Diabetes and Tobacco ဆီးခ်ိဳနဲ႔ ေဆးလိပ္

လူ (၄) ေယာက္မွာ (၁) ေယာက္က သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ဆီးခ်ိဳသမားလို႔မသိၾကပါ။ ေအာက္ပါအုပ္စုတခု (သို႔) တခုမက ထဲမွာပါေနလွ်င္ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ရန္အႏၲရာယ္ရွိေနပါျပီ။
• အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္မည္သူမဆို
• ေဆးလိပ္ေသာက္သူ (သို႔) ေဆးငံုသူ၊
• က်န္းမာေရးႏွင့္မညီညြတ္တဲ့ အစားအေသာက္စားသူ၊
• ပံုမွန္ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္သူ၊
• ဆီးခ်ိဳမိသားစုရာဇဝင္ရွိသူ၊
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလြန္းသူ၊
• ေသြးတိုးရွိသူ၊
•ကိုလက္စေထာမ်ားသူ။

ဆီးခ်ဳိ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေအဘီစီ
(က) A1C (ေအ-ဝမ္း-စီ) - ေသြးစစ္ျခင္းသည္ သင့္ေသြးထဲရွိ ဂလူးကို႔စ္ (သို႔) သၾကားဓါတ္အနည္းအေတြကို သိေစမယ္။ သင့္ဆရာဝန္ထံ တႏွစ္လွ်င္ ေအ-ဝမ္း-စီ ႏွစ္ၾကိမ္၊ အနည္းဆံုး ၃ လျခာ စစ္ရန္ေျပာပါ။ ေအ-ဝမ္း-စီ ရွိရန္မွာ ၇႕ဝ% ထက္ မေက်ာ္ေစရန္။
(ခ) ေသြးဖိအား - ဆီးခ်ိဳရွိေနလွ်င္ ေသြးထဲရွိ ဂလူးကို႔စ္ကိုထိန္းရန္မွာ နံပါတ္တစ္ျဖစ္သည္။ ဆရာဝန္ႏွင့္ေတြ႔တိုင္းစစ္ပါ။ ေသြးဖိအားကိုလည္း ၁၄ဝ/၉ဝ ထက္မေက်ာ္ေစရန္ရည္မွန္းပါ။
(၈) ကိုလက္စေထာ - ကိုလက္စေထာကို အနည္းဆံုးတႏွစ္တၾကိမ္စစ္ပါ။ သင္၏ LDL သည္ ၁ဝဝ ထက္နည္းေနရမယ္။ HDL သည္ အမ်ိဳးသားေတြ ၄ဝ ထက္မ်ားေနရမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ၅ဝ ထက္မ်ားေနရမယ္။

အသက္အရြယ္မေရြး ေယာက္်ား-မိန္းမတိုင္းဟာ တိုဘက္ကိုေဆးစြဲေနတာကိုျဖတ္လိုက္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းေရာ တာရွည္ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြရေစမယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိေနလွ်င္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းကေန ပိုမိုဆိုးဝါးတဲ့ ဆီးခ်ိဳျဖစ္မယ့္အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ေစႏိုင္ျပီး၊ ထပ္ေဆာင္း နာတာရွည္ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြရွိျပီး အသက္တိုႏိုင္သည္ကို နားလည္သင့္သည္။ ဆီးခ်ိဳရွိေနသူ ေဆးလိပ္ေသာက္ပါက မ်က္စိအျမင္ႏွင့္ သြားျပႆနာေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ျခင္းႏွင့္ ေသြးလွည့္ပတ္မႈခက္ခဲျခင္းမွဆက္ျပီး ေျခမ၊ ေျခေထာက္ျဖတ္ရသည္အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဆး-ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္မွာ လြန္စြာအေရးၾကီးပါသည္။

ဆီးခ်ိဳႏွင့္ တိုဘက္ကိုေဆးသံုးစြဲျခင္းမွ ျဖစ္လာတတ္သည္ေတြမွာ -
• ေသြးေၾကာေရာဂါ တိုဘက္ကိုေဆးသံုးစြဲျခင္းျဖင့္ တကိုယ္လံုးရွိေသြးေၾကာေတြကို ပ်က္စီးေစသည္။
• ဆီးခ်ိဳရွိေနသူ ေဆးလိပ္ေသာက္ပါက ႏွလံုးအတက္ရျခင္း၊ ဆထုပ္ရျခင္းတို႔ မေသာက္သူေတြထက္ ၁၁ ဆ ပို၍ျဖစ္ႏိုင္သည္။
• ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြ တိုဘက္ကိုေဆးသံုးပါက အာရံုေၾကာေတြပ်က္စီးျခင္း အႏၲရာယ္တိုးေစသည္။
• ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြ တိုဘက္ကိုေဆးသံုးပါက မ်က္စိျမင္လႊာေရာဂါထိခိုက္ျပီး မ်က္စိကြယ္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ရွိသည္။
• ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြ တဘက္ကိုေဆးသံုးစြဲပါက သြားပ်က္စီးရန္ အႏၲရာယ္တိုးေစသည္။

တိုဘက္ကိုျဖတ္ျခင္း အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ
၁။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ျပီး မိနစ္ ၂ဝ အတြင္း သင္၏ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းႏွင့္ ေသြးဖိအား ပံုမွန္ျပန္ေရာက္မယ္။
၂။ တိုဘက္ကိုကင္းရွင္းျခင္း ၁၂ နာရီအတြင္း သင့္ေသြးထဲရွိ ကာဗြန္မိုေနာ့ဆိုက္မွာ ပံုမွန္ျပန္ေရာက္မယ္။
၃။ တိုဘက္ကိုကင္းရွင္းျခင္း ၂ ပါတ္မွ ၃ လအတြင္း သင္၏ ေသြးလည္ပတ္မႈႏွင့္ အဆုပ္အလုပ္ တိုးတက္လာမယ္။
၄။ ၁ လမွ ၉ လအတြင္း သင္၏အဆုပ္အလုပ္ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္လာမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းႏွင့္ အသက္ရွဴမဝျခင္းနည္းလာမယ္။ ခြ်ဲထြက္ျခင္း နည္းလာမယ္။ အဆုပ္သန္႔လာမယ္။ ေရာဂါပိုဝင္းျခင္းနည္းလာမႈ တိုးတိုးတက္လာမယ္။
၅။ ပဌမ ၂ ပါတ္အတြင္း အရသာႏွင့္ အနံ႔ခံမႈ ပံုမွန္ျပန္ေရာက္လာမယ္။
၆။ လက္သည္းေတြ၊ သြးေတြႏွင့္ အေရျပားအေရာင္ေျပာင္းျခင္းေတြ ကင္းစင္လာမယ္။
၇။ အားအင္ပိုေကာင္းလာမယ္။ အဆုပ္စြမ္းရည္တိုးလာမယ္။ ရုပ္ပိုင္းစြမ္းေဆာင္ရည္ေတြလည္း တိုးတက္လာမယ္။
၈။ သင္၏အသားအေရ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြတ္လာျပီး မိမိကိုယ္ကိုယ္ယံုၾကည္မႈ တိုးတက္လာမယ္။
၉။ တႏွစ္ၾကာ တိုဘက္ကိုေဆးကင္းရွင္းျခင္းေနထိုင္ၾကည့္ပါ။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူထက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါအႏၲရာယ္ ထက္ဝက္နည္းလာမယ္။
၁ဝ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္း ၅ ႏွစ္ဆိုလွ်င္ ေဆးလိပ္မေသာက္သူမွာရွိသည့္ အႏၲရာယ္ရွိသည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိလာမယ္။
၁၁။ ၁ဝ ႏွစ္ၾကာလွ်င္ ခံတြင္း၊ လည္ေခ်ာင္း၊ အစာမ်ိဳျပြန္၊ ဆီးအိမ္၊ သရက္ရြက္ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္သည့္အႏၲရာယ္မွာ ေဆးလိပ္မေသာက္သူ ကဲ့သို႔ျဖစ္လာမယ္။
၁၂။ တိုဘက္ကိုေဆးကင္းရွင္းျခင္း ၁၅ ႏွစ္ၾကာပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခမွာ ေဆးလိပ္မေသာက္သူကဲ့သို႔ ျဖစ္လာမယ္။

တိုဘက္ကိုေဆးျဖတ္ရတာ ခက္ပါတယ္။ အရင္ကလည္း သင္ဟာ ျဖတ္ဘို႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ၾကိမ္၊ ၄ ၾကိမ္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ၾကိဳးစားခဲ့ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုထိ မျဖတ္ႏိုင္ေသးတာျဖစ္ပါမယ္။ အားမေလွ်ာ့ပါနဲ႔။ ျဖတ္ဖို႔ၾကိဳးစားတဲ့ အၾကိမ္တိုင္း ကေန သင့္ကိုေအာင္ျမင့္မႈနဲ႔ ပိုနီးကပ္လာေစခဲပါျပီ။ သင္ျဖတ္ႏိုင္မွာပါ။

ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေဆးလိပ္
မိခင္ဘဝအတြက္ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္မီႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ တိုဘက္ကိုျဖတ္ရန္ အေရးၾကီးပါသည္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနစဥ္ ေဆးလိပ္ေသာက္ပါက သင္၏ မေမြးေသးတဲ့ကေလးအေပၚ သက္ေရာက္ပါမယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြ အနီးအနားတြင္ ေနထိုင္ရပါကလည္း သင္ႏွင့္ သင့္ကေလးကိုပါ ဘဝတေလွ်ာက္လံုးကို သက္ေရာက္ေစမယ့္ အႏၲရာယ္ရွိဓါတုပစၥည္းေတြႏွင့္ ထိေတြ႔ေစပါမယ္။ သင္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ မယ္မွ်ပင္ ၾကာပါေစ သင္ယခု ေဆးလိပ္ျဖတ္လိုက္သည္ႏွင့္ သင္ႏွင့္ သင့္ကေလးတို႔ ပိုမိုက်န္းမာလာၾကပါမယ္။ ေဆးျဖတ္ျပီးသူ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ကေလးဖြါးျပီးေနာက္ ထပ္ေသာက္တတ္ၾကပါသည္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ တိုဘက္ကိုေဆး ကင္းရွင္းေနျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ
• သင့္ကေလး ေအာက္စီဂ်င္ပိုရမယ္း ၎ကေန ဖြံ႔ထြားမႈကို အားေပးမယ္။
• သင့္ကေလးအဆုပ္ေတြ အလုပ္ေကာင္းစြာ လုပ္ေစမယ္။
• သင့္ကေလး ေစာေမြးျခင္းအႏၲရာယ္နည္းေစမယ္။
• က်န္းမာသည့္ကေလးျဖစ္ေစရန္ အလားအလာ ေကာင္းေစမယ္။
• သင့္ကေလး က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ (ေခ်ာင္းဆိုး၊ အေအးမိ၊ နားေရာင္၊ ပန္းနာ) ျဖစ္လမ္း နည္းေစမယ္။
• ကေလးငယ္ေတြ ရုတ္တရက္ေသဆံုးျခင္းေရာဂါအစုအေဝး (SIDS) ျဖစ္စရာ နည္းေစမယ္။
• မိခင္မွာ ခြန္အားပိုရျပီး အသက္ရွဴရတာ ပိုေကာင္းမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၈-၃-၂ဝ၁၆