Keloid ကီးလြိဳက္ အမာရြတ္
၁။ ဆရာ႐ွင့္ က်မအမ်ိဳးသား အသက္ ၃၀ ပါ ရင္ဘတ္မွာ keyloid အမာရြတ္႐ွိပါတယ္ အရင္ကေတာ့ sivkort ဆိုတာ ကိုယ္ဘာကို ထိုးတယ္ ခုေဆးခန္းသြားရင္းထိုးေတာ့ ပံုပါအတိုင္း ေဆးနဲ႔ထိုးတယ္ ဘယ္ဟာက ပိုကာင္းတာလဲဆရာ ပံုထဲကေဆးနာမည္ကေရာ ဘာလဲဆရာ ေနာက္ အဲ့ေဆးပဲဝယ္ထိုးရမလားဆရာ
၂။ သမီးကို အဲဒီ့လို အမာရြတ္ ႐ွိတာ ကီး႐ိုက္ ႐ွိလို႔တဲ့ဆရာ။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ့ အမာရြတ္ ေတြကို ေလဆာနဲ႔ ေဖ်ာက္လို႔ ရႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။ အဲ့ဒါေလးသိခ်င္လို႔ပါ။ သမီးအမာရြက္ေတြက သိပ္မေဖာင္းဘူးဆရာ။ အသားနဲ႔ တေျပးညီပဲဆရာ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာရယ္ အမာေတြနဲ႔ လက္ဖမိုးေပၚမွာ ႐ွက္လို႔ ေလဆာနဲ႔ ရမရ ရယ္ တခိ်ဳ႕ေဆးခန္းက plastic surgery လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာလို႔ ဆရာရယ္။ သမီးကို အၾကံေပးပါအံုး႐ွင္။
၃။ က်ေနာ့္မွာ ရင္ဘက္ နို႔နွစ္ခုရဲ႕ အလယ္ အထက္နားမွာ အမာရြတ္္တစ္ခု ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္ မမွတ္မိခင္ အခ်ိန္ ကတည္းက အနာေပါက္ျပီး အမာရြတ္ က်န္ခဲ့တာလို႔ အေမကေျပာပါတယ္။ အခုက်ေနာ္အသက္ ၂၅ ရွိပါျပီ။ အနာရြတ္က တေျဖးေျဖး ႀကီးလားတယ္။ တခါတေလက်ရင္ နာသလိုခံစားရတယ္။ ေပါင္မွာလည္း အနာရြတ္ တခုရွိတယ္။ အဲတာက ဘာမွ မေျပာင္းလဲဘူး။ ရင္ဘက္ကဟာက ႀကီးလာတယ္။ အရင္တံုးက တစ္လက္မေတာင္ မရွိဘူး။ အခုဆုိရင္ နွစ္လက္မ ေလာက္ ရွိတယ္။ အနာရြတ္က ေဖါင္းၾကြေနေတာ့ ဘယ္လိုမွ ႀကည့္မေကာင္းဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အႏၱရာယ္ရွိလား။ ကင္ဆာလုိျဖစ္မွာ ေႀကာက္တာ။ ျပီးေတာ့ အမာရြတ္ကို ခြဲစိတ္ ထုတ္လိုက္လုိ႔ ရလား။ ျဖစ္နိုင္ရင္ ခြဲစိတ္ထုတ္လိုက္ခ်င္တယ္။
မွန္းၾကည့္ျပီး ေျပာပါ့မယ္။ Keloid ကီးလြိဳက္ ျဖစ္ေနမယ္။ အရုပ္ဆိုးတဲ့ အမာရြတ္။ အမာရြတ္မွာ လွတာေကာ ရွိလား ေမးႏိုင္တယ္။ မင္းသား Harrison Ford ၾကည့္မလား၊ မင္းသမီး Elizabeth Taylor လည္ပင္းမွာ အမာရြတ္ပါတယ္၊ Catherine Zeta-Jones သတိထားမိလား ဘယက္ျဖစ္ျဖစ္၊ လည္စည္းျဖစ္ျဖစ္ စီးထားတာ လည္ပင္းမွာ အမာရြတ္ရွိလို႔ပါ။ Sandra Bullock, Sharon Stone အကုန္လံုး အေခ်ာအလွေတြ မဟုတ္ပါလား။
အနာတခု က်က္ရင္ အမာရြတ္ျဖစ္တယ္။ အမာရြတ္မွာ Collagen ဆိုတာပါတယ္ သူ လိုတာထက္ ပိုမ်ားေနတာပါ။ ၾကည့္ရင္ အထက္ပိုၾကြေနတယ္၊ ေတာက္ေျပာင္ေနမယ္။ အေရာင္ကေန နီညိဳညိဳရွိမယ္၊ ရာဘာခဲလို မာတင္းတင္း ရွိတယ္။ မ်က္ႏွာျပင္ မေခ်ာပါ။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္အုပ္စုဝင္ ျဖစ္တယ္။ မကူးစက္ႏိုင္ဘူး။ နာႏိုင္တယ္၊ ယားႏိုင္တယ္။ ဒီဘက္နားမွာျဖစ္ေပမဲ့ ဟိုဘက္နားမွာ လာမျဖစ္ျပန္ပါ။
Hypertrophic scar ဆိုတဲ့ အေရာင္ပိုရင့္ေနတဲ့ ရိုးရိုးအမာရြတ္နဲ႔ ခြဲျခားရမယ္။ ရိုးရိုးဆိုတာမ်ိဳးက အနာေနရာထက္ ေဘးကို ပိုက်ယ္မေနဘူး။ ဒီအေကာင္က ေဘးကို ပိုေရာက္ေရာက္လာတယ္။
ကီးလြိဳက္ ဘာလို႔ ျဖစ္တာလဲ။ ဆရာဝန္ေတြ သိပ္နားမလည္ေသးပါ။ က်ား-မ ဆတူ ျဖစ္တယ္။ အသက္ သိပ္ငယ္သူေတြနဲ႔ လူအိုေတြမွာ အျဖစ္နဲတယ္။ အသား သိပ္မျဖဴသူေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးထဲ တေယာက္ထဲ မျဖစ္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အျဖစ္မ်ားေနရာေတြက ရင္ပတ္၊ ေက်ာ၊ ပခံုး၊ နား၊ တင္ပါး၊ မ်က္ႏွာမွာ ေမးရိုးကလြဲရင္ သိပ္မျဖစ္ပါ။
ေဆးကုရတာ မလြယ္တဲ့ အစားထဲမွာ ပါတယ္။
• lntra-lesional corticosteroids ကီးလြိဳက္ထဲ စတီရြိဳက္ေဆးထိုးနည္းပါ။ ၇ဝ% ေလာက္က အက်ိဳးရွိတယ္။ ျပန္ျဖစ္တာလဲ ၅ဝ% ေလာက္ရွိပါတယ္။
• Excision ခြဲထုတ္နည္းကိုလည္း ေဆးထိုးနည္းမရတာကို စမ္းသင့္တယ္။ Triamcinolone or Interferon injections ထိုးေဆး တခုခုကို မခြဲခင္၊ ခြဲေနတံုးနဲ႔ ခြဲအျပီးမွာ ေပးသင့္ပါတယ္။
• Silicone gel sheeting နည္းကိုေတာ့ ယားလို႔၊ နာလို႔ဆိုတဲ့ ခံစားေနရတာ သက္သာဘို႔အတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။
• Cryosurgery ဆိုတဲ့ ေအးခဲနည္းနဲ႔ ကုတာလဲ ရွိပါတယ္။ ဒီနည္းက အေရာင္ေပ်ာ့သြားတာ ျဖစ္လာတတ္တယ္။
• Radiation therapy ဓါတ္ကင္နည္းလည္း လုပ္ပါတယ္။ ခြဲျပီးမွ ဆက္လုပ္တာလဲ ရွိတယ္။
• Pulsed dye laser ေလဆာနည္းလဲ ရွိတယ္။
• Interferon ဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာကေန ေရာဂါပိုးေတြကို ခံတိုက္တဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္က ထုတ္ေပးေနတဲ့ ပရိုတင္းတမ်ိဳးပါ။ ဒီေဆးမ်ိဳးလဲ ထိုးတယ္။
• Fluorouracil Injections ထိုးေဆးနည္း။
အလွအပတြက္ ကြင္းတပ္သူမ်ား သတိထားပါ။ တေနရာမွာ ကီးလြိဳက္ရွိေနသူဟာ ခြဲတာ-စိတ္တာ လုပ္စရာ ရွိရင္ ေရွာင္လို႔ျဖစ္ရင္ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ကီးလြိဳက္ကို ေပ်ာက္ေအာင္ကုသနည္း မရွိေသးပါ။ ေဆာရီး။ အဲလိုေရာဂါဆိုရင္ အရပ္ေဆးနည္းေတြ၊ ေၾကာ္ျငာေတြကမ်ားျပီ။ မယံုသင့္ၾကပါ။ ကီးလြိဳက္ကေန ကင္ဆာမျဖစ္ပါ။
ကီးလြိဳက္ကေန ကုသျပီးေနာက္ ဆာကိုးမားေခၚ ကင္ဆာျဖစ္သြားသူရွိေၾကာင္း မက္ေဆ့ခ်္ကေန ပို႔ပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၂။ သမီးကို အဲဒီ့လို အမာရြတ္ ႐ွိတာ ကီး႐ိုက္ ႐ွိလို႔တဲ့ဆရာ။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ့ အမာရြတ္ ေတြကို ေလဆာနဲ႔ ေဖ်ာက္လို႔ ရႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။ အဲ့ဒါေလးသိခ်င္လို႔ပါ။ သမီးအမာရြက္ေတြက သိပ္မေဖာင္းဘူးဆရာ။ အသားနဲ႔ တေျပးညီပဲဆရာ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာရယ္ အမာေတြနဲ႔ လက္ဖမိုးေပၚမွာ ႐ွက္လို႔ ေလဆာနဲ႔ ရမရ ရယ္ တခိ်ဳ႕ေဆးခန္းက plastic surgery လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာလို႔ ဆရာရယ္။ သမီးကို အၾကံေပးပါအံုး႐ွင္။
၃။ က်ေနာ့္မွာ ရင္ဘက္ နို႔နွစ္ခုရဲ႕ အလယ္ အထက္နားမွာ အမာရြတ္္တစ္ခု ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္ မမွတ္မိခင္ အခ်ိန္ ကတည္းက အနာေပါက္ျပီး အမာရြတ္ က်န္ခဲ့တာလို႔ အေမကေျပာပါတယ္။ အခုက်ေနာ္အသက္ ၂၅ ရွိပါျပီ။ အနာရြတ္က တေျဖးေျဖး ႀကီးလားတယ္။ တခါတေလက်ရင္ နာသလိုခံစားရတယ္။ ေပါင္မွာလည္း အနာရြတ္ တခုရွိတယ္။ အဲတာက ဘာမွ မေျပာင္းလဲဘူး။ ရင္ဘက္ကဟာက ႀကီးလာတယ္။ အရင္တံုးက တစ္လက္မေတာင္ မရွိဘူး။ အခုဆုိရင္ နွစ္လက္မ ေလာက္ ရွိတယ္။ အနာရြတ္က ေဖါင္းၾကြေနေတာ့ ဘယ္လိုမွ ႀကည့္မေကာင္းဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အႏၱရာယ္ရွိလား။ ကင္ဆာလုိျဖစ္မွာ ေႀကာက္တာ။ ျပီးေတာ့ အမာရြတ္ကို ခြဲစိတ္ ထုတ္လိုက္လုိ႔ ရလား။ ျဖစ္နိုင္ရင္ ခြဲစိတ္ထုတ္လိုက္ခ်င္တယ္။
မွန္းၾကည့္ျပီး ေျပာပါ့မယ္။ Keloid ကီးလြိဳက္ ျဖစ္ေနမယ္။ အရုပ္ဆိုးတဲ့ အမာရြတ္။ အမာရြတ္မွာ လွတာေကာ ရွိလား ေမးႏိုင္တယ္။ မင္းသား Harrison Ford ၾကည့္မလား၊ မင္းသမီး Elizabeth Taylor လည္ပင္းမွာ အမာရြတ္ပါတယ္၊ Catherine Zeta-Jones သတိထားမိလား ဘယက္ျဖစ္ျဖစ္၊ လည္စည္းျဖစ္ျဖစ္ စီးထားတာ လည္ပင္းမွာ အမာရြတ္ရွိလို႔ပါ။ Sandra Bullock, Sharon Stone အကုန္လံုး အေခ်ာအလွေတြ မဟုတ္ပါလား။
အနာတခု က်က္ရင္ အမာရြတ္ျဖစ္တယ္။ အမာရြတ္မွာ Collagen ဆိုတာပါတယ္ သူ လိုတာထက္ ပိုမ်ားေနတာပါ။ ၾကည့္ရင္ အထက္ပိုၾကြေနတယ္၊ ေတာက္ေျပာင္ေနမယ္။ အေရာင္ကေန နီညိဳညိဳရွိမယ္၊ ရာဘာခဲလို မာတင္းတင္း ရွိတယ္။ မ်က္ႏွာျပင္ မေခ်ာပါ။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္အုပ္စုဝင္ ျဖစ္တယ္။ မကူးစက္ႏိုင္ဘူး။ နာႏိုင္တယ္၊ ယားႏိုင္တယ္။ ဒီဘက္နားမွာျဖစ္ေပမဲ့ ဟိုဘက္နားမွာ လာမျဖစ္ျပန္ပါ။
Hypertrophic scar ဆိုတဲ့ အေရာင္ပိုရင့္ေနတဲ့ ရိုးရိုးအမာရြတ္နဲ႔ ခြဲျခားရမယ္။ ရိုးရိုးဆိုတာမ်ိဳးက အနာေနရာထက္ ေဘးကို ပိုက်ယ္မေနဘူး။ ဒီအေကာင္က ေဘးကို ပိုေရာက္ေရာက္လာတယ္။
ကီးလြိဳက္ ဘာလို႔ ျဖစ္တာလဲ။ ဆရာဝန္ေတြ သိပ္နားမလည္ေသးပါ။ က်ား-မ ဆတူ ျဖစ္တယ္။ အသက္ သိပ္ငယ္သူေတြနဲ႔ လူအိုေတြမွာ အျဖစ္နဲတယ္။ အသား သိပ္မျဖဴသူေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးထဲ တေယာက္ထဲ မျဖစ္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အျဖစ္မ်ားေနရာေတြက ရင္ပတ္၊ ေက်ာ၊ ပခံုး၊ နား၊ တင္ပါး၊ မ်က္ႏွာမွာ ေမးရိုးကလြဲရင္ သိပ္မျဖစ္ပါ။
ေဆးကုရတာ မလြယ္တဲ့ အစားထဲမွာ ပါတယ္။
• lntra-lesional corticosteroids ကီးလြိဳက္ထဲ စတီရြိဳက္ေဆးထိုးနည္းပါ။ ၇ဝ% ေလာက္က အက်ိဳးရွိတယ္။ ျပန္ျဖစ္တာလဲ ၅ဝ% ေလာက္ရွိပါတယ္။
• Excision ခြဲထုတ္နည္းကိုလည္း ေဆးထိုးနည္းမရတာကို စမ္းသင့္တယ္။ Triamcinolone or Interferon injections ထိုးေဆး တခုခုကို မခြဲခင္၊ ခြဲေနတံုးနဲ႔ ခြဲအျပီးမွာ ေပးသင့္ပါတယ္။
• Silicone gel sheeting နည္းကိုေတာ့ ယားလို႔၊ နာလို႔ဆိုတဲ့ ခံစားေနရတာ သက္သာဘို႔အတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။
• Cryosurgery ဆိုတဲ့ ေအးခဲနည္းနဲ႔ ကုတာလဲ ရွိပါတယ္။ ဒီနည္းက အေရာင္ေပ်ာ့သြားတာ ျဖစ္လာတတ္တယ္။
• Radiation therapy ဓါတ္ကင္နည္းလည္း လုပ္ပါတယ္။ ခြဲျပီးမွ ဆက္လုပ္တာလဲ ရွိတယ္။
• Pulsed dye laser ေလဆာနည္းလဲ ရွိတယ္။
• Interferon ဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာကေန ေရာဂါပိုးေတြကို ခံတိုက္တဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္က ထုတ္ေပးေနတဲ့ ပရိုတင္းတမ်ိဳးပါ။ ဒီေဆးမ်ိဳးလဲ ထိုးတယ္။
• Fluorouracil Injections ထိုးေဆးနည္း။
အလွအပတြက္ ကြင္းတပ္သူမ်ား သတိထားပါ။ တေနရာမွာ ကီးလြိဳက္ရွိေနသူဟာ ခြဲတာ-စိတ္တာ လုပ္စရာ ရွိရင္ ေရွာင္လို႔ျဖစ္ရင္ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ကီးလြိဳက္ကို ေပ်ာက္ေအာင္ကုသနည္း မရွိေသးပါ။ ေဆာရီး။ အဲလိုေရာဂါဆိုရင္ အရပ္ေဆးနည္းေတြ၊ ေၾကာ္ျငာေတြကမ်ားျပီ။ မယံုသင့္ၾကပါ။ ကီးလြိဳက္ကေန ကင္ဆာမျဖစ္ပါ။
ကီးလြိဳက္ကေန ကုသျပီးေနာက္ ဆာကိုးမားေခၚ ကင္ဆာျဖစ္သြားသူရွိေၾကာင္း မက္ေဆ့ခ်္ကေန ပို႔ပါတယ္။
Comments
Post a Comment