President Barack Obama has arrived in Cuba အိုဘားမား က်ဴးဘားကိုသြား
နာရီပိုင္းအလိုက ထြက္လာတဲ့သတင္းပါ။ သမိုင္းဝင္ခရီးစဥ္ျဖစ္တယ္။ က်ဴးဘားနဲ႔ အေမရိကန္တို႔ဟာ တေစာင္းေစးနဲ႔ မ်က္ေခ်း (ကန္ေတာ့ပါ) လိုေနခဲ့ၾကတာ ၁၉၆ဝ ေက်ာ္ကတည္းကပါ။
Cuban Missile Crisis က်ဴးဘားဒံုးပ်ံအေရးအခင္းၾကီးဟာ ကမာၻ႔သမိုင္းမွာ သည္းထိတ္ရင္ဖိုတကယ္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ေအာက္တိုဘာအေရးအခင္းလို႔ ေခၚတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယန္ (ယူအက္စ္အက္စ္အာ) ျဖစ္ေပၚလာေစတာကို ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး (၁၉၁၇) လို႔ပဲေခၚတယ္။ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရးက ၁၉၅၉ မွာျဖစ္ခဲ့တယ္။
ဒီခရီးအတြင္းမွာ အိုဘားမားဟာ က်ဴးဘားသမတ (ရာဟုိး ကက္စထရို) နဲ႔သာေတြ႔မွာျဖစ္ျပီး။ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံ အေရးအခင္းမွာ တာဝန္ရွိခဲ့တဲ့ (ဖီဒရယ္က္စထို) ကိုေတာ့ေတြ႔ဖို႔မရွိပါ။ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံအေရးအခင္းၾကီးက ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ရက္ကေန ၂၈ ရက္အထိျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီကာလေတြမွာ (ယူအက္စ္အက္စ္အာ) ေခါင္းေဆာင္က Nikita Khrushchev (နီကီတာ ခရူးခ်က္ဖ္) ျဖစ္ျပီး အေမရိကန္သမတက John F. Kennedy (ဂြ်န္ အက္ဖ္ ကေနဒီ) ျဖစ္တယ္။
ဆိုဗီယက္ကေန အေမရိကန္နယ္နိမိတ္နဲ႔ကပ္ေနတဲ့ က်ဴးဘားႏိုင္ငံမွာ Ballistic missiles တိုက္ခ်င္းပစ္ဒံုးပ်ံေတြ ခ်ထားတာကေန စျဖစ္ပါတယ္။ ဖေလာ္ရီဒါနဲ႔ မိုင္ (၉ဝ) သာေဝးတယ္။ အဲဒီကာလဟာ Cold War (၁၉၄၅-၁၉၉၁) စစ္ေအးကာလရဲ႕ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ကေန ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ Bay of Pigs Invasion ေခၚတဲ့ မေအာင္ျမင္တဲ့ ထိုးေဖါက္ဝင္ေရာက္မႈၾကီးလုပ္ခဲ့တယ္။ (ယူအက္စ္အက္စ္အာ) နဲ႔နီးတဲ့ အီတလီနဲ႔ တူရကီမွာ Jupiter ballistic missiles (MRBMs) ဒံုးပ်ံေတြခ်ထားခဲ့တယ္။
ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ဦးသန္႔က ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက ခ်ထားျပီးျဖစ္တဲ့ တိုက္ခ်င္းပစ္ဒံုးပ်ံေတြကို ဖယ္ရွားေပးခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ က်ဴးဘားကေန ဖယ္ရွားတာက လူသိထင္ရွား ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီအေမရိကန္က ဖယ္ရွားတာက တိတ္တဆိတ္သာျဖစ္တယ္။ က်ဴးဘားမွာထားတဲ့ ဆိုဗီယက္ရဲ႕ Ilyushin Il-28 အေပါ့စားဗံုက်ဲေလယာဥ္ေတြပါရုပ္သိမ္းေတာ့ အေမရိကန္က ပိတ္ဆို႔ထားတာကို ၂ဝ-၁၁-၁၉၆၂ ေန႔မွာ ဖယ္ရွားေပးတယ္။
အိုဘားမားဟာ က်ဴးဘားအတိုက္အခံေတြထဲက Ladies in White group အျဖဴေရာင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ကို ေတြ႔ပါမယ္။ က်ဴးဘားႏိုင္ငံနဲ႔ ၁၅-၈-၂ဝ၁၅ ေန႔က သံဆက္ဆံေရးျပန္ျပီးဖြင့္ထားေပမယ့္ ဒီခရီးစဥ္ေၾကာင့္ ၅၄ ႏွစ္ၾကာ (ဆန္ရွင္) ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာေတြ ခ်န္ထားပါအုန္းမယ္။ (ဆန္ရွင္) ေၾကာင့္ အေမရိကန္စီးပြါးေရးကို တႏွစ္မွာ ၁႕၂ ဘီလီယန္ နစ္နာေနပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ငယ္စဥ္မွာ ေရဒီယိုနဲ႔ သတင္းစာထဲမွာ စစ္ေအးကာလအေၾကာင္းေတြ ေန႔တိုင္းပါခဲ့တယ္။ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံ ျပႆနာဟာ (၁၃) ရက္ၾကာရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စစ္ေရးျပႆနာၾကီး ျဖစ္တယ္။ Thirteen Days နာမည္နဲ႔ ရုပ္ရွင္ရိုက္ထားတယ္။ ႏွစ္ဖက္လံုးကေန ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးေတြ အၾကီးအက်ယ္လုပ္ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာက ကြန္ျမဴနစ္ စာေပနဲ႔ အယူအဆေခတ္ေကာင္းခ်ိန္ျဖစ္လို႔ ဆိုဗီယက္ဖက္ကေနသူက အလြန္မ်ားခဲ့တယ္။ အေမရိန္ကန္ကို ဗီလိန္အျဖစ္ သရုပ္ေဖၚေပးၾကတယ္။ ကေန႔လူရြယ္ေတြ ဖက္အစံုကေနျမင္ေစခ်င္တယ္။ ေဟာလီဝုဒ္ရုပ္ရွင္လည္း ၾကည့္ပါ။ The History မွတ္တမ္းေတြလည္းၾကည့္ပါ။ ကိုယ္ပိုင္လည္း ၾကည္ၾကည္လင္လင္ျမင္တတ္ေစခ်င္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂ဝ-၃-၂ဝ၁၆
Cuban Missile Crisis က်ဴးဘားဒံုးပ်ံအေရးအခင္းၾကီးဟာ ကမာၻ႔သမိုင္းမွာ သည္းထိတ္ရင္ဖိုတကယ္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ေအာက္တိုဘာအေရးအခင္းလို႔ ေခၚတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယန္ (ယူအက္စ္အက္စ္အာ) ျဖစ္ေပၚလာေစတာကို ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး (၁၉၁၇) လို႔ပဲေခၚတယ္။ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရးက ၁၉၅၉ မွာျဖစ္ခဲ့တယ္။
ဒီခရီးအတြင္းမွာ အိုဘားမားဟာ က်ဴးဘားသမတ (ရာဟုိး ကက္စထရို) နဲ႔သာေတြ႔မွာျဖစ္ျပီး။ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံ အေရးအခင္းမွာ တာဝန္ရွိခဲ့တဲ့ (ဖီဒရယ္က္စထို) ကိုေတာ့ေတြ႔ဖို႔မရွိပါ။ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံအေရးအခင္းၾကီးက ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ရက္ကေန ၂၈ ရက္အထိျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီကာလေတြမွာ (ယူအက္စ္အက္စ္အာ) ေခါင္းေဆာင္က Nikita Khrushchev (နီကီတာ ခရူးခ်က္ဖ္) ျဖစ္ျပီး အေမရိကန္သမတက John F. Kennedy (ဂြ်န္ အက္ဖ္ ကေနဒီ) ျဖစ္တယ္။
ဆိုဗီယက္ကေန အေမရိကန္နယ္နိမိတ္နဲ႔ကပ္ေနတဲ့ က်ဴးဘားႏိုင္ငံမွာ Ballistic missiles တိုက္ခ်င္းပစ္ဒံုးပ်ံေတြ ခ်ထားတာကေန စျဖစ္ပါတယ္။ ဖေလာ္ရီဒါနဲ႔ မိုင္ (၉ဝ) သာေဝးတယ္။ အဲဒီကာလဟာ Cold War (၁၉၄၅-၁၉၉၁) စစ္ေအးကာလရဲ႕ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ကေန ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ Bay of Pigs Invasion ေခၚတဲ့ မေအာင္ျမင္တဲ့ ထိုးေဖါက္ဝင္ေရာက္မႈၾကီးလုပ္ခဲ့တယ္။ (ယူအက္စ္အက္စ္အာ) နဲ႔နီးတဲ့ အီတလီနဲ႔ တူရကီမွာ Jupiter ballistic missiles (MRBMs) ဒံုးပ်ံေတြခ်ထားခဲ့တယ္။
ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ဦးသန္႔က ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက ခ်ထားျပီးျဖစ္တဲ့ တိုက္ခ်င္းပစ္ဒံုးပ်ံေတြကို ဖယ္ရွားေပးခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ က်ဴးဘားကေန ဖယ္ရွားတာက လူသိထင္ရွား ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီအေမရိကန္က ဖယ္ရွားတာက တိတ္တဆိတ္သာျဖစ္တယ္။ က်ဴးဘားမွာထားတဲ့ ဆိုဗီယက္ရဲ႕ Ilyushin Il-28 အေပါ့စားဗံုက်ဲေလယာဥ္ေတြပါရုပ္သိမ္းေတာ့ အေမရိကန္က ပိတ္ဆို႔ထားတာကို ၂ဝ-၁၁-၁၉၆၂ ေန႔မွာ ဖယ္ရွားေပးတယ္။
အိုဘားမားဟာ က်ဴးဘားအတိုက္အခံေတြထဲက Ladies in White group အျဖဴေရာင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ကို ေတြ႔ပါမယ္။ က်ဴးဘားႏိုင္ငံနဲ႔ ၁၅-၈-၂ဝ၁၅ ေန႔က သံဆက္ဆံေရးျပန္ျပီးဖြင့္ထားေပမယ့္ ဒီခရီးစဥ္ေၾကာင့္ ၅၄ ႏွစ္ၾကာ (ဆန္ရွင္) ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာေတြ ခ်န္ထားပါအုန္းမယ္။ (ဆန္ရွင္) ေၾကာင့္ အေမရိကန္စီးပြါးေရးကို တႏွစ္မွာ ၁႕၂ ဘီလီယန္ နစ္နာေနပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ငယ္စဥ္မွာ ေရဒီယိုနဲ႔ သတင္းစာထဲမွာ စစ္ေအးကာလအေၾကာင္းေတြ ေန႔တိုင္းပါခဲ့တယ္။ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံ ျပႆနာဟာ (၁၃) ရက္ၾကာရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စစ္ေရးျပႆနာၾကီး ျဖစ္တယ္။ Thirteen Days နာမည္နဲ႔ ရုပ္ရွင္ရိုက္ထားတယ္။ ႏွစ္ဖက္လံုးကေန ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးေတြ အၾကီးအက်ယ္လုပ္ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာက ကြန္ျမဴနစ္ စာေပနဲ႔ အယူအဆေခတ္ေကာင္းခ်ိန္ျဖစ္လို႔ ဆိုဗီယက္ဖက္ကေနသူက အလြန္မ်ားခဲ့တယ္။ အေမရိန္ကန္ကို ဗီလိန္အျဖစ္ သရုပ္ေဖၚေပးၾကတယ္။ ကေန႔လူရြယ္ေတြ ဖက္အစံုကေနျမင္ေစခ်င္တယ္။ ေဟာလီဝုဒ္ရုပ္ရွင္လည္း ၾကည့္ပါ။ The History မွတ္တမ္းေတြလည္းၾကည့္ပါ။ ကိုယ္ပိုင္လည္း ၾကည္ၾကည္လင္လင္ျမင္တတ္ေစခ်င္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂ဝ-၃-၂ဝ၁၆
Comments
Post a Comment