Asian Koel ဥၾသတြန္သံ

ဥၾသငွက္တြန္သံကို စျပီးၾကားရရင္ ေႏြေရာက္ေတာ့မယ့္အခ်ိန္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ေနရတဲ့ေနရာမွာလည္း ၾကားေနရျပီ။

ဥၾသငွက္ဟာ Cuckoos ဆိုတဲ့အုပ္စုထဲကျဖစ္တယ္။ အဲဒီေအာက္မွာ Koels, Roadrunners, Malkohas, Couas, Coucals နဲ႔ Anis ငွက္ေတြ ပါဝင္ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ ဥၾသက Asian koel (Eudynamys scolopaceus) ျဖစ္မယ္။ သကၠတဘာသာနဲ႔ Koel ျဖစ္တယ္။ ဟင္ဒီစကားေျပာသူေတြက အဲလိုေခၚတယ္။ အသံထြက္ (ကူယဲလ္) ျဖစ္လို႔ ဥၾသသံနဲ႔ တူတယ္။ သီရိလကၤာမွာေတာ့ ရိုးရာႏွစ္သစ္ကူးပြဲနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ Koha (ကိုဟာ) လို႔ ေခၚတယ္။ ဒါလည္း ဥၾသသံနဲ႔ အသံထြက္တာဆင္တာပဲ။ ဥၾသရွိတဲ့တိုင္းျပည္တိုင္းမွာ ဥၾသအေၾကာင္း စာေတြ၊ ကဗ်ာေတြ၊ သီခ်င္းေတြ ဖြဲ႔ဖြဲ႔ႏြဲ႔ႏြဲ႔စပ္ဆိုသီကံုးၾကတယ္။

ဥၾသငွက္ေတြဟာ မ်ိဳးကြဲေပါင္း (၁၄) မ်ိဳးရွိတယ္။ အသီးေလးေတြနဲ႔ အင္းဆက္ေလးေတြကို စားတယ္။ အစားအေသာက္အတြက္ လူေတြရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ က်င္လည္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဥၾသအထီးက ျပာနက္နက္ ဒါမွမဟုတ္ စိမ္းမည္းမည္းအေရာင္ရွိတယ္။ ေတာင္ပံကတိုျပီး အျမီးရွည္တယ္။ မ်က္လံုးက နီရဲေနျပီး ေျခေထာက္ေတြက မီးခိုးေရာင္ရွိတယ္။ ႏႈတ္သီးအေရာင္ေဖ်ာ့တယ္။ ဥၾသအမက အေပၚပိုင္းကခပ္ညိဳညိဳေရာင္မွာ အျဖဴေပ်ာက္ေလးေတြ ပါတယ္။ အေပၚပိုင္းမွာ ခပ္ျဖဴျဖဴေရာင္ရွိတယ္။ အညိဳရင့္ေရာင္အစင္းလည္းပါတယ္။ အေမာက္က ညိဳမည္းတယ္။ မ်က္လံုးနီတယ္။ ႏႈတ္သီး ခပ္စိမ္းစိမ္းအေရာင္ရွိတယ္။ ဥတဥသာအုတယ္။ က်ီးသိုက္ေတြထဲမွာလည္း ေနၾကတယ္။ ဥကလည္း က်ီးဥနဲ႔တူတယ္။ မီးခိုးစိမ္းခပ္ေပ်ာေပ်ာ့အရာင္ရွိတယ္။ နီညိဳညိဳ ေတာက္ေနတယ္။

ဥၾသငွက္ေတြက ရွက္တတ္တယ္။ အသံကိုၾကားရေပမယ့္ အေကာင္ကိုျမင္ရတာနည္းတယ္။ အသံသာတယ္။ အသံထြက္ ႏွစ္လံုးပါတယ္။ ko-eeul (ကူ-အဲလ္) ဥ-ၾသ။ တြန္သံဆက္မည္ရင္ အသံျမင့္ျမင့္လာတယ္။ အထီးက kuhu, kuhu, kuhu (ကူ-ဟူး၊ ကူ-ဟူး) သံထြက္တယ္။ က်ယ္ျပီး စူးရွတယ္။ အမက wook-wook (ဝုခ္-ဝုခ္) သံနဲ႔ စည္းခ်က္က်တယ္။ တိုတယ္။ တုန္ခါမႈပါတယ္။

ဒီမွာရွိတဲ့ဥၾသသံကလည္း ဗိုလ္သံမေပါက္ပါ။ အသံၾကားတိုင္း ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္ေနရသလိုပဲ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၃-၂ဝ၁၆
ဥၾသငွက္သံေတြ နားေထာင္ရန္ http://www.xeno-canto.org/species/Eudynamys-scolopaceus