Young father ေယာက်္ားကအသက္ငယ္ေနရင္ ဉာဏ္ရည္မမွီတဲ့ကေလး ေမြးတတ္သလား
ကၽြန္ေတာ့္ အသက္က (၂၇) ႏွစ္ပါ။ ေကာင္မေလးက ကၽြန္ေတာ့္ထက္ (၂) ႏွစ္ခြဲေလာက္ ႀကီးပါတယ္။ သူကေျပာပါတယ္။ ေယာက်္ားက အသက္ငယ္ေနလုိ႔ရွိရင္ ဉာဏ္ရည္မမွီတဲ့ကေလးေတြ ေမြးတတ္တယ္လုိ႔။ အဲဒါ ဟုတ္ပါသလား။ ဘယ္ အသက္အရြယ္မွာ ေမြးတတ္တယ္လုိ႔ ရွိပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ေနာက္တစ္ႏွစ္ခြဲ ေလာက္ေနမွ လက္ထပ္မွာပါ။
လံုးဝမစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ အသက္ၾကီးမိဘဆိုရင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္။ ေယာက္်ားေရာ-မိန္းမပါ သိပ္ငယ္ရင္ ပိုဂရုစိုက္ရတာသာ ရွိပါတယ္။ ၁၈ ႏွစ္အထက္ အားလံုး သိပ္ေကာင္းတဲ့ အရြယ္ေတြပါ။ ေယာက္်ား ၄ဝ ေအာက္၊ မိန္းမ ၃၅ ေအာက္ ေကာင္းတာပါဘဲ။ အသက္ၾကီးေယာက္်ားဆိုတာ မိန္းမထက္ ၾကီးတဲ့သူကိုဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါ။
ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းေနတဲ့ကေလး ေမြးလာတာကို ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ မ်ိဳးဗီဇကို လႊဲခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ရွာလို႔ရတဲ့ အေၾကာင္းခံေတြ ထဲမွာ သေႏၡစရွိခါစမွာ ပဋိဇီဝေဆး ဥပမာ Sulfonamide နဲ႔ Nitrofurantoin ေဆးသံုးတာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုးမွာ တခ်ိဳ႕ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ ဥပမာ Iodine, Vitamin A, Vitamin A B 2, Vitamin C, Vitamin E နည္းတာ၊ ဓါတ္ဆီအဆိပ္သင့္တာ၊ Fusarium mycotoxin zearalenone အဆိပ္သင့္တာေတြပါတယ္။ သတိျပဳဘို႔ ေကာင္းတာက ဒီအထဲမွာ မိဘအသက္ၾကီးလို႔ေၾကာင့္ဆိုတာ မပါတာေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။
၆ဝ% ေလာက္က ဘာလို႔ျဖစ္လဲ မသိရပါ။ အဲဒါ ကြ်န္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးေတြ ထင္မွတ္လက္ခံတဲ့ အခ်က္အတိုင္းဆိုရင္ ကံတရားအရ ျဖစ္တာေပါ့။
ခုေခတ္မွာ အသက္ငယ္ငယ္ေလးေတြေရာ ၾကီးသူေတြပါ ကိုယ္ဝန္ရသူ တိုးလားေနတယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္က အဂၤလန္နဲ႔ (ေဝးလ္စ္) မွာ စစ္ေတာ့ အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၄၈% ရွိတယ္။ ၁၉၈၆ တံုးက ၂၈% သာ ရွိရာကေန တိုးလာတာပါ။ အသက္ ၃၅-၃၉ အုပ္စုကလဲ တိုးလာတယ္။ ၄ဝ ေက်ာ္က အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္းမွာ ၁႕၁% ကေန ၃႕၅% ျဖစ္လာလို႔ ၂ ဆတိုးလာတယ္။ အေမရိကန္ေတြ ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာလဲေအာက္မွာ ဆက္ေရးပါမယ္။
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာ လံုးဝမစိုးရိမ္ပါနဲ႔လို႔ေတာ့ မေျပာပါ။ ၃ဝ ေက်ာ္တာနဲ႔ ကေလးရႏိုင္တဲ့ အခြင့္ အလမ္းကစ နည္းလာတယ္။ ၃၅ နဲ႔ ၃၉ ၾကား အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၂ဝ% အခြင့္အလမ္းမရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။
အရင္ကေတာ့ အသက္ၾကီးကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဆိုတာ ကေလးေတြအမ်ားၾကီး ေမြးထားျပီးတဲ့သူကို ေျပာၾကေပမဲ့ အခုေခတ္မွာ အသက္သာ နဲနဲၾကီးေပမဲ့ ကေလးေမြးမမ်ားေသးသူေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အမွန္က ကေလးမ်ားမ်ား ေမြးသူေတြသာ အခက္အခဲေတြ ပိုၾကံဳေလ့ရွိတာပါ။ ေခတ္အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ဗဟုသုတေရာ အာဟာရပါ ပိုျပည့္ဝၾကံ့ခိုင္ေနတာ မ်ားလာတယ္။ အရြယ္ရလာသူေတြဟာ သူ႔တို႔ ကိုယ္ခႏၡာကို ပိုသိၾကတယ္။ ျဖစ္လာမွာကို ခံႏိုင္ရည္ ပိုရွိၾကတယ္။ ပိုလြတ္လပ္မႈရွိတယ္။ အမွိခို နည္းတတ္ၾကတယ္။ အသက္ ပိုရလာလို႔ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳစတာေတြမရွိဘို႔သာ အေရးၾကီးတာပါ။
တခုကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေမြးလာမဲ့ ကေလးဟာ ခ်ိဳ႕ယြင္းတာမ်ိဳးက ငယ္သူေတြထက္ေတာ့ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေစာေစာက သုေတသနကဘဲ ေျပာတယ္၊ ၃၅-၃၉ အတြင္း ၅ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ အဲလိုျဖစ္ရင္၊ ၄ဝ-၄၅ အတြင္္းေတြက ၂၅ဝ မွာ ၁ ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ ၄၅ ေက်ာ္ရင္ ၇ဝ မွာ ၁ ေယာက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Maternal serum screening မိခင္ေသြးစစ္တာနဲ႔ တျခား စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္သင့္ၾကတယ္။ Chorinic villas sampling ဒါမွမဟုတ္ Amniocentesis ေရျမြာရည္စစ္နည္းေတြ ေျပာတာပါ။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ အဲလို စစ္လို႔ ၾကိဳသိရရင္ ကိုယ္ဝန္ကို ရပ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။
အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ကေလးအေသေမြးႏံႈး မ်ားတတ္ေသးတယ္။ ၂ဝ-၃၉ အတြင္းမွာ လူ ၁ဝဝဝ ထဲက ၅-၆ ေယာက္၊ ၄ဝ ေက်ာ္ရင္ ၉ ေယာက္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ကို တျခားကိုယ္ဝန္ေတြထက္ မေမြးမီေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ပိုလုပ္ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကလြဲရင္ ကေလးေတြအားလံုး က်န္းမာၾကပါတယ္။
အသက္ၾကီးသူေတြကို ေမြးတဲ့အခါမွာလည္း ပိုဂရုစိုက္စရာ လိုၾကပါတယ္။ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူေတြကို Induced labour ေမြးေစေအာင္ ကူညီလုပ္ေပးျခင္း၊ ခါးထံုေဆးနဲ႔ ေမြးေပးျခင္း၊ ညႇစ္အားေကာင္းေဆး သြင္းေမြးျခင္း၊ ညႇပ္ဆြဲေမြးေပးျခင္း၊ ဗိုက္ခြဲေမြးေပးျခင္းေတြေျပာတာပါ။ အမွန္က ဆရာဝန္ေတြက ျဖစ္လာႏိုင္ေျခကို ေရွာင္ခ်င္ၾကတာလည္း ပါေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မိခင္ေလာင္းေရာ ဆရာဝန္ဆရာမေတြပါ စိတ္ဖိအားမမ်ားဘဲ၊ သိပ္အစိုးရိမ္လည္း မၾကီးသင့္ၾကဘူး။
Dr. တင့္ေဆြ
၃-၉-၂ဝ၁ဝ
လံုးဝမစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ အသက္ၾကီးမိဘဆိုရင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္။ ေယာက္်ားေရာ-မိန္းမပါ သိပ္ငယ္ရင္ ပိုဂရုစိုက္ရတာသာ ရွိပါတယ္။ ၁၈ ႏွစ္အထက္ အားလံုး သိပ္ေကာင္းတဲ့ အရြယ္ေတြပါ။ ေယာက္်ား ၄ဝ ေအာက္၊ မိန္းမ ၃၅ ေအာက္ ေကာင္းတာပါဘဲ။ အသက္ၾကီးေယာက္်ားဆိုတာ မိန္းမထက္ ၾကီးတဲ့သူကိုဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါ။
ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းေနတဲ့ကေလး ေမြးလာတာကို ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ မ်ိဳးဗီဇကို လႊဲခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ရွာလို႔ရတဲ့ အေၾကာင္းခံေတြ ထဲမွာ သေႏၡစရွိခါစမွာ ပဋိဇီဝေဆး ဥပမာ Sulfonamide နဲ႔ Nitrofurantoin ေဆးသံုးတာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုးမွာ တခ်ိဳ႕ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ ဥပမာ Iodine, Vitamin A, Vitamin A B 2, Vitamin C, Vitamin E နည္းတာ၊ ဓါတ္ဆီအဆိပ္သင့္တာ၊ Fusarium mycotoxin zearalenone အဆိပ္သင့္တာေတြပါတယ္။ သတိျပဳဘို႔ ေကာင္းတာက ဒီအထဲမွာ မိဘအသက္ၾကီးလို႔ေၾကာင့္ဆိုတာ မပါတာေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။
၆ဝ% ေလာက္က ဘာလို႔ျဖစ္လဲ မသိရပါ။ အဲဒါ ကြ်န္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးေတြ ထင္မွတ္လက္ခံတဲ့ အခ်က္အတိုင္းဆိုရင္ ကံတရားအရ ျဖစ္တာေပါ့။
ခုေခတ္မွာ အသက္ငယ္ငယ္ေလးေတြေရာ ၾကီးသူေတြပါ ကိုယ္ဝန္ရသူ တိုးလားေနတယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္က အဂၤလန္နဲ႔ (ေဝးလ္စ္) မွာ စစ္ေတာ့ အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၄၈% ရွိတယ္။ ၁၉၈၆ တံုးက ၂၈% သာ ရွိရာကေန တိုးလာတာပါ။ အသက္ ၃၅-၃၉ အုပ္စုကလဲ တိုးလာတယ္။ ၄ဝ ေက်ာ္က အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္းမွာ ၁႕၁% ကေန ၃႕၅% ျဖစ္လာလို႔ ၂ ဆတိုးလာတယ္။ အေမရိကန္ေတြ ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာလဲေအာက္မွာ ဆက္ေရးပါမယ္။
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာ လံုးဝမစိုးရိမ္ပါနဲ႔လို႔ေတာ့ မေျပာပါ။ ၃ဝ ေက်ာ္တာနဲ႔ ကေလးရႏိုင္တဲ့ အခြင့္ အလမ္းကစ နည္းလာတယ္။ ၃၅ နဲ႔ ၃၉ ၾကား အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၂ဝ% အခြင့္အလမ္းမရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။
အရင္ကေတာ့ အသက္ၾကီးကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဆိုတာ ကေလးေတြအမ်ားၾကီး ေမြးထားျပီးတဲ့သူကို ေျပာၾကေပမဲ့ အခုေခတ္မွာ အသက္သာ နဲနဲၾကီးေပမဲ့ ကေလးေမြးမမ်ားေသးသူေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အမွန္က ကေလးမ်ားမ်ား ေမြးသူေတြသာ အခက္အခဲေတြ ပိုၾကံဳေလ့ရွိတာပါ။ ေခတ္အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ဗဟုသုတေရာ အာဟာရပါ ပိုျပည့္ဝၾကံ့ခိုင္ေနတာ မ်ားလာတယ္။ အရြယ္ရလာသူေတြဟာ သူ႔တို႔ ကိုယ္ခႏၡာကို ပိုသိၾကတယ္။ ျဖစ္လာမွာကို ခံႏိုင္ရည္ ပိုရွိၾကတယ္။ ပိုလြတ္လပ္မႈရွိတယ္။ အမွိခို နည္းတတ္ၾကတယ္။ အသက္ ပိုရလာလို႔ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳစတာေတြမရွိဘို႔သာ အေရးၾကီးတာပါ။
တခုကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေမြးလာမဲ့ ကေလးဟာ ခ်ိဳ႕ယြင္းတာမ်ိဳးက ငယ္သူေတြထက္ေတာ့ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေစာေစာက သုေတသနကဘဲ ေျပာတယ္၊ ၃၅-၃၉ အတြင္း ၅ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ အဲလိုျဖစ္ရင္၊ ၄ဝ-၄၅ အတြင္္းေတြက ၂၅ဝ မွာ ၁ ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ ၄၅ ေက်ာ္ရင္ ၇ဝ မွာ ၁ ေယာက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Maternal serum screening မိခင္ေသြးစစ္တာနဲ႔ တျခား စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္သင့္ၾကတယ္။ Chorinic villas sampling ဒါမွမဟုတ္ Amniocentesis ေရျမြာရည္စစ္နည္းေတြ ေျပာတာပါ။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ အဲလို စစ္လို႔ ၾကိဳသိရရင္ ကိုယ္ဝန္ကို ရပ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။
အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ကေလးအေသေမြးႏံႈး မ်ားတတ္ေသးတယ္။ ၂ဝ-၃၉ အတြင္းမွာ လူ ၁ဝဝဝ ထဲက ၅-၆ ေယာက္၊ ၄ဝ ေက်ာ္ရင္ ၉ ေယာက္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ကို တျခားကိုယ္ဝန္ေတြထက္ မေမြးမီေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ပိုလုပ္ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကလြဲရင္ ကေလးေတြအားလံုး က်န္းမာၾကပါတယ္။
အသက္ၾကီးသူေတြကို ေမြးတဲ့အခါမွာလည္း ပိုဂရုစိုက္စရာ လိုၾကပါတယ္။ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူေတြကို Induced labour ေမြးေစေအာင္ ကူညီလုပ္ေပးျခင္း၊ ခါးထံုေဆးနဲ႔ ေမြးေပးျခင္း၊ ညႇစ္အားေကာင္းေဆး သြင္းေမြးျခင္း၊ ညႇပ္ဆြဲေမြးေပးျခင္း၊ ဗိုက္ခြဲေမြးေပးျခင္းေတြေျပာတာပါ။ အမွန္က ဆရာဝန္ေတြက ျဖစ္လာႏိုင္ေျခကို ေရွာင္ခ်င္ၾကတာလည္း ပါေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မိခင္ေလာင္းေရာ ဆရာဝန္ဆရာမေတြပါ စိတ္ဖိအားမမ်ားဘဲ၊ သိပ္အစိုးရိမ္လည္း မၾကီးသင့္ၾကဘူး။
Dr. တင့္ေဆြ
၃-၉-၂ဝ၁ဝ
ဆရာရွင့္ - ေအာက္ပါ article မ်ားကို ဖတ္ခ်င္၍ ၀င္ၾကည့္ရာ မရေတာ့ပါ။ ဘယ္မွာမ်ား ဖတ္လို႔ရပါမလဲရွင့္။
ReplyDeleteContraceptive pills Marvelon တားေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/11/marvelon.html
Contraceptive pills ကုိယ္ဝန္တားေဆးရဲ႕ အေကာင္း-အဆိုး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/contraceptive-pills.html
Contraceptive Vaginal rings သေႏၶတား သားေရကြင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/vaginal-rings.html
ေက်းဇူးပါရွင့္