဳိးႏွင့္၊ သံုးခ်ဳိးေလးထြား။ ေမာင္တို႔ႏြားမွာ၊ ႏြားကား သံေတာင္၊ ႏြားေၾကာင္လိမၼာ၊ တပြင့္ၾကာကို၊ ႏႈတ္သာေကာင္းႏွင့္။ ေမာင္းကႏွစ္လံုး၊ ေမ်ာခြက္ကယ္က်ဳံး၊ ေျမဒူးေစ်းမွာ၊ ေစ်းမွီေအာင္ရွာ။ အပ်ဳိျဖဴမယ္သာကၽြမ္းပါတဲ့ လြမ္းထံု႕တင္ေလ။ ။
ႏြားညီေနာင္
ခေလာက္ကေလးရယ္တဲ့ ဒိုးဒိုးေဒါင္၊
ပ်ဳိ႕တို႔ေမာင္ယာမလုပ္တယ္၊ ၀ါးခုတ္တဲ့ေတာင္၊
ႏြားညီေနာင္ စည္ေအာင္ကြဲ႕ ေဖေက်ာင္း၊
ေမာင္ႏွင့္မယ္ တူယဥ္ႏႊဲကာမွ၊ ယူငင္ကာခ်ဴဆင္ဆြဲလို႔ရယ္
လွည္းယာဥ္နဲ႔ေမာင္း။
ဦးၾကင္ဥ ေကာက္စိုက္သီခ်င္းမ်ား
ရမထာေ႐ႊႀကိမ္လံုးရယ္နဲ႔
ထြန္တံုးကိုတဲ့ေျခေတာ္တင္
ႏြားၾကန္စံုရွင္။
ပ်ဳိးခင္းကိုျပင္၊ ေကာင္းကင္က ေ႐ႊပိန္ညွင္းရယ္
မိုးေဆာ္လို႔သြင္း။
ေကာက္တီနဲ႔ မယ္ေစာ
ေရာေႏွာပါလို႔ ပ်ဳိးေထာင္
မိုးေလကေခါင္။
သည္ပ်ဳိးေရေအာင္မွ၊ မယ္နဲ႔ေမာင္အလွဴေပးမယ္
မိုးကူပေလး။
ေ႐ႊထိန္ပင္ သာတဲ့ေအာက္က
ေကာက္စုိက္ရင္းမိုးေျမွာ္။
မေပၚလာေ႐ႊမိုးေၾကာင့္
ေကာက္ပင္ေတြညိဳး။
လယ္ႀကီးကို စိုက္မယ္ဆင္းတယ္၊
ေနမင္းကပူ။
သည္ေနပူ ဘိကၡဴလုပ္မယ္
ဗန္းကုတ္နဲ႔ေလး။
ပ်ဳိေလးေနေရာင္ထိုးတယ္
ငန္းစမွာညိွဳး။
ကြယ္ေလးရယ္ ေမာင့္ၿခံဳထည္
တန္းသြယ္လို႔မိုး။
ခါးပံုကိုေမာင္ျဖဳတ္လို႔၊
ေခၽြးသုတ္ေတာ့ေပး။
စီးပေလေစ ေမာင္မသုတ္နဲ႔
တုတ္တုတ္က်ေခၽြး။
ပ်ဳိေလးတို႔ေကာက္စိုက္ရာ
လိုက္လာနဲ႔ေလး။
လိုက္လာလွ်င္ ႐ႊံ႕စင္ေရာ့မယ္
ေပါင္းေၾကာ့ယဥ္ေသြး။
သည္လယ္ကို သည္မယ္စိုက္ပါလို႔
လိုက္လာမည့္ပံုလိုလို
ေသွ်ာင္ႀကီးေဗြ လူတင္စားရယ္
သြားႏွင့္ေတာ့ဆို။
ျမတ္ဖုန္းမို၊ လာမည္ဆိုမွာကတိေၾကာင့္
သည္ေတာကို မယ္ေက်ာ္လို႔
ေျမွာ္မိတယ္ ဆံတိုေလးရယ္
ပန္းရိုက္လို႔ေလး။
ပ်ဳိေလးတို႔ လယ္တေလွ်ာက္
ေပါက္လာပါတဲ့ မိႈနတို
ဟင္းခ်ဳိလွေလး။
အခ်ိန္တန္အိမ္ျပန္လွ်င္
ပ်ဳိ႕ခ်စ္ဦးရယ္
ခူးခဲ့ပါေလး။
မိုးခ်ဳပ္လွ်င္ ႀကိဳလွည့္လို႔
မွာခဲ့သေလး။
ဖန္မီးအိမ္ နန္းျခည္ကၽြမ္းေအာင္
ထြန္းႀကိဳလိမ့္ေလး။
မိုးခ်ဳပ္လို႔ခ်ိန္တန္
ျပန္ခ်ိန္မွ ေျမွာ္ကြဲ႕ေလး။
ေ႐ႊဖိုးေခါင္ ညီေနာင္အိပ္တဲ့
ေတာင္ထိပ္ကိုေနစြယ္ခမွ
ခ်စ္တဲ့သူေ႐ႊေသွ်ာင္ပြငယ္
ႀကိဳပကြဲ႕ေလး။
ပ်ဳိေလးကိုႀကိဳလွည့္လို႔
မွာခဲ့သေလး။
ႀကိဳမည့္သူေပၚလာခဲတယ္
ေတာခံလို႔လြဲ။
မုဆိုးခ်င္း
ဦးၾကင္ဥရဲ႕ရာသီဖြဲ႔ကဗ်ာေတြ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။ ႐ွာမရလို႔ပါ။ ရိွရင္တင္ေပးပါလားဗ်ာ။
သတ္ပံု မျပင္ပဲတင္ထားတဲ့ လင့္ကို ပို႔လိုက္ပါတယ္။ တပုဒ္ေတာ့ တင္ဦးမယ္။
ေရာသည္တခါ၊ ဝေနစရာ၊ ေတာကို လွ်ဳိး၍၊ သားမ်ဳိးကို ရွာေတာ့မည္။ ေနာင္လာ ေနာက္သားတို႔၊ မွတ္ျငားေလာက္ေအာင္၊ ေကာက္ၾကေရာ့ ရစ္တံ၊ ဘုန္းဖန္သည့္ ရွင့္ကၽြန္၊ အမြန္စဥ္ဆက္၊ သက္တံေကြးႏွင့္၊ ေဘးဘိုး ဆင္းသက္၍၊ ဘ လက္ထက္တိုင္၊ ေလးေတာ္ႏွင့္ ပြင့္လန္း၊ မႈေတာ္ကို ထမ္းခဲ့သည္၊ လူတမ္းေစ့ကာ၊ မထင္ပါႏွင့္။ ရန္တကာ ေရွာင္ေရွာင္၊ မေရွာင္နင္လား၊ ဘားကင္ေကာင္ကို ေတာေၾကာင္ကဝါးသည့္ႏွယ္၊ ငါးျမွားတြင္ဆက္ဆက္ သားတကာ ခက္ေနက်၊ ေတာဝက္ကိုမေရွာင္၊ ေျပာင္ေျပာင္ ဆင္ဆင္၊ ျမင္ျမင္သမွ်၊ အလြတ္ရဘူး၊ မုဆိုးတကာ့ပေဂး၊ ငါ့လက္တြင္ ေဖးရမည္၊ ကိုင္းေကြးသက္တံ၊ စၿမိန္စာကို၊ စံုစြာဖန္၍၊ ၿမိဳင္ယံသို႔ဝင္ေတာ့မည္၊ သို႔ရာတြင္ ေနာက္ပါအေဖၚ၊ ေတြ႔လွ်င္ဝါးေနက်၊ ရဲက်ားကို ေခၚအံုးမွ၊ ေရွးထံုးအစဥ္၊ ဝလဥၥန၊ အဝါးဝ၊ သြားေနက်လမ္း၊ စခန္းႏွင့္ေရတြင္း၊ ကြင္းႏွင့္ သစ္အုပ္၊ ေမ်ာက္လုပ္ ပင္တန္း၊ စမ္းတဝါးဝါး၊ အထင္မွား၊ ရဲက်ား မွတ္မိေကာင္းငဲ့။ ငါ့ေခြးကို ေခၚရအံုးေတာ့ဗ်ား။
ဦးၾကင္ဥ (၁၈၁၉-၁၈၅၃) ျမကန္သာ ကဗ်ာစာအုပ္မွ
ဦးၾကင္ဥထက္ေတာ္သူေတြက ေရာသည္ (တစ္) ခါလို႔ ေရးၾကတယ္။ ရန္ (တစ္) ကာလို႔ ေရးၾကတယ္။ သား (တစ္) ကာလို႔ ေရးၾကတယ္။ မုဆိုး (တစ္) ကာ့ပေဂးလို႔ ေရးၾကတယ္။ စမ္း (တစ္) ဝါးဝါးလို႔ ေရးၾကတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၇-၂၀၁၉
Comments
Post a Comment