Infections အင္ဖက္ရွင္ရေစတဲ့ပုိးေတြ

အဂၤလိပ္စာလံုးေတြ မတည့္မျဖစ္ပါ။ ေဆာရီး။ ေသးငယ္တဲ့ေရာဂါပိုးမႊားေလးေတြက လူ႔ကိုယ္ထဲတနည္းနည္းနဲ႔ဝင္လို႔ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို အသံုးျပဳျပီး မ်ဳိးပြားၾက၊ အံုက်င္းဖြဲ႔ ေနထုိင္လို႔ လူကိုေရာဂါရေစတယ္။ အဲလိုနည္းနဲ႔ရတဲ့ေရာဂါေတြကို Infectious diseases ကူးစက္ေရာဂါေတြလို႔ ေခၚတယ္။ အဲလိုေရာဂါတမ်ဳိးရွိေနစဥ္မွာ ထပ္ရလာတဲ့ေရာဂါသစ္ဝင္တာကို Secondary infection ဒုတိယပိုးဝင္ျခင္းလို႔ေခၚတယ္။ အဲလိုျဖစ္တဲ့အခါ လူရဲ႕တုန္႔ျပန္မႈကို Inflammation အင္ဖလေမးရွင္း ေရာင္ျခင္းလို႔ ေခၚတယ္။

ေရာင္ျခင္းျဖစ္ရင္ လကၡဏာႀကီး ၅ မ်ဳိးျဖစ္လာတယ္။
၁) နီျခင္း၊ Redness = Rubo
၂) ေရာင္ျခင္း၊ Swelling = Tumor
၃) နာျခင္း၊ Pain = Dolor
၄) ပူျခင္း၊ Heat = Calor
၅) လုပ္ရမည့္ အလုပ္ပ်က္ျခင္း၊ Loss of function = Functio laesa ေတြျဖစ္တယ္။

Acute infection ရက္တို ႐ုတ္တရက္ အင္ဖက္ရွင္နဲ႔ Chronic infection ရက္ရွည္ အင္ဖက္ရွင္လို႔ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ အင္ဖက္ရွင္ရတဲ့ေရာဂါေတြအမည္ အဆံုးတိုင္းမွာ –itis နဲ႔ ဆံုးတယ္။ ဥပမာ Dermatitis အေရျပားေရာင္ျခင္း၊ Appendicitis အူအတက္ေရာင္ျခင္း၊ Meningitis ဦးေႏွာက္ေျမႇးေရာင္ျခင္း၊ Tonsillitis အာသီးေရာင္ျခင္း။

၁။ Bacteria ဗက္တီးရီးယား၊
၂။ Virus ဗိုင္းရပ္၊
၃။ Parasite ပါရာဆိုက္၊ နဲ႔
၄။ Fungus ဖန္းဂတ္စ္။

Bacterial infectious diseases ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြ
1. Anthrax ႏြားမွတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေဒါင့္သန္းေရာဂါ၊
2. Antibiotic Diarrhea ပဋိဇီဝေဆးေၾကာင့္ ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊
3. Bacterial Meningitis ဦးေႏွာက္ အေျမႇးေရာင္၊
4. Bacterial Vaginosis ေမြးလမ္းေရာင္ျခင္း၊
5. Brucellosis တိရိစာၦန္ မွတဆင့္ ကူးတဲ့ေရာဂါ၊
6. Chancroid ရွန္ကာ၊
7. Chlamydia ေမြးလမ္းေရာင္ျခင္း၊
8. Cholera ကာလဝမ္းေရာဂါ၊
9. Clostridium botulinum အစာဆိပ္သင့္ျခင္း၊
10. Conjunctivitis မ်က္စိနာျခင္း၊
11. Diphtheriaဆံုဆို႔နာ၊
12. Epididymitis က်ားအစိ ေရာင္ျခင္း၊
13. Food Poisoning အစာဆိပ္သင့္ျခင္း၊
14. Gardnerella ေမြးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း၊
15. Gas Gangrene အနာပုတ္ျခင္း၊
16. Gonorrhea ဂႏိုရီးယား၊
17. H. Pylori အစာအိမ္နာ၊
18. Impetigo အေရျပား အနာရင္းျခင္း၊
19. Leprosy (Hansen's Disease) အနာႀကီးေရာဂါ၊
20. Lyme Disease လိုင္းမ္ေရာဂါ၊
21. Orchitis က်ားအေၾကာေရာင္ျခင္း၊
22. Osteomyelitis အ႐ိုးတြင္းေရာင္ျခင္း၊
23. Otitis Media နားျပည္ယိုျခင္း၊
24. Pertussis (Whooping Cough) ၾကက္ညွာ ေခ်ာင္းဆိုး၊
25. Plague ပလိပ္၊
26. Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊
27. Prostatitis က်ားဆီးႀကိတ္ေရာင္ျခင္း၊
28. Pyelonephritis ေက်ာက္ကပ္ႁပြန္ေရာင္ျခင္း၊
29. Rheumatic Fever ႐ူမက္တစ္အဖ်ား၊
30. Salmonellosis ဆာလ္မိုနယ္လိုးဆစ္၊
31. Shigellosis ရွီဂယ္လိုးဆစ္၊
32. Syphilis ဆစ္ဖလစ္၊
33. Tetanus ေမးခိုင္၊
34. Trachomaမ်က္ခမ္းစပ္၊
35. Traveller's Diarrhea ခရီးသြားဝမ္းပ်က္၊
36. Tuberculosis (TB Koch’s) တီဘီ၊
37. Typhoid တိုက္ဖြိဳက္၊
38. Typhus Fever တိုက္ဖတ္စ္ေရာဂါ၊
39. Urinary Tract Infections ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္ျခင္း။

Staphylococcal Infections စတက္ဖလိုေကာကပ္စ္ ဗက္တီးရီးယား အင္ဖက္ရွင္ေတြ
1. Endocarditis ႏွလံုးအတြင္းသား ေရာင္ျခင္း၊
2. Folliculitis, Furuncles အေရျပားေရာင္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး၊
3. Food poisoning အစာဆိပ္သင့္ျခင္း၊
4. Impetigo အေရျပားနာ၊
5. Infections related to prosthetic devices သြားအတု-အ႐ိုးတုေရာင္ျခင္း၊
6. Osteomyelitis အ႐ိုးအတြင္း ေရာင္ျခင္း၊
7. Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊
8. Urinary tract infection ဆီးလမ္းေရာင္ျခင္း။
9. Wound infections, Soft-tissue infections အနာ-ဒဏ္ရာေတြ၊

Streptococcus Group A Infections စတက္ပတိုေကာကပ္စ္ ေအ ဗက္တီးရီးယားအင္ဖက္ရွင္ေတြ
1. Abscess ျပည္တည္နာ၊
2. Acute Glumerulo-nephritis ေက်ာက္ကပ္ ရုတ္တရက္ေရာင္ျခင္း၊
3. Acute rheumatic fever ေလးဘက္နာ ရုတ္ တရက္ျဖစ္ျခင္း၊
4. Brain Asscess ဦးေႏွာက္ ျပည္တည္ျခင္း၊
5. Meningitis ဦးေႏွာက္ေျမွး ေရာင္ျခင္း၊
6. Necrotizing fasciitis အေရျပား ျပည္တည္ျခင္း၊
7. Osteomyelitis အ႐ိုးအတြင္းေရာင္ျခင္း၊
8. Ottitis Media နားျပည္ယိုျခင္း၊
9. Pharyngitis အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊
10. Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊
11. Rheumatic Heart disease ရူမက္တစ္ ႏွလံုးေရာဂါ၊
12. Scarlet fever စကားလက္ဖီဗာ။
13. Sinusitis ဆိုင္းနပ္စ္၊
14. Streptococcal bacteremia ေသြးထဲပိုး ဝင္ျခင္း၊
15. Tonsillopharyngeal cellulitis အာသီး-အာေခါင္ ေရာင္ျခင္း၊

Streptococcus Group B Infections စထြက္ပတိုေကာကပ္စ္ ဘီ ဗက္တီးရီးယား အင္ဖက္ရွင္ေတြ
1. Arthritis အဆစ္ေရာင္ျခင္း၊
2. Bacteremia ေသြးထဲပိုးေရာက္ျခင္း၊
3. Cellulitis, Skin and soft-tissue infection အေရျပားအနာေတြ၊
4. Endocarditis ႏွလံုး အတြင္းသားေရာင္ျခင္း၊
5. Meningitis ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္ျခင္း၊
6. Osteomyelitis အ႐ိုးအတြင္း ေရာင္ျခင္း၊
7. Pelvic abscess တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြ ျပည္တည္ျခင္း။
8. Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊
9. Urinary tract infection ဆီးလမ္းေရာင္ျခင္း၊

Streptococcus Group D Infections စထြက္ပတိုေကာကပ္စ္ ဒီ ဗက္တီးရီးယားအင္ဖက္ရွင္ေတြ
1. Meningitis ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္ျခင္း၊
2. Neonatal sepsis ေမြးစကေလးပိုးဝင္ျခင္း။
3. Peritonitis ဝမ္းဗိုက္အတြင္းဖံုးအလႊာေရာင္ျခင္း၊
4. Septic arthritis အဆစ္ေရာင္ျခင္း၊
5. Urinary tract infections ဆီးလမ္းေရာင္ျခင္း၊

Viral infectious diseases ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေတြ
1. Acute Respiratory Syndrome (SARS) ဆားစ္၊
2. AIDS ေအအိုင္ဒီအက္စ္၊
3. Bronchiolitis ေလႁပြန္ငယ္ေတြေရာင္ျခင္း၊
4. Chickenpox (Varicella) ေရေက်ာက္၊
5. Common cold အေအးမိ၊
6. Conjunctivitis မ်က္စိနာ၊
7. DHF ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊
8. Encephalitis ဦးေႏွာက္ေရာင္၊
9. H1N1 influenza virus တုပ္ေကြး
10. H5 N1 Avian influenza လူေတြမွာျဖစ္တဲ့ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး
11. Hepatitis အသဲေရာင္၊
12. Herpes ေရယံု၊
13. Herpes Simplex ရိုးရိုး ေရယံု
14. Herpes Zoster ေရယံု၊
15. Human Papilloma virus ႂကြက္ႏို႔၊
16. Influenza (Flu) တုပ္ေကြး၊
17. Influenza A (H3N2) Variant Virus ဝက္တုပ္ေကြးတမ်ိဳး
18. Measles ဝက္သက္၊
19. Meningitis ဦးေႏွာက္ေျမွး ေရာင္၊
20. Mumps ပသိေရာင္၊
21. Orchitis က်ားအစိေရာင္၊
22. Poliomyelitis ပိုလီယို၊
23. Rabies ေခြး႐ူး၊
24. Rubella (German Measles) ဂ်ာမန္ ဝက္သက္၊ Severe
25. Rubella (ရူဘဲလား) ဂ်ိဳက္သိုး (ဂ်ာမန္ဝက္သက္)၊
26. Shingles ရွင္းဂဲလ္ ေခၚ ဆင္ျဖဴေတာ္ေရယံု
27. Smallpox ေက်ာက္ႀကီး၊
28. Viral encephalitis ဗိုင္းရပ္စ္ ဦးေႏွာက္ေရာင္၊
29. Viral gastroenteritis ဗိုင္းရပ္စ္ အစာလမ္းေရာင္ျခင္း၊
30. Viral Pneumonia ဗိုင္းရပ္စ္ ႏူမိုးနီးယား၊
31. Viral pneumonia ဗုိင္းရပ္စ္ ႏူမိုးနီးယား။

Parasitic infectious diseases ပါရာဆိုက္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြ
1. African Sleeping Sickness အာဖရိကအိပ္ခ်င္ေရာဂါ၊
2. Amebiasis အမီးဘား ဝမ္းကိုက္၊
3. Ascariasis သန္ေကာင္၊
4. Bed Bugs ၾကမ္းပိုး၊
5. Enterobiasis (Pinworm) စအိုယားေစတဲ့ သန္ေကာင္၊
6. Filariasis ဆင္ေျခေထာက္၊
7. Giardiasis ဂိုင္ယားဒီးေရးဆစ္၊
8. Hookworm ခိ်တ္သန္ေကာင္၊
9. Lice သန္း၊
10. Malaria ငွက္ဖ်ား၊
11. Pinworms အပ္ပံုသန္ေကာင္၊
12. Scabies ဝဲ၊
13. Tapeworm တိပ္ျပားပံု သန္ေကာင္၊
14. Trichinosis ဝက္မွကူးတဲ့ သန္ေကာင္၊
15. Trichomoniasis ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္ လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေမြးလမ္း-ဆီးႁပြန္ေရာင္ျခင္း။

Fungal infectious diseases ဖန္းဂတ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေတြ
1. Aspergillosis အဆုပ္ထဲဝင္ျခင္း၊
2. Athlete's Foot အားကစားသမားေျခေထာက္၊
3. Candidiasis ကင္ဒီဒိုင္ေရးဆစ္၊
4. Histoplasmosis အဆုပ္ေရာဂါတမ်ိဳး၊
5. Pneumocystis Carinii Pneumonia (PCP) ႏူမိုးနီးယားတမ်ိဳး၊
6. Sporotrichosis အေရျပားနာ၊
7. Thrush မွက္ခ႐ု၊ အေရျပား၊ ေမြးလမ္း၊ အစာၿမိဳႁပြန္တို႔၌ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေတြ။
8. Yeast Infections (ရိစ္) ေမြးလမ္ေၾကာင္း ယားျပီးအျဖဴဆင္းျခင္း။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

စတက္ဖလိုေကာကပ္စ္အတြက္ ပိုးေသေဆးေတြ
• Clindamycin: လူၾကီး 150-300 mg (၈) နာရီတၾကိမ္၊ 300-600 mg IV (၈) နာရီတၾကိမ္၊ ကေလး 25-40 mg/kg/d IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊
• Dicloxacillin: လူၾကီး 500 mg ၆ နာရီတၾကိမ္၊ ကေလး 25 mg/kg/d ၆ နာရီတၾကိမ္၊
• Trimethoprim-sulfamethoxazole (Septrin): လူၾကီး 160 mg TMP/800 mg SMZ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္၊ ကေလး >2 years: 6-12 mg of trimethoprim/kg/d တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Nafcillin: လူၾကီး 1-2 g IV ၄ နာရီတၾကိမ္၊ ကေလး 100-200 mg/kg/d IV ၄ နာရီတၾကိမ္၊
• Vancomycin: လူၾကီး 1 g or 15 mg/kg IV ၁၂ နာရီတၾကိမ္၊ ကေလး 30-40 mg/kg/d IV ၁၂ နာရီတၾကိမ္၊
• Cefazolin: လူၾကီး 1 g IV (၈) နာရီတၾကိမ္၊ ကေလး 50-100 mg/kg/d IV ၈ နာရီတၾကိမ္၊
• Minocycline: လူၾကီး 100 mg PO/IV q12-24h; ကေလး 2-4 mg/kg/d တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊

စတက္ပတိုေကာကပ္စ္ ေအအတြက္ ပိုးေသေဆးေတြ
• Penicillin G: လူၾကီး 2-4 million U IV တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ကေလး 150,000 U/kg/d IV ၄ နာရီတၾကိမ္၊
• Penicillin VK: လူၾကီး 500 mg တေန႔ ၂-၃-၄ ၾကိမ္၊ ၁ဝ ရက္၊ ကေလး 250 mg တေန႔ ၂-၃ ၁ဝ ရက္၊
• Clindamycin: လူၾကီး 600 mg IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ (သို႔) 300-450 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ကေလး 25-40 mg/kg/d IV တေန႔ ၃-၄ ၾကိမ္၊
• Vancomycin: လူၾကီး 15 mg/kg IV ၁၂ နာရီတၾကိမ္၊ (သို႔) 22.5 mg/kg ၁၂ နာရီတၾကိမ္၊ ဦးေႏွာက္ေရာင္ = ကေလး 40 mg/kg/d IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊/တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇-၁ဝ ရက္။
• Telavancin: လူၾကီး 10 mg/kg IV OD ၇-၁ဝ ရက္။

စထြက္ပတိုေကာကပ္စ္ ဘီအတြက္ ပိုးေသေဆးေတြ
• Penicillin G: လူၾကီး 12-24 million U/d IV ၄ ပါတ္။
• Cefazolin: လူၾကီး 1 g IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊
• Vancomycin: လူၾကီး 1 g IV တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Telavancin: လူၾကီး 10 mg/kg IV ၇-၁၄ ရက္။
• Gentamicin: လူၾကီး 60 mg IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊
• Clindamycin: လူၾကီး 600 mg IV တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ 900 mg IV တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ 300 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္။

စထြက္ပတိုေကာကပ္စ္ ဒီအတြက္ ပိုးေသေဆးေတြ
• Penicillin G လူၾကီး 12-18 million U IV ကို ၂၄ နာရီအတြင္း ၄ ၾကိမ္ခြဲေပးပါ။ ကေလး >4 weeks: 25,000-400,000 U/kg/d IV တေန႔ ၄ ၾကိမ္။
• Ceftriaxone: လူၾကီး 2 g IV တေန႔ ၁ ၾကိမ္။ ကေလး >4 weeks: 50-100 mg/kg/d IV တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္။
• Vancomycin: လူၾကီး 30 mg/kg ကို တေန႔ ၂ ၾကိမ္ခြဲေပး။ ကေလး >4 weeks 40 mg/kg/d IV တေန႔ ၃-၄ ၾကိမ္။
Candidiasis Yeast like fungus ဖန္းဂန္စ္ မိႈဝင္ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး
• Clotrimazole, Ciclopirox, Econazole, Intraconazole, Ketoconazole, Miconazole, Nystatin လိမ္းေဆး-ထည့္ေဆးေတြ။
• Candida esophagitis: Fluconazole 100-200 mg/d ၁၄-၂၁ ရက္၊
• Vulvovaginal candidiasis: Fluconazole 150 mg ၁ ၾကိမ္တည္း။
• Candida cystitis: Fluconazole at 200 mg/d ၁ဝ-၁၄ ရက္အနည္းဆံုး၊
• Renal candidiasis: Fluconazole at 400 mg/d IV or orally ၂ ပါတ္အနည္းဆံုး။
• Chronic mucocutaneous candidiasis: Fluconazole 100-400 mg/d (သို႔) Itraconazole 200-600 mg/d

ေဆးေပးနည္းေတြပါထည့္ေရးလို႔ မထည့္သင့္ဘူးဆိုျပီး ဆံုးမမဲ့သူေတြ ေပၚလာဦးမယ္။ မတတ္ႏိုင္။ ေဆာရီး။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ