Gonorrhea ဂႏိုေရာဂါ



1.     ကာလသားေရာဂါန႔ဲ ဂႏိုေရာဂါအေၾကာင္းသိခ်င္လို႔ပါ ဆရာ။ဆရာ Fb ထဲမွာ ရွာမရလို႔ပါ။
2.     ဆရာခင္‌ဗ်ာ အမ်ဳိးသား‌ေရာဂါ၊ ဆစ္‌ဖလစ္‌၊ ဂႏိုနဲ႔ပတ္‌သတ္‌ၿပီး ဆရာေရးတဲ့ post ကုိ ဖတ္‌ပါရ‌ေစခင္‌ဗ်ာ။ က်‌ေနာ္‌့ အသိတစ္‌‌ေယာက္‌ကုိ link‌ ေပးခ်င္‌လုိ႔ပါခင္‌ဗ်ာ။ medical writing ထဲမွာက်‌ေနာ္‌႐ွာမ‌ေတြ႔လုိ႔ပါဆရာ။
3.     ဆရာခင္ဗ်ာ နားနဲ႔မနာဖဝါးနဲ႔နာပါခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္မာဆတ္’ မွ ေကာင္မေလးနဲ႔ ႕႕႕႕႕ က်ိဳးတယ္ေခၚရမလားဘဲ၊ ဆီးသြားလ်ွင္ ေအာင့္ျပီး ႕႕႕႕႕ ထိပ္မွာ ျပည္လို႔ထင္ရတဲ့အရည္မ်ားထြက္ပါတယ္ဗ်ာ။ ရွက္လြန္းလို႔ ဘယ္သူ႔မွ မေျပာရဲပါဘူး။ ေဆးခန္းလည္းမသြားရဲပါသျဖင့္ ဘာေဆးမ်ားဝယ္ေသာက္ရပါမလဲ ညႊန္ၾကားေစခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

(အရင္ကေတာ့ ဒီလိုစာမ်ိဳးေတြကို မတင္ပါ။ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါ ေဆးပညာစာမ်ားဘေလာ့ခ္’ ပ်က္သြားလို႔ တင္ရတာကို နားလည္မႈေပးေစလိုပါတယ္။)

ဂႏုိေရာဂါဟာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးထဲက တခုျဖစ္တယ္။ ဆီးပူေညာင္းက်ေရာဂါလို႔ အရပ္ထဲမွာေခၚၾကတယ္။ အရင္က နည္းသြားခဲ့ရာကေန အခု ျပန္မ်ား လာျပန္ျပီ။ Neisseria gonorrhoeae ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ လိင္ဆက္ဆံရာမွာသံုးတဲ့ က်ားအဂၤါ၊ မအဂၤါ၊ ပါးစပ္၊ စအို၊ ေနရာေတြကေန ဝင္လာတာပါ။ အေဖၚမွာ ပိုးရွိရင္ ေယာက္်ားေတြက ၂ဝ% မိန္းမေတြက ၅ဝ% ကုိယ့္ကို ကူးစက္ဘို႔ အခြင့္အလမ္း ရွိတယ္။

() ေယာက္်ား
ပိုးဝင္တာနဲ႔ ရက္ကေန ၁ဝ ရက္အတြင္း လကၡဏာေတြေပၚတယ္။ ဆီးေအာင့္မယ္။ ခပ္ျပစ္ျပစ္-ခပ္ဝါဝါ အေရ ပန္းအဖ်ားကေန ဆင္းမယ္။ အေစ့ေရာင္မယ္၊ နာမယ္။ ဆီးက်ိတ္ေရာင္မယ္၊ နာမယ္။

() အမ်ိဳးသမီး
ပိုးဝင္တဲ့ေနာက္ ပါတ္အထိေနလို႔ ပိုၾကာတတ္တယ္။ ဒါလဲ ၃ဝ-၄ဝ%မွာ ဘာ လကၡဏာမွ မေပၚဘူး။ သားအိမ္အဝ မွာလည္း ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ဆက္ဆံရင္နာမယ္။ ဆီးခဏခဏသြားခ်င္မယ္၊ ဆီးသြားရင္နာမယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနာမွာ ပူစပ္လာမယ္။ အျဖဴ-အဝါ-ခပ္စိမ္းစိမ္း အေရာင္ဆင္းမယ္။ ၾကားရက္မွာ ေသြးဆင္းတတ္တယ္။ ဆက္ဆံေနတံုး ေသြးဆင္းတတ္တယ္။ ပိုဆိုးတဲ့ Pelvis Inflammatory Disease ေရာဂါ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ဆီးစပ္ေနရာက နာမယ္။ ျဖစ္ရင္ ကေလးမရတာအထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေရာဂါေသျခာေအာင္ ဆီးလမ္း-ေမြးလမ္းက ဆင္းတဲ့အရည္ကို စစ္ရတယ္။ ရက္ၾကာတယ္။ ေသြးစစ္ရင္ ေသြးျဖဴဥ မ်ားေနမယ္။ ပိုးေတြ႔သူေတြ တျခား လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ HIV, Syphilis, Chlamydia ရွိ-မရွိပါ စစ္ပါ။

() ကေလးငယ္
ေရာဂါရွိတဲ့ မေအက ေမြးတံုးက ကေလးကိုလည္းကူးတယ္။ မ်က္စိနာမယ္။ မကုရင္ မ်က္စိကြယ္ႏိုင္တယ္။

ေဆးကုျခင္း
ဂႏုိရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆီးျပြန္အဝေရာင္ျခင္း၊ သားအိမ္အဝေရာင္ျခင္း၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ Ciprofloxacin 500 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Ofloxacin 400 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Levaquin® 500 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Tequin® 400 mg mg ျပား၊
သာမန္ ဂႏိုေရာဂါ၊ Ceftriaxone 125 mg IM ထိုးေဆး လံုး၊ ဒါမွမဟုတ္ Cefixime 400 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Ofloxacin 400 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 250 mg ဒါမွမဟုတ္ Penicillin မတည့္ရင္ Spetinomycin 1 Gm IM ထိုးေဆး ၁လံုး၊ ဒါမွမဟုတ္ Cefpodoxime 400 mg ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 250 mg တေန႔ ျပား။
ရွဳတ္ေထြးတဲ့ ဂႏိုေရာဂါ၊
Penicillin G 10 million units IV ေန႔စဥ္အေၾကာေဆး ရက္ဆက္သြင္းပါ၊ ဒါမွမဟုတ္ Ceftriaxone 1 Gm IV ေန႔စဥ္အေၾကာေဆး ရက္ဆက္သြင္းပါ၊ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၾကိမ္၊ ရက္ေသာက္ပါ၊ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 500 mg တေန႔ ၾကိမ္၊ ရက္ေသာက္ပါ၊
• Endocarditis ႏွလံုးေရာင္ေနသူကို Ceftriaxone 1 Gm အေၾကာေဆး တေန႔ ခါ၊ ပါတ္သြင္းေပးပါ။
ျဖစ္တဲ့ မိန္းကေလး အသက္ငယ္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ဝန္ရွိရင္ ထိုးေဆးေပးတာ ေကာင္းတယ္။ ခံစားေနရတာေတြ သက္သာေပမဲ့ ေဆးပါတ္ေစ့ပါေစ။ အိမ္ေထာင္သည္ေတြဆိုရင္ ႏွစ္ေယာက္လံုး တျပိဳင္တည္းေဆးကုပါ။ ကာကြယ္ဘို႔က Latex condoms ကြန္ဒြန္ သံုးပါ။

(ဂႏိုရီးယား) ပိုးနဲ႔အတူ (ကလာမိုင္ဒီယား) ပိုးလဲ တြဲရွိေနတာက ၅ဝ% ေလာက္ရွိလို႔ တခုကိုသာမကဘဲ မ်ိဳးလံုး တြဲေပးတာေကာင္းတယ္။ (ကလာမိုင္ဒီယား) ပိုးအတြက္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ - ၾကိမ္၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Zithromax® (azithromycin) 1.0 gm တခါထဲေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Zithromax® Z-pak® (azithromycin) - 500mg ကို ပဌမေန႔ေသာက္ျပီး၊ 250mg ကို တေန႔ ၾကိမ္၊ ေနာက္၄ ရက္ဆက္ေသာက္ပါ။

မကုသရင္ ဆိုးဝါးတာေတြ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ေသြးကတဆင့္ တျခားေနရာေတြဆီ ကူးစက္မယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြ ရွိလာရင္ ဖ်ားမယ္၊ ဗိုက္နာမယ္၊ ဆီးလမ္း-ေမြးလမ္းက တခုခုဆင္းမယ္၊ အဆစ္နာ၊ အေရျပားမွာ အနီေရာင္ အျပင္ေတြ အလယ္က ခပ္မဲမဲျဖစ္မယ္၊ အားယုတ္မယ္၊ စအိုနာ၊ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္။
၂ဝ-၄ဝ% အမ်ိဳးသမီးမွာ တင္ပဆံုတြင္းအဂၤါေတြေရာင္ျခင္း၊
ဦးေႏွာက္ အေျမွး ေရာင္ႏိုင္တယ္။
% ႏွလံုးသားေရာင္ႏိုင္တယ္။
• Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား) ၆ဝ% အမ်ိဳးသမီး တျခားပိုးေၾကာင့္ အျဖဴဆင္းျခင္း။

ဆီးအက္စစ္ဓါတ္ နည္းေအာင္ အစားအေသာက္ သတိျပဳပါ။ အစပ္ေလွ်ာ့စားပါ။ အသား၊ ငါး၊ အသဲ၊ ဥ၊ အရက္၊ ဘီယာ၊ ဝိုင္၊ ေပါင္မံု႔၊ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဘက္ရည္၊ ပင္လယ္စာ၊ အသဲ၊ ႏွလံုး၊ ဝက္ေပါင္ေျခာက္ေတြက အက္စစ္ဓါတ္ မ်ားေစပါတယ္။

အတြဲဆိုရင္ ႏွစ္ေယာက္လံုးတျပိဳင္တည္း ေဆးေသာက္သင့္တယ္။ ေဆးကုေနစဥ္မွာ အကာကြယ္မသံုးဘဲ အတူမေနသင့္ပါ။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါတခုခုရွိသူတိုင္း HIV ကိုလဲစစ္ရပါမယ္။ သံသယရွိတဲ့အျပဳအမူေနာက္ လေနရင္ စစ္လို႔ရပါျပီ။ ဂႏိုရီးယားျဖစ္သူေတြက ဆစ္ဖလစ္အတြက္ VDRL ေသြးစစ္သင့္တယ္။

Dr. တင္ေဆြ

Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

Furamin BC သံဓါတ္အားေဆး